Dagur - 16.08.1985, Blaðsíða 10

10 - DAGUR - 16. ágúst 1985
Ekkihœgtaöstólaá...
Þá má nefna að hægt er að gera ágæt-
is sölu til Frakklands, en Efnahags-
bandalagið fór alveg með að það skil-
aði nokkrum hagnaði.
En það er ekkert vafamál að of lít-
ið er gert af því að matreiða kjöt og
ég nefni í því sambandi Ladolambið.
En það er því miður staðreynd að
enn sem komið er hefur unnið kjöt
skilað miklu verra verði til bænd-
anna. Tilfellið er að gömlu grisju-
pokarnir skiluðu besta verðinu til
okkar, en í eina tíð var allt kjöt sett
í grisjupoka og selt þannig.“
0 Baðstofu-
stemmning
Böðvar er skemmtilegur maður og
ræðinn og við höfðum alveg gleymt
tímanum. Gamla Borgundarhólms-
klukkan í herbergi hans minnti okk-
ur á að tíminn stóð ekki kyrr. Við ris-
um á fætur og Böðvar bauð okkur að
ganga upp á loftið og skoða baðstofu
sína. Stiginn upp er brattur, en upp
komumst við klakklaust. Eins og
áður sagði er allt timbur í baðstof-
unni úr gamla torfbænum sem búið
var í að Gautlöndum til ársins 1955.
Og timbrið er frá árinu 1874. Það var
óneitanlega sérstök stemmning í
baðstofunni og við þóttumst heyra
nið aldanna seytla í gegnum skarsúð
baðstofunnar. Við settumst á forláta
rúm sem þarna voru og Böðvar segir
okkur að Steingrímur Jónsson afa-
bróðir sinn hafi átt. „Þetta var
brúðarsæng þeirra hjóna,“ segir hann.
Með rúmunum fylgdi servantur og
tveir skápar.
„Hér er ég með merkilegan minn-
isskjöld um langalangafa minn, Sig-
urð Jónsson sem hingað kom árið
1818. Hann dó blessaður maðurinn
eins og aðrir dauðlegir menn og var
grafinn á Skútustöðum. Afi minn hirti
skjöldinn þegar kirkjugarðurinn var
jafnaður við jörðu.“ Böðvar las upp
fyrir okkur áletrun skjaldarins en
hún hljóðaði svo:
Hér hvílir merkismaðurinn Sigurð-
ur Jónsson, tvígiftur tuttugu og
þriggja barna faðir, dáinn þrettánda,
jarðaður nítjánda ágúst 1843 á sjö-
tugasta og níunda aldursári.
Öldung hér falin foldu
fyrr kenndan nú örendan
þar líða þankinn skoði
það var hetja stórmetin
þrautgóður, gætinn, vitur
gáfnapund vel nam stunda.
Hann var læknir, hans söknum
um hann sára lýðir rómi.
(J.Th.)
Þarna uppi í baðstofunni segir Böðv-
ar okkur af Reykjahlíðarættinni, en
Böðvar er af þeirri ágætu ætt. Niðri í
stofu bíður okkar borð hlaðið brauði
er Hildur ber fyrir okkur. Á meðan
við gerum kökunum góð skil rifja
þau hjónin upp vísur Starra í Garði
um Reykjahlíðarættina:
Yndislega ættin mín
æðin stærst frá séra Jóni
drýgir hór og drekkur vín
dýra, kæra ættin mín.
Hún er miklu meiri en þín
mest aföllum hér á Fróni.
Yndislega ættin mín
æðin stærst frá séra Jóni.
Aldrei þynnist út í kyn
æðin stærst frá séra Jóni.
Á ættarinnar háa hlyn
hanga eplin mjúk og lin.
Meðan bæði bein og sin
bera keim afséra Jóni
aldrei þynnist út í kyn
æðin stærst frá séra Jóni.
9 Logandi himinn
Áður en við kveðjum Böðvar og
Hildi og þökkum góðgerðirnar er
ekki hægt annað er að spyrja al-
mæltra tíðinda af heyskap og veður-
fari.
„Þakka ykkur fyrir, veðrið er búið
að vera leiðinlegt. 8.-9. júlí hóf að
rigna og því fylgdi þrumuveður og
síðan varð þriggja vikna samfelld
rigning að heita mátti. En það stytti
upp á fimmtudegi og það er heilla-
merki. Ég held að ef hann er í ótíð,
norðanátt og rigningum og upp birti
á fimmtudegi eða föstudegi, þá komi
góður kafli á eftir. Sunnudagar eru
hins vegar ótryggir.
Ég man eftir því þegar ég var á ní-
unda ári, það var árið 1933 að í júní-
lok kom þetta geypilega þrumuveð-
ur. Himinninn logaði allur. Það voru
menn í brautarvinnu hér skammt frá
og eldingarnar stóðu af járnkörlum
þeirra. Hestar urðu kolbrjálaðir og
sagt var að haglið sem veðrinu fylgdi
hafi verið á stærð við grátittlingsegg.
Við krakkarnir urðum logandi hrædd
og mamma kallaði okkur inn í eldhús
og hitaði handa okkur súkkulaði,
síðan lét hún okkur spila svartapétur
til að gleyma tilverunni utan dyra. Á
eftir þessu veðri fylgdi mikil rigning-
artíð sem stóð nokkuð lengi.“
Það er engin þörf að kvarta þegar
blessuð sólin skín, sagði skáldið og
víst var ekki þörf að kvarta yfir veðri
þegar við kvöddum Böðvar á hlaðinu
á Gautlöndum. Það var nokkuð tek-
ið að rökkva og í norðrinu logaði
himinninn. „Ég hef notið áranna og
lífsins og er tilbúinn að lifa öll árin
mín sextíu upp á nýtt. Þó að lífið
leiki ekki alltaf við mann, þá leggur
það manni líka eitthvað gott til. Þó
maður missi eitthvað fáum við annað
í staðinn.“ - mþþ
„UngafólJdð hefur
áhuga á Islandi“
- segja hjónin Ólafía Stefánson og Stefán J. Stefánson
Vestur-íslendingar sem hér voru á ferð fyrir skömmu
„Við erum bœði fœdd
á Gimli, “ sögðu hjónin
Stefán J. Stefánson og
Ólafía Stefánson,
Vestur-íslendingar sem
hér voru á ferðalagi
fyrir skömmu og komu
við á ritstjórn Dags að
spjalla aðeins um lífið
og tilveruna.
„Föðurfólkið mitt er úr Skaga-
firðinum," sagði Stefán. „Afi
minn Stefán Eiríksson kom úr
Djúpadal í Blönduhlíð. Ég hef
verið að reyna að finna nákvæm-
lega hvenær það var og ætla að
hafa upp á því þegar ég kem vest-
ur aftur. Én það var einhvern
tíma á árunum 1886, 7 eða 8.“
Móðurfólk mitt bjó á Gilsá í
Eyjafirði og gamli torfbærinn
sem amma mín fæddist í stendur
enn. Föðurfólk mitt kom frá
Auðnum í Laxárdal í Suður-
Þingeyjarsýslu," sagði Ólafía.
Þau hjónin ásamt öðrum hjón-
um eru stofnendur Viking
Travel, ferðaskrifstofu sem
stendur fyrir ferðum Vestur-ís-
lendinga til íslands. Þetta er tí-
unda árið sem félagið flytur hópa
Vestur-íslendinga hingað og
töldu hjónin að um tvö þúsund
manns hefðu komið hingað á
vegum félagsins. Hér á landi er
dvalið í þrjár vikur.
„Þrjár vikur eru varla nógur
tími. Við eigum svo mikið af ætt-
ingjum og kunningjum og þeir
eru dreifðir um landið. Einnig
höfum við kynnst fjölda fólks í
gegnum starf okkar, og það er
allt saman gott fólk,“ segja þau
hjónin. En þau hafa margoft ver-
ið fararstjórar fyrir íslendinga á
ferð um Vesturheim og kynnst
mörgu fólki í gegnum það.
Stefán hefur verið yfirfógeti
Manitobafylkis og segir hann
starfið ósköp svipað og starf
sýslumanns á íslandi. Stefán var
í starfi hjá dómsmálaráðherra-
deild í þrjátíu og hálft ár. Hann
hefur verið formaður Þjóð-
ræknisfélags íslendinga í Vestur-
heimi og veitt íslendingum marg-
háttaða fyrirgreiðslu vestra.
Þjóðræknisfélagið var stofnað
1919 og hefur starfað allar götur
síðan. Skiptist það í tíu deildir
sem starfa frá Kyrrahafi og til
Manitoba.
„Tilgangur félagsins er að
halda við þjóðerninu og íslenskri
menningu. Einnig stuðlar félagið
að því að halda við málinu þar
sem því verður við komið og ætli
ekki sé óhætt að segja að félagið
reyni að gera þá sem tilheyra
því að betri borgurum. Við höld-
um ársþing, þorrablót og aðrar
skemmtanir."
Þau Ólafía og Stefán tala bæði
mjög góða íslensku. Hvar skyldu
þau hafa lært hana?
„Ég lærði íslenskuna strax,“
sagði Ólafía. „Hún var að ein-
hverju leyti töluð á mínu heim-
ili.“
„Á mínu heimili var töluð
enska og ég gekk líka í enskan
skóla,“ sagði Stefán. „Ég var
ekki alveg ókunnur íslenskunni,
en lagði á það áherslu að læra
hana þegar ég var orðinn fullorð-
inn. Éaðir minn kenndi mér ís-
lensku. Hann hafði afskaplega
góðan norðlenskan hreim.“
„Ég hafði engan áhuga á að
koma til íslands til að byrja
með,“ sagði Stefán. „Það var
ekki fyrr en tvær íslenskar frænk-
ur mínar komu í heimsókn vestur
árið 1967 að ég fékk áhuga. Þetta
var eins með föður minn, hann
hafði engan áhuga á að koma
hingað. En það var fólk frá ís-
landi sem kom í heimsókn og
kveikti í honum áhuga. Hann
kom svo fyrst þegar hann var
áttatíu og sjö ára og aftur tveim-
ur árum seinna. Þetta er sjálfsagt
einstakt.“
Þau Ólafía og Stefán hafa oft
komið til íslands.
„Já, við höfum komið líklega
fimmtán sinnum hingað til
íslands,“ segja þau. Ólafía segist
fyrst hafa komið árið 1964. En
síðan árið 1974 hafa þau komið
saman hjónin.
Ólafía og Stefán stunduðu bú-
skap fram til ársins 1970 á Gimli,
en þá fluttust þau til Winnipeg.
„Við vorum með stórt holda-
nautabú á tímabili. Annars er
best að lýsa okkar búskap sem
blönduðum, því að við komum
víða við. Við vorum með naut-
gripi, hænsnarækt, grasfrærækt
og ýmislegt fleira. Landið var
gott, við bjuggum á bestu jörð-
inni í sveitinni. Alls var hún um
500 hektarar.“
Að lokum töluðum við um
unga fólkið og hvort það myndi
tengt eins tryggum böndum við
átthagana og kynslóð Ólafíu og
Stefáns.
„Við höfum orðið vör við auk-
inn áhuga ungs fólks á íslandi og
íslenskri menningu. Það eru
haldin sumarnámskeið í íslensku
á vegum Þjóðræknisfélagsins og
í einum skóla í nágrenni við okk-
ur eru þrír kennarar alveg bráð-
flinkir í íslenskunni og þeir hafa
verið mjög áhugasamir að miðla
af þekkingu sinni. Þannig að fé-
lagið er aldeilis ekki dautt.“
„Við erum mjög ánægð með
ferðina, höfum fengið gott veður
og við vonumst til að koma aftur
að ári,“ sögðu þau hjónin Ólafía
og Stefán að lokum. - mþþ
Stefán J. Stefánson fyrrverandi yfirfógeti Manitobafylkis og kona hans Ólafía Stefánson: Höfum komið
fimmtán sinnum til íslands. Mynd: KGA