Dagur - 26.03.1952, Blaðsíða 1

12 SIÐUR
Þeir, sem eiga eftir að koma
samskotafé til sjúkrahússins,
geta Jagt það inn á afgreiðslu
Dags.
Kaupsýslu- og iðnaðarmenn!
Fleiri Akureyringar og Ey-
‘ firðingar lesa auglýsingar
í Degi en í nokkru öðru
blaði-
XXXV. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 26. marz 1952
13. tbl.
Fundarsalur Öryggisráðsins

„Hætlan á árás í Evrópu í vor liðin hjá"
Fundarsalur Öryggisráðsins í hinni nýju stórbyggingu SÞ í New
York, er 41x22 mctrar að staerð og 7 metrar undir loft. Ilann er
teiknaður af norska aktítektinum Amstein Arneborg, og lagði
'norska stjórnin 15 þús. dollara fram til þess að búa salinn úr garði.
Rúm er fyrir 529 álieyrcndur. Salurm ner búinn öllum nýtízku tækj-
um til útvarps og hlustunar, m. a. til þess að útvarpa á mörgum
tungumálum samtímis.
Frumsýning LÁ á „Æíisögu Behr-
mans er n. k. laugardagskvöld
Leikfélag Akureyrar frumsýnir
■ameríska sjónleikinn „Æfisagan“
cftir S. N. Behrman n.k. laugar-
Hlaup í
Skjálfandafljóti
Síðastliðið föstudagskvöld gerði
mikið jakahlaup í Skjálfandafljót.
Hljóp vatnsflóð og jakahrönn upp
á vestari bakka fljótsins við Evja-
dalsá og þar eftir gömlum farveg-
um. Síðan fór hlaupið yfir neðri
hluta túnsins á Hvarfi, en mun þó
ekki hafa valdið verulegu tjóni.
Þegar norður að Hrútey kom,
fór hlaupið í Hrúteyjarkvísl og
brauzt norður yfir þjóðveginn
austan Kvíslarbrúar. Braut þar
nokkurt skarð í veginn, en brúna
sakaði ekki.
Hæstiréttur hefur
kveðið upp dóm yfir
Jónasi Þorbergssyni
Hasstiréttur kvað í fyrradag
upp dóm í máli ákæruvaldsins
gegn Jónasi Þorbergssyni út-
varpsstjóra. Þótti ekki sannað að
Jónasi hafi.verið heimilt að taka
lántökugjald vegna lána úr fram-
kvæmdasjóði ' útvarpsins, hins
vegar málsbætur að hann skýrði
ráðherra frá fyrirætlun sinni og
endurgreiddi féð þegar þess var
krafizt. Dómurinn var 9 bús. kr.
sekt. Tveir dómarar skiluðu sér-
áliti. Vildu þeir dæma Jónas í
þriggja mánaða fangelsi, skilorðs-
bundið.
dagskvöld. Ágúst Kvaran er leik-
stjóri, en. aðalhlutverkið leikur
frú Björg Baldvinsdóttir. Sigurð-
ur Kristjánsson hefrn- þýtt leik-
Nokkur orð um höfundinn.
Petta mnn t fyrsta sinn, sem sjón-
leiknr eftir þennan höfund er-sýndur
lit’r á landi. f'ó er hann í fremstu röð
nútímaleikritahöfunda amcrískra.
Hann er fæddur í Bandaríkjuninn
1893. Hóf mjög ungur þátttöku í leik-
starli og rilaði þegar innan við tví-
tugt nokkra gamanþætti, er hann lék
í sjálfur. Hann hlaut góða almenna
menntun. tók A.B. próf frá Harvard-
háskólamnn 1910 og tveim árum síðar
M.A. próf frá Cölumbia. Nokkur ár
starfaði hann við blaðamennsku, en
1920 er hann aftur tekinn til að starfa
við leiklnis. — Árið 1927 „sló hann í
gegn“ með leikritinu The Second Man
og síðan hefur hann ritað milli 10 og
20 lcikrit og staðfa'rslur. F.innig mun
hann hafa' rilað talsvert fyrir kvik-
myndir. Kunnustn og sennilega beztu
leikrit lians eru Iliography (Ævisagan,
1932) og No Tiine for Coinedy (1939).
Behrman cr ekki mikill skapandi
andi. hann sér ekki sýnir, en hann
kaiin íþrótl sína út í asar. l*að cr
vafasamt. að nokkur amerískur leik-
ritahöfundur samtímans sc meiri
„handverksmaður“ í iðn sinni en liann.
Þctta má alls ekki líta smáum augum,
og sízt áf okkur íslcndingum, því það
er í lcikhæfninni og sviðshæfninni.
sem s\o að segja hvcrt íslenzkt lcikrit
brestur nieira eða minna.
Aðgöngumiðasala.
l'élagið helur tekið npp breytt fyr-
irkomulag aðgöngumiðasölu. Verða
faslir frumsýningargestir að taka miða
sína í Bókaverzluninni Eddu og þar
verða aörir miðar einnig seldir fram-
vegis.
Góðar gjafir til
sjákrahiissins
í blaðinu í dag (bls. 11) kvittar
GuSm. Karl Pétursson enn fyrir
góðar gjafir, sem nýja sjúkrahús-
inu hafa borizt þessa síðustu
daga. Þar eru m. a. þessar upp-
hæðir: Kr. 10.000.00 frá ónefndum
hjónum á Akureyri, kr. 7.010.00
frá góðtemplurum á Akureyri, frá
skólabörnum á Akureyri (ágóði
af skemmtun) kr. 2.000.00, frá
skipshöfninni á „Kaldbak" kr.
3.630.00 og nokkrar 1 þús. kr.
gjafir frá félögum og einstakling-
um. Söfnunarlistar eru á ferð-
inni í sveitunum og mun víða
hafa verið brugðizt vel og mynd-
arlega við og verður væntanlega
hægt að skýra nánar frá því síðar.
Hanson W. Baldwin í New York Times
Hættusvæðin ná: Norður-Afríka, hin
nálægari Austurlönd og Austur-Asía
Skákþingi Norðlend-
inga lokið
Á Skákþingi Norölendinga urðu
]trír menn jafnir í meistarallokki.
mcð GVá vinning af 8 mögulegum,
þeir Jón Þorsteinsson, Júltus Boga-
son og Jón Ingimarsson, og keppa
þeir til úrslita í tvöfaldri umferö,
er hófst .í gxrkvöldi.
I fyrsta flokki sigraði Ármann
Rögnvaklsson, en í öðrnm flokki
15 ára piltur, Halklór Jónsson, með
51/2 vinninga at 6 mögnlcgum. —
Næstir urðu Stefán O. Stefánsson
og Rögrivaldur Rögnvaklsson.
Smáíbúðahverfi
norðan Hamarstígs
Á sameiginlegum fundi bygg-
inganefndar kaupstaðarins og
smáíbúðanefndar, nú nýlega, var
rætt um smáíbúðahverfi, teikn
ingar smáíbúða og lóðir undir
slík hús. Bæjarstjórn hafði
ákveðið að smáíbúðahverfið verði
staðsett norðan Hamarstígs efst
og verður það skipulagt til að
byrja með sem 36 húsa hverfi,
með strætum frá suðri til norð-
urs. Um 50 beiðnir um smáíbúðir
liggja fyrir og teikningar af hús-
um. Eru flestar teikningarnar eft-
ir byggingameistarana Stefán
Reykjalín og Tryggva Sæmunds
son. Áætlað er að íbúðirnar kosti
120—-150 þús. kr.
Forsetakjör verður
29. júní
Forsætisráðuneytið hefur aug-
lýst að kjör forseta íslands skuli
fara fram 29. júní í sumar og skal
framboðum skilað til dómsmála-
ráðuneytisins, ásamt samþykki
forsetaefnis og nægilegri tölu
meðmælenda og vottorðum yfir-
kjörstjórnar, í síðasta lagi fimm
vikum fyrir kjördag. Meðniæl-
endur þurfa að vera úr öllum
fjórðungum. Auglýsing ráðuneyt-
isins er í blaðinu í dag. Enn mun
allt óráðið um framboð forseta og
íáða flokkarnir enn ráðum sínum,
hvað gera skuli.
Hættan á kommiinistiskri árás
í Evrópu á þessu vori sýnist vera
liðin hjá. Aðstaðan á meginlandi
Evrópu er tryggari en áður, en
hættusvæði eru enn í Asíulönd-
uni og Norður-Afríku. — Þetta
eru niðurstöður hins kunna her-
fræðings Hanson W. Baldwin í
grein, er hann ritaði í New York
Times 17. þ. m„ um útlitið nú á
þessu vori.
I greininni telur Baldwin, að
Kórea, Burma og Kashmir séu
mestu hsettusvseðin fyrir heims-
friðinn eins og stendur. Þaðan get-
ur enn verið að vaenta tíðinda, sem
raskað geta hlutföllunum. En Bald-
win telur, að mesta hættan á alls-
herjarófriði sé liðin hjá.
Breytt aðstaða.
Utlit fyrir Evrópulöndin hefur
breytzt verulegan síðan sumarið og
haustið 1951. Þá töldu ýmsir her-
fræðingar að vorið 1952 mundi
verða mesti hættutíminn. Menn
óttuðust þá, að til tíðinda mundi
draga við landamerki Júgóslafíu,
að þar mundi koma til rússneskrar
innrásar, eða hernaðraðgerða lepp-
ríkjanna á Balkanskaga gegn Tító
og stjórn hans.
En þróunin í Evrópu síðan í
fyrra, hefur breytt þessu, Þessi
hætta virðist ekki eins yfirvofandi
og áður, aftur á-móti hefur ástand-
ið í Austurlöndum sízt farið batn-
andi.
Baldwin segir, að Júgóslafía sé
ekki lengur veikur hlekkur eins og
fyrr var ætlað. Þvingunaraðferðir
Rússa hafa ekki megnað að ryðja
Tító og stjórn hans úr vegi, og
efnahagsleg hjálp Bandaríkja
manna og Breta hefur forðað því,
að efnahagsvandræði kæmu þjóð-
inni á kaldan klaka.
Upptaka Grikklands
og Tyrklar.ds.
Upptaka Grikklands og Tyrk
lands í Atlantshafsbandalagið hef-
ur gert aðstöðuna á þessu svæði
öruggari en áður og Rússar hljóta
nú að reikna með þvi, að árás á
Júgóslafíu verði ekki látin af-
skiptalaus, heldur verði líklegasta
afleiðingin heimsstyrjöld.
Baldwin telur því að betur horfi
á þessum hjara heims en í fyrra
nú í vor, hins vegar er ástandið allt
annað en gott í Asíulöndum, og at-
burðir í Kóreu og Indó-Kína gætu
fyrirvaralítið hleypt öllu í bál.
Átta mánaða vopnahlés-
viðræður.
Átta mánaða vopnahlésviðræður
í Kóreu hafa ekki fært friðinn nær
því hrjáða landi, en kommúnistar
eru hernaðarlega sterkari í dag en
þeir voru sl. sumar. Kínverjar og
NorðurKóreumenn hafa nú
900.000 manna lið í Kóreu, og
þetta er vel æft og skipulagt lið.
Útilokað er það ekki, að það hefji
vorsókn suöur á bóginn.
Baldwin segir, að héðan af geti
engin lausn á Kóreumálinu orðið
góð fyrir SÞ, og nú sé um
að gera að velja þá lausn, sem
minnstu tjóni valdi.
Úlfakreppa Sþ.
Baldwin segir, að engin auðveld
leið sé úr úlfakreppunni í Kóreu og
hann bendir á eftirfarandi mögu-
leika:
1) Eftirgjöf í grundvallaratriðum í
vopnahlésviðræðunum.
2) Að kommúnistar auki mjög
herstyrk sinn.
3) Að SÞ auki hernaðarlegan
styrk sinn til þess að þvinga
fram lausn deilunnar. Þessi leið'
þýðir aukið manntjón án þess
að öryggi sé um árangurinn.
4) Aukning hernaðarógnunar við
landssvæði utan Kóreu, þ. e.
Kína, sem þá þýddi e. t. v.
aukna hættu á heimsstríði.
Norsk blöð segja frá
komu „Geysis“
Norsk blöð eru farin að skrifa
um væntanlega söngför Geysis.
í Norges-Handels og Sjöfartstid-
ende frá sl. mánaðamótum er
greint frá því, að Geysir og Ferða
skrifstofan hafi leigt Heklu til
Noregsfarar í maí.
Fyrstu farfugl-
arnir komnir!
Kristján Geirmundsson sagði
hlaðinu frá því nú eftir helgina,
að hann hefði séð 2 urtir á
Leirunum, og eru það fyrstu far
fuglarnir, sem fregnir hafa bor-
izt um að hingað séu komnir.
Urtirnar hafa vetursetu á Bret-
landseyjmn. Þessar urtir voru
ekki á andapollinum í vetur og
hljóta að vera komnar að. Þær
hafast ekki við hér við land á
vetrum. Þá sagði Kristján, að
sig grunaði að eitthvert slangur
af skógarjiröslum væri komið
sunnau um höf. Þrestir eru hér
í görðum ailan veturinn, en
þeir, sem flytja sig, koma
sncmma að vorinu aftur. Um
miðjan apríl má búast við ló-
unni og stelknum og síðau
koma þeir hver af öðrum. Hver
verður fyrstur áð sjá lóuna hér
nyrðra í ár?