Dagur - 16.06.1986, Blaðsíða 6

6-DAGUR-16. júní 1986
Af hænum og
hörkutólum
Þaö var upphaf þessa máls, að
viö undirrituð, hjón á albesta
aldri, til heimilis aö Hafnarstræti
3 hér í bæ, ákváðum, vorið ’85,
að nýta garðhýsi undir forstofu,
okkar séreign með sérinngangi,
til annars en geyma þar rusl og
drasl annarra. Margt kom til
greina, en loks ákváðum við að
hafa þar hænur, okkur til yndis
og eggja. Við mokuðum út,
þrifum, máluðum, dreifðum
kurli, ókum út í Sveinbjarnar-
gerði, keyptum sautján hænu-
unga, settum þá í garðhýsið,
spurðum hvorki kóng né prest,
hirtum þá vel og glöddumst yfir.
Allt það sumar lét meðeigandi
okkar að húsinu ekki eitt orð við
okkur falla, sem skilja mætti á
þann veg, að hann vildi hænurnar
úr húsinu, hvað sem það kostaði,
eins og nú er orðin raunin. Meira
að segja munum við ekki betur
en hann hefði góð orð ein um,
einn góðan veðurdag, þegar allir
voru úti að gera garðinn fínan, en
kannski er það misminni.
En einn hrollkaldan haustdag
birtist skyndilega maður sá er lít-
ur eftir búfé í bæjarlandinu, bað
um að fá að líta á aðstæður og
aðbúnað, annað er ekki í hans
verkahring, sagði allt í stakasta
lagi, ef ekki til fyrirmyndar, en
okkur vantaði leyfið til að allt
væri eins og best verður á kosið.
Hann sagðist hafa verið sendur
vegna þcss að meðeigandi okkar
að húsinu hefði kvartað, við
hvern og hvers vegna vissi hann
ekki, og nú væri það eitt til ráða
að sækja um leyfið. Ekki var ann-
að á honunt að skilja en það hlyti
að fást, fordæmin enda mörg og
margvísleg. Það geröum við þá.
Nokkrum dögum seinna kom
heilbrigðisfulltrúi bæjarins að
heimsækja hænurnar. Það var
sama sagan. Hann hafði verið
sendur og hafði ekki út á neitt að
setja nema leyfisleysið.
Lögmaður bæjarins, sá sami og
síðar gerði kröfu um að fá hæn-
urnar til eignar og/eða lífláts,
bara hló að öllu saman, eins og
eðlilegt er og spáði því að ekkert
gerðist í málinu nema meðeig-
andi okkar kærði, en hjá því vildi
hann fyrir alla muni komast.
Við munum það ekki svo
glöggt, hver þeirra þriggja bæjar-
starfsmanna það var, sem bað
okkur þess lengstra orða, að láta
nú undan síga í málinu. Meðeig-
andi okkar virtist fáu hafa að
sinna, öðru en því að finna eitt-
hvert það yfirvald innan bæjar-
markanna, sem komið gæti hæn-
unum úr húsinu, án þess að nefna
nafnið hans. Hann linnti ekki
látunum með símhringingum,
heimsóknum og hótunum
jafnvel. í allri kurteisi; fengið
hænurnar á heilann og væri að
gera alla gráa í bæjarapparatinu.
2. október fengum við svo bréf
l'rá Ebbu Ebenesar, fyrir Helga
hönd og annarra vandamanna.
Þar segir að jarðeignanefnd hafi
vísað erindi okkar frá sér til
bygginganefndar og að sú synji
því þar sem hún viti að hænurnar
séu í sameiginlegum kjallara
hússins. Það var auðvitað bull og
vitleysa eins og bygginganefnd
bæði átti að vita og gat lesið sér
til um. Létum við því sem ekkert
væri.
Skömmu fyrir jól tók svo með-
eigandi okkar loks á sig rögg og
kærði okkur í eigin persónu. í
framhaldi af kærunni kom fyrir-
kall þar sem hún var lesin. í
henni var engin ástæða tilgreind
önnur en sú, að vart hefði orðið
við músagang í húsinu, því
húsamýs sæktu í hænsnafóður
öðru fremur eins og alkunna
væri. Það fannst okkur léttvæg
ástæða og hreint út í hött, þegar
betur var að gáð og rifjað upp.
Þegar við komum í þetta hús,
fyrir sex árum eða svo, hafði
meðeigandi okkar átt og búið á
neðri hæð í áratug. Músagildrur á
hans vegum voru þá út um allan
kjallara. Það þarf enginn að bera
brigður á það. Maður man það
um ævilöng ár, elliær í kör og
aðspurður á banabeði, að verða
var við eina slíka í slökkvaraleit á
sokkaleistunum. Máttum við því
spyrja meðeiganda okkar í hug-
anum sem svo; Hverjum heyrði
hænsnafóður það, er þær mýs þá
sóttu í? Þegar þar við bættist, að
garðhýsið okkar, sem er alger-
lega aðskilið frá sameiginlegum
kjallara, er steypt í hólf og gólf
og eini músheldi hluti hússins
(sums staðar færi flóðhestur inn,
ef vildi) og þar var fóðrið geymt,
fannst okkur ekki nokkur ástæða
til að taka meira mark á kærunni
en synjun bygginganefndar.
Átum við nú egg, hvert sem bet-
ur gat, gáfum og seldum. Málið
yrði að hafa sinn gang, ur því sem
komið væri.
Það gerði það svo. Rebekka
var kölluð fyrir, henni boðin
dómssátt eins og það heitir, síðan
sektuð, sektuð enn og loks dæmd
í varðhald til vara. Mun það lík-
lega eina dæmið um varðhalds-
dóm vegna dýrahalds á síðari
öldum, nema ef sá sem kaupir, á
og heldur hænur skal í flokk með
sauðaþjófum. Við ættum kannski
að þakka innvirðulega fyrir það,
hér og nú, að vera ekki sett í
gapastokk, hýdd og brennimerkt.
Svo er ekki eins og verið sé að
dæma samkvæmt dýraverndunar-
lögum, vegna illrar meðferðar,
heldur einhverjum hippsum-
happslögum um búfjárhald, sem
framfylgt er með hinum og þess-
um hætti út um allan bæ og lang-
oftast alls ekki.
Og úr þessum ósköpum og
nefndaþvælingi bæjarapparatsins
verður svo fréttamatur. Þó það sé
gúrkutíð. Það getur hafa farið
framhjá okkur, en við minnumst
þess ekkt, að bóndinn hér í fram-
firðinum, sem svelti kýrnar sínar
þangað til þær stóðu ekki í lapp-
irnar og skjóta varð þær, beina-
hrúgur á básum, hafi fengið tiltal
frá fógeta, svo fréttnæmt þætti.
Svo gerðist ekkert fyrr en
bæjarráð allt í einu tók sig til 10.
apríl og dró fram gömlu umsókn-
ina til þess eins að synja erindinu
aftur, líklega þá betur. Bæjar-
stjórn samþykkti, væntanlega
einum rómi, þann 23. og sendi
okkur bréf. Þar er engin ástæða
tiltekin af þeirri einföldu megin-
ástæðu að hún er engin til, nema
laganna bókstafur, valdhrokinn
og spéhræðslan. Undir stóð svo í
hótunarstílnum að fógetanum
hefði verið sent samrit. Helgi
sjálfur kvittar undir.
Svo loks, árið 1986, fimmtu-
daginn 5. júní, er fógetaréttur
settur. Björn Haraldur Sveins-
son, sá sem kærir og er málshefj-
andi, hefur loks velgt bæjar-
apparatinu svo undir uggum, að í
einni sjónhverfingu, einu skjala-
fiffi, breytist hann í Hrein
Pálsson, lögmann bæjarins sem
hló. Þar er kveðinn upp sá
úrskurður, að starfsmönnum
Akureyrarbæjar sé heimill
aðgangur að íbúðarhúsnæði
gerðarþola, það erum við, og að
nema umræddar hænur á brott og
farga þeim. Sign. Sigurður
Eiríksson.
Það gerðist svo morguninn eft-
ir og var í senn óhuggulegt og
hlægilegt. Tveir lögreglubílar
óku um hverfið, hring eftir hring,
svo að til þess var tekið. Meira að
segja börn á Leiruvelli veittu því
athygli hvað lögreglan gerði sér
títt um strætið, þó við gerðum
það ekki, hér í húsinu. En ekki
komu þeir svo lengi sem einhver
var heima. Sigurður Eiríksson
hefur ef til vill búist við handa-
lögmálum og leiðindum, ef hann
bæði okkur að opna nú bara. Það
er skiljanlegt út af fyrirsig. Hann
er vafalaust ýmsu vanur. Blaða-
menn vissu hvað til stóð, ein-
hverra hluta vegna, þó enginn
léti svo lítið að láta okkur vita, og
mættu á staðinn í tæka tíð.
Það er auðvitað ekki hægt að
fullyrða slíkt og raunar ómögu-
legt að átta sig á að hafi getað
verið, en það eins og læðist að
okkur, að einhvern veginn hafi
aðalfulltrúinn vitað að við þurft-
um að erinda úti í bæ á tímanum
milli hálftíu og ellefu, þó við fær-
um ekki fyrr en á síðustu stundu.
Það var líkt því, það verðum við
að segja, því fimm mínútum eftir
að við fórum frá húsinu réðust
menn til atlögu. Lögmenn og lög-
regluþjónar í bland við bæjar-
starfsmenn, að minnsta kosti
maður á hænu, að sögn sjónar-
votta, brutu upp lás og fjarlægðu
allt, nema nýorpin eggin, með
fjaðrafoki og látum. Eru þetta
því fyrstu hænur í heimi sem
handsamaðar eru með samræmd-
um aðgerðum. Verða þær héreft-
ir, lífs og liðnar, aldrei annað
kallaðar en Baader-Meinhofhæn-
urnar í Hafnarstræti 3.
Við hverju bjuggust mennirnir
eiginlega? Grímulausu ofbeldi
með kjafti og klóm? Hafi þetta
átt að vera tillitssemi við gerðar-
þola, þá var hún mikill misskiln-
ingur. Hvað ætli við hefðum sos-
um gert, annað en taka myndir í
fjölskyldualbúmið?
Og þeir brutu lögin, allir þessi
löglegu menn. Við vissum ekki
um dóminn. Hvorki að dæmt
hafði verið né hvernig hann
hljóðaði. Honum var hent, svo
að segja, inn í forstofu, síðar um
daginn. Hann var hvorki lesinn
okkur eða birtur. Við eins og
héldum, að í réttarríkinu kæmi
dómurinn fyrst, síðan aðförin, en
ekki öfugt, nema í stórglæpamál-
um. Og eitthvað er líka til sem
heitir áfrýjunarréttur, er það
ekki? Það er ekki þar með sagt,
að við hefðum farið að ergja þá
háu með nokkrum hænum, en
það gat Sigurður, margsigndur,
Eiríksson ekki sagt sér fyrir okk-
ar hönd.
Og hvaða vöflur eru þetta á
mönnunum? Þegar þetta er
skrifað, að kvöldi þess 11. júní,
eru þær enn lífs, hænurnar, að
því er við best vitum og maður
eftir mann hefur beðið okkur aft-
ur þiggja, en annars staðar. Með
hvers leyfi er það gert? Á ekki að
framfylgja dómum, þó lífláts-
dómar séu? Og hver á úr þeim
eggin, ef einhver eru eftir þessa
meðferð? Það hlýtur að vera
djúsí lögfræðilegt álitaefni. Það
eru góð egg. Við fengum egg á
dag frá hverri, aldrei færri. Ein-
staka afbragðsskepna átti það til
að verpa tveim. Þetta er mikill
missir. Gefur þeim einhver?
Deyja þær úr hor, kannski?
Áð lokum þetta: Það var aldrei
meiningin að særa nokkurn eða
svekkja með því að halda þessar
hænur. Okkur datt ekki í hug að
spéhræðsla af þessari stærðar-
gráðu væri til. Hún var aldrei
framborin sem ástæða og því
ómögulegt fyrir okkur að taka til-
lit til hennar. Við héldum í ein-
feldni okkar að þetta myndi í lagi
og kæmi ekki öðrum við svo lengi
sem hænurnar héldust inni. Og
það gerðu þær, þangað til aðal-
fulltrúinn gekk í málið af sinni
alkunnu hógværð, tillitssemi og
lítillæti. Gaman væri nú ef hann
tæki t.d. Sjallamálið upp aftur af
sama krafti og hann réðst gegn
hænunum okkar. Það mætti
verða honum til mikillar hug-
hreystingar á erfiðum stundum,
að vita það, að það vita bæði guð
og bæjarbúar, að ekki féll niður,
hið fyrra sinnið, vegna þess að
ekkert væri athugunar virði, þó
Guðmundur Heiðar Frímanns-
son héldi það í útvarpi.
Að síðustu til JHB blaða-
manns. Auðvitað sögðum við
ekki að það væru hænur í húsun-
um hér allt í kring. Það gastu
bæði séð og sagt þér sjálfur. Við
sögðum, og horfðum á þig skrifa
það, að til skamms tíma hefðu
verið hænur í húsinu hér fyrir
norðan okkur og að við héldum
að það væru enn hænur í húsi inni
í Aðalstræti, en vissum það ekki
fyrir víst. Værum ekki mikið fyrir
það að kíkka inn á fólk. Við bara
skiljum ekki hvernig þetta gat
skolast svona til hjá þér. Og
Rebekka er Sigurðardóttir. Þar
munar að vísu ekki miklu, föður-
afinn hét Jón, en það sástu í
úrskurðinum, þó þú sért að leið-
rétta það í dag. Og myndin er á
röngunni. Það er ekki annað að
sjá en verið sé að bera hænurnar
út frá Birni. Það er nokkuð til í
því. Kannski var þetta til gamans
gert í þessu heldur hlægilega
máli, en ef svo var ekki kemstu
seint í hausinn með svona vinnu-
brögðum. En helst finnum við nú
að því, að þú skyldir ekki fylgja
því eftir þegar Björn þóttist vita
að fleiri væru fegnir en hann að
vera nú loks lausir við hænurnar.
Það hefði getað orðið fróðlegt og
ástæðuþrungið.
Rebekka Sigurðardóttir,
Eiríkur Stefánsson.
IANDSHAPPDRÆTTI
TÓNLISTARSKÓLA
RAGNARS JÓNSSONAR
GLÆSILEGIR VINNINGAR
IIBÍLAR
og
44 hljóófæri
að eigin vali
MercecJesBenz
190 E árgerð '87
VolkswagenGolf
árgerð»CL
Drætti frestað til 4. júlí
Pantið viðbótarmiða í síma 96-26699 - 91-67221
Tökum lokasprettinn og náum 60% markinu
Tónlistarskóli Ragnars Jónssonar
Akureyri Reykjavík
Tilstyrktarútgáfuátónlistarkennslumyndböndum,
fyrirgrunnskóla ogalmenning.
Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna í 100 ár
SPARISJÓÐUR GLÆSIBÆJARHREPPS
L