Dagur - 02.09.1987, Blaðsíða 6

.6 - DAGUR -2, september 1987
W* ULPUR
SÍMI
(96)21400
Vorum að taka upp stóra
sendingu af úlpum og jökkum
á börn og unglinga.
Ódýrar og fallegar.
Hlöðver Þ. Hlöðversson,
formaður Samtaka um jafnrétti milli landshluta:
Hlöðver Þ. Hlöðversson.
alþingismanna, og þau bentu á að
fleira þyrfti að jafna en atkvæðis-
rétt.
Stofnfundur Samtaka um jafn-
rétti milli landshluta var haldinn
á Akureyri 13. febrúar 1983 að
frumkvæði Péturs Valdimarsson-
ar á Akureyri, Guðrúnar Ben-
ediktsdóttur Hvammstanga o.fl.
Upp úr þessu hófst mikil funda-
herferð víða um land til að kynna
samtökin og stofna félagsdeildir.
Ekki er unnt í einni blaðagrein
að telja upp nöfn þeirra mörgu
sem þarna tóku þátt og lögðu
ýmsir fram mikla vinnu og fjár-
muni. Til að bæta þar úr er bent á
tímarit samtakanna. Út hafa
komið 4 hefti. Hið fyrsta hét
Samtökin en hin 3 Útvörður.
Þetta er hið merkasta rit. Þar
hafa birst margar ágætar greinar
eftir ýmsa höfunda, auk annarra
frásagna um starf samtakanna og
stefnumið. Tímaritið er til sölu á
vægu verði á sýningunni, meðan
upplag endist. Mörg dreifibréf
hafa komið út, til að flytja fréttir
af starfi samtakanna og fyrirætl-
unum. Hið síðasta verður í sýn-
ingarbásnum lianda þeim er vilja.
Þar verður sagt frá síðasta lands-
fundi samtakanna, núverandi
stjórn, o.fl.
Nefnd á vegum samtakanna
hefir unnið mikið starf við gerð
frumvarps að stjórnarskrá í þeim
anda er samtakafólk vill sjá í
framtíð. Ólafur Þ. Þórðarson
alþingismaður tók að sér að flytja
það á alþingi, en þar hefir það
lítið hreyfst.
Fyrsti landsfundur samtakanna
var haldinn á Skútustöðum í
Mývatnssveit 8.-9. júní 1985,
ágætur fundur og allfjölmennur
miðað við aðstæður.
Annar landsfundur var að
Laugarvatni 21.-22. júní 1986.
Þar var fjallað nánar um ýmis
skipulagsmál samtakanna.
Þjóðarflokksdeilur
Þriðji landsfundurinn var haldinn
í Reykholti í Borgarfirði 20.-21.
júní 1987. Hann var haldinn í
nokkurri óvissu þess, að mestur
grjótpáll í stofnun og starfi sam-
takanna, Pétur Valdimarsson og
nokkrir félagar, efndu til sér-
framboðs til alþingis, Þjóðar-
flokksins. Þó að Pétur, sem verið
hafði formaður frá stofnun sam-
takanna, segði formennskunni af
sér og lýsti framboðið óháð,
tengdu margir samtökin og fram-
boðið saman og álitu að fram-
boðið hefði gengið af samtökun-
um dauðum. „Framboðsmenn"
töldu hins vegar, að hin mikla
Facit frá
kr. 6.350.
Andstæðingar
ranglætis...
Orsökin til stofnunar samtak-
anna var, að fjöldi lands-
byggðarfólks fann til þess í vax-
andi mæli, að byggðarlög þess
fóru halloka gagnvart höfuð-
borgarsvæðinu á flesta grein,
og aukið miðstjórnarvald -
Reykjavíkurvald - dró úr
áhrifum þess á eigin mál.
Á fimmta áratug aldarinnar varð
mikil umræða um aukið lands-
hlutavald - landshlutasamtök
með sjálfstæða tekjustofna og
fjárveitingarvald í allmiklum
mæli. Til þessarar umræðu má
nefna Jónas Guðmundsson, þá
formann Sambands íslenskra
sveitarfélaga, Hjálmar Vil-
hjálmsson sýslumann á Seyðis-
firði, seinna ráðuneytisstjóra,
þingmennina Karl Kristjánsson
og Gísla Guðmundsson og Jó-
hann Skaptason sýslumann í
Þingeyjarsýslum. Upp úr þessu
þróuðust núverandi samtök,
merk í umræðu og ályktunum, en
án fjárveitingavalds sem nokkuð
vegur.
Útvörður og Samtökin
Jónas Pétursson, fyrrverandi
alþingismaður, hefir um langt
árabil barist af eldlegum áhuga
fyrir auknu landshlutavaldi með
áherslu á sveitarfélögin, er skipi
sér stjórnarskrárbundið í fylki
eða þing, og inntakið sé: Mann-
gildi ofar auðgildi.
Um miðjan síðasta áratug voru
þau hjón, Aðalbjörn Benedikts-
son og Guðrún Benediktsdóttir,
frumkvöðlar umræðu og mót-
mæla gegn straumi fjármagns og
valds frá landsbyggð til höfuð-
borgarsvæðis og gegn fjölgun
umræða, sem færi gafst á í kosn-
ingabaráttunni, hefði orðið
málstað samtakanna mjög til
framdráttar. Hér fara á eftir þær
ályktanir Reykholtsfundarins, er
á þessu taka, og benda þangað,
sem helst er til stefnt hjá sam-
tökunum nú:
„Landsfundur S.J.L. haldinn í
Reykholti 20.-21. júní 1987 telur
að stefna samtakanna að jafna og
treysta búsetu og lífskjör í land-
inu, hafi aldrei verið þýðingar-
meiri en nú og þörf fyrir eflingu
þeirra aldrei brýnni.
Fundurinn ályktar, að stefna
samtakanna hljóti að höfða til
manna hvar í flokki sem þeir
standa, enda styðji þau engan
stjórnmálaflokk sérstaklega og
telji félaga sína og stuðningsfólk
frjálst að skipa sér hvar í flokk
sem það kýs.
Landsfundurinn leggur á það
þunga áherslu, áð alþingi sam-
þykki að láta kjósa stjórnlaga-
þing, er setji lýðveldinu íslandi
verðuga stjórnarskrá og bendir á
störf á vegum samtakanna sem
mikilsvert framlag þar til.
Landsfundurinn telur, að sem
allra fyrst verði að vinna því form
og fylgi að landshlutasamtök
sveitarfélaga fái aukið vald yfir
sínum sérmálum og tilsvarandi
hlutdeild í samfélagstekjum
hvers svæðis. Mætti hugsa sér
sem byrjunaráfanga, að innan
tveggja ára hafi um helmingur
samfélagsumsvifanna komist
„heim“. Fundurinn skorar sér-
staklega á þingmenn í öllum
stjórnmálaflokkum, sem lýst hafa
fylgi við aukið landshlutavald, að
standa við stóru orðin og styðja
þessar tillögur.“
Ekki á móti Reykjavík
Að lokum þetta: í Rómverjasögu
er sagt frá keppinautum þeirra,
Púnverjum og höfuðborginni
Kartagó. í letur er fært að Róm-
verjinn, Cató gamli, lauk jafnan
ræðum sínum, sem voru margar,
þannig: „Að síðustu legg ég til að
Kartagó verði lögð í eyði.“ Sumir
bera sér í munn að samtökin um
jafnrétti milli landshluta séu á
móti Reykjavík og vilji gengi
hennar sem minnst. Þetta er hin
mesta fjarstæða. Við erum aðeins
andstæðingar ranglætis. Flestir -
landsbyggðarmenn og Reykvík-
ingar - gera sér þess grein, að
hvorugur getur án hins verið, ef
vel er, og margir Reykvíkingar
eru áhugasamir félagar samtak-
anna. Sjálfsagt gæri borgin um
stundarsakir staðist án bakhjarls
í byggð. - Um stundarsakir - en
hversu lengi eftir að hafa glatað
gimsteinum þeirra sérkenna, sem
gera fólk að þjóð. Það er spurn.
Sambúð okkar við landið „al!t“
mold þess og mið, harðbýli þess
og blíðu, fegurð þess - hrikalega
eða smágerða - er sá aflvaki og
brýning, sem gerir okkur að
merkum félaga í fjölskyldu þjóð-
anna. Ef ég héldi margar ræður
og endaði þær með áþekku stefi -
gæti stefið verið: Erfiðleikainir,
sem mæta þér er ekki aðalatriði
heldur hvernig þú snýst við þeim
-. Mætum þeim með bjartsýni og
kjarki og leitum í félagi þeirra
leiða, sem öllum koma til nokk-
urs þroska.
Hlöðver Þ. Hlöðversson.
- formaður S.J.L.
Björgum, S-Þing.
Dúndurgóð
útsala
hefst fímmtudaginn
3. september.
★ JVHkili afslattur. ★
tJtsalan verður í Strandgötu 19
(áður Vídeó A.kureyri).
jÁ
SKÚTlSKAN
■ Bókabúðin EddaB
■■■ Hafnarstræti 100 Akureyri Sími 24334 ■■■