Dagur - 17.12.1982, Blaðsíða 12

Meðfylgjandi kvæði flutti Stefán Valgeirsson, alþingismaður, í
kvöldverðarboði hjá sendiráði íslands í New York en Stefán sat
þing Sameinuðu þjóðannafyrri hluta nóvembermánaðar. Dvölin
hjá S.Þ. orkaði þannig á Stefán sem hann lýsir í kvæðinu, en í for-
mála í kvöldverðarboðinu gat hann þess að það hefði verið siður
á þjóðveldistímanum að gestir þökkuðu fyrir sig með kveðskap.
Þetta hafi reyndar aflagast á niðurlæingartímanum eftir að Is-
lendingar misstu sjálfstæði sitt. Segja má að kvæðið sé ávarp til
allherjarþingsins, en Stefán gat þess að hann léti sér nægja að
flytja þar 0.7% þess, en það er einmitt hlutfallsleg aðild Islend-
inga að Sameinuðu þjóðunum.
Sit ég nú á þingi þjódn
þar cru málin sótt og varin.
Sumir upp á blaður bjóda
blekkingar notar mestur skarínn.
Nokkrír standa vel að verki
veifa jafnan heiðurs merki.
Hér er mikið þæft og þrasað
þreifað á með ýmsu móti.
Og hér er nokkuð mikið masað,
miðað við að pressan njóti.
Hér eru mál á sviðið sett,
síðan gerð að rosafrétt.
Hér er ótal brögðum beitt
bak við tjöld, og uppi á sviði.
Mörgum er í hamsi heitt
ef hallast á í þeirra liði.
Virðist brýnt að lcika létt,
láta ekki sjást neinn blett.
Hér er flest á færibandi
falt er margt, ef vel er borgað.
Hér er vestrænn, austrænn andi
alkahóli miklu torgað.
Pó er enn með friði farið,
af fyrírmönnum sótt og varið.
Hingað mæna þjóðir þjáðar
og þeir sem eru valdi beittir.
Kvalið fólk og konur smáðar
kennimenn, sem eru þreyttir,
að berjast fyrir bræðralagi
boða trú afýmsu tagi.
Peir er svelta hálfu hungri
horfa upp á nægtarborðin
augun lýsa þjáning þungri
þarf nú meira til en orðin.
Hér mikið verk að vinna
vandi rétta lausn að finna.
Alltaf verður orðið friður
aðeins hjóm, efmatinn vantar.
Hungrað fólk um brauðið biður
beita vopnum verða fantar,
efþeir ríku saddir sofa
seðja engan, bara lofa.
Valdamanna sumra er siður
að svipta frelsi, er hlýða ekki.
Margur nú um miskunn biður
menn, sem bera þunga hlekki.
Afótta leiðir illu verkin,
einvaldar þar sýna merkin.
Hér á alheims þingi þjóða
þurfa menn, sem voðann skilja.
Hinum stóru byrginn bjóða
beita lagni og stálsins vilja.
Tala af einurð færni og festu
fyrir því sem skiptir mestu.
Atomvopnin yfirskyggja
annað sem að hrellir heiminn.
Manni finnst í lofti liggja
löngun til að virkja geiminn.
Veldin stóru í ótta æði
ógna lífi jarðar bæði.
Alheimsþing er eina vonin
óttaslegnum jarðarbúum.
Hvaða þjóð mun senda soninn
er segir það, er öll hin trúum,
og hefur bæði vit og vilja
sem valdhafarnir treysta og skilja.
Nú þarf óttanum að eyða
ekkert síður tortryggninni.
Viðskiptanna götur greiða
gefa mat svo hungri linni.
Að pólitískir fangar fái
frelsi, og æru sinni nái.
Fengin er lausn í málum mörgum
mannréttinda á ýmsum sviðum.
En krafan er við börnum björgum
og blóðugar þjóðir allar friðum.
Kynþátta og kvenna réttur
er kannski lítið betur settur.
Hér þarfmargt að bæta og breyta
í baráttu gegn atomdauða.
Umfram allt að leiðum leita
sem lausn er fyrir ríka og snauða.
Og hér á alheims þingi þjóða
þýðir ekkert snakk að bjóða.
Nú er mál að hefjast handa
heimsbyggðinni friðinn tryggjum.
Eyðum vopnum allra landa
ótta og hungur fyrirbyggjum.
Fylkjum liði frjálsum þjóðum
fólki jafnan rétt við bjóðum.
Þó ég finni flestu að,
fleira er þó, sem lofargóðu.
Ræði ég hér um stóran stað
er stendur nú íþokumóðu.
Allir vona að birti bráðum
blessun ríki í heimi þjáðum.
Nú er rétt að lestrí linni
Ijóð eru víst úr tísku farin.
Dvölin verður mér í minni,
meira að segja kaffibarinn.
Sendiráð íslands er
ágæt stofnun, virðist mér.
HÚSA~
VIKUR
KIRKJA
75ÁRA
Húsa víkurkirkj a
75 ára
Á þessu ári eru liðin 75 ár frá því
að Húsavíkurkirkja var vígð.
Óhætt er að fullyrða að hún er
einhver fegursta bygging á ís-
landi. Allir þeir sem leggja leið
sína til Húsavíkur dásama þessa
fögru byggingu og margur ferða-
maðurinn hefur staldrað við og
tekið myndir af henni. í mörgum
erlendum ferðamanpabækling-
um sem á annað borð geta
Islands, má líka finna myndir og
greinar um kirkjuna.
Þeir hafa verið djarfir alda-
mótamennirnir og umfram allt
framsýnir er þeir réðust í þá
stórhuga framkvæmd sem bygg-
ing Húsavíkurkirkju var á sínum
tíma. Hún var það stór er hún
var byggð, að mestallur söfnuð-
urinn komst þar fyrir í einu.
í þessari stuttu grein um kirkj-
una er ekki ætlunin að segja
sögu hennar til hlítar, aðeins að
geta nokkurra atriða sem tengj-
ast þeirri sögu.
Þörf fyrir nýja kirkju
Árið 1890 voru íbúar Húsavíkur
aðeins 124. Um aldamótin fór
íbúum að fjölga verulega og
1904 voru þeir orðnir483. Timb-
urkirkjan, sem stóð á hinum
forna kirkjustað norðan við þar
sem Gamla Húsavík stendur nú,
var byggð árið 1840. Hún var
orðin of lítil og léleg, þótt hún
hafi verið talin góð smíði á sín-
um tíma. Árið 1904 var starfandi
í þorpinu málfundafélag,
„Fundafélagið", en þar voru
ýmiss umbótamál rædd. í félag-
inu var mikið rætt um smíði
nýrrar kirkju og voru skoðanir
mjög skiptar í því máli. Aðal
vandamálið var, eins og oft
áður, peningaleysi safnaðarins.
Gamla kirkjan átti í sjóði átta
þúsund krónur og ljóst var að
VISNAÞATTUR
„Gleðiföng og Mðarskjól
færa löngum heilög jól“
Arnór Sigmundsson frá Árbót
yrkirer jólin nálgast:
Lækkar enn á lofti sól.
Líðursenn að jólum.
Eykst nú spenna, spól og ról,
span á rennihjólum.
Og svo eru jólin gengin í garð:
Gleðiföng og friðarskjól
færa löngum heilög jól.
Hljómar söngur: Heims um ból.
Hækkar göngu voldug sól.
Mörgu er valið maklegt hrós,
en manna er vinur bestur
Jesús, kærast jólaljós
og jólanæturgestur.
Boðaði unað englalið.
Upp rann kærleikssólin.
Opnast mönnum æðra svið
einkum þó um jólin.
Og nú breytir Arnór lítillega
bragarhætti, en andinn er hinn
sami:
I sólhvarfamyrkri svörtu
berst söngur til jarðarbarna
og bregður upp Ijósi björtu.
Hvað boðarsú jólastjarna?
Hún færir oss fríð og gleði,
þvi fætt er oss ljósið bjarta.
Hún vekuross von ígeði
og veitir kærleik í hjarta.
Rósberg G. Snædal orti á jólum
1973:
Bú nú hjá oss þessi blessuð jól,
barnavinurinn góði.
Hér færðu bæði hita og skjól
í húsi frá Viðlagasjóði.
Ég sem telst umsjónarmaður
þáttarins á í fórum mínum
vísnasyrpu mikla er föðuramma
mín Rósa Bjarnadóttir orti há-
öldruð og rúmliggjandi, sér til
dægrastyttingar. Orfáar vísur
birtast hér og fyrir víst voru
sumar ortar um jól:
Hér er bæði hlýtt og bjart.
Heilags anda fríður.
Ekki vantar manninn margt
sem máttur drottins styður.
Yfir lífsins hála hjarn
himnafaðir leiddu mig.
Ég er ósjálfbjarga barn,
bið í von og trú á þig.
Læt ég engan ófögnuð
ægja geði mínu.
Otal margt á góður guð
aðgefa barni sínu.
Blessaður Jesú bú hjá mér.
Blessaðu litla húsið mitt.
Lát mig alltaflifa íþér,
lofa og elska nafnið þitt.
Eftir því sem ég veit best, er
þessi síðasta vísa Rósu Bjarna-
dóttur, ort vorið 1931:
Vermi mitt hús og hjarta
himinsins fagra hvel.
Nú þarfei neitt að kvarta.
Nú líður mér vel.
Lesendum vísnaþáttarins óska
ég gleðilegra jóla!
Jón Bjarnason.
mber 19S2- PA
12- DAGUR -17. desember 1982