Dagur - 26.08.1985, Blaðsíða 8

8 - DAGUR - 26. ágúst 1985
tMinning
Hreiðar Amórsson
frá Árbót
F. 17. nóvember 1933 - D. 9. ágúst 1985
Hverjir eru leikararnir?
Þessi mynd er úr leikmyndasafni Haraldar Sigurðssonar bankafulltrúa og
er myndin e.t.v. hópmynd úr Skugga-Sveini fyrir meira en hálfri öld. Þeir
sem bera kennsl á leikarana eru vinsamlega beðnir um að hafa samband
við Harald.
Jóhannes
á íslandsmetið
Jæja, hér hafið þið mynd af
stóra laxinum, sem Jóhannes
Kristjánsson dró úr Laxá og að
sjálfsögðu er það veiðimaður-
inn sem heldur á fiskinum. Við
sögðum á dögunum, að þetta
væri stærsti laxinn sem dreginn
hefði verið á land hérlendis, „að
því er best við vissum.“ Þessi
reyndist vera 27 pund og 115 cm
langur, en á Arnessvæðinu í
Laxá dró útlendingur 28 punda
lax fyrr í sumar. Það breytir því
ekki, að laxinn hans Jóhannesar
er sá stærsti, sem íslendingur
hefur dregið á land hérlendis,
það sem af er sumri. Jóhannes
á sem sé íslandsmetið enn sem
komið er.
Það kom fram í stuttu spjalli
við Jóhannes, að sumarið hefur
verið honum gott í laxinum.
Hann er búinn að draga á land
yfir 50 fiska og marga væna.
Um miðjan júlí var hann á
neðsta svæðinu í Laxá og þá var
þar allt fullt af fiski. „Vandinn
var bara sá, að sleppa við þessa
litlu, en festa í þeim stóru,“
sagði Jóhannes. Þetta tókst
honum, því þegar upp var stað-
ið lágu 10 laxar á bakkanum.
Hann hafði sem sé fyllt
kvótann, því fleiri fiska má ekki
veiða yfir daginn. Þar af voru 8
laxar yfir 11 pund, þeir stærstu
14, 15 og 17 punda hængar.
Að sögn Jóhannesar hefur
borið talsvert á því í sumar, að
selir hafa sótt upp í Laxá, allt
upp að fossi. Samtímis hafa sést
þar 4 selir. Þeir gera mikinn
usla meðal laxanna, því á með-
an selur er nærri tekur hann
ekki.
Samkvæmt upplýsingum frá
veiðiheimilinu Vökuholti, þá
hefur veiði verið heldur treg
síðustu daga. Áin er vatnsmikil
og auk þess er víða mikið slý í
henni. En það eru fleiri en Jó-
hannes sem draga stóra, því 19.
ágúst dró Aðalsteinn Jónsson á
Eskifirði einn 22ja punda. -GS
Eftir að hafa svarað símhringingu
seint um kvöld vissi ég um lát Hreið-
ars vinar míns Arnórssonar frá Ár-
bót í Aðaldal.
Fréttin kom ekki alveg á óvart, en
skjótt þótti mér „maðurinn með ljá-
inn hafa brugðið í svörðinn“, og í
huga mér ljómaði minningin um okk-
ar fyrsta fund.
Það var um haust og eins og jafnan
áður runnu drifhvítir fjárrekstrarnir
meðfram túngarðinum oft á dag.
Þessir rekstrar voru misstórir og víða
að komnir, en allir áttu þeir sama
áfangastað rétt eins og vatnadrög,
sem streyma að einum ósi. Öllum
fylgdi sár jarmur, hundgá og hávaði.
Rekstrunum fylgdi líka gestagangur
og samskipti við rekstrarmennina.
Ég minnist eins lítils rekstrar, sem
þrír ráku, faðir og tveir kornungir
synir. Minningin er svo skýr um
lítinn, ljóshærðan dreng, berjabláan
um varir og rjóðan á vöngum eftir
áreynslu dagsins. Hann kom frá
heimili, sem lá fjarri alfaraleið og var
að stíga fyrstu sporin út í viðsjála
veröld og skynja hið ókunna. Hann
varð niðurlútur, þegar ég heilsaði
honum, en þegar hann leit upp las ég
úr svip hans skýrleika, hlédrægni,
drengskap og festu. Það var einhvers
konar heiðríkja yfir honum, sem erf-
itt var að skilgreina. Þessi heiðríkja
fylgdi honum alltaf og þótt árin færð-
ust yfir, þá fannst mér það aldrei
hverfa úr svip hans, sem ég las þar
fyrst, enda var manngerðin í sam-
ræmi við það. Hann var einn þeirra,
sem maður gat alltaf treyst og trúað
fyrir aleigu sinni, ef því var að skipta.
Hreiðar var af þingeysku bergi
brotinn, fæddur að Árbót þann 17.
nóv. 1933, einn af fjórum börnum
sæmdarhjónanna Arnórs Sigmunds-
sonar bónda þar og Þuríðar Bjarna-
dóttur frá Hellnaseli, sem bæði voru
vel gefin, bókhneigð og skáldmælt.
Ættir Hreiðars hirði ég eigi að rekja,
enda þeim kunnar, sem leggja sig eft-
ir slíku.
Árbót er hinn fegursti staður og
nærri því að segja heimur út af fyrir
sig. Bærinn stendur í skjólsælum
hvammi í faðmi Hvammsheiðar þar
sem víðsýni skín og þar niðar
„drottning hinna íslensku vatna“
Laxá í Aðaldal skammt frá túnfæt-
inum. Friðsældin er sennilega
megineinkenni staðarins og slíkt um-
hverfi hlýtur að móta menn og hafa
áhrif á hugi þeirra. í þessu sérstæða
umhverfi ólst Hreiðar upp í foreldra-
húsum og hlaut góða uppfræðslu í
æsku, enda námfús í besta lagi, bók-
Leið þeirra ungu hjónanna í Árbót
lá til Ákureyrar þar sem Hreiðar
gerðist starfsmaður KEA og var það
æ síðan. Á Akureyri bjuggu þau nú
síðast og lengst af í eigin húsnæði að
Ásvegi 15.
Hreiðar var félagslyndur að eðlis-
fari, en mun þó hafa notið sín best í
fámenni og félagahópi og stundum
vel í einrúmi, því hann var maður
hugsandi mjög og hagmæltur í besta
lagi, þótt ekki flíkaði hann því frekar
en öðru. Ég trúi því, að hann hefði
getað tekið undir orðin: „Hvar er
jafn fátt sem í hópsins heim eða
hljótt þar sem glaumur er rnestur?"
Ýmiss trúnaður var Hreiðari falinn
í sambandi við félagsmál og gerði
hann öllu slíku góð skil af stakri ná-
kvæmni og trúmennsku og bar þar
hæst formennsku hans í Þingeyinga-
félaginu á Akureyri.
Hann var einn þeirra, sem varð-
veitti kristilegar dyggðir farinna kyn-
slóða og foreldraráð.
Við Hreiðar voru nágrannar um
áratugaskeið, enda þótt kynni okkar
yrðu ekki náin fyrr en báðir voru full-
tíða menn og aldrei bar skugga á
samskiptin. Hann var nágranni eins
og best verður á kosið, velviljaður,
hjálpfús og sannur heimilisvinur,
hvenær sem á reyndi.
Enda þótt ég kæmi æði oft á heim-
ili hans, þá höguðu ástæður því svo
að hann kom miklu oftar á mitt
heimili. Aufúsugestur var hann jafn-
an og fór oft svo að brottförin gat
dregist upp í sólarhring, því umræðu-
efnin þrutu aldrei bæði hvað snerti
gaman og alvöru. Nú þegar Hreiðar
er fallinn fyrir feigðarbrún þá veit ég
að heimsóknum hans er lokið fyrir
fullt og allt og för hans heitið til
ókunnra átta. Slíkri staðreynd fylgir
söknuður, en eigi skyldi þakklætinu
gleymt fyrir að kynnast svo góðum
dreng og eiga með honum langa
samleið. Reyndar óttast ég ekkert
um Hréiðar, því hann horfðist æðru-
laus í augu við banvænan sjúkdóm og
hræddist ekki að sigla hið bráða haf,
sem aðskilur lifendur og dauða. Lífs-
skoðun hans var slík, að landtakan
var ráðin.
Ég tel mig geta mælt fyrir munn
margra, er ég nú að leiðarlokum fyrir
mína hönd og konu minnar þakka
Hreiðari langa og ljúfa samfylgd og
sendi Ástdísi eftirlifandi konu hans
og öðrum aðstandendum hugheilar
samúðarkveðjur.
Laxamýri, 17. ágúst 1985.
Vigfús B. Jónsson.
hneigður mjög og því margfróður,
þegar á ævina leið. Hann varð þó
ekki langskólamaður, en vorið 1951
útskrifaðist hann frá Héraðsskólan-
um á Laugum í Reykjadal eftir rúm-
lega eins árs nám þar og vorið 1954
útskrifaðist hann sem búfræðingur
frá Hvanneyri eftir eins vetrar dvöl
þar. Skólagangan varð honum nota-
drjúg, því honum glataðist fátt, sem
hann lærði. Löngum vann Hreiðar
heimili foreldra sinna, þótt hann færi
reyndar stundum út á við til að afla
sér tekna t.d. á vertíðir og í síldar-
vinnu eftir því sem á stóð hverju
sinni. Hann var bundinn moldinni og
tók þátt í uppbyggingu og ræktun
Árbótar með foreldrum sínum og
bræðrum. Hann var bæði gjörhugull
og framfarasinnaður og vannst vel,
þótt aldrei sæist hann flýta sér eða
fara með stóryrði.
Á vordögum 1972 gekk Hreiðar að
eiga eftirlifandi konu sína Ástdísi
Guðmundsdóttur, sem er austfirskra
ætta og átti þrjár dætur frá fyrra
hjónabandi, þær Þórhöllu, Hafdísi
og Ernu.
Allar stjúpdætur Hreiðars munu
hafa notið mannkosta hans í ríkum
mæli og lítill drengur, sonur Hafdís-
ar, Halldór Ingi, átti sérlega góðan
afa þar sem hann var, enda mjög að
honum hændur.
Skömmu eftir giftinguna hófu þau
Hreiðar og Ástdís búskap í Árbót og
keyptu jörðina af Arnóri, föður
Hreiðars.
Búskapurinn í Árbót stóð þó ekki
lengi bæði vegna heilsuleysis í fjöl-
skyldunni og breyttra aðstæðna.
Þessi þróun mála mun ekki hafa ver-
ið Hreiðari að skapi, því hann var
mjög bundinn sinni æskuslóð. Hann
hafði þó aldrei nein orð þar um, enda
var hann einn þeirra, sem ekki bar
tilfinningar sínar á torg. Honum var
mjög í mun, að þóknast sinni ágætu
konu og sinni fjölskyldu.
Landsþing framsóknar-
kvenna á Laugarvatni
Landsþing Landssambands
framsóknarkvenna verður hald-
ið að Laugarvatni dagana
31. ágúst og 1. september.
Þingið er opið öllum fram-
sóknarkonum á landinu og
hefst það klukkan 10 á laugar-
dagsmorgun og lýkur kl. 18.00
á sunnudag.
Þingið hefst með skýrslu
stjórnar og ávörpum gesta, en
heiðursgestir þingsins verða
Rannveig Þorsteinsdóttir, Dóra
Guðbjartsdóttir og Sólveig Eyj-
ólfsdóttir. Aðrir gestir verða
Halldór Ásgrímsson, Guðmund-
ur Bjarnason, Finnur Ingólfsson
og Haukur Ingibergsson.
Eftir hádegi á laugardaginn
verður rætt um framboðsmál,
launamál kvenna, fjölskyldu-
pólitík og starfsval kvenna. Að
loknu kaffihléi verður vörukynn-
ing frá Kjötiðnaðarstöð Sam-
bandsins og um kvöldið sér Félag
framsóknarkvenna í Árnessýslu
um kvöldvöku. Að henni lokinni
verður nætursnarl frá Osta- og
smjörsölunni.
Sunnudagurinn byrjar með
gufubaði til að styrkja líkama og
sál fyrir þinghald sunnudagsins.
Síðan verða erindi um stjórn-
málaástandið, stjórnmálaþáttöku
kvenna og hvernig efla má starf
Landssambands framsóknar-
kvenna. í lok þingsins verða síð-
an stjórnarkosningar.
Á meðan á þinginu stendur
verður starfræktur leikskóli fyrir
börn í gamla húsmæðraskólan-
um, sem er næsta hús við
þingstað. Unnur Óskarsdóttir,
fóstra, mun sjá um leikskólann.