Dagur - 14.01.1985, Blaðsíða 3

14. janúar 1985 - DAGUR - 3
„ Riðan ansi víða héma
og ástandið er slæmt“
-segir Gunnar Jónsson bóndi á Brekku í Svarfaðardal sem hefur barist við riðuveiki í fé sínu í 19 ár
„Ég er búinn að búa hér í 19 ár
og riðan hefur verið hjá mér
allan þann tíma meira og
minna. Ég held að hún hafi
verið viðloðandi hér síðan
1930-1940 en að vísu dró að-
eins úr henni þegar fjárskiptin
urðu 1949 en blossaði svo upp
aftur,“ sagði Gunnar Jónsson
bóndi að Brekku í Svarfaðar-
dal er við ræddum við hann.
Eins og fram kemur í máli
Gunnars hefur riðuveiki verið
geysilegt vandamál í Svarfaðar-
dal undanfarna áratugi, og er
ekki séð fyrir endann á því
hvernig það mál verður leyst eða
hvort það verður hægt á annan
hátt en að farga öllu fé á bæjun-
um þar.
„Það voru keypt hingað líf-
lömb á fimm bæi í haust og
einhverjir á Dalvík gerðu það
líka,“ sagði Gunnar. „Ég held að
það hafi verið keypt um 170 lömb
vestan af Ströndum og úr Þistil-
firði. Það voru engin lömb á þess-
um bæjum látin lifa í haust. Það
að slátra lömbunum og kaupa
líflömb að má segja að sé tilraun
til þess að sporna við riðunni og
menn leggja áherslu á að lömbin
sem keypt voru hafi ekki sam-
skipti við annað fé í húsum. Það
er talið að smit berist aðallega á
milli inni þótt sjálfsagt geti það
gerst úti einnig."
- Er ástandið slæmt núna í
þessum málum hjá ykkur í Svarf-
aðardal?
„Já þetta er slæmt ástand og
riðan er ansi víða hérna. Það má
heita að riða sé í fé á hverjum bæ
hér í dalnum vestanverðum en
minna um þetta að austan.“
- Heldur þú að það að kaupa
líflömb geti orðið til þess að þið
komist fyrir þetta eða þarf að
gera eitthvað róttækara í málun-
um, skipta alveg um stofn?
„Ég veit það ekki. Það á að
reyna þetta í 2-3 ár að kaupa
lömb að og láta ekkert lifa heima
af lömbum en hvað verður svo
veit maður ekki. Ég held að það
geti allt eins endað með því að
það þurfi að farga öllu fé hérna,
manni sýnist það.“
- Þurfið þið sjálfir að bera all-
an kostnað við þetta?
„Við verðum að axla þetta
sjálfir, en sauðfjárveikivarnir
greiða 90% af flutningskostnaði
lambanna hingað, aðra aðstoð
fáum við ekki. Ætli lömbin hafi
ekki kostað á bilinu 2.200-2.600
krónur í haust, eftir þyngd. Ég
keypti 33 lömb og þau kostuðu 85
þúsund krónur. Það sjá því allir
að þetta er ekki gott mál og því
miður eru horfurnar daprar.
Þetta er sjálfsagt ágætt fyrir þá
þarna fyrir sunnan, að minnka
framleiðsluna, er það ekki það
sem þeir vilja?“
- Hefur ekkert komið til tals
að þið fáið fjárhagsaðstoð?
„Við fáum hana ekki, það ligg-
ur alveg ljóst fyrir og okkur er
sagt að það séu engir peningar
til. “
- Þú sagðir áðan að þér sýndist
helst að það þyrfti að farga öllu
fé til þess að komast fyrir þetta?
„Ég skal ekkert fullyrða um
það, en ég held að þetta tefji fyrir
riðunni að kaupa líflömb á þenn-
an hátt, maður fái lengra tímabil
sem ekkert fer úr riðu. Það hefur
verið rætt að skera allt niður en
þetta varð ofan á í bili a.m.k.
Menn veigra sér við því að skera
allt niður því það eru engar bætur
greiddar. Ætli menn reyni ekki
að þrauka áfram.“
- Það er sem sagt ekki kominn
neinn uppgjafartónn í bændur
þarna ennþá?
„Nei ég held ekki, en menn eru
aðeins að byrja að fara út í annan
búskap. Tveir sem voru með stór
sauðfjárbú eru komnir í loðdýra-
ræktina, komnir með refi. Þannig
er nú staðan í dag og það þýðir
ekkert annað en að halda
áfram.“
Peningastofn-
anir græða vel
- á meðan samdráttur er
hjá undirstöðugreinunum
skv. lista yfir stærstu fyrirtækin 1983
Samkvæmt skrá Frjálsrar
verslunar yfír stærstu fyrirtæki
landsins árið 1983 má vel
merkja þá þróun að samdrátt-
ur hefur orðið í höfuðatvinnu-
vegi þjóðarinnar, sjávarútvegi
og fískverkun. Þjónustufyrir-
tæki hafa hins vegar siglt hrað-
byri upp þennan lista og þá
sérstaklega peningastofnanir,
bankar og sparisjóðir.
Skyldi því engan undra þótt
þær hafi efni á að heyja harðvít-
ugt auglýsingastríð um peninga
þeirra sem voru þess umkomnir
að spara þegar sala ríkisskulda-
bréfa hófst, en þau eru nú inn-
leysanleg í hverjum flokknum á
fætur öðrum. Nú hefur ríkissjóð-
ur hins vegar slegið bönkunum út
í yfirboðum um þessa peninga,
eftir því sem fróðir menn herma.
Bankarnir hafa háð harðvítugt
auglýsingastríð til að kynna þau
kjör sem þeir bjóða og lætur
nærri að sú herferð hefur kostað
gífurlegt fé.
Það segir nokkra sögu um af-
komu bankanna á árinu 1983 að
þá voru þrír stærstu bankarnir,
Landsbankinn, Útvegsbankinn
og Búnaðarbankinn með rétt
tæplega 100% veltuaukningu, en
það ár reyndist verðbólgan hins
vegar 71,67%. Það er því ljóst að
bankarnir ha!a verið reknir með
ágætum hagnaði árið 1983. - HS
MOKKA*
Skinnaloftið
Verslun Iðnaðardeildar (í gömlu Gefjunarbúðinni)
Opið til 25. janúar frá kl. 13-17.
Enn er hægt að gera góð kaup.
Úrval af mokkajökkum og mokkakápum.
Góð mokkafíík er ódýrarí en margur heldur.
Urval af mokkaskóm og mokkalúffum.
Komið og skoðið.
IDNAÐARDEILD
SAMBANDSINS