Dagur - 14.12.1987, Blaðsíða 14

14 - DAGUR - 14. desember 1987
MINNINGAR
BARNALÆKNIS
Minningar
barnalæknis
- lífssaga Björns
Guðbrandssonar
Björn Guðbrandsson kemur víða
við í minningum sínum, enda séð
tímana tvenna. Hann rifjar upp
æskuárin í Skagafirði þegar
örþreyttir sveitalæknar riðu um
héruð og börnin hrundu niður úr
barnasjúkdómum. Síðan víkur
hann að dvöl sinni í Þýskalandi
eftir stúdentspróf og lýsir kynn-
um sínum af forsprökkum nasista
árið 1939 þegar Evrópa rambaði
á barmi heimsstyrjaldar.
Björn Guðbrandsson hefur frá
eftirminnilegum atburðum að
segja sem maður og læknir í
stríði og friði. Á síðustu dögum
Víetnamstríðsins er hann við
læknisstörf í Saigon og tveimur
áratugum áður er hann staddur í
Tokyo á vegum bandaríska
hersins. Kóreustríðið geisar og
Björn kemst í kynni við mannleg-
ar hörmungar og ógnir styrjalda.
Eftir Kóreustyrjöldina tekur
Björn til starfa við Landakots-
spítala í Reykjavík. í sögu sinni
bregður hann upp minnisstæðum
myndum úr læknisstarfi sínu og
spítalalífi, stefnumótum við
dauðann, sorgum og sigrum. Við
sögu hans kemur margvíslegt
fólk.
Rympa á
ruslahaugnum
Komin er út hjá Iðunni ný barna-
bók eftir Herdísi Egilsdóttur:
Rympa á ruslahaugnum, skrifuð
eftir samnefndu leikriti sem sýnt
var í Þjóðleikhúsinu fyrr á þessu
ári við miklar vinsældir.
Herdís Egilsdóttir hefur samið
mikið af barnasögum og leikrit-
um og muna líklega flest íslensk
börn eftir til dæmis Siggu og
skessunni, sem sést hafa í sjón-
varpinu.
Rympa á ruslahaugnum er
saga full af lífi og fjöri, nútíma-
ævintýri, sem vekur vissulega til
umhugsunar.
Rympa býr á ruslahaugnum
með tuskukarinum sínum. Hér er
hennar konungsríki og þegar
Boggi og Skúli, tveir einmana-
skólakrakkar, birtast þar, komast
þau fljótt að því að Rympa er
aldeilis ekki eins og fólk er flest
og lætur sér fátt fyrir brjósti
brenna. Þarna er líf í tuskunum
og hugmyndafluginu engin tak-
mörk sett. En þegar gestunum á
ruslahaugunum fjölgar fara að
gerast ótrúlegir hlutir.
Rympa er sprelllifandi persóna
sem á kannski heima nálægt okk-
ur öllum og fróðlegt er að
kynnast.
Brian Pilkington myndskreytti
bókina.
Edgar Cayce
„Bandaríkjamaðurinn Edgar
Cayce sem lést árið 1945, þá 67
ára að aldri, er tvímælalaust ein-
hver sá athyglisverðasti dulspek-
ingur og sjáandi sem um getur á
þessari öld“, segir aftan á bókar-
kápu nýendurútgefinnar bókar
hjá Erni og Örlygi. Höfundurinn
er Jess Stern og þýðinguna gerði
Loftur Guðmundsson.
Bókin kom fyrst út á íslensku
árið 1967 en er löngu uppseld og
mikil eftirspurn hvatti útgefand-
ann til endurútgáfu.
Edgar Cayce sagði fyrir um
síðari heimsstyrjöldina, sá fyrir
jarðskjálfta og náttúruhamfarir,
og hafa sumir þeir spádómarver-
ið að rætast að undanförnu, en
aðrir eiga - ef til vill - eftir að
rætast á þessum áratug, svo sem
eins og eyðing New Yorkborgar,
Los Angeles og San Francisco.
Saga 0$ sértenrti
,, í titáli og wyndurn
Reykjavík
- Sögustaður við Sund
Fyrsta september 1910 var í
fyrsta sinn kveikt á gasljósum á
götum Reykjavíkur. Þegar gas-
Ijósinu var brugðið upp þetta
kvöld, þustu margir bæjarbúar út
á götu með blað og bók í hönd.
Þeir vildu reyna hvort lesbjart
yrði við ljóskerin.
Frá þessum atburði og hundr-
uð annarra segir í öðru bindi
bókarinnar Reykjavík - Sögu-
Útgefandi er Forlagið.
Verðkönnun Neytendafélags
Akureyrar og nágrennis á kjötvörum
NAN gerði verðkönnun á kjötvörum sem eru vinsælar þessa dagana þegar margir neytendur eru að kaupa jólamat-
inn. Verðkönnunin var gerð í þremur verslunum á Akureyri, en sama verð er á kjöti í öllum kaupfélagsbúðunum.
Þegar um tilboðsverð er að ræða er verðið merkt í könnuninni með t. í flestum tilfellum gildir tilboðið út allan des-
embermánuð. Hjá kaupfélaginu byrjar tilboð fimmtudaginn 17. desember á lambahrygg m/beini og verður þá kíló-
verðið kr. 520.- Nú er það svo að gæði eru mismikil og verða neytendur sjálfir að dæma um þau, en misjafn er
smekkur manna. T.d. er hangikjötið í Hagkaup sprautusaltað það sem keypt er frá Bautabúrinu, en úrbeinaða
hangikjötið úr framparti sem tekið er í þessari verðkönnun kaupir Hagkaup frá Kjötiðnaðarstöð KEA og það er
ekki sprautusaltað - heldur pækilsaltað eins og allt hangikjöt frá Kjötiðnaðarstöðinni. - Hangikjötið í Matvöru-
markaðinum og í KEA-búðunum er allt pækilsaltað en ekki sprautað. Hagkaup selur einnig úrbeinað hangikjöt úr
framparti frá Sambandinu. Það er 15 mánaða gamalt kjöt sem þeir selja á kr. 529.- og er pækilsaltað. NAN vonar
að þessi verðkönnun verði einhverjum ketkróknum til góðs um jólin.

TEGUND VÖRU KEA HRÍSALUNDI MATVÖRU- MAKKAÐURINN HAGKAUP Mismunur á hæsta og lægsta verði
LAMBAKJÖT
Laæbahryggur nýr 1 kg. 507,- 540,- 506,60* 33,40
Laæbalæri fyllt m. ávöxtum úrb.l kg 775,-
Lambahamb.hryggur m.beini 1 kg 602,- 594,- 482,- * 120,-
Londonlairib úr framparti 1 kg 724,- 659,- 550,- t* 174,-
Londonlamb úr laari 1 kg 959,- 750,- * 209.-
Hangikjötslæri m.beini 1 kg 584,- 584,- 489,- t* 95,-
Hangikjötslæri úrbeinað 1 kg 956,- 898,- 741,50 ‘ 214,50
Hangikjöt úr framparti m.beini 1 kg 352,- 353,- 351,60 * 0,40
Hangikjöt úr framparti úrb. 1 kg 666,- 666,- 666,-
SVÍNAKJÖT
Svínahamb.hryggur m.beini 1 kg 939,- 798,- t* 899,- 141,-
Svinahamb.hryggur úrbeinaður 1 kg 1215,-* 1268,- t 1380,- 165,-
Svínalæri nýtt m.beini 1 kg 480,- 408,- t* 412,75 t 72,-
Svinalæri nýtt úrbeinað 1 kg 747,- 634,- t* 642,20 t 113,-
Svinalæri reykt m.beini 1 kg 584,- 456,- t* 502,60 t 128,-
Svinalæri revkt itó. (bayoneskinka) 1 kg 813,- 692,- t* 729,- t 121,-
Svinabógur nýr hringskorinn 1 kg 467,- 396,- t* 442,- t nl,-
Svinakambur reyktur úrb. 1 kg 817,- 694,- t* 699,- t 123,-
Svínakótelettur 1 kg 849,- 724,- t* 730,70 t 125,-
NAUTAKJÖT '
Nautalundir 1 kg 1129,-* 1129,- * 1253,- 124,-
Innanlærisvöðvi 1 kg 881,-* 881,- * 1098,- ÍO h-1 'l
FUGLAKJÖT
Rjúpur óhamflettar 1 stk. 262,- 298,- 252,- 46,-
Rjúpur hamflettar 1 stk. 300,-* 318,- 18,-
Pekingönd 1 kg 515,- 506,-* 9,-
Aligass reykt og sviðin 1 kg 833,- 778,- 561,-* 272,-
Kalkúnn 1 kg 645,-
* merkir lægsta veró
staður við Sund - eftir Pál Líndal
sem nú er komin út hjá Erni og
Örlygi. Fyrsta bindið kom út í
fyrra, en hér er um uppsláttarrit
að ræða, og tók það yfir bókstaf-
ina A-G. Annað bindið tekur þar
við og endar á P. Bækurnar eru
sem sé með líku sniði og hinar
geysivinsælu bækur Landið þitt
fsland. Fyrsta uppsláttarorð ann-
ars bindis er gatan Haðaland í
Fossvogshverfi en síðasta upp-
sláttarorðið er Prófastshús,
Lækjargötu 2.
Gífurlegur fjöldi mynda er í
bókinni. Þar er bæði um að ræða
gamlar og nýjar Ijósmyndir,
málverk, teikningar, kort og upp-
drættir.
Dagfinnur dýralæknir
í Apalandi
Bókaútgáfan Örn og Örlygur
hefur endurútgefið fyrstu bókina
um Dagfinn dýralækni. Höfund-
ur barnasagnanna um Dagfinn
dýralækni er Hugh Lofting, ensk-
ur og írskur að ætt, fæddur 1880.
Fyrsta bókin, sagan um Dagfinn
dýralækni í Apalandi kom út
1920 og hlaut miklar vinsældir
sem ekki hafa fölnað síðan.
Hann hlaut helstu verðlaun
Bandaríkjanna fyrir barnabækur,
Newbery-verðlaunin, árið 1923,
fyrir bók sína Dagfinnur dýra-
læknir í langferðum. Bækurnar
um Dagfinn hafa síðan verið
þýddar og gefnar út víða um
lönd. Fyrsta bókin sem kom út á
íslensku var einmitt þessi bók,
Dagfinnur dýralæknir í Apafandi
og hlaut hún strax frábærar við-
tökur í snilldarþýðingu Andrésar
Kristjánssonar. Andrés skrifar á
léttu og lipru máli sem styrkir
málkennd og eykur orðaforða
barnanna.
Hugh Lofting hafði eftirfar-
andi tileinkun á titilblaði bóka
sinna: „Öllum börnum - börnum
í æsku og börnum í hjarta,
tileinka ég þessa sögu.“ Sú
tileinkun stendur fyrir sínu í dag
og alla daga.
Ritsafn Sverris
Kristjánssonar
- fjórða bindi komið út
Mál og menning hefur gefið út
fjórða bindi Ritsafns Sverris
Kristjánssonar.
Þetta er lokabindi ritsafnsins
og hefur það að geyma ritgerðir
um bókmenntir. Þótt Sverrir sé
e.t.v. kunnastur fyrir skrif sín um
sagnfræði ritaði hann þó margt
um bókmenntaleg efni, bæði rit-
dóma í dagblöð og tímarit og
ítarlegar greinar um skáld og rit-
höfunda. Hér er að finna yfir-
gripsmiklar greinar um Henrich
Heine, Fást eftir Goethe, Georg
Brandes og Maxím Gorkí og
ekki síður forvitnileg skrif um
íslenskar nútímabókmenntir sem
eru afar lýsandi fyrir menningar-
líf á samtíð höfundarins. Hann
fjallar hér m.a. um Halldór
Laxness, Þórberg Þórðarson,
Kristmann Guðmundsson, Thor
Vilhjálmsson og Ástu Sigurðar-
dóttur.