Alþýðublaðið - 24.05.1967, Blaðsíða 10

Byggðaáætlun fyrir Suðurland:
Tengja þarí landshöfnina í
Þorlákshöfn byggðarlaginu
Eftir Unnar Stefánsson
A SUÐURLANDSUNDIR-
LENDI er e,kki um að ræða neina
sérstaka erfiðleika í atvinnumál-
um. Engu að síður er þó mikil
þðrf á skipulegri áætlunargerð
fyrir Suðurlandsundirlendi í
heild. Slík áætlunargerð ætti að
ná' yfir Árnessýslu, Rangárvalla-
sýslu og Vestur-Skaftafellssýslu.
Ég tel brýna nauðsyn bera til,
að ekki dragist lengi úr þessu að
hafizt' verði handa um slíka á-
ætlunargerð. Ber þar margt til.
í hverju er byggðaáætlun
fólgin?
Aður en bent er á einstök við-
fangsefni slíkrar áætlunargerð-
ar, er eðlilegt að spurt sé, hvers
megi af slíkum vinnubrögðum
vænta. Það þarf, til dæmis, ekki
neina áætlunargerð til að taka
um það á'kvörðun, að byggja
skuli Suðurlandsveg frá Reykja-
vík austur að Selfossi eða austur
að Skeiðavegamótum úr varan-
legu efni. Eða, að ákt'eða 'að
halda áfram hafnargerð \ Þor-
lákshöfn. Hér er þó um miklu
viðameira mál að ræða. Gerð
landshlutaá'ætlunar .er fólgin í
því að rannsaka fræðilega vanda-
mál byggðarlagsins, að leita eft-
ir þörfum þess að kveða á um
Ieiðir þeim til lausnar. Þar geta
ýmsir þættir komið til álita. Á
grundvelli slíkra heildarathug-
ana eða úttektar á náttúrugæðum
og framleiðslugetu er síðan
skipulega og markvisst unnið að
því að ætla hverju byggðarlagi
þann bá's í framleiðslustarfi og
félagskerfi þjóðarbúskaparins,
sem henta þykir. Allar ákvarð-
anir eru teknar að vel yfirveg-
uðu máli og leitað samráðs við
fulltrúa byggðarlaganna, stétta
og starfshópa.
í slíku áætlunarstarfi er í senn
fjallað um atvinnumál og opin-
berar framkvæmdir á' sviði sam-
göngumála og mannvirkjagerðar,
í menntamálum og alhliða menn-
ingarmálum. í stuttu máli má
segja, að aðalatriðið sé að skoða
verkefnin í heilstæðu samhengi
hvert við annað með framtíðar-
sýn í huga.
Á þessu sviði eru brýn úrlausn-
arefni á' Suðurlandi.
Staða Þorlákshafnar í hérað-
imu og tenging hafnarinnar
við byggðarlagið.
Ef litið er til sjávarins, blasir
við það verkefni, að ákvarða
stöðu landshafnarirmar í Þorláks-
höfn gagnvart héraðinu og með
hvaða hætti skuli haga tengingu
hafnarinnar við byggðarlagið,
sem höfnin á að þjóna. Látum
svo, að ákveðið sé að leggja Suð-
urlandsveg stytzu leið um Hell-
isheiði frá Rvík að Selfossi. Með
því er ekki verið að véfengja
réttmæti slíkrar ákvörðunar, þó
bent sé á, að eftir sem áður er
það höfuðverkefni óleyst, sem
hér er um rætt, hvernig tengja
skuli höfnina í Þorlákshöfn við
aðra byggð í Árnessýslu. Ástand
vegarins upp Ölfus verður sami
farartálmi og nú á leiðinni frá
Þorlá'kshöfn að Selfossi, ef á
annað borð er hugmyndin að
Þorlákshöfn verði innflutnings-
höfn. Góður vegur úr varanlegu
efni frá Reykjavík að Selfossi
mundi fremur veikja samkeppnis
aðstöðu Þorlákshafnar sem inn-
flutningshafnar, jafnvel á þunga
vöru. Verði Þorlákshöfn á' hinn
bóginn ætlað að verða vöruflutn-
ingahöfn, þá þarf fljótlega að
skapa þar nægilegt athafnasvæði,
með vörugeymslum og annarri
aðstöðu, sem hver vöruflutninga-*"
höfn þarf að hafa.
í annan stað hefur reynslan
í vetur sýnt ljóslega, að Þor-
lákshöfn gegnir verulegu hlut-
verki í sambandi við útgerð frá
Eyrarbakka og Stokkseyri. Til
lengdar verður kostnaðarsamt og
örðugt að aka fiski af bátum
sem landa í Þorlá'kshöfn, 50 km.
leið milli hafnar og aðgerðar-
húsa á Eyrarbakka og Stokks-
eyri. Krafan um styttingu leiðar-
innar úr 50 km. í 12 km. hlýtur
undir þessum kringumstæðum að
verða æ háværari með hverju
árinu sem líður.
Að hve miklu leyti á að halda
áfram lendingarbótum á' Eyrar-
bakka og Stokkseyri? Hvenær
er þess að vænta, að tímabært
þyki að ráðast í brúargerð á Ölf-
usárós? Þetta eru spurningar,
sem bera mun hátt' við á'ætlun-
argerð um utanverða Árnessýslu.
Þessar tvær ástæður væru einar
sér næg rök fyrir þeirri stefnu,
sem fylgja verður eftir af festu
og framsýni að tengja beri lands
höfnina í Þorlákshöfn við þorp-
in á Suðurströndinni og byggðar-
lagið í heild með byggingu brúar
á Ölfusárós. Fyrr en það verð-
ur, kemst höfnin ekki í full not.
Verkaskipting milli þorpa.
Fléiri ástæður en þessar tvær
koma hér til álita, sem ennþá
munu renna stoðum undir mik-
ilvægi vegar um Hafnarskeið
með brú á Ölfusátós. Þar með
mundu skapast skilyrði til að
10 24. maí 1967 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
tengja öll þorpin í Árnessýslu í
eina lífræna atvinnulega, félags-
lega og menningarlega heild.
Með hliðsjón af þessum mögu-
leikum kemur enn til álita,
hvort ekki sé rétt nú þegar að
leggja drög að verkaskiptingu
milli þorpanna í sýslunni. Sér-
staklega á þetta við um Þorláks-
höfn, Eyrarbakka og Stokks-
eyri og getur einnig átt við um
Selfoss og Hveragerði í ýmsum
efnum. Öll vantar strandþorpin
fullnægjandi aðstöðu til ýmiss-
konar félags- og menntamála.
Skóla vantar fyrir kennslu á
unglingafræðslustigi. Félags-
heimili, íþróttahús, iþróttavelli,
sundlaugar og fleira mætti
nefna. Samráð þarf að verða
um rööun slíkra framkvæmda,
er til kemur, þótt fátt' eitt sé
nefnt af verkefnum, sem verða
mundu viðráðanlégri en ella, ef
samstarf tækist milli þorpanna,
en beint' samstarf yrði til hag-
ræðis til dæmis um gatnagerð.
Húsnæðismál
Frh. af. 7. síðu.
leita sér frekari þekkingar og
þjálfunar, ekki aðeins í skólum
framan af, heldur einnig á lengri
og skemmri námskeiðum alla
ævi. Bezta fjárfestingin er auk-
in menntun, hún skilar mestum
arði. Það þurfum við alltaf að
hafa í huga og starfa samkvæmt
því.
— En séu nú þessi helztu hags-
munamálin, hver eru þá helztu
áhugamálin?
— Þau hagsmunamál, sem ekki
eru sérmál unga fólksins, eins og
segja má með talsverðum rétti
um fyrmefnd m'ál, má ef til vill
nefna áhugamál þess og sameig-
inleg hagsmunamál þjóðarinnar
allrar. Meðal slíkra mála má
nefna hina miklu nauðsyn at-
vinnuöryggisins. Atvinnuleysi má
aldrei framar koma til sögu 'hér
á landi. Það verður að hindra
með öllum ráðum. Koma verður
á nýskipan atvinnulífsins, koma
á nýrri ,,Nýsköpun“. Hún er þeg-
ar Ihafin með stofnsetningu stór-
iðju og byggingu hins geysistóra
raforkuvers við Búrfell. En ný-
skipan atvinnulífsins þarf líka
að komast á fót í hinum eldri
atvinnuvegum þjóðarinnar eins
og t.d. fiskiðnaðinum, landbúnað
inum og verzlunarlífi hennar. í
öllum þessum atvinnugreinum
ríkir mikil óhagsýni Og óhag-
kvæmni í rekstri nú til dags og
mikil þörf á að úr verði bætt.
Mentnamálaháðherra hefur stofn
sett sérstaka stofnun til að fylgj-
ast með og rannsaka þróun
skólamála hér og erlendis, svo að
unnt verði að laða hið bezta
fram jafnóðum. Full ástæða væri
til að einhver slík athugun og að
löðun nýrra tíma færi einnig
stöðugt fram í atvinnulífinu. í
sambandi við þetta mál hlýtur
það að vera fagnaðarefni, að
hafizt skuli hafa verið handa um
endurnýjun togaraflotans og end
urskipan hraðfrystiiðnaðarins.
Og þannig þarf að Shalda áfram.
Fagnaðarefni eru einnig hinir
sterku og efldu vara- og fjárfest-
ingarsjóðir atvinnuveganna.
Slika sjóði þarf að efla sem mest,
þeir eru sparifé þjóðarinnar, afl
þess sem gera skal og trygging
gegn atvinnuleysi.
Oft er talað um það, að unga
fólkið hafi meiri áhuga fyrir ut-
anríkismálum en eldri kynslóð-
in. Vafalaust er það svo. Ungt
fólk nútímans telur eðlilegt, að
efnt sé hér á landi til aðstoðar
við þróunarlöndin og höfð uppi
frumkvæðari stefna í utanríkis-
málum. Okkur er ekki nóg að
Gósenland sé á Islandi ef humgur
vofan er við dyr annarra þjóða.
Þetta hefur ríkisstjórnin skilið
og undirbúið löggjöf hér að lút-
andi.
Síðast en ekki sízt ríkir vissu-
lega mikill áhugi fyrir því meðal
ungs fólks að heilbrigðismiálunum
verði komið í betra horf en nú er,
enda brýn nauðsyn. Hið sama
gildir um dómsmálin en báðir
þessir málaflokkar eru og hafa
verið í niðurlægingu eins og síð-
asta þing S.U.J. benti á. Mikil
þörf er á að þeim verði tekið
rösklegt tak á næstu fjórum ár-
um.
Að lokum vil ég endurtaka það
sem ég sagði í upphafi, að þeim
verður bezt treyst, sem bezt hef-
ur dugaö. Því vænti ég þess, að
unga fólkið styðji Alþýðuflokkinn
við komandi kosningar, sagði Sig
uróur að lokum.
HAFNFIRÐINGAR
I tilefni af 30 ára afmæli sjómannadagsins,
hefur verið ákveðið að hafa hóf í Sigtúni á
sjómannadagskvöld.
Tekið verður á móti borðapöntunum í skrifstofu
Sjómannafélags Hafnarfjarðar, Vesturgötu 10
á fimmtudag, sími 50248.
SJÓMANNADAGSRÁÐ HAFNARFJARÐAR.
Borgarráð
hefur ákveðið að auglýsa eftir umsóknum
þeirra, er óska eftir að koma til greina, þeg-
ar ráðstafað er íbúðum í borgarbyggingum,
sem borgarsjóður kaupir, skv. forkaupsrétti
sínum.
Það, sem kaupandi hefur lagt fram til að full
gera íbúð sína, er við sölu metið og þá fjár-
hæð verður væntanlegur kaupandi að greiða
að fullu, svo og þann hluta af láni er íbúðinni
fylgir og seljandi hefur greitt þegar kaupin
gerast, með hækkun skv. byggingarvísitölu.
Kaupverðið þarf að greiða um leið og gengið
er frá kaupum.
Nánari upplýsingar fást hjá húsnæðisfulltrúa í
skrifstofu félagsins og framfærslumála, Póst-
hússtræti 9.
BUICK-EIGENDUR
Ýmsir varahlutir til sölu í Buick ’51.
Einnig Buick ’51, Chevrolet-bifreiðir
’54 fólksbifreið, og ’54 station-bifreið.
Upplýsingar f síma 36051.