Alþýðublaðið - 10.07.1968, Blaðsíða 8

U
Fundur
! kommúnista
PRAG, 9. júlí. Miðstjórn tékk-
neska kommúnistaflokksins hélt
aukafund í gærkvöldi til að ræða
bréf, 'er henni höfðu borizt frá
kommúnistaflokkum Sovétríkj-
anna, Póllands og Austur-Þýzka-
lands. Bréfin voru ekki birt, en
í stuttri fréttatilkynningu, sem
send var út eftir fundinn, segir,
að í bréfunum hafi verið boðaðar
sameiginlegar viðræður um viss
mál varðandi hagsmuni tékk-
neska kommúnistaflokksins.
Tékkneski kommúnistaflokkur-
inn telur það algjörlega nauðsyn-
legt að ræða þessi mál og taka
afstöðu til þeirra, segir í tilkynn-
ingunni. Ennfremur segir, að
flokkurinn viðurkenni samvinnu
kommúnistaflokkanna sem óhjá-
kvæmilegt skilyrði fyrir heppi-
legri þróun hinna ýmsu landa.
Annað, og jafnóhjákvæmilegt,
skilyrði sé virðing fyrir sérstök-
um aðstæðum hinna ýmsu flokka
og fullveldi þeirra í innri, póli-
tískum málum.
Slys í ölpum
GENF, 9. júlí. — 75 ára gamall
Hollendingur, sem saknað hafði
verið í þrjá daga, fannst í dag
hangandi í bakpokaólum sínum á
100 metra þverhnípi í Ölpunum.
„Stjcrnleysi í
kjarnorkumálum'
SAN ANTONIO, 9. júlí. —
Johnson forseti skoraði í dag
á þingið að staðfesta samninginn
um bann við dreifingu kjarn-
orkuvopna og varaði við hugsan-
legu „stjórnleysi í kjarnorkumál-
um,” sem hljótast kynni af því,
að samningurinn yrði ekki fram-
kvæmdur.
Nýr skattur
WASHINGTON, 9. júlí. Útlitið
fyrir því, að Johnson forseti
' fái samþykkt frumvarp sitt
um sérstakan skatt á skemmti
ferðalög til útlanda versnaði
mjög í dag, að fjárhagsnefnd
öldungadeildarinnar ákvað að
taka það ekki fyrir. Sagði for
maður nefndarinnar eftir fund
inn, að ekki hefði verið ákveð
inn neinn tími, er frumvarp
ið yrði tekið fyrir.

/ SVIÐSLJÓSI:
Erich Mðria Remarque
Frægasta bók hans „Tíðindalaust á vesturvígstöðv-
unum” hefur verið gefin út í 10 milljón eintökum.
Fyrsti útgefandinn sem hann snéri sér til hafnaði
bókinni á þeim forsendum að fólk væri búið að fá
nóg af stríðssögum.
22. júní varð Erich Maria
Remarque 70 ára gamall. Hann
ritaði stríðssöguna „Tíðinda-
laust á vesturvígstöðvunum“,
sem er aðalmetsölubókin til
þessa dags. Bók með sterkum
persónulýsingum, geðfýlunni
Himmelstoss, Kat, línuhermann
inum næma og hinum unga
Búuer—, sem er álitinn vera
lýsing Remarques á sjálfum
sér — standa mönnum ljóslif-
andi fyrir hugskotssjónum enn
í dag. Bókin á sér sína eigin
sögu. Remarque ritaði bana á
fjórum vikum.
Upplagið 3.5
milljónír eftir l/2
ár.
Fyrsti útgefandinn, sem Rem
arque snéri sér til með bók
sína, hafnaði henni með þeim
rökum, að lesendur vildu ekki
meira um stríð. Sagt er, að
Remarque hafi farið með bók
ina til bæði 14 og 48 útgef-
enda, áðúr en hún fékkst gef
in út, en það eru staðleysur.
Annað forlagið, sem hann fór
til var Ullstein, og það tók bók
ina, sem kom út 21. janúar
1929. Eftir hálft annað ár hafði
bókin selzt í 3,5 milljónum ein
taka og hélt sigurgöngu sinni
áfram um heim allan. Nú hef
ur bókin verið gefin út í 10
milljónum eintaka og verið
þýdd á öll tungumál heims,
þar á meðal Zulu og Eskimóa
mál. Bókin og kvikmyndin
gerðu Remarque að milljóna-
mæringi, þótt bókin hefði ver
ið rituð á aðeins einum mán-
uði. Síðan hefur hann aldrei
ritað heilt verk á svo skömm
um tíma; það hefur tekið hann
allt að 3 ár að vinna sumar af
hinum bókum hans.
Vakti reiði nazista
Erich Maria Remarque
(skírnarnafn hans er Erich
Paul Kramer) fæddist 22. júní
1898, var því mjög ungur, er
hann tók þátt í fyrri heims-
styrjöldinni og særðist tvíveg
is. í bókinni ,,Im Westen nichts
neues“, eins og hún heitir á
þýzku, er stríðsyfirlýsingu
svarað með þjóðhátíð og ráð-
herrar og herforingjar á stutt
buxum látnir slást með stöfum;
þetta hlaut að gera nazistana
■ óða af reiði. Þeim yfirsást, að
í þessari anti-stríðsbók var
iþví haldið fram, að það riði á
að sýnast ekki veikur fyrir.
Þegar frumsýna átti mynd-
ina, sem var byggð á bókinni,
í Berlín, kom Joseph Goebbels,
þáverandi Gauleiter í höfuð-
borginni því til leiðar, að Hit-
ersæskan notaði fýlusprengj-
' ur og hvítar mýs til að koma
á upplausn í kvikmyndahús-
inu. Hann hláut sinn fyrsta
sigur með því að fá myndina
Höfundur bókarinnar ,,Tíð-
indalaust á vesturvígstöðvun-
um“. (Myndin er af Erich
Maria Remarque).
bannaða. Er Hiller var kominn
til valda, var bókin brennd á
hinum frægu bókabrennum
Nazista.
Rétt er einnig að geta ann
arrar hliðar á þessari bók.
1936 gáfu aðalsamtök Nazista
„Völkischer Beobachter“, út
bókina „Nótt við vígstöðvarn
ar“. í formálanum stóð: „Eft-
ir allar þær lygar úm menn-
iná sem Remarque hefur borið
á borð, komum við hér frám
með atburði, sem raunveru-
lega gerðust og um þá er strax
hægt að. segja: „Þannig var
það í raun og veru“. Nokkrir
duglegir blaðamenn höfðu söð
ið söguna saman, einfaldlega
með. því að taka frááögur úr
bók Remarque. Engin úndur
að Goebbels varð rauðglóandi
af reiði.
Kvæntist Paulette
Gaddard
Remarque fór frá Þýzkalandi
1932 og tók að búa í Tessin í
Sviss. Á styrjaldarárunum var
hann nokkurn tima í Amer-
íku. Hann hafði verið sviptur
þýzkum borgararétti 1937 og
hafði, þegar hann fékk amer-
ískan ríkisborgararétt 1947,
sumpart verið ríkisfangslaus,
stundum haft panaroanskt eða
mexíkanskt vegabréf. 1958
kvæntist hann bandarísku leik
konunni Paulette Goddard —
annari konu Chaplins— og hef
ur nú lengi verið búsettur við
Lago Maggiore í Sviss.
Remarque ier hár og grannur;
hann var mikill hjólreiðamað
ur í æsku. Andlit hans er mjög
svipbrigðaríkt. Þegar hann hlær
lyftir hann vinstri augabrún
sinni, sem er þykk og svört;
þetta gerir bros hans eilítið
djöfullegt. í fyrstu var hann
þorpskennari í Osnabrúck og
áður en hann sló í gegn sem
rithöfundur var hann ritstjóri
,,Sport und Bild“.
Eftir hinar glæsilegu viðtök
ur „Tíðindalaust á vesturvíg-
stöðvunum“, hefur hann ein-
göngu helgað sig rithöfunda-
starfinu og ritað heilmargar
metsölubækur um andrúmsloft
þeirra tíma, sem hann hefur
lifað. Hann hefur einlægt hald
ið friðarstefnu sinni mikið
fram. 1931 birtist „Der Weg
Zurúck”., sem lýsir heimkomu
hermanna úr stríði og ,Drei
Kammeraden"; þar fjallar
hann um ófremdarástandið í
Þýzkalandi á árunum eftir
stríðið.
Einnig eftir síðara stríð hafa
birzt metsölubækur eftir Rem
arque, t.d. ,,Sigurboginn‘‘ 1947,
hann hefur verið kvikmyndað
ur. .,Lífseldur“, 1952 sem fjall
ar um líf í fangabúðum og
tvær bækur 1954 „Augu von-
arinnar" og „Fyrsl er að elska
— siðan deyja“ og 1965 „Svarta
óbelískan“ þar vann söguhetj
an á geðveikraspítala, eins og
Remarque gerði á yngri ár-
um.
Nctt í London er
síðssta bókin
Síðasta bók Remarques
„Nacht von Lissabon” er um
heimililausa flóttamenn, sem
lifa í ógnum Hitlers. Á síðari
árum hefur hann tvisvar feng
ið aðkenningu að slagi, svo að
hann verður að fara vel með
sig, en hann vinnur að nýrri
bók. í fyrra var hún 500 síð-
ur. svo að hann hefur átt ann
ríkt við að þjappa hana sam-
an. Það er ekki fljótgert, því
að hann notar ekki ritvél svo
að aukaatriðin verði ekki of
Framhald á bls. 14.
Þessi skemmtilega tekning sýiúr nóbelsverðlaunahafann Rudyard
Kipling, sem fékk verðlaun 1907. Verðlaunin vöktu á sínum tíma
miklar deilur, og sögðu andstæðingar hans, að hann væri ekkí
skáld heldur góður blaðamaður. En síðan hefur smekkur manna
bréytzt, og nú þykir Kipling jafn vel að þessum verðlaunum kom.
inn og aðrir, sem þau hafa lilotið.
í norska útvarpSnu er nýlokið syrpu um tíu nóbelsverðlaunhafa
og var Kipling síðast kynntur.
8 10. júlí 1968
ALÞÝÐUBLAÐIÐ