Dagur - 28.04.1986, Blaðsíða 8

8 - DAGUR - 28. apríl 1986
n Minning
* Skúli Magnússon
„Áður sat ítur með glöðum
og orðum vel skipti;
nú reikar harmur í húsum
og hryggð á þjóðbrautum. “
Jónas Hallgrímsson.
Þessi hending skáldsins tjáir
betur en mörg orð hugi ástvina
og frænda þegar dauðinn hefur
höggvið nærri. Og eflaust fór svo
fleirum en mér er spurðist iát
föðurbróður míns, Skúla Magn-
ússonar, en hann lést hinn 15.
þ.m. á Landspítalanum í
Reykjavík. Óvænt gat fréttin
ekki talist þótt vonbrigðum ylli.
Eftir mikla og næsta tvísýna
aðgerð erlendis í ársbyrjun höfðu
batahorfur verið allgóðar. Þrótt-
urinn hafði aukist smátt og smátt
og glaðieg og hvetjandi orð Skúla
sjálfs vöktu vonir um að enn gæf-
ist honum nokkur heilsa og tæki-
færi tii að sitja á ný „ítur með
glöðum og orðum vel skipta“.
Hann lét engan bilbug á sér
finna. Háttur hans var sem fyrr
að kvarta ekki, viðmót hans allt
fremur hvatning til bjartsýni og
að gleðjast meðan dagur entist.
Ósjaldan vekur slík framganga
öðrum andvaraleysi en gerir um
leið minningarnar þeim mun
bjartari. En því er líka við hæfi
að fylgja hugsun skáldsins áfram
og segja:
„.. Glaðir skulum allir að öllu
til átthaga vorra
horfa, er héðan sá hverfur
oss hjarta stóð nærri. “
kennari
F. 27.3. 1911 -D. 15.4. 1986
Eins og ósjálfrátt reikar hugur-
inn til bernskuára minna í Skriðu
í Hörgárdal, þegar Skúli var hin
styrka stoð fjöiskyldunnar. Veik-
indi yngri bróður hans, Finns,
höfðu um það leyti valdið erfið-
leikum sem ekki var séð fyrir
hvernig leystir yrðu, en eldri
bróðir hans, Höskuldur, látinn
fyrir fáum árum. Óhjákvæmilegt
var að ráðast í íbúðarhúsbygg-
ingu og vonin bundin Skúla öðr-
um fremur að leggja því lið.
Hann bjó þá á Akureyri ásamt
börnum sínum og eiginkonu,
Þorbjörgu Pálsdóttur frá Víði-
dalsá í Steingrímsfirði, en þau
gengu í hjónaband 12. apríl 1938.
Á Akureyri hafði Skúli nokkrum
árum áður tekið við kennara-
stöðu við Barnaskóla Akureyrar
og síðar Gagnfræðaskólann, sem
hann átti eftir að leggja til
starfskrafta sína í áratugi. En
„römm er sú taug er rekka dregur
föðurtúna til“. Skriða varð hans
annað heimili og þar tók liann
þátt í að reisa íbúðarhúsið 1947
og dvaldi síðan ásamt fjölskyldu
sinni oft á sumrum og vann að
heyskap með bróður sínum. Og
myndir þeirra ára verða ekki
máðar burt. Þær tengjast leik og
starfi okkar Sverris Haraldssonar
með börnum Skúla, Magnúsi,
Margréti og Páli, en yngri voru
systkinin Þórgunnur og Skúli.
Sverrir er stjúpsonur Finns og
býr nú að Skriðu.
Þessar minningar veit ég að eru
dýrmætar okkur öllum. En þær
minna líka á dugnað og áhuga
Skúla, minna á traustan og
umhyggjusaman frænda sem var
bundinn föður sínum og bróður
og öðru fjölskyldufólki sterkum
böndum.
Skúli vildi hlúa að sínum ættar-
reit. Trjáplöntur setti hann niður
á þeim árum til endurnýjunar og
til að auka á fegurð gamla
Skriðugarðsins, þar sem langa-
langafi hans, Þorlákur Hallgríms-
son, hafði ásamt sonum sínum
gróðursett fyrstu reynitrén hér á
landi, auk annarra brautryðj-
endastarfa á sinni tíð. Síðast fyrir
tæpu ári gengum við Skúli um
þennan garð og benti hann mér
þá á plönturnar sem voru orðnar
að stórum trjám. En sjálfstæðum
trjáreit komu þau hjónin, Þor-
björg og Skúli, líka upp síðar í
landi Skriðu og veit ég að þau
áttu þar margar góðar stundir.
Bent hefur verið á að Jónas
Hallgrímsson hafi búið að áhrif-
um frá Skriðufeðgum þegar hann
orti um „birkiþrastasveim", „full-
gróinn akur“ og skóga sem
glymja „skreyttir reynitrjám“.
Um það skal ekki dæmt hér. En
hitt er víst að Skúli hafði sama
áhuga og vilja og forfeður okkar
og var hvers kyns gróðurrækt
kær. Féll það og vel að því rækt-
unarstarfi sem er hlutskipti kenn-
arans, að hlúa að hinum ungu og
koma þeim til nokkurs þroska.
Skúli var fæddur að Hátúni í
Hörgárdal 27. mars árið 1911 og
þar ólst hann upp með bræðrum
sínum hjá foreldrunum Magnúsi
Friðfinnssyni og Friðbjörgu Jóns-
dóttur frá Skriðu. Hjá þeim hjón-
um var einnig upp alinn Sigur-
björn Sigurbjörnsson, sem nú er
búsettur á Akureyri.
Nokkru áður en Skúli lauk
stúdentsprófi frá Menntaskólan-
um á Akureyri (1935) hafði fjöl-
skyldan flust að Skriðu og þar
veit ég að fylgst var af áhuga með
námi hans. Þar var til hans hugs-
að og þangað lá leið hans ætíð
þegar tækifæri gafst frá náminu.
Eftir dvöl syðra og nám í
Háskóla íslands vetrarlangt hélt
Skúli til Kaupmannahafnar og
lagði stund á sálarfræði en hélt
heim aftur í stríðsbyrjun og lauk
prófi frá Kennaraskóla íslands
1941. Til Akureyrar lá svo leiðin
eftir kennslustörf í Vestmanna-
eyjum um eins vetrar skeið.
Skammt var þá á ný „föðurtúna
til“ og hélst svo öll þau ár sem
Þorbjörg og Skúli bjuggu á Akur-
eyri, en þar varð dvölin samfelld
allt til árs 1978, er þau fluttu til
Reykjavíkur til að búa í nálægð
barna sinna, sem þar voru þá við
störf eða enn við háskólanám.
Starfssaga Skúla á Akureyri
var því orðin löng áður en lauk.
Þá sögu veit ég að aðrir skrá sem
betur þekkja. En þegar ég lít til
baka til þeirra ára sem Skriða var
hinn sameiginlegi griðastaður og
vettvangur frændsystkina og
vina, finn ég að rita mætti einnig
langa sögu. Þar talar „minning-
anna töfratunga málið sitt“ og
þökkin er heil og einlæg í hugum
okkar allra sem þeirri sögu
tengdumst. Skúli var ætíð samur
og jafn. Prúðmennska og hlýja,
umhyggja og hvatning voru föru-
nautar hans en um leið festa og
ákveðni og krafa um aga bæði í
námi og starfi.
Ég naut þess á unglingsaldri að
vera um skeið nemandi Skúla í
Gagnfræðaskólanum og vissi af
nærveru hans síðar sem prófdóm-
ara við Menntaskólann á Akur-
eyri. En ég fann aldrei til sér-
stöðu fyrir frændsemissakir nema
síður væri, fann mig aðeins sem
einn úr hópnum sem hvorki var
hlíft við námskröfum né aga, þótt
ég vissi að hann bar mikla
umhyggju fyrir mér og hafði
metnað fyrir mína hönd. Söm
hygg ég að hafi verið reynsla hans
eigin barna sem öll urðu stúdent-
ar frá Menntaskólanum á Akur-
eyri. Vafalaust hefur hann ekki
litið slíkt hrósunarefni og frábeð-
ið sig lofsyrðum fyrir kennslu-
störfin sem önnur störf. En
„sjálfur hann sitt vottorð skrifa
vann, verkin lofa best hvern
snilldarmann", sagði séra Matt-
hías. Þau orð eiga við hér. Það
staðfestir þakkarhugur fjöl-
margra nemenda Skúla og sam-
kennara, Oddfellowbræðra og
annarra vina, sem nutu verka
hans og nærveru.
Ekki mun heldur ofmælt að
Skúli var víðlesinn, bjó yfir víð-
tækri þekkingu á sviði sögu og
bókmennta, íslenskumaður var
hann góður og hvers kyns
húmanisk fræði áttu hug hans allt
til loka. Störf að kennslu og leið-
sögn nemenda urðu líka hlut-
skipti hjónanna beggja enn eftir
að til Reykjavíkur kom og svo
sem aðstæður þeirra og heilsa
leyfðu. Með sérstökum áhuga
studdu þau og fylgdust með námi
barna sinna, glöddust með þeim
og fyrir þeirra hönd yfir vel-
gengni í námi og starfi.
í hugann koma margar
ánægjulegar og uppbyggilegar
samræðustundir sem ég sakna
helst nú að ekki gáfust fleiri. En
þær minna mig á að fyrir nokkr-
um árum kom út bókin „Ríki
mannsins" eftir Vibeke Engel-
stad, sem Skúli þýddi úr norsku
og hlaut sérstakt lof gagnrýnenda
fyrir þýðingu sína. I lokaorðum
þeirrar bókar finnst mér sem
hugsun hans sjálfs sé nærri, en
þar segir:
„Við höfum öll lært af reynsl-
unni að listin að lifa er enginn
leikur. Raunveruleikinn getur
verð hilling sem bæði hræðir og
lokkar. Frelsi, ábyrgð, samræmi
og félagslyndi eru dýrmæt og fög-
ur orð, sem við viljum gjarnan að
rætist í lífinu og þó lokum við oft
bæði augum og eyrum og viljum
hvorki sjá né heyra. Við vitum að
til er leið sem við verðum að
þreifa okkur áfram eftir. Við vit-
um einnig að til er sjálfkrafa
þróun sem við ráðum engu um og
verðum að taka á móti eins og
gjöf.“
Víst er þetta þýðing en þó um
leið hugsun Skúla og orðaval. Og
megum við, ástvinir hans, ekki
líta fráfallið sem „gjöf“ þótt von-
brigðum ylli í svip, gjöf og góða
lausn? Ég vil a.m.k. þakka góð-
um Guði þá gjöf, sem Skúli var
sjálfur í öllu lífi sínu og starfi,
mér og fjölskyldu minni, þakka
umhyggju alla, hvatningu og
uppörvun.
Hlýr hugur og þakklátur bein-
ist til Þorbjargar og frændsystkin-
anna syðra frá ástvinum öllum í
átthögunum norðan heiða.
Ég bið góðan Guð að styrkja
Þorbjörgu og gefa henni heilsu
og þrótt. Hann blessi minningu
Skúla Magnússonar.
Þórhallur Höskuldsson.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 128., 130. og 133. tbl. Lögbirtingablaðsins
1983 á fasteigninni Frostagötu 6C, Akureyri, þinglesinni eign
Valsmíði sf. fer fram eftir kröfu innheimtumanns ríkissjóðs,
Iðnþróunarsjóðs og bæjargjaldkerans á Akureyri á eigninni
sjálfri föstudaginn 2. maí 1986 kl. 15.15.
Bæjarfógetinn á Akureyri.
Nauðungaruppboð
annað og síðasta á Lyngholti 25, Akureyri, þinglesin eign Þór-
is Jóns Ásmundssonar, fer fram eftir kröfu, Gunnars Sólnes
hrl. og veðdeildar Landsbanka íslands á eigninni sjálfri föstu-
daginn 2. maí 1986 kl. 14.00.
Bæjarfógetinn á Akureyri.
Nauðungaruppboð
annað og síðasta á Arnarsíðu 6D, Akureyri, þinglesin eign
Ásgeirs Inga Jónssonar, ferfram eftir kröfu veðdeildar Lands-
banka íslands, Tryggingarstofnunar ríkisins, Gunnars Sólnes
hrl. og Björns Jósefs Arnviðarsonar hdl. á eigninni sjálfri föstu-
daginn 2. maí 1986 kl. 14.45.
Bæjarfógetinn á Akureyri.
Nauðungaruppboð
annað og síðasta á Grænumýri 15, Akureyri, talin eign Stein-
dórs Haraldssonar, fer fram eftir kröfu Tryggingarstofnunar
ríkisins, veðdeildar Landsbanka Islands, Guðjóns Á. Jóns-
sonar hdl., Ásmundar S. Jóhannssonar hdl., Björns Jósefs
Arnviðarsonar hdl., Péturs Guðmundssonar hdl., Brúnabóta-
félags Islands Akureyri, og Gunnars Sólnes hrl., á eigninni
sjálfri föstudaginn 2. mai 1986 kl. 14.15.
Bæjarfógetinn á Akureyri.
Aðalfundur
Umf. Vorboðans
veröur haldinn I Sólgarði þann 2. maí kl. 20.30.
Venjuleg aðalfundarstörf. Stjórnin.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 131., 138. og 145. tbl. Lögbirtingablaðsins
1985 á fasteigninni Smárahlíð 9G, Akureyri, þinglesinni eign
Ásgerðar Ásgeirsdóttur og Eyjólfs Björnssonar, fer fram eftir
kröfu bæjargjaldkerans á Akureyri á eigninni sjálfri föstudag-
inn 2. maí 1986 kl. 16.15.
Bæjarfógetinn á Akureyri.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 131., 138. og 145. tbl. Lögbirtingablaðsins
1985 á fasteigninni Hafnarstræti 98, hluti, Akureyri, þingles-
inni eign Hótel Akureyri hf. fer fram eftir kröfu bæjargjaldker-
ans á Akureyri og Gunnars Sólnes hrl., á eigninni sjálfri föstu-
daginn 2. maí 1986 kl. 15.30.
Bæjarfógetinn á Akureyri.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 131., 138. og 145. tbl. Lögbirtingablaðsins
1985 á fasteigninni Skarðshlíð 18E, Akureyri, þinglesinni eign
öldu Aradóttur, fer fram eftir kröfu Tryggingarstofnunar ríkis-
ins og Gunnars Sólnes hrl. á eigninni sjálfri föstudaginn 2. maí
1986 kl. 16.00.
Bæjarfógetinn á Akureyri.