Alþýðublaðið - 26.05.1968, Blaðsíða 2

^VLKV.OiDíRlfATff>lfl
Ritstjórar: Kristján Bersi Ólafsson (áb.) og BenediKt Gröndal. Símar: 14900 —
14903. - Auglýsingasími: 14906. - Aðsetur: Alþýðuhúsið við Hverfisgötu,
Prentsmiðja A1Þýðublaðsins. Sími 14905. - Askriftargjald kr
120,00. - í lausasölu kr. 7,00 eintakið. - Útgefandi: Nýja útgáfufélagið hf.
SJÓMANNADAGUR
Þegar aflabrögð voru mest og
verðlag sjávarafurða hæst fyrir
2-3 árum, sáu margir ofsjónum
yfir tekjum sjómanna. Þá voru
rauna fáar skipshafnir, sem
höfðu óvenjulega miklar tekjur,
allur þorri sjómanna var lægri.
Nú er öldin önnur. Aflinn hef-
ur minnkað til muna og verðlag
hrunið. Þarmeð falla tekjur sjó-
manna, enda þótt skattar liðinna
ára þurfi að greiðast. Þegar hið
slæma tíðarfar bætist ofan á allt
saman, verða þeir nú fáir, sem
telja eftir hlut sjómannsins.
Þannig er hin sanna mynd.
Góð ár — léleg ár. Og hagur
þjóðarinnar í heild fylgir eftir.
Þegar sjávarútvegurinn fær
2.000 milljónum minna fyrir
heildaraflann, kemur það fram
eins og stórkostleg blóðtaka fyrir
allt efnahagslíf þjóðarinnar.
Enn er óhögguð sú staðreynd,
ag engir fiskimenn um víða ver-
öld draga eins mikinn afla úr sjó
á mann og Íslendingar. Þetta gef-
ur til kynna, að framleiðni við
veiðarnar sé, þrátt fyrir allt mik
il. Hins vegar skortir mjög á hag
kvæmni við meðferð og vinnslu
fiskjarins, eftir að hann kemur
á land. Á því sviði er stórbrotinna
umbóta þörf, ekki aðeins til að
bæta kjör sjómanna heldur þjóð-
arinnar í heild.
Hægriumferðin tekur hug
manna í dag. En hátíð sjómanna
gleymi'st ekki. Þúsundir munu
tafca þátt í henni og sýna þann-
ig samstöðu með hinum afkasta-
miklu, íslenzku sjómönnum og
votta þeim þakklæti þjóðarinnar.
S}ódýrasafn
Alþýðublaðið hefur í mörg ár
notað sjómannadaginn sem til-
efni til að minna á sérstakt bar-
áttumál. Það er bygging sjódýra
safns í Reykjavík eða nágrenni,
og væri ekkert eðlilegra en að
einmitt hér væri slíkt safn til.
Vestmannaeyingar hafa nú af
miklum myndarskap komið sér
upp slíku safni. Er það byggð-
inni til mikils sóma og fólkinu til
V ánægju. Sannar reynslan það,
sem Alþýðublaðið hefur svo oft
minnt á, að slíkt safn er ómetan-
legt til fræðslu og menntunar, en
verður líka til mikillar ánægju.
Hafið er stórfelldur heimur við
bæjardyr okkar, mörgum sinnum
umfangsmeira en landið, gerólíkt
því að gróðri og öðru lífi. Leikur
mönnum ekki fonvitni á að sjá,
hvernig þar er um að litast,
hvernig gróðurinn er, hvernig
fiskar og önnur sjávardýr líta út
lifandi í réttu umhverfi.
Sjómannadagsráð er umsvifa-
mikill framkvæmdaaðili, sem hef
ur mikið fé milli handa. Er- ekki
verðugt verkefni fyrir það að
hafa forustu um byggingu sjó-
dýrasafns?
Mál og menning
Bókmenntafélagið Mál og
menning hefur afráðið að
breyta útgáfuhátlum sínum,
og er hið nýja fyrirkomulag
kynnt í sérstöku dreifibréfi til
félagsmanna og annarra les-
enda frá formanni félagsins,
Kristni E. Andréssyni. Uppi-
staða bréfsins er gagnrýni hins
,,frjálsa“ bókamarkaðar sem
hér viðgangist, lesendur vilji
1 eiga kost á fjölbreyttu bóka-
vali eftir smekk og geðþótta
en útgefendur leiðist til að
gefa út fyrst og fremst þaS sem
þeir telji útgengilegast, í
skyndi, auðveldast að vekja á
athygli með auglýsingum, I
stað þess að vera lesendum til
leiðbeiningar um góðan bóka
kost. Af þessu leiðir, segir Krist
inn, að einungis lílill hluti
þeirra bóka sem út koma ár-
lega hafa bókmennlalegt eða
fræðilegt gildti, langflestar
gleymdar eftir árið þegar aug
lýsingahrotan er um garð
•gengin:
„Hirin frjálsi markaður, jafn
æskilegur og hann væri, leysir
ekki vanda íslenzkrar bókaút
2 26- maí 1968 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
gáfu, og samkeppnislögmálin
segja þar skýrt til sín. Hann
þrengir jafnvel kosti þeirra
bókaforlaga sem vilja vanda út
gáfu sína og hafa menningar-
sjónarmið. Góðar bækur eiga
þá ekki aðeins við að etja fjöl
miðlunartækin, dagblöð, hljóð-
varp, sjónvarp og kvikmyndir,
heldur létlmetið allt í sjálfum
bókaverzlununum. Jafnt sem
útgáfubókunum fjölgar lækka
upplögin, og því erfiðara verð
ur fyrir úegefendur að stand
ast kostnað. Allt mælir með
því að bókmenntafélögin, «m
tök þeirra lesenda sem unna
góðum og vönduðum bókum,
séu nauðsyn, jafnvel brýnni
nauðsyn en áður.“
En hið nýja fyrirkomulag
Máls og menningar verður í
stytztu máli á þá leið að áskrif
endum félagsins gefst kostur
að vélja um þrennskonar á-
skriftargjald, kaupa tvær, fjór
ar eða sex útgáfubækur félags
ins auk Tímarits Máls og menn
ingar sem eftir sem áður verð
ur ,,sjálfur stofn útgáfunnar“,
og ennfremur fá félagsmenn
eina bók, myndahefti, í kaup-
bæti frá útgáfunni. Verður
dregið úr útgáfu Heimskringlu
fyrir frjálsan markað að því
skapi sem félagsbókum Máls
og menningar fjölgar, en vænt
anlega eiga félagsmenn eftir
sem áður kost á sérstökum „af
slætti" á útgáfubókum Heims
kringlu, þeim sem eftir verða.
Engin ástæða er til að spá
hrakspám fyrir þessu nýja
framtaki Máls og menningar,
en að vísu virðist ólíklegt fyr
irfram að nýtt og flókið á*
skriftarkerfi leysi neinnvanda
útgáfunnar. Bókafélögin hlutu
vinsældir í fyrstu fyrir að gefa
mönnum kost á mjög ódýrunu
bókum á föstu verði, síðan með
því að bjóða tiltölulega fjöl-
breytt bókaval við vægara
verði en gengur og gerist í
bókabúðum: jafnframt hafa
þau flutt bóksölu að verulegu
leyti úr verzlunum í hendur
umboðsmanna sinna. Eðlilegt
framhald þessarar þróunar af
hálfu Máls og menningar sem
um sinn þefur farið milliveg
milli fastra áskrifta og frjáls
legra bókavals, væri að selja
hér eftir einvörðungu Tíma-
ritið í fastri áskrift en gefa
kaupendum þess kost á útgáfu
bókum Heimskringlu með sér
stöku ,,félagsverði“ eins og
Almenna bók.afélngið tíðkar.
Raunar má vekja athygli á því
að svokallað félagsmannaverð
þessara forlaga er að sjálf-
sögð eðlilegt markaðsverð bók
anna, en einungis lítill hluti
af upplagi þeirra selst á hinu
hærra bókhlöðuverði, sem eink
um er ætlað að beina kaup-
endum að föstum viðskiptum
við forlögin, áskrift að bók-
um þeirra. Og sjálft félagsheit
ið er villandi. Óbreyttir félags
menn Máls og menningar eða
Almenna bókafélagsins hafa
ekki meiri áhrif á störf og
Framhald á bls. 14.
Vft HÖI ) p—
mæ: LÐM
HhhtihhhhhK
FÁTT hefur verið umræddara
nú um langa hríð en breyting
in frá vinstri til hægri um.
ferðar, sem gengur í gildi i
dag. Um þetta hefur verið
rætt og ritað svo til viðstöðu
laust síðustu mánuði og jafnt
blöð sem útvarp undirlögð
„hægri“----áróðri, þannig
að daufdumbi má sá vera, sem
ekki hefur orðið þessa á-
skynja.
Nú er auðvitað gott og blesa
að að upplýsa fávísan lýð um
leyndardóma mannlegrar
breytni í h-umferð, en anzi
finnst mér stór hlutur hafa
gleymzt. Á ég þar við rök þau,
er hljóta að hafa orðið ofan
á, er ákveðið var að h-umferð
skyldi upp tekin. Engin tilraun
hefur þó verið gerð af hálfu
hinna vísu ráðamanna til að
útskýra þá staðreynd er allt
bramboltið virðist byggjast á:
Hví .hægri umferð er betri ert
vinstri? Svarið við þessari
mjög svó auðskildu^purningu,-
sem skatt- og útsvarsgreiðend.
ur áttu þó hiklaust að fá svar.
að á undan öðrum spumingum
um hægri og vinstri hef-
ur bókstaflega kafnað í há-
værum og kliðmiklum röddum
lögregluþjóna og annarra
burðamikilla manna, sem í það
óendanlega hafa staglazt á dag
setningunni 26. maí eins og
ekkert annað í heiminum
skipti máli! ‘
Enda eru málalok hin spaugi
legustu; Lánazt hefur að
lemja það inn fyrir þykkar
höfuðskeljar vor múgamanna,
AÐ H-DAGUR SÉ DAGURINN
í DAG, en hitt höfum vér aldr-
ei fengið upplýst, HVERS
VEGNA EINHVER DAGUR
ÞARF ENDILEGA AÐ VERA
H-DAGUR. Hér hefur semsé ver
ið byrjað á öfugum enda og er
það ekki óvanalegt hér á
voru landi, íslandi. Ég vona
svo af heilum hug, að þetta
verði ekki fyrirboði „hægri
umferðar“ i þjóðlífi voru. Með
„h- G.A.
gjafabréf
PrA 8 U N O LA u O A vt S J ó Ðl
8KALATÚNSHBIM1L1SINS
«TTA BRÉF ER KVITTUN. EN PÓ MIKIU
fREMUR VIDURKENNJNG FYRIR ÍTUDII-
ING VID GOTT MÁLEFNI.
UIVAVU, K
A