Dagblaðið Vísir - DV - 13.11.1991, Blaðsíða 12

.12
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HORÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELiAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÖNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn. skrifstofur, auglýsingar. smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift.
ÞVERHOLTI 11.105 RVÍK. SiMI (91 )27022 - FAX: (91)27079
Setning, umbrot. mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð í lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Eigi skal gráta
Það er engum blöðum um það að fletta að frestun á
álversffamkvæmdum er gífurlegt áfafl fyrir íslendinga.
Sú frestun er ótímabundin en það kæmi ekki á óvart
þótt álverið væri endanlega úr sögunni. Það er að
minnsta kosti mikil glámskyggni að halda að við getum
lifað í voninni í heilt ár og haldið að okkur höndum á
meðan. Heilt ár er langur tími og við höfum ekki efhi á
að bíða eftir einhverju sem kannski verður og kannski
ekki.
Sannleikurinn er sá að við höfum beðið alltof lengi
og það er meðal annnars skýringin á því að álversfram-
kvæmdir eru ekki hafnar nú þegar. Sá afturkippur, sem
komst í máhð þegar stjóm Landsvirkjunar þvældist
fyrir samningaáætlun iðnaðarráðherra í fyrrahaust, á
eftir að reynast dýrkeypt. Meirihluti Landsvirkjunar-
stjómar þóttist þuifa tíma til að skoða máhð en í reynd
var þar aðeins póhtískur skohaleikur á ferðinni og það
er kaldhæðni örlaganna að fyrir þeim hráskinnaleik
stóð núverandi forsætisráðherra. Það kemur hans eigin
ríkisstjóm í koh.
Raunar em þau póhtísku strákapör ekki þau einu sem
hafa gert okkur lífið leitt. í hehan áratug komust aftur-
haldsseggir Alþýðubandalagsins upp með að tefja og
fresta öhum áformum um stóriðjusamninga og á meðan
hafa stórfljótin fahið th sjávar óbeisluð og orkan ónýtt.
Póhtík, flokkadrættir og smásálarskapur hafa staðið
framförum fyrir þrifum hér á landi. Hér er ekki við
útlendinga.að sakast heldur okkar eigin skammsýni og
hælbit.
Þegar sá veruleiki blasir við að álver er ekki í augsýn
í bráð rennur það upp fyrir flestum hvers konar aftur-
kippur það er fyrir efnahag og afkomu þjóðarinnar. Það
getur varla hlakkað í nokkrum manni, vegna þess að
þetta er ekki áfah fyrir ríkisstjóm heldur þjóðarbúið
aht. Fuhtrúi Kvennalistans og sjálfsagt nokkrir einfarar
aðrir taka þessum tíðindum fagnandi en það verður
ekki skýrt öðmvísi en að þær raddir séu á sérstakri
eyðimerkurgöngu.
Jón Sigurðsson iðnaðarráðherra hefur verið gagn-
rýndur fyrir einstefnu í þessu máh. Honum er kennt
um að hafa haldið málinu th streitu í krafti óraunsærr-
ar bjartsýni. Sú gagnrýni er ekki að öhu leyti sann-
gjöm. Iðnaðarráðherra hefur gert það sem í hans valdi
hefur staðið th að koma mönnum í skilning um mikh-
vægi stóriðjunnar. Straumhvörfin í heimsmálunum em
ekki hans sök.
Auðvitað em þessi málalok mikið reiðarslag fyrir Jón
Sigurðsson eftir aht erfiðið undanfarin ár, ekki aðeins
við að ná samningum við hina erlendu viðsemjendur
heldur ekki síður að lempa öfundarmenn og óvhdar-
mennina hér heima.
Það er ástæðulaust að leggja árar í bát. Það er ekki
Jóni hkt. Hið jákvæða við þessa stöðu, sem upp er kom-
in, er að augu þjóðarinnar hafa opnast fyrir þeirri þýð-
ingu og nauðsyn að stóriðja rísi í tengslum við íslenska
orkuframleiðslu. Enginn veit hvað átt hefur fyrr en
misst hefur. Menn hljóta að læra af mistökunum. Nú
hljóta menn að sjá fánýti þess og ábyrgðarleysi að leggja
steina í götu góðra mála.
Hættan er sú að þjóðin leggist í þunglyndi og svart-
sýnin nái tökum á íslandi. En neyðin kennir naktri
konu að spinna og nú er lag th að nýta afla betur og
auka framleiðni. Nú er tækifæri th að hta th annarra
átta í stóriðjumálum, jafiit sem öðrum framleiðslugrein-
um. Nú þarf að telja kjark í þjóðina. Nú þarf forystu.
Ehert B. Schram
MIÐVIKUDAGUR 13. NÓVEMBER 1991. .
segir m.a. i grein Guðmundar.
Alit Læknafé-
lags Reykjavíkur
I fréttabréfi lækna birtist nýlega
álit starfsneftidar Læknafélags
Reykjavíkur um heilbrigðisþjón-
ustu á höfúðborgarsva?ðinu.
í aðfararorðum segir Högni Ósk-
arsson, formaður félagsins, að til-
lögumar hafi fengið umfjöllun og
samþykkt stjómar LR og með-
stjómar og segir síðan: „er því fædd
stefna félagsins um heildai-skipu-
lag heilbrigðisþjónustu á höfuð-
borgarsvæðinu".
Ber því að líta á álitið sem stefnu
Læknafélags Reykjavíkur i þessum
málum. Ástæða er til að fagna
þessu framtaki LR. Mörgum hefur
þótt læknar furðu tómlátir um
skipulag heilbrigðisþjónustimnar.
í hópi lækna em margir afburða-
menn, en sjálfsagt hamlar mikið
starf og langur vinnudagur því, að
læknar láti meira til sín taka á
þessu sviði.
Þar, sem ég þekki best til, þ.e. hjá
Ríkisspítölunum, nýtur fjölmargra
hæfra lækna við, þegar ákvarðanir
þarf að taka. En markviss stefnu-
mörkim fiá félagsskap lækna hefur
ekki verið jafhumfangsmikil og
flestir hefðu viljað sjá.
Auðvitaö þekkja læknar heil-
brigðisþjónustuna manna best og
em mjög hæfir til þess að fjalla um
hana. Hins ber þó að gæta að sjón-
arhomið verði ekki of þröngt, of
faglegt og akademískt, því sviðið
er afar margþætt og margslungið.
Áht Læknafélagsins er vel unnið
og athyglisvert Reyndar segir
Högni í aðfararorðunum um stefn-
una að hér sé um að ræða „skref,
ekki skref að lokamarkmiði, heldur
skref inn í frjóa umræðu og bar-
áttu, sem stefiíir að skilvirkari heil-
brigðisþjónustu...“
Sjúkrahús í Reykjavík
Allan þann tíma, sem ég hefi
starfað að sjúkrahúsmálum, hefur
staðið í mér, hversu mæla skuh
afköst sjúkrahúsa.
Hvemig mæla menn gæði þjón-
ustu eða fremleiðni. Boriö saman
við önnur „fýrirtæki“ verður erfitt
að festa hendur á þessum „venju-
bundnu hugtökum". Fjöldi legu-
daga, fjöldi útskrifaðra sjúklinga,
fiöldi aðgerða, fjöldi rannsókna
o.sírv., aht gefúr þetta takmarkaða
hugmynd um afköst. Ríkisspítal-
amir glima við að koma á fram-
leiðnikerfi. Það er mikið starf og
árangur kann að orka tvímælis.
Áht LR mælir með því að í
Reykjavík verði tveir „nokkuð
jafngildir" spítalar. í áhtinu segir
og: „þá er nauðsynlegt að fagleg
samkeppni sé til staðar í hinum
viðameiri greinum læknisfræðinn-
ar“.
Hér skiptir auðvitað meginmáli,
hvað oröin þýða. Með því að leggja
þessi tvö atriði sáman, kemst ég að
KjaUarinn
Guðmundur G. —-
Þórarinsson
verkfræðingur
þeirri niðurstöðu, að LR vilji hafa
í Reykjavík tvö svipað stór sjúkra-
hús og milh þeirra ríki samkeppni.
Fagleg samkeppni þýðir sam-
keppni um gæði og þjónustu, þ.e.
meðal annars um tæki og hæfa
lækna. Þama er einn meginvandi
samkeppni í heilbrigðisþjónustu.
Þeir sem þjónustima fá og þeir sem
hana veita, vilja auka hana og hafa
sem besta. Sá sem greiðir, ríkið, er
langt í burtu.
Þetta væri að mínu mati óskyn-
samlegt. Þetta gengur þvert á
stefnu heilbrigðisráðherra, sem
gerir ráö fyrir að samhhða samein-
ingu Landakots og Borgarspítala
verði framkvæmd skýr verkaskipt-
ing milh þessara tveggja spítala,
sem þannig myndast. Þetta gengur
þvert á áht hollensku ráðgjafanna,
sem Ríkisspítalar réðu, en þeir
töldu ekkert hættulegra fyrir sjúkl-
inga hér og íslenska skattgreiðend-
ur en tveir svipað stórir spítalar í
samkeppni.
Fagleg samkeppni í viðameiri
greinum læknisfræðinnar þýðir
tvöfalt kerfi eða meira.
Samkeppni, ekki síst fagleg, á
rétt á sér víða innan læknisfræð-
innar. En margar spumingar
vakna þegar talað er um nauösyn
faglegrar samkeppni innan viða-
meiri greina læknisfræðinnar.
Læknafélag Reykjavíkur er að
hluta kjarafélag og sjónarmið mót-
ast nokkuð af því.
Háskólaspítali
í áhtinu er ein meginniðurstaða
sú að Landspítahnn verði gerður
að háskólaspítala.
Þar segir reyndar: „Eiginlegt há-
skólasjúkrahús er undir stjóm við-
komandi háskóla...“
Þetta ber því að skhja sem ósk
um að Háskólinn taki við stjóm
Landspítalans.
Þar sem ég þekki til í nágranna-
löndum okkar stjóma háskólar
ekki sjúkrahúsum. Fróðlegt væri
að vita hve margir háskólaspítalar
em á Norðurlöndum.
Læknisfræðilegur forstjóri getur
verið gott mál. Á Ríkisspítölum er
t.d. hjúkrunarforstjóri og hhðstætt
gæti verið æskilegt að hafa læknis-
fræðilegan forstjóra.
Rekstur stórs sjúkrahúss er
margþættur og þar geta oft nýst
betur aðrir þættir en læknisfræði-
legir. Læknanám verður og æ sér-
hæfðara. Á Ríkisspítölum em
læknar stjómendur hinna ýmsu
sviða og áhrif þeirra á stjóm spítal-
ans em mikh þar sem þeir sitja
stjómarfundi með málfrelsi og til-
lögurétti. Þar situr og forseti
læknadehdar háskólans. Margir
sviðsstjóranna em jafnframt pró-
fessorar og tengist stjóm spítalans
og kennsla því æði sterkt. Þannig
era læknisfræðhegir fram-
kvæmdasfjórar 7 á Ríkisspítölun-
um.
Eftir miklar umræður um stjóm-
kerfið varð niðurstaðan sú að hafa
þá 7. Nú er stundum rætt um að
fækka þeim í fjóra.
Mér verður reyndar oft hugsað
th þeirra miklu krafna sem gerðar
em th þeirra prófessora sem jafn-
framt stjóma dehdum stórra spít-
ala.
Vel þarf að takast th að sameina
í einum manni kennsluhæfileika,
rannsóknahæfileika og stjómunar-
hæfheika, aö ekki sé minnst á þrek
og vhjastyrk sem þarf th að sinna
þessu öhu vel.
Vafalaust gefst síðar thefni og
tækifæri th að fjaha nánar um
stefnu Læknafélags Reykjavíkur.
Ég tek undir orð formannsins að
umræða um þetta áht er nauðsyn-
leg og hún þarf að vera bæði gagn-
rýnin og hvetjandi.
Guðmundur G. Þórarinsson
„Læknisfræöilegur forstjóri getur ver-
ið gott mál. Á Ríkisspítölum er t.d.
hjúkrunarforstjóri og hliðstætt gæti
verið æskilegt að hafa læknisfræðileg-
an forstjóra.“