Dagur - 12.02.1987, Blaðsíða 2

2 - DAGUR - 12. febrúar 1987
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 480 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 50 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
FRÉTTASTJÓRI:
GYLFI KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
BRAGI V. BERGMANN
BLAÐAMENN:
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, EGGERTTRYGGVASON, EGILL BRAGASON,
GESTUR E. JÓNASSON, GESTUR KRISTINSSON
(Blönduósi vs. 95-4070 hs. 95-4368),
HELGA JÓNA SVEINSDÓTTIR, INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR
(Húsavík vs. 41585 hs. 41529), KRISTJÁN KRISTJÁNSSON,
RÚNAR ÞÓR BJÖRNSSON, STEFÁN SÆMUNDSSON,
ÞÓRHALLUR ÁSMUNDSSON (Sauöárkróki vs. 95-5960 hs. 95-5729)
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRfMANN FRÍMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
leiðari.________________________________
Að þora eða þora ekki
Fræðslustjóramálið svonefnda í Norðurlandi eystra
ætlar að draga dilk á eftir sér. Mjög skiptast í tvö
horn viðhorf manna til ákvörðunar Sverris Her-
mannssonar menntamálaráðherra að víkja Sturlu
Kristjánssyni úr starfi. Málið snýst ekki lengur um
það sem máli skiptir, nefnilega það að ráðuneytið
gerir fræðsluembættum ókleift að framfylgja
grunnskólalögum um sérkennslu til handa þeim
sem á henni þurfa að halda. Einblínt er á þá stað-
hæfingu ráðherra að fræðslustjóri hafi farið fram úr
fjárlögum, en hinum þættinum gleymt, að emb-
ættismenn sem eiga að framfylgja lögum geta
það ekki vegna vanefnda ráðherra.
Tveir þingmenn Framsóknarflokksins hafa lagt
fram frumvarp á þingi um að Hæstiréttur skipi
menn til að kanna lögmæti uppsagnar fræðslu-
stjóra og samskipti ráðuneytis við fræðsluembætt-
in. Sverrir bregst ókvæða við og svo gerir allur
þingflokkur sjálfstæðismanna.
Þeir eru ótrúlega margir sem hrífast af fautaleg-
um vinnubrögðum menntamálaráðherra í þessu
máli og viðkvæðið er gjarnan það að þarna sé á
ferðinni maður sem þorir. Þessir sömu aðdáendur
menntamálaráðherra mættu gjarnan velta því fyrir
sér hvers vegna hann þorir ekki að láta fara fram
hlutlausa rannsókn á samskiptum ráðuneytis við
fræðsluembættin og því hvort nægar ástæður hafi
verið fyrir brottvikningu fræðslustjórans.
Staðgreiðslukerfið
Lagt hefur verið fram á þingi frumvarp til laga um
staðgreiðslukerfi tekjuskatts launafólks. Rætt hef-
ur verið um það um margra ára skeið að þessi
breyting væri nauðsynleg, ekki síst með tilliti til
þess að eftirágreiddir skattar geta komið einstak-
lega illa niður á mörgum starfsstéttum hér á landi
sem hafa sveiflukenndar tekjur frá ári til árs.
Það er mikið fagnaðarefni að þetta frumvarp
skuli nú loksins hafa litið dagsins ljós. Þarna er á
ferðinni ákaflega einfalt kerfi og því einfaldari sem
skattakerfi eru því minni líkur eru á því að unnt sé
að hliðra sér hjá því að greiða til samfélagsins.
Þess ber hins vegar að geta, að margt er óunnið
við endurskoðun skattalaga almennt. Eins og áður
gat snertir þetta frumvarp aðeins tekjuskatt af
launum. Ekki hefur enn verið tekið á þessum mál-
um hvað varðar fyrirtæki og einkarekstur. Þar er
víða pottur brotinn og ekki síður nauðsyn endur-
skoðunar. Koma verður í veg fyrir söluskattssvikin,
sem vitað er að viðgangast í stórum stíl, og einnig
það að aðilar í einkarekstri geta falið svo og svo
mikið af útgjöldum heimila sinna í rekstrarútgjöld-
um fyrirtækjanna. HS
_viðtal dagsins.
„Ég er alveg sannfærð um að
kvenfélögin eru ekki tíma-
skekkja og nauðsynleg svo
lengi sem karlaklúbbar verða
starfandi,“ sagði valkyrjan
Viktoría Gestsdóttir formaður
Kvenfélags Sauðárkróks í sam-
tali við Dag. Viktoría sem
fædd er á Siglufirði árið 1933,
flutti til Sauðárkróks árið 1972
og hóf þá afskipti af félagsskap
kvenna með inngöngu í kven-
félagið. Hún hefur verið for-
maður félagsins í 2 ár, á eitt ár
eftir af kjörtímabilinu. Áður
en Viktoría sagði stutt ágrip úr
sögu Kvenfélags Sauðárkróks,
greindi hún frá því að bráðlega
kæmi út saga félagsins, sem
um leið væri að miklu leyti
saga mannlífsins á staðnum
síðustu öldina. Sagan var skráð
af Aðalheiði Ormsdóttur, sem
gaf félaginu alla vinnu sína.
Bókin verður að sögn Viktoríu
ódýr þrátt fyrir að hún er
prentuð í aðeins 500 eintökum
og á góðan pappír.
„Það er eins og sumir
haldi að við séum bara að
baka og sauma út á fundum“
- Spjallað við Viktoríu Gestsdóttur,
formann Kvenfélags Sauðárkróks
„Félagið var stofnað árið 1895,
af konum heldri manna hér í
bænum. Félagið er því orðið 90
ára, en fáni félagsins sem bar ein-
kunnarorðin trú, von og kærleik-
ur er heldur yngri, var saumaður
af Porbjörgu Möller fyrir 50 ára
afmæli Sauðárkróks 1921 og bor-
inn þá í fyrsta skipti. Tilgangur
kvenna með stofnun félagsskapar
síns á sínum tíma var að koma
saman og kenna hver annarri það
sem þær kunnu. Síðan hefur
starfsemin breyst þannig að nú
eru kvenfélögin líknar- og menn-
ingarfélög sem láta sér fátt mann-
legt óviðkomandi. Kvenfélag
Sauðárkróks hefur sett mikinn
svip á bæjarlífið í gegnum tíðina
bæði með verklegum og menn-
ingarlegum framkvæmdum. Kon-
ur lögðu t.d. fyrsta veginn hér á
Sauðárkróki Frúarstíginn, sem
nú heitir Freyjugata. Pá höfðu
konur hér á Sauðárkróki manna-
forráð. Áður en sjúkrahúsið varð
eins öflugt og það er í dag sinntu
kvenfélagskonur sængurkonum.
Félagið átti tau sem það lánaði á
heimilin og félagskonur sáu um
að sængurkonur þyrftu ekki að
vera að hugsa um matseld meðan
þær lágu á sæng. Þegar nýja
sjúkrahúsið var tekið í notkun
gáfu kvenfélagskonur sængur og
lín í rúm sjúklinga. Áður en
handavinnukennsla var hafin í
skólum, stóð kvenfélagið fyrir
handavinnuskóla fyrir drengi og
stúlkur. Félagið hefur gert þó
nokkuð af því á seinni árum að
halda verkleg námskeið og þá
valið þær greinar sem ekki eru
kenndar í Fjölbrautaskólanum.
Má nefna: Postulíns- og taumáln-
ingu. Pá stóð kvenfélagið á árum
áður fyrir leikstarfsemi og á tíma-
bili fyrir dægurlagakeppni, og
ýmislegt annað menningarlegt
hefur verið á dagskrá félagsins.
Félagið hefur ætíð reynt að beita
sér fyrir því sem brýnast hefur
þótt á hverjum tíma og t.d. höf-
um við haldið félagsmálanám-
skeið á hverju ári núna síðari
árin. Margar konur hafa þar stig-
ið sín fyrstu spor í félagsmálum."
- Hvað eru félagarnir margir,
eru þeir virkir og er félagið í takt
við tímann?
„Félagarnir eru um 70. Þar af
eru margar konur sem eru orðnar
aldraðar og starfa af þeim sökum
lítið. Pað er svona fjórðungurinn
sem er starfandi og ég held að
það teljist mjög gott. Fyrir 90 ára
afmælið í hitteðfyrra störfuðu
32. Okkur vantar fleiri ungar
konur í félagið, við höfum aug-
lýst og vænst þess að ungar konur
komi á fundi og kynni sér starf-
semina, en það er eins og þær
þori það ekki. Ég hugsa að þær
haldi að það sé bara bakað og
saumað út á fundum, en það er
nú öðru nær. Ég mundi segja að
það væru væntingar í félagsskap
kvenna í dag og farið verði út í
einhverjar nýjungar á næstunni,
ekki veitir af til að halda velli eins
og klúbbarnir eru orðnir margir í
dag.“
- Hvað eru oft fundir í félag-
inu?
„Það eru 5 félagsfundir að jóla-
fundinum undanskildum. Hann
er svona nokkurs konar „Litlu
jól“ hjá okkur. Það er í eina
skiptið sem við komum saman til
að borða. Þorrablót höldum við
ár hvert á þorraþræl og sjáum
alfarið einar um þá samkomu."
- í hverju er fjáröflun félags-
ins fólgin?
„Aðalfjáröflun okkar er jóla-
pappírs- og jólakortasala, sem
við framkvæmum alltaf í byrjun
desember áður en jólaundirbún-
ingurinn hefst á heimilunum.
Fyrir síðustu jól létum við gera
einstaklega fallegt kort með eftir-
prentun af málverki Jóhannesar
Geirs listmálara sem Sauðár-
króksbær færði Reykjavíkurborg
að gjöf í tilefni af 200 árá afmæl-
inu. Kortið sem einnig er póst-
kort og tækifæriskort hefur feng-
ið mjög góðar viðtökur. Já, ég vil
nota tækifærið og þakka öllum
sem hafa tekið vel á móti sölu-
konum okkar. Kvenfélagið hefur
einnig tekið þátt í sameiginlegum
átökum með Kvenfélagasam-
bandi Skagafjarðar, aðallega um
öldrunarmál. Sambandið hefur
staðið fyrir vinnuvökum svo-
kölluðum á Löngumýri, þar sem
komið hefur verið saman eina
helgi og unnir munir, sem síðan
hafa verið seldir til styrktar því
málefni sem unnið hefur verið að
í það skiptið. Upprunalega var
áformað að halda vinnuvökuna
annaðhvert ár, en síðan hafa allt-
af einhver verkefni borist okkur
svo þær hafa verið haldnar á
hverju ári. Stundum höfum við
verið óheppnar, mætingar verið
dræmari fyrir að eitthvað hefur
verið um að vera í héraðinu um
sama leyti, en þó hefur alltaf
komið töluvert fjármagn út úr
þessari vinnu.“
- Þú minntist áðan á stuðning
kvenfélagsins við sjúkrahúsið,
hefur ágóðinn af fjáröflun ykkar
beinst mikið þangað?
„Já. Við höfum alltaf stutt vel
við sjúkrahúsið og það er t.d.
hægt að telja upp sjúkrahúsin
hringinn í kringum landið, þar
sem kvenfélögin hafa gefið eitt
tæki, sónartækið. Síðasta verk-
efnið sem við unnum að í þessu
sambandi var gjöf í tilefni 90 ára
afmælis félagsins, er við gáfum
húsbúnað, klukku, sjónvarp,
útvarp og vídeo til hjúkrunar- og
dvalarheimilis aldraðra. Þá höf-
um við ætíð reynt að aðstoða for-
eldra sem þurfa að fara utan
með veik börn sín.“
- Eitthvað að lokum?
„Ég vil bara segja að ég er
ákaflega þakklát mínum konum
fyrir allt þeirra starf. Ég vil
hvetja allar konur til að standa
vörð um sitt félag og koma til
starfa, alla vega kynna sér félagið
og starfsemi þess. Enginn veit
fyrr en reynt hefur.“ -þá