Dagblaðið Vísir - DV - 26.04.1991, Qupperneq 4

FÖSTUDAGUR 26. APRÍL 1991.
Fréttir
Garðyrkjubændur sem leigðu Stórólfsvöll undir lífræna áburðarframleiðslu:
Landbúnaðarráðuneytið
braut gróf lega á okkur
- erum að reyna að fá botn 1 þetta mál, segir Steingrímur J. Sigfússon
Grípa þurtti til lögregluaðgerða þegar hlið voru brotin upp á Stórólfsvelli. Deilur tveggja aðila urðu mjög harðvítugar vegna uppgjörs. Sá sem leigði
húsnæði graskögglaverksmiðju ríkisins fékk forieigu- og forkaupsrétt þegar hann vildi koma á fót starfsemi upp á 10 ársverk með lífrænan áburð. Þess-
ir aðilar telja að ráðuneytið hafi svikið samninga og um 20 milljónir króna séu farnar í súginn vegna vanefnda þess.
Miklar deilur hafa verið í gangi á
undanfömum misseram vegna hús-
næðis ríkisins á Stórólfsvelli við
Hvolsvöll. Stefán Gunnarsson, garð-
yrkjubóndi í Dyrhólum, og Ragnar
Kr. Kristjánsson, svepparæktandi á
Flúðum, telja lándbúnaðarráðuneyt-
ið hafa brotið gróflega á sér með
ýmsu móti vegna leigu á búinu. Þar
var áður graskögglaverksmiðja sem
lögð var niður árið 1987.
Ragnar og Stefán hugðust fram-
leiða lífrænan áburð og lögðu þeir
samtals á þriðja tug milljóna króna
til uppbyggingar á staðnum - mest
þó Stefán. Hann segir þá hafa hrakist
í burtu eftir harðvítugar deilur við
ráðuneytið og aðra aðila. Sveitar-
stjórn Mýrdalshrepps og Jón Helga-
son, fyrrverandi landbúnaðarráð-
herra, eru meðal þeirra sem nú vinna
með þetta mál.
„Staðan er þannig núna að ráðu-
neytið er aö reyna aö fá botn í þetta
mál,“ sagði Steingrímur J. Sigfússon
landbúnaðarráðherra við DV.
Ráðuneytió stóð
ekki við samninginn
„Þegar við komum þarna fyrst,
árið 1987, voru þar miklar birgðir af
graskögglum og lítið húspláss," sagði
Stefán við DV. „í samningnum var
ákvæði um að við heföum forleigu-
og forkaupsrétt að búinu þegar hann
rynni út, að þremur árum liðnum.
Þetta var þó háð vilja heimamanna.
Við Ragnar lögðum síðan mikið í
þetta bú og starfsemina. Það var
samið um að ráðuneytið íjarlægði
graskögglabirgðir sem fyrir voru og
hömluðu okkar starfsemi. Það dróst
þó um eitt ár. Vélasamstæður fóru
heldur aldrei út.
í samningnum voru einnig tveir 12
tonna sturtuvagnar sem við ætluð-
um að nota. En þeir voru teknir þeg-
ar við vorum ekki á staðnum og af-
hentir Páli í Brautarholti. Viö kvört-
uðum að sjálfsögðu án þess að fá þá
eða aðra vagna aftur. Þegar kom aö
fyrstu leigugreiðslu hringdi ég í
ráðuneytið og spuröi þá þar um efnd-
ir þeirra á samningnum - sérstaklega
vegna vagnanna. Þeir sögðu þá að
vanefndir þeirra myndu ganga upp
í leigu fyrir fyrsta áriö, án þess þó
að upphæð væri nefnd. Síðan héldu
vanefndimar áfram að mestu út allt
tímabilið. En ég vildi ekki borga
nema þeir sýndu lit. Síöan var okkur
sent uppgjör fyrir allri leigunni, með
dráttarvöxtum og öllu.
Við sögðumst vera óhressir meö
þetta. Ráöuneytið setti upp á þriðju
milljón króna en við sögðumst borga
600 þúsund. Síðan kom tilboö frá rík-
inu upp á tæpa 1,5 milljónir og ákveð-
ið að við féllum frá forleigu- og for-
kaupsrétti. Þetta þýddi að okkur var
stillt upp við vegg. Ég sagöi við ráðu-
neytismenn að ég væri búinn að setja
stórfé í að undirbúa rekstur fyrir-
tækis sem væri um það bil að fara í
gang - með 10 ársverkum. Ég sætti
mig því ekki við að vera stillt upp
eins og hverjum sem væri sem sækti
um staðinn. Þetta vildu þeir ekki
skoða,“ sagði Stefán.
Hlið brotin upp
og lögregluaðgerðir
„Vorið 1989 komu menn með hug-
mynd um að við myndum greiða
götu þeirra meö húsnæði vegna
pökkunar á heyi fyrir hestamenn.
Við lögðum fram vélar og mannafla
til að vinna verkið gegn greiðslu,"
sagði Stefán.
Þessi viðskipti leiddu til mikilla
deilna og átaka. Stefán heldur þvi
fram að þarna hafi ráðuneytiö komiö
mönnum inn „bakdyramegin". Hey-
pökkunin reyndist umfangsmikil og
dýr. Staðurinn var nánast undirlagð-
ur frá sumrinu 1989 og langt fram á
haust, að sögn Stefáns. Urðu nú
harðar deilur um greiðslur.
„í byrjun árs 1990 lokuðum við
hliðum aö Stórólfsvelli og kyrrsett-
um heybirgðirnar til að knýja á um
uppgjör," segir Stefán.
ítrekuð tilmæli komu nú frá Stein-
grími J. Sigfússyni landbúnaðarráð-
herra um að hliöin yrðu opnuð. Því
var ekki sinnt. Ekkert var borgað.
Þá kom til þess aö heypökkunar-
menn brutu hliðin upp í tvigang. í
fyrra skiptið fór sendibílstjóri inn að
næturlagi, tók dráttarvél traustataki
til að moka frá snjó og skemmdi tæki
á vélinni. í seinna skiptið kom for-
svarsmaður frá heyfyrirtækinu með
stóran bílaflota og hóp manna með
sér. Hliðin voru brotin upp og tekið
var til við að lesta bílana. Sýslumað-
urinn í Rangárvallasýslu og lögregla
stöðvuðu aðgerðirnar og vísuðu
mönnunum af svæðinu. Eftir þetta
greiddu „gestirnir" fyrir sig með
víxli sem enn er í vanskilum.
Um þaö að ráðuneytið hafi komið
heypökkunarmönnum inn „bak-
dyramegin" segir Steingrímur J.
Sigfússon landbúnaðarráðherra:
„Þetta eru órökstuddar ásakanir
annars aðiians í málinu. Þessir aðilar
lentu í hörkuillindum og deilum.
Þarna voru lögregluaðgerðir í gangi.
Ég tjái mig ekki um þeirra samskipti
innbyrðis. Ég kannast ekki við aö
landbúnaðarráðherra eða ráðuneyt-
inu hafi verið blandað með einhverj-
um óeðlilegum hætti inn í þetta mál.“
Okkur var stillt
upp við vegg
Þegar frekari viðræður fóru fram
um framhald starfseminnar á Stór-
ólfsvelli voru Ragnar og Stefán búnir
að leggja fram á þriðja tug milljóna
króna í undirbúning áforma sinna
um framleiðslu á lífrænum áburði.
Stefán hugðist þó .yfirtaka starfsem-
ina að mestu. Ráðuneytið setti síðan
skilyrði um að fallið yröi frá forleigu-
og forkaupsréttinum:
„Við höföum treyst á að fá að vera
áfram á staðnum samkvæmt samn-
ingnum og vaxtarmöguleikar fyrir-
tækisins voru miklir. Eg fór því fram
á það við ráðuneytið að ef aðrir vildu
koma á staðinn yrði fyrst að semja
við mig. Þessu hafnaði ráðuneytið
þrátt fyrir samninginn og gerði til-
lögu að skiptingu á stáðnum milli
nokkurra umsækjenda," sagði Stef-
án.
Honum þótti hlutur sinn rýr í
skiptingunni. Ráðuneytið skipaði
síðan yflrmann á staönum - mann
sem Stefán hafði nýlega sagt upp
störfum vegna samstarfsörðugleika.
Þegar þetta gerðist ákvað Stefán að
yfirgefa Stórólfsvöll og flutti með
tæki sín og tól að Dyrhólum.
Vil að ríkið losi
sig við eignirnar
Landbúnaðarráðherra segir að
ráðuneytið hafi verið velviljaö og að
Stórólfsvöll hafi átt að nýta meö sem
bestum hætti:
„Það var áhugi sýslunefndar og
fleiri aðila að reynt yrði að hafa sem
besta atvinnu- og verðmætasköpun
vegna þessara umsvifa. Við vorum
fyrst og fremst að miðla málum í
þeim anda,“ sagði ráðherra við DV.
Aðspurður um hver staða búsins
væri í dag sagði hann: „Ég hef óskað
eftir því að reynt verði að knýja fram
uppgjör og einhverjar lyktir verði á
þessu máh - að gera upp ógreidda
leigu og ljúka málum þannig. Staðan
er sú að við erum að reyna aö fá
botn í þetta mál,“ sagði Steingrímur.
En hvernig vill hann gera það?
„Ég tel æskilegast að ríkið hrein-
lega losi sig við eigur sínar á þessum
stað. Það væri langeðlilegast að
koma þessum eignum í verðmæti og
koma þeim í hendur á heimaaðilum.
Við höfum til dæmis verið jákvæðir
gagnvart því ef til dæmis héraðs-
nefnd Rangæinga eða slíkur aðili
vildi taka við eignunum. Þetta eru
eignir ríkisins.“
- Hvað um starfsemi og tæki Ragn-
ars og Stefáns?
„Þau eru aftur annar hlutur sem
lýtur að uppgjöri við þá. Við ætluð-
um meira að segja að koma til móts
við þá í gegnum leiguna, reyna að
kvitta einhvern veginn við þá í gegn-
um það. En staðan er sú að við erum
að reyna að fá botn í þetta mál núna,“
sagði landbúnaðarráðherra.
-ÓTT/Páll Pétursson, Vík.
Fékk of Iftið af frönskum á íslandi
Þjóðveiji nokkur hugðist höföa Það er þýska blaðið Suddeutsche hvenær Þjóðveijinn hungraði sem tók málið fyrir, vísaði því hins ingahúsagesta. Hann bætti því og
opinbert dómsmál 1 heimaborg Zeitung sem birtir frétt um þetta dvaldist hér á landi. vegar frá á þeiiri forsendu aö þaö við að það heföi orðiö lítiö úr
sinni, Frankfurt, og kæra það mál í fyrradag. Hins vegar má Ijóst vera af frétt- væru engar reglur eða lög í gildi franska eldhúsinu ef strangar regl-
hversu lítinn skammt hann fékk Ekki er greint frá því hvaöa veit- inni að maöurinn gekk svangur frá sem segðu til um hversu mikiö ur ættu aö gilda um samsetningu
af frönskum kartöflum á veitinga- ingastað á íslandi er um að ræða. borði og vildi af þeim sökum fá skyldiáborðboriðafhverrimatar- ákveðinna rétta.
stað á Islandi er hann dvaldi hér í Þá koma heldur ekki fram í frétt- bætur fyrir. tegund eða hvernig roatur ætti að ' -J.Mar
fríi. inni nákvæmar upplýsingar um Dómariífýlkisréttinumí Hessen, vera samansettur á diskum veit-