Alþýðublaðið - 30.05.1967, Page 5

Gylfi Þ. Gíslason:
STARFSFRÆÐSLAN
MJÖG er mikilvægt að
veita unglingum kost á að
kynnast þeim störfum,
sem um er að velja í nú-
tíma þjóðfélagi, og h.iálna
þeim til þess að átta sig
á, hvaða störf væru lielzt
við þeirra hæfi. Þess
vegna er í nútíma skóla-
kerfi hvarvetna lögð á það
áherzla að sjá ungu fólki
fyrir slíkri starfsfræðslu. Á
fslensk
mennta-
mál í
áratug
undanförnuin ár-
um hefur verið lögð á það' áherzla að koma
traustu skipulagi á fræðslu um þessi mál.
Er hún tvímælalaust bezt komin innan skóla-
kerfisins sjálfs. En til þess, að svo geti orðið
með góðum árangri, þurfa kennarar að eiga
kost á sérmenntun á þessu sviði. Slík sér-
menntun er bezt komin innan Kennaraskól-
ans og í tengslum við almenna kennaramennt-
un. Undanfarin ár hefur sérstakur námsstjóri
starfað að því að koma heildarskipulagi á
þessi mál, og hefur mikill árangur náðst.
Mun þess eflaust sjást merki á næstu árum.
Sigurjón Ari Sigurjónsson:
Framfarafélagið og gæzlu
vöílurinn í Árbæjarfiverfi
SUNNUDAGINN 21. maí síð-
astliðinn birtist á forsíðu „Þjóð-
viljans“ grein um barnagæzlu-
völl í Árbæjarhverfi, í þeirri
grein er haft eftir borgarstjóra
anum í Reykjavík, Geir Hall-
grímssyni, að Framfarafélag
ihverfisins hafi tafið fyrir því að
liafin yrði smíði 'gæzluskýlisins
á leikvellinum. Þar er ekki að
öllu leyti farið rétt með og vil
ég því að hið sanna komi í ljós,
til að fyrirbyggja frekari mis-
skilning. Allir hlutir eiga sér að
draganda og allar sögur sitt upp
haf, og svo er um gæzluvöllinn
í Árbæjarhverfi, og hefst nú
saga hans.
Árið 1954, 24. janúar, var
stofnað félag meðal íbúa í Ár-
bæjarblettum og Selásblettum,
en það voru óskipulögð svæði
erfðafestu og eignarlóða undir
sumarbústöðum og smærri hús-
um' ofan við eiginleg borgar-
mörk. Markmið félagsins var að
vinna að sameiginlegum fram-
fara- og hagsmunamálum út-
hverfanna Selás- og Árbæjar-
bletta, eins og stendur í 2. grein
félagslaganna. Nafn félagsins
yrði Framfarafélag Selás- og
Árbæjarbletta, sem síðar breytt-
ist í hverfa. Fyrstu málin voru
að vinna að vatnsmálinu, sem
var brýnt nauðsynjamál, fá stræt
isvagnaferðir í hvcrfið, og lóð
fyrir hús og barnaleikvöll.
Árið 1954, 25. apríl á 3. félags
fundi F.S.Á. er þess getið að góð
ar horfur séu á því að fólk fái
vatn í húsin sín, þær fram-
kvæmdir fari að hefjast. En við-
víkjandi leikvelli segir í tillögu
sem samþykkt var í einu hljóði:
,,Fundur haldinn í Framfarafé-
lagi Selás og Arbæjarhverfis 25.
apríl 1954, felur stjórninni að
vinna áfram að útvegun lóðar
fyrir byggingu og framkvæmdir
félagsins. Og fáist ekki svæði
undir barnaleikvöll á væntan-
legri lóð, norðan við Suðurlands
braut, að fá það svæði sunnan
brautarinnar."
20. maí 1955 fara fram viðræð
ur milli Framfarafélagsins, ann-
ars vegar og skólastjóra Laugar
nesskóla ásamt fræðslufulltrúa,
hins vegar, þar sem félagið legg-
ur til að hús félagsins sem var
nýreist, yrði tekið til leigu sem
smábarnaskóli. „Þar sem ekki
eru líkur til að hér verði reistur
KÓNGAMERKIIII.
barnaskóli í náinni framtíð."
Félagið gerði kröfu til að ferð
ir strætisvagna yrðu á klst.
fresti, og var það sett sem skil-
yrði fyrir því að húsið fengist
leigt. Samkomulag varð um
ihvorttveggja.
Eins og greinilega kemur fram
í úrtíningi mínum úr fundarbók
Framfarafélagsins hefur félagið
unnið markvisst að því að að-
staða barna til skóla og útivistar
svæðis yrði sem þægilegust börn
um og foreldrum þeirra, og er
þetta eitt af aðal hagsmunamál-
um félagsins löngu áður en
nokkrum manni kom til hugar að
fara að byggja fjölmennt hverfi
Framhald á 15. síðu.
Þriðja konungsmyndin á ísl.
frímerkjum er af Kristján kon-
ungi X. — Hann settist á veldis-
stól í Danmörku 14. maí 1912. —
F'rnn er fæddur árið 1870 og
hefur því verið 42 ára er hann
var krýndur, — Kristján X. var
vinsæll með þjóð sinni og talinn
lýðræðislega sinnaður. Hinn 5.
júní 1915 staðfesti hann grund-
vallarlögin dönsku og 5 árum síð
ar, eða 10 júní 1920, hélt hann
innreið sína í Norður-Slesvík,
sem Danir höfðu endurheimt í-
lok heimsstyrjaldarinnar fyrri.—
Árið eftir, eða 1921, lieimsótti
konungur ísland. —
Þjóðverjar hernámu Dan-
mörku, sem kunnugt er 1940. í
nóvember það ár lögðu þýzkir
mjög að kopungi, að mynda e.k.
einræðisstjórn, sem væri óháð
þ.jóðþinginu. Þessu neitaði Krist-
ján konungur svo einarðlega, að
Þjóðverjar impruðu litt á því
máli síðan. — í óeirðunum í
ágúst 1943 kom skot inn í vinnu-
stofu konungs, og þaðan í frá
til stríðsloka mátti heita að hann
væri striðsfangi Þjóðverja, þótt
raunar hefði hann alltaf sam-
band við frelsishreyfinguna
dönsku. —
Eins og áður er sagt kom Kirst
ján X. til íslands árið 1921. Tví-
vegis kom hann hingað eftir það,
eða 1926 og 1936. — 1939 byrj
ar heimsstvriöldin síðari og
tæDu ári síðar eru bæði ís-
land og Danmörk hernumin, ís-
land af Englendingum en Dan-
mörk af Þjóðverium. Kristján X.
sem þá var einnig konungur ís-
lands gat því ekki komið því
við, að sinna konungsskyldum
sínum hér á landi næstu árin
og svo rak að því, að sambands-
laga-samningur landanna, sem
gilti til 1944, rann út og íslend-
ingar stofna lýðveldi og kjósa
sér forseta. Var hann, Sveinn
Björnsson og hefur mynd hans
komið á frímerkjum okkar. Á
Lýðveldishátíðinni 17. júní 1944,
sem fram fór á Þingvöllum, bár-
ust ísl. þjóðinni mörg heilla-
skeyti. En einhvernvegin var
það svo að einu þeirra var mest
fagnað, en það var frá Kristjáni
konungi X.
Kveðjuskeyti konungs:
Þótt mér þyki leitt, að skiln-
aðurinn milli mín og íslenzku
þjóðarinnar hefur verið fram-
kvæmdur á meðan svo stendur
á sem nú er, vil ég láta í ljós
beztu óskir mínar um framtíð
íslenzku þjóðarinnar og von um
að þau bönd sem tengja ísland1
við hin norrænu lönd, megi
styrkjast".
— Kristján konungur X. lifði
ekki lengi eftir þetta. Hann dó
árið 1947, enda orðinn gamall
maður. Hans cr minnzt með vin-
semd og virðingu. — Mynd þessa
konungs kom mjög oft á ísl frí-
merkjum, líklega á einum 70—-
80 tegundum merkja, ef þjón-
usta og yfirprentanir eru tald-
ar með. Sum þeirra eru nú kom-
in í mjög hátt verð, eins og t.d.
Framhald á 15. síðu.
Eru þefta móðuharðindi
MÖNNUM er enn í minni sú
kenning Karls Kristjánssonar,
að ný móðuharðindi séu kom-
in til sögu á íslandi vegna
stefnu og starfa núverandi
ríkisstjórnar. Hún hefur að
vonum þótt fráleit á einstök-
um veltitímum. Samt reynir
Framsóknarflokkurinn að halda
henni til streitu. Hér á að vera
hallæri, þegar undan er skilin
velgengni fjáraflamanna, sem
séu í náðinni hjá ríkisstjórn-
inni, samkvæmt málflutningi
Tímans.
Hvað segja svo staðreynd-
irnar af þessu tilefni?
Ógæfan eða hamingjan
Tíminn kemst ekki hjá því
að skýra lesendum sínum frá
hvers konar framkvæmdum,
sem vitna um þróttmikið og
fjölskrúðugt atvinnulíf. Þær
frásagnir eru sönn mynd af
þjóðlífinu, þó að raunar mlji
út af bera um afla, veðurfar
og sitthvað fleira, sem áhrif
hefur á afkomu einstaklinga og
samfélags. Um það er við eng-
an að sakast. Þó gefir Tíminn
þetta iðulega að árásarefni á
ríkisstjórnína. Hann harmar
velgengni af því að hún er rík-
isstjórninni til góðs og virðist
lofa guð, þegar harðnar í ári,
af því að þá berist valdhöfun-
um vandi að höndum.
Móðuharðindakenningin er
því í rauninni ekkert annað en
meinfýsin og öfundssjúk af-
staða Framsóknarflokksxns til
íslenzkra þjóðmála. Hann vill að
ógæfa eða hamingja íslands og
íslendinga, af örlaganna hálfu
fari eftir því, hvort Framsókn-
arflokkurinn er í stjórn eða
ekki.
Sérstök tillitsemi
Nú á dögum lætur Tíminn
þess getið, að heildarvelta
Kaupfélags Rangæinga hafi
aukizt um 22.8% árið 1966.
Þetta eru fagnaðgrtíðindi, en
þau eru mjög í ósamræmi við
móðuharðindakenningu F ram-
sóknarflokksins og fullyrðingár
Tímans um, að verzlun og við-
skipti séu í kaldakoli á íslandi
vegna óstjórnar núverandi
valdhafa.
Stafar þetta af því, að ráð'a-
menn Kaupfélags Ásnesinga séu
fjaraflamenn í náðinni hjá
ríkistjórninni, eða hafa kan.i-
ski móðuharðindin nýju farið
framhjá Rangárþingi af sér-
stakri tillitssemi við Fram-
sóknarflokkinn?
30. maí 1967
ALÞÝÐUBLAÐIÐ 5