Dagur - 18.01.1985, Side 10

10 - DAGUR - 18. janúar 1985
tilkostnað við að sækja mjólkina. Og
það eru mörg dæmi um það hér í
sveit og nærsveitum, að mjólk er sótt
um langan veg, en í litlu magni
hverju sinni. Pannig sagði mér einn
þingeyskur mjólkurbílstjóri, að hann
þyrfti að sækja nokkra lítra af mjólk
inn í dalbot í sinni sveit, sem í sjálfu
sér væri í lagi í góðri færð, en stund-
um vildi það brenna við að bíllinn
eyddi fleiri lítrum af olíu en mjólkur-
magninu næmi. Þetta er aðeins eitt
dæmið af mörgum. Hvaða vit er í
svona skipulagsleysi? Það er ekki
hægt að reka íslenskan landbúnað
eins og neytendum komi ekki við
hvernig það er gert. Þeir borga og
með betra skipulagi má lækka fram-
leiðslukostnaðinn.
Já, gagnrýni hefur verið hellt yfir
íslenskan landbúnað, og oft á tíðum
hefur hún verið óraunhæf, þannig að
ástæða hefur verið til að taka hana
óstinnt upp. Fyrir vikið hafa málin
ekki verið rædd og úrbóta hefur ekki
verið leitað. Einhverju sinni hafði
Gylfi Gíslason um það orð, að ís-
lenskur landbúnaður væri dragbítur
á hagvöxtinn. Það var fyrir einum
tuttugu árum og fjarri sannleikanum
þá. En það getur verið að það eigi
við núna, einfaldlega vegna þess að
bændur hafa ekki áttað sig á breytt-
um aðstæðum í þjóðfélaginu. Þeir
hafa ekki gert sér grein fyrir augljós-
um göllum í framleiðslukerfinu, sem
neytendur eru farnir að sjá.“
0 Hugsunarháttur-
inn að breytast
- Þú minntist áðan á afasystkini þín,
sem voru baráttujaxlar fyrir sósíal-
ismanum á sínum tíma. Hvað um
þig?
„Já, sennilega hefur föðurafi minn
verið kommi og þess vegna hafa
sveitungar okkar talið sjálfsagt að
pabbi væri það líka. Og það má vel
vera að hann hafi ekki mótmælt því,
þó ekki væri til annars en stríða sveit-
ungum sínum ögn. Og ég hef svo
sem fengið á mig kommastimpilinn
líka. Ég er líkur pabba að þessu
leyti, á það til að vera svolítið
stríðinn. Þá tala ég gjarnan þvert um
hug minn til að vera í andstöðu við
þá sem ég ræði við, - og hér í sveit
var algengast að hitta gegnsósa fram-
sóknarmenn. Þá lék maður sig stund-
um komma, en nú er ekkert varið í
að vera kommi lengur. Það gefur
ekki tilefni til skemmtilegra um-
ræðna. En ég er ekki flokkspólitísk-
ur, kýs þann fiokk sem mér fellur við
hverju sinni. Þeir eru misjafnlega
góðir finnst mér á hverjum tíma.
En hugsunarhátturinn í þessum
efnum er að breytast til sveita. Opn-
ari fjölmiðlun hefur orðið til þess að
menn eru upplýstari. Menn lesa líka
meira og ferðast, þannig að víðsýnin
eykst. Sveitafólk er ekki lengur mat-
að á einhæfu fæði, enda tæki það
ekki við því. Nú leyfa menn sér að
hugsa eins og þá iangar til. Hér áður
fyrr fæddust menn inn í sinn flokk og
yfirgáfu hann aldrei. Og gömlu
mennirnir í mínu ungdæmi, ljómandi
góðir og skemmtilegir karlar, voru
heilt yfir einsýnir í þessum efnum.
Guð var Flokkurinn og KEA og þú
skalt ekki aðra guði hafa, var þeirra
fyrsta boðorð. En nú er að vaxa upp
ný kynslóð, sem hefur áttað sig á því,
að fleiri geta gert bændum gott en
kaupfélögin, þó þau séu nauðsynleg
líka.“
0 Pú œttir að fara
á þing
Svei mér þá Jón minn, ég held það
væri réttast fyrir þig að fara á þing,“
skaut Jóhanna, eða „Jóka“ eins og
hún er oftast kölluð, inn í orð bónda
síns.
„Já, ætli ég stofni þá ekki bara
svínaflokkinn,“ sagði Jón og hló við.
Jóka er uppalin á mölinni, en er
nú svínahirðir í sveit. Hvernig eru
umskiptin?
„Það er Þingeyingur í mér, því ég
er fædd á Þórshöfn, en ég flutti nokk-
urra mánaða til Akureyrar og þar hef
ég búið lengst af síðan, uppalin
„Þorpari“. Ég hef því alið minn aldur
á mölinni, þar til ég flutti hingað. Ég
kann vel við mig í sveitinni. Mér
finnst að vísu fulllangt í bæinn og erf-
iðast átti ég með að venjast myrkr-
inu.“
- Hvernig datt þetta í þig, að kú-
venda svona?
„Það datt ekkert í mig, því mér
datt aldrei í hug að flytja í sveit til
frambúðar. Koma mín hingað hafði
engan annan tilgang í upphafi en að
ná Jóni í bæinn. En ég er löngu hætt
við það, því rótgrónir bændur þrífast
ekki á mölinni. Hann er fastur hér á
sinni þúfu. Og ég uni mér vel.“
- Ertu húsmóðir eða bóndi?
„Hvort tveggja. Við skiptum með
okkur inni- sem útiverkum, enda
eiga útiverkin mun betur við mig. Ég
hugsa mest um svínin, enda eru þau
ólíkt skemmtilegri skepnur heldur en
kjúklingarnir. Þó kemur fyrir, að ég
er pínulítið smeyk við þau stærstu.“
Jóka á tvo syni frá fyrra hjóna-
bandi, Sverri og Arnar Árnasyni, og
Jón og Þórgunnur áttu tvö börn,
Sunnu og Eirík. Eiríkur og Arnar
voru heima við, báðir 10 ára gamlir
og sækja Sólgarðsskóla. Auk þess
eru þeir fjárhirðar fyrir Eirík afa og
skila því hlutverki með sóma. Jafn-
framt eru þeir liðléttingar við önnur
bústörf, sjá m.a. um að safna eggjun-
um undan hænunum, svo eitthvað sé
nefnt.
f svínahúsinu á Arnarfelli voru um
200 hausar, gyltur og grísir á mis-
munandi aldri. Það tekur um hálft ár
að ala grísina í sláturstærð. í kjúkl-
ingahúsinu voru um 5 000 hálfsmán-
aðargamlir ungar, sem verða komnir
innpakkaðir í plast í verslanir í byrj-
un mars. Þar að auki eru um 1 500
varphænur í Arnarfelli. Þá eru þau
Jón og Jóhanna komin með vísi að
bændaskógi, því í sumar gróðursettu
þau 1 000 plöntur og annað eins ætla
þau að gróðursetja í sumar. - GS.
Arnar Ámason með verðandi svínasteik.
Eiríkur Jónsson heilsar upp á myndarlegt svín sem verður komið í kæliborð einhverrar verslunarinnar innan fárra Svínin eru ólíkt skemmtilegri skepnur heldur en kjúklingarnir, segir Jóka.
daga.