Dagur - 30.01.1957, Qupperneq 4

4
DAGUR
Miðvikudaginn 30. janúar 1957
Árið sem leið varð Loftleiðum
mjög hagsfætí
Farþegaflutningar jukust um tæp 30%
FRA BOKAMARKAÐINUM
Ai-ið 1956 fluttu Loftleiðir 21.773
farþega, en það er um 5 þúsund
farþegum fleira en árið áður og
nemur aukningin því 29.49%
miðað við 1955. — Vöruflutningar
ux-ðu 230 tonn og reyndist það
30.71% meira en fyrra ár. Póst-
flutningar jukust um 38.93% og
aukning farþegakílómetra varð
25.13%. — Alls var flogið
3.110.098 km. vegalengd á 9.911
flugstundum.
Á tímabilinu frá 20. maí til 15.
október voru fimm vikulegar
ferðir farnar milli New York og
Noi’ður-Evrópu með viðkomu á
íslandi og auk þess frá miðjum
júlímánuði ein fei'ð í viku milli
íslands og meginlands Norður-
Evrópu. Upp úr miðjum október
var New York ferðunum fækkað
niður í fjórar í viku og mun svo
vei-ða þangað til 20. maí í vor, en
þá er ráðgert að taka upp dag-
legar ferðir milli New York og
Norður-Evrópu.
Loftleiðir tóku eina Skymast-
ei'flugvél á leigu í sl. ágústmán-
uði og hefur félagið því nú ráð
yfir fórum Skymasterflugvélum.
Frá því í haust hafa þó ekki
nema þrjár verið í förum í senn,
þar sem einhver ein þeirra hefur
jafnan verið bundin við hina lög-
skipuðu árlegu skoðun og eftirlit.
Á sl. hausti lagði félagið niður
ferðirnar til Luxembourg, en
mun hefja þær aftur að vori með
viðkomu í Glasgow.
í haust hófu Loftleiðir Skot-
landsflug að nýju og koma nú
tvisvar í viku við á Renfl-ew-
flugvelli, sem er í námunda við
Glasgow. Hafnar eru flugferðir
til London.
Mfm*.
Umferðakennsla
í skólum
Nýlega heyrðist sagt frá því í
útvarpi, að í Reykjavík hafi um-
ferðalögreglunni borizt nær 1200
kærur um árekstra ökutækja á
fyrra ái'i og 8 menn hafi látið líf-
ið af umferðaslysum. Hér er
því þörf alvax-legra umbóta.
Víðar en hér eru umferðamálin
á dagskrá. I Osló hefur nýlega
staðið yfir námskeið í umferða-
kennslu, fyrir forgöngu Bindindis-
félags ökumanna og Kennarafélags
Noregs. Formaður Bindindisfélags
ökumanna, Steinar Hauge, hefur
verið aðalfrxxmkvöðull námskeiðs-
ins. Þátttakendur voru 54 kennar-
ar og lögregluþjónar, en þrisvar
sinnum fleiri sóttu um námskeið-
ið. Tilgangurinn með þessu nám-
skeiði er að auka kennslu í um-
ferðamálum í skólunum og gera
kennarana hæfa til að leysa það
verk af hendi. Sem kennslutæki
voru notaðir litlir bílar.
Oruggari umíerð.
Þegar umferðanámskeiðinu í
Osló var lokið, gekkst Bindindis-
félag ökumanna fyrir annarri nýj-
ung þar. Var efnt til stórrar sýn-
ingar, sem nefnd var „Tryggere
trafik“. Tilgangur sýningarinnar er
að vekja áhuga allia bifi’eiðastj.
og annarra stjórnenda ökutækja
fyrir öruggri umferð. Þar er lögð
áherzla á, að bifreiðastjórinn læri
sem bezt að þekkja bílinn. Og á
sýningunni var sýndur akstur og
gestirnir gátu fengið að reyna
hæfni sína.
Síaukin eftirspurn eftir
koluni
Erfitt að fá kolanámumenn
til vinnu.
Eftirspurnin eftir kolum og koksi
í Evrópulöndum fer sívaxandi og
er aðeins hægt að fullnægja eft-
jrspurninni með auknum kola-
innflutningi fx-á Bandaríkjunum.
Kolanefnd Efnahagsnefndar Sam
einuðu þjóðanna fyi'ir Evi'ópu
(ECE) hefur nýlega haldið fundi
í Genf til að í-æða ástand og horf-
ur í kolamálunum fyrir veturinn.
Iðnfyi-irtæki og raforkuver
hafa tryggt sér kolabirgðir fyrir
vetui'inn, en hins vegar er nokk-
ur hætta á, að kolaskorts gæti
hjá einstaklingum, sem nota kol
til upphitunar.
Kolanefndin hefur fai'ið þess á
leit við kolafi’amleiðendur og
neytendui', að þeir sendi nefnd-
inni ítai'legar skýi'slur um fram-
leiðlsuáætlanir og notendaþörfina
til þess að hægt verði að tryggja
sem jafnasta dreifingu á þeim
bix-gðum, sem fyrir hendi kunna
að vei’a á hvei'jum tíma.
Eitt ei'fiðasta vandamál kola-
fi'amleiðenda er að fá menn til að
vinna í kolanámunum. Ástandið
hefur batnað nokkuð í þessu efni
í Vestui'-Þýzkalandi og í Frakk-
landi, þar sem ungir kolanámu-
menn voru leystir úr licrþjón-
ustu. Hins vegar er ástandið al-
vai'legt í Hollandi og í Belgíu, þar
sem Marcinelle-slysið hefur haft
áhi'if, að erfiðara er að fá kola-
námumenn til vinnu en áður.
Menntamál
Tímarit um uppeldismál. Ritstj.
Broddi Jóhannesson.
2. hefti 29. árg. er komið út. —
Símon Jóh. Ágústsson, Björn
Sigfússon, Guðrún Ei'lendsdóttir,
Hi-afnkell Thoi'lacius, Ingimar
Jóhannesson, Jón Kristgeirsson,
Jóna Kr. Bi-ynólfsdóttir, Ki'istinn
Björnsson, Lárus Rist, Sigurður
Gunnarsson o. fl. ei-u höfundar
xessa í'its. Kennir þar margi’a
grasa, og er bæði til skemmtunar
og fróðleiks.
Úr þjóðarbúskapnum
Framkvæmdabankinn gefur út.
Bankinn- sendir nú frá sér 3.
hefti þessa rits.
Að þessu sinni eru í í-itinu
greinar um tvo mikilvæga þætti
atvinnuþróunarinnar ái'atuginn
1945—54: vei’ðmæti skipaflotans
og vélvæðingu iðnaðár og iðju.
Greinunum fylgja ýtai'legar töfl-
ur, sem jafnframt eru skýrðar
með línui’itum og stuðlax'itum. í
báðum greinunum er sérstök
áherzla lögð á að meta þessi at-
vinnutæki til fjár. Þar sem þau
eru keypt á tímabili mikilla
vei'ðbreytinga, hefur sú leið ver-
ið farin að meta þau öll á verð-
lagi sama ái's, ársins 1954, án til-
lits til þess hvenær kaup áttu sér
stað.
Fyrri greinin fjallar um stærð
og verðmæti íslenzka skipaflot-
ans, bæði fiskiskipa, kaupskipa
og annarra skipa. Á umræddu
tímabili hefur brúttórúmlestatala
flotans hækkað um 160% og var
Ö8 þúsund rúmlestir í árslok
1954.
Þar segir að raunverulegt verð-
mæti flotans hefur þó aukizt
langtum meira en rúmlestatalan,
eða um 350%, og var 875 milljón-
ir króna í ái'slok 1954, miðað við
vei'ðlag þess árs. Stafar meii'i
aukning verðmætis en stærðar af
því að skipaflotinn er nú miklu
nýrri og fullkomnai’i að gerð og
tækni.
Síðari greinin fjallar um vél-
væðingu iðnaðarins áratuginn
1945—54. Er þar í'akinn innflutn-
ingur og framleiðsla véla til
hinna ýmsu greina iðnaðarins, og
er þá vinnsla sjávarafurða og
landbúnaðarafurða talin til iðn-
aðar. Vélarnar eru reiknaðar
til þess vei'ðs, að þær séu niður-
settar og fullbúnar til notkunar.
Samanlögð vélvæðing iðnaðarins
á þessu tímabili er talin hafa
numið 500 milljónum króna mið-
að við verðlag 1954.
r
Arsrit Ræktunarfélags
Norðurlands
2.-3. hefti 53. árgangs 1956.
Ritstjóri: Ólafur Jónsson.
Af efni þessa rits má nefna
grein um Pál Bi’iem amtmann
eftir Steindór Steindói'sson og
Karl Arngrímsson. Ritstjórinn
skrifar Enn að austan — stór og
lítill hi'eppur og gi’ein er nefnist
Foi-nbýli — Nýbýli — Smábýli og
ennfremur um haustfrostin og
kartöflurnar. Rögnvaldur Gísla-
son á greinina Nýbýlingar —
frumbýlingar og Árni G. Eylands
Eins og þér sáið og berið á munið
þér uppskera.
Ritið er læsilegt og til þess
vandað að efni og frágangi.
Eimreiðin
Ritstóri Guðmundur G. Hagalín.
4. hefti, okt.—des., flytur af-
mælisgrein um Sigurð Nordal
sötugan, eftir Þórodd Guðmunds-
son, kvæði eftir Vilhjálm frá
Skáholti, ei'indi eftir í'itstjói'ann
er nefnist: Ef staði'eyndir ráða
því ekki hvar vér stöndum, smá-
sögu eftir Jakob Thorarensen,
Ornefni eftir Ara Gíslason, Vest-
uríslenzkt skáld og ljóðaþýðandi
eftir Indriða Indi'iðason, þýdda
smásögu, bókaþátt o. fl.
Samvinnan
desemberheftið, flytur meðal
annars greinina: Nútíma kix'kju-
byggingar á íslandi eftir Gísla
Sigurðsson, ásamt myndum.
Kápumyndin er af líkani Guðjóns
Samúelssonar af Hallgrímskirkju
í Reykjavík. Smásaga eftir Jón
Björnsson er nefnist Holyrood
Palace, Vanræktár bókmenntir
eftir Hermann Pálsson lektor,
Þei rhljóta að koma á morgun,
frásögn af ti'úboðum, er voru
myrtir sl. sumar, Skógurinn, auð-
ur Helsingjalands, eftir Sigvalda
Hjálmarsson, Síðasta förukonan
eftir Magnús Finnbogason í
Reynisdal, framhaldssagan.
Orgelsjóður Akureyr-
arkirkju
Framhnld greinargerðar
María Daníelsd. kr. 100.00, Ásgr.
Stefánss. kr. 200.00, G. KarJ Péturss.
kr. 100.00, Ól. Jónss. kr. 50.00, Vil-
lij. Sigurðss. kr. 100.00, Þuríður Sig-
urðard. kr. 100.00, Jón ICristjánss.
kr. 200.00, Gísli Jónss. kr. 50.00, Sig-
urv. Árnad. kr. 50.00, Dóróth. Þórð-
ard. kr. 50.00, Sigrún Pétursd. kr.
50.00, Björn Júlíuss. kr. 50.00, Erl.
Davíðss. kr. 50.00, Dýrl. Jónsd. kr.
20.00, Ónefnd kona (minningargj.)
kr. 1000.00, áheit frá N. N. 500.00,
gamalt áheit frá N. N. kr. 50.00,
Steinunn Kristinsd. kr. 100.00, Jóhs.
Halldorss. kr. 100.00, Magn. Bjarna-
son kr. 150.00, Valm. Guðmundss.
kr. 100.00, Kr. Jónss. &: Co. h.f. kr.
1000.00, Sverrir Ragnars kr. 500.00,
Pálína Jónsd. kr. Í00.00, Á. Ólafss.
kr. 100.00, Bernh. Stef. kr. 500.00,
Gústav Jónass. kr. 150.00, N. N. kr.
100.00, Anna Brynólfsd. kr. 50.00,
Egill Þórlákss., kennari, Grænum. 5,
kr. 50.00, N. N. (áheit) 300.00, Bj.
Jörgenss. síingk. kr. 300.00, Jóhs.
Wæhle kr. 150.00, N. N. (áheit) kr.
100.00, Jón Davíðss. bílst.. Byggðav.
107 kr. 50.00, Þorbj. Gíslad. Rm. 1
kr. 30.00, Jón Einarsson, Byggðav.
103 kr. 100.00, Anna, Gerða, Maja,
Þingv.str. 33, kr. 100.00, Rósb. G.
Snædal, Rm. 17, kr. 50.00, Gestur
Magnúss., Rm. 20, kr. 50.00, Inga
Austfjörð, Þingv.str. 37, kr. 50.00,
Ilar. Kjartanss., Víðim. 6, 10.00,
Ing. Sigurðss., Víðim. 11, kr. 5.00,
Hörður Svanbergss. kr. 10.00, Bára
Jóhannesd., Grm. 1, kr. 25.00, Erna
Sigurjónsd. Grm. 1, kr. 25.00.
Kærar Jxakkir!
Fjáröflunarnefndin.
Báru grjót að manninum og
gleymdu honum
Þessi saga gerðist nokkru fyrir
síðustu aldamót. Þá sóttu Horn-'
fii'ðingar verzlun sína í Papós.
sem er nokkru austar. Farið var
yfir svokallað Almannaskarð. Er
þar vegurinn á kafla, framan í
snai'bröttum skriðum, en sneið-
ingur gerður fyi'ir menn og hesta.
Oft fengu menn sér i staupinu
í kaupstaðaferðum og voru góð-
glaðir á heimleið. Þinganes var
eftirsóttur áninga- og gististaður
:í þessum ferðum. Eitt sinn sem
oftar komu bændur við á bæ
þessum á heimléið. Voru þeir
þrír og með fjóra hesta. Þeir áttu
heima fyrir vestan Hornafjarðar-
fljót. Allir voru þeir töluvei't
ölvaðir, en sjálfbjarga. Fengu
þeir góðan beina og gistingu um
nóttina og gerðist ekkert sögu-
legt um kveldið. Um morguninn
bjuggust þeir til ferðar og heyrði
bóndi þá að þeir töluðu launung-
aimál og voru eitthvað áhyggju-
fullir. Gaf hann sig á tal við þá
og grunaði Jxá um að leyna sig
einhvei-jum tíðindum. Voru þeir
mjög tregir til frásagna, en létu
þó tilleiðast um síðir og sagðist
svo frá, að þeir voru fjórir saman
er þeir héldu heimleiðis frá Pap-
ós. En í ski’iðunum á Alrrianna-
skarði, þar sem þær eru biatt-
astai', hefði einn þeirra oltið af
baki og í'úllað niður á jafnsléttu.
En með því að mennirnir vildu
ekki skilja þennan félaga sinn
eftir í reiðuleysi ,fóru Jxeir til
hans og var hann þá illa útleik-
inn, blóðugur og í'ifinn, en með
lífsmai'ki. Hlóðu þeir þá að hon-
um gi'jóti og höfðu ekki meii'i
áhyggjur af honum að sinni og
gleymdu honum þangað til morg-
uninn eftir.
Bóndi brá við hart er hér var
komið sögu og kallaði á vinnu-
mann sinn og sagði honum að
koma með sér þegar í stað. Setti'
undir hann einn hest ferðamann-
anna og tók sjálfur annan, gæð-
ing mikinn og traustan. „Æi,
taktu ekki þennan,“ heyrðist
eigandinn kalla er þeir hleyptu
úr hlaði. Riðu þeir sem mest þeir
máttu á slysstaðinn og fundu
þegar manninn. Var hann rakn-
aður úr rotinu og kominn á
kreik. En ekki var aðkoman
skemmtileg. Maðurinn var staur-
blindur, því að bæði augun voru
sokkin í bólgu og andlitið blátt,
hruflað og blóðstorkið og fötin
mjög rifin. Þótti manninum dauf
vistin undir skriðunum og hvíl-
an óhæg og var komið á hann
nokkurt rutl. Oð hann gx'enjandi
fram og aftur og var mesta happ
að hann lenti ekki í djúpum pytt-
um, sem þarna voru nærri.
Bóndi og vinnumaður tóku
sjúklinginn og reiddu heim. Fékk
hann góða aðhlynningu á Þinga-
nesi og varð alheill.
Bóndi sá, er hér segir frá, hét
Jón Guðmundsson, smiður ann-
álaður og hraustmenni mikið.'
Hann var afi tveggja húsameist-
ara á Akureyri, þeirx-a Guð-
mundar Gunnarssonar og Snoi-ra
Guðmundssonai'.
Það hefur lengi verið siður eða
ósiður að neyta víns í kaupstað-
aiferðum og er í'aunar enn. Gott
þykir ferðamönnum að hafa eitt-
hvað í hnakktöskunni til að taka
úr sér hi'ollinn í kuldum og
hi'akningum. Fylgja því engar
sögur þegar hæfilega er dreypt á.
En stundum hefur út af brugðið,
eins og framangreind saga sýnir.
Áskrifiarsími TÍMANS á
Akureyri er 1166