Dagur - 20.02.1986, Síða 2

2 - DAGUR - 20. febrúar 1986
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 420 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 40 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GlSLI SIGURGEIRSSON
FRÉTTASTJÓRI:
GYLFI KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, BRAGI V. BERGMANN,
GESTUR E. JÓNASSON, GESTUR KRISTINSSON (Blönduósi),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík), YNGVI KJARTANSSON,
KRISTJÁN G. ARNGRlMSSON, KRISTJÁN KRISTJÁNSSON,
MARGRÉT Þ. ÞÓRSDÓTTIR,
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
leiðari.________________________
Stöðvið
nauðungaruppboðin
Þúsundir íslendinga hrekjast dag frá degi í
hringiðu bankaviðskipta, til að forða sér og
sínum frá gjaldþroti. Það tekst þó ekki
öllum, sem sannast best af heilu síðunum
af nauðungaruppboðsauglýsingum í Lög-
birtingi. En menn berjast á meðan stætt
er; menn leggja á sig tvöfalda vinnu, en
það dugir ekki öllum. Fjölskyldan, einn af
hornsteinum þjóðfélagsins, geldur
ástandsins. En lögmenn fitna.
Að stórum hluta er það ungt fólk, sem á
í þessari kreppu, fólk sem hefur af sjálfs-
bjargarhvöt reynt að koma sér sínu eigin
þaki yfir höfuðið. Þetta fólk er að berjast
við lán, sem eru verðtryggð og gott betur.
Það er annað en sagt verður um launin,
sem hækka ekki í neinu hlutfalli við lánin.
Þess vegna nást endarnir ekki saman.
Menn kikna undan skuldabyrðinni og
samhliða er það ekki óalgengt, að fjöl-
skyldurnar sundrist. Þessi kynslóð er að
greiða skuldir eldri kynslóða, sem eignuð-
ust íbúðir sínar á verðbólguútsölu.
Ríkisstjórnin hefur sýnt nokkurn vilja til
að leiðrétta þetta misgengi á milli launa og
lánahækkana. En því miður hafa verkin
ekki verið látin tala. Það hafa verið boðin
ný lán, á sömu kjörum, sem verða ekki til
annars en að lengja í hengingarólinni. Það
hefur líka verið talað um að framlengja
skammtímalán og fella niður verðbætur af
skammtímalánum. Slíkt hefur þó ekki kom-
ið til framkvæmda enn. Loforð stjórnmála-
manna duga þeim lítið, sem eru á flótta
undan uppboðshamrinum.
Ríkisstjórnin verður að hlaupa undir
bagga með þeim sem eiga í erfiðleikum
vegna mikils fjármagnskostnaðar af hús-
byggingarlánum. Það er sjálfsagt og eðli-
legt, að menn greiði til baka, það sem þeir
fá lánað. En á sama tíma má ekki skerða
kaupmáttinn. Það hefur verið gert og þar
af leiðandi hafa húsbyggjendur síðustu
árin greitt óréttmætar verðbætur af lánum
sínum. Þær ber að endurgreiða. Jafnframt
þarf að lækka vexti af húsbyggingalánum
og lengja lánstímann.
En grundvallaratriðið er, að kaupmáttur
aukist og haldist í jafnvægi við verðbætur á
lán. Með því móti einu getur venjulegt fólk
staðið við eðlilegar skuldbindingar. GS.
-j/iðtal dagsins.
Mynd: KGA
„Þakið er
yfirleitt verst“
- segir Magnús Magnússon, annar tveggja
skoðunarmanna orkusparnaðarátaks
iðnaðarráðuneytisins á Akureyri
Síðastliðið vor var Akureyr-
ingum gefinn kostur á lánum
til orkusparandi endurbóta á
húsum sínum á vegum „Orku-
sparnaðarátaks iðnaðarráðu-
neytisins“. Húseigendur geta
fengið skoðunarmenn heim til
sín og látið þá taka út ástand
hússins með tilliti til einangr-
unar og gera áætlun um endur-
bætur. Þessi úttekt er húseig-
endum að kostnaðarlausu og
ef hún leiðir í Ijós að endur-
bóta er þörf sem myndu leiða
til sparnaðar í kyndingarkostn-
aði þá gefst mönnum kostur á
láni frá Húsnæðismálastofnun
og getur lánsupphæðin numið
allt að 80% af kostnaðaráætl-
un við endurbæturnar, að
ákveðnum skilyrðum uppfyllt-
um. Annar þeirra skoðunar-
manna sem taka að sér að taka
út hús á Akureyri er Magnús
Magnússon, byggingaverk-
fræðingur á Verkfræðistofu
Sigurðar Thoroddsen hf. Ég
fékk Magnús til að spjalla við
mig um það hvaða reynsla væri
komin á starf hans í þágu orku-
sparnaðarátaksins.
- Hvernig berið þið ykkur að
við úttekt á húsum?
„Við förum í hús og öflum
upplýsinga um það hvernig ein-
stakir byggingarhlutar eru ein-
angraðir. Þar næst gerum við
áætlanir um og reiknum út
hagkvæmni orkusparandi endur-
bóta.
Þegar orkusparnaðarátakið fór
af stað voru upphaflega valin hús
á svæðum með rafhitun og þau
voru skoðuö fyrst en í fyrravor
var ákveðið að fara líka yfir á
svæði sem búa við dýra hitaveitu.
Eftir að verkefnið var víkkað út
og hitaveitusvæðin komu inn í
myndina geta menn sótt um að fá
unna úttekt á sínu húsnæði og þá
komum við og tökum húsin út og
gerum áætlanir, eigendum að
kostnaðarlausu."
- Hafa margir Akureyringar
látið ykur kanna einangrun sinna
húsa?
„Já, þau hús sem ég hef skoðað
á Akureyri losa tuginn og hinn
verkfræðingurinn sem er í þessu
verkefni, Bragi Sigurðsson hjá
Verkfræðistofu Norðurlands,
hefur líka skoðað eitthvað af
húsum. Ég held að það geti verið
að hann hafi skoðað fleiri hús á
Akureyri en ég. Ég hef aftur
skoðað dálítið af húsum utan
bæjarins.“
- Veistu hve margir hafa farið
út í að gera endurbætur á sínu
húsnæði í kjölfar úttektar og
fengið til þess lán hjá Húsnæðis-
málastofnun?
„Nei, við gerum bara áætlanir
um framkvæmdir en síðan er það
algerlega í höndum húseigandans
hvort hann fer út í þessar fram-
kvæmdir og þá hvort hann sækir
um lán til þess. En þó veit ég að
einhverjir hafa gert þetta.“
- Hvar hefur þér sýnst að þau
hús sem þú hefur skoðað lækju
varmanum helst?
„Þakið er yfirleitt verst. Svo er
mikið um það að menn biðja um
skoðun af því að þeir eru með
samsett gler í gluggum og þeir
vilja skipta því út.“
- Leka gluggar með samsett-
um glerjum frekar en gluggar
með verksmiðjugleri?
„Ef loftbil á milli glerja er það
sama í samsettu gleri og verk-
smiðjugleri er óverulegur munur
á einangrunargildi þess, að því
tilskildu að vel sé gengið frá list-
um þannig að ekki sé loftstraum-
ur í gegn um gluggann. Því má
segja að ef menn ætla að ná fram
orkusparnaði með því að skipta
um gler þá verða menn að setja
t.d. þetta K-gler sem með
sérstakri filmu utan á innra glerinu
endurvarpar hitageislum inn í hús-
ið aftur. Þessi filma á ekki að
hindra hitageisla í að fara inn
heldur bara þá sem fara út.
Fyrir tveim áratugum var oft
sett tveggja sentimetra einangrun
innan á steypta veggi en núna eru
kröfurnar þær að sett sé 7 til 10
sentimetra einangrun innan á
veggi. Það sem hefur verulegi
áhrif á einangrunargildi veggj-
anna er það hversu mikið af
veggjum og plötum gengur út í
gegn um einangrunina og myndar
svokallaðar kuldabrýr.
Ég sá í vikunni dæmi um hús
sem var byggt fyrir 20 árum og er
með fimm sentimetra einangrun
innan á veggjunum. í þessu húsi
er mikið af kuldabrúm og ef það
yrði klætt að utan með stálplöt-
um og bætt við 5 sentimetra ein-
angrun myndi kostnaðurinn við
þá fjárfestingu sparast á tuttugu
árum, miðað við verð á rafhitun.
Ef miðað er við orkuverð Hita-
veitu Akureyrar væri tíminn enn
styttri,“
Þarna þótti mér sem Magnús
hefði fært sönnur á að það er
ómaksins vert fyrir húseigendur
að láta athuga hvort þeir gætu
ekki sparað sér umtalsverðar
fjárhæðir til lengri tíma litið, með
því að láta skoðunarmenn orku-i
sparnaðarátaksins líta á hús sín
og gera tiilögur um endurbætur.
-yk.