Dagur - 14.03.1989, Qupperneq 5

Þriðjudagur 14. mars 1989 - DAGUR - 5
Jón Sæmundur Sigurjónsson:
Sölustofnun deyr
- þrátt fyrir fullyrðingar þingmanns Alþýðuflokksins
Að undanförnu hefur átt sér
stað ákaflega dapurleg
umræða um stöðu íslensks lag-
metisiðnaðar. Daprir sölu-
menn úr þeim iðnaði vilja helst
fá að vera í friði í sínum dapur-
leika smbr. yfirlýsingu frá
Sölustofnun lagmetis í Mbl. þ.
9. mars sl., þar sem reynt er að
sögn höfunda „að draga úr
þeim skaða sem undirritaður
hefur þegar valdið Iagmetis-
iðnaði Iandsmanna“, væntan-
lega með bjarsýni sinni. Rök-
semdafærsla yfírlýsingarinnar
gengur síðan út á það að
sanna, að skaðinn, sem undir-
ritaður á að hafa valdið, hafí
þegar verið skeður áður en
hann kom nokkuð nálægt því
máli.
Hér og nú
í útvarpsþættinum „Hér og nú“,
laugardaginn 4. mars sl., átti ég
orðastað við félaga minn, Árna
Gunnarsson. Hann hélt því fram.
að íslenskur lagmetisiðnaður
væri í rúst. Ástæðan var sölu-
tregða á Þýskalandsmarkaði
vegna hvalveiðstefnu íslendinga.
Reyndar var tilefni þessarar
umræðu fólgið í grein, sem ég
skrifaði í Mbl. þ. 1. mars sl., þar
sem ég hélt því fram, að Græn-
friðungar hefðu í hyggju og það
með nokkrum árangri að eyði-
leggja íslenska útflutningsmark-
aði, sérstaklega með Þýskaland í
huga. Þetta er auðvitað enn
skoðun mín og ég bið þá lag-
metismenn að gleyma því ekki í
öllum þeim flaumi gífuryrða, sem
þeir virðast hafa þörf fyrir að láta
frá sér fara.
FuIIyrðing Árna
Ég var hins vegar ekki sammála
þeirri fullyrðingu að nú væri svo
komið, að íslenskur lagmetisiðn-
Jón Sæmundur Sigurjónsson,
alþingismaður.
aður væri kominn í rúst vegna
ástands á Þýskalandsmakaði. Á
síðasta ári var selt fyrir um 440
mkr. af lagmeti á Þýskaland, en
það eru 40% af heildarútflutningi
lagmetis það ár. Þau 60% sem
eftir eru voru, og eru, á óhultum
mörkuðum.
Hvað varðar markaðinn í
Þýskalandi benti ég á í þættinum,
að ástandið væri ekki eins slæmt
og af væri látið, þannig að við
hefðum enn svigrúm til að leita
annarra markaða, auk þess sem
40% minnkun aflakvóta í rækju
miðað við fyrra ár ylli því, að við
hefðum alls ekki hráefni til að
uppfylla svipaða samninga og í
fyrra, hvað þá aukningu.
Ábyrgðarlaust tal lagmetismanna
um stórfellt tap, sem byggt er á
áætlunum um aukningu í sölu á
þessu ári, er auðvitað fjarri lagi
miðað við þessar aðstæður og
kemur hvalamálinu ekkert við.
Svigrúmið
Þann 24. janúar sl. kemur bréf
frá Aldi Sud þess efnis, að fyrir-
tækið taki ekki við fleiri sending-
um lagmetis frá íslandi. Hálfum
mánuði seinna kemur sviðað
skeyti frá Aldi Nord. Þá er liðin
vika af febrúar og markaðurinn
lokaður eða því sem næst, þar eð
70% sölunnar fer um þessi fyrir-
tæki. Um þetta leyti fæ ég þær
upplýsingar, að Aldi Sud muni
standa við gerða samninga fram í
maí. Fulltrúi Sölustofnunar lag-
metis hefur staðfest við mig í
símtali, að upplýsingarnar væru
þess eðlis að þær gætu ekki annað
en talist áreiðanlegar. Þeir hefðu
hins vegar aldrei haft beint sam-
band við Aldi, heldur notuðu
þeir milliliði og vissu þess vegna
ekkert um þetta mál.
í janúar var markaðurinn
opinn. Þá var selt lagmeti fyrir
rúmlega 30 mkr. I febrúar var
markaðurinn „lokaður". Þá var
selt lagmeti fyrir yfir 50 mkr.
Þetta munu opinberar verslunar-
skýrslur staðfesta. Með þessar
upplýsingar í huga sagði ég í
útvarpsþættinum „Hér og nú“,
að Aldi væri ekki hætt að kaupa.
Theodór S. Halldórsson hélt því
hins vegar fram í tvígang í kvöld-
fréttum útvarpsins þann sama
dag, að ekkert hafi verið selt á
Þýskaland eftir riftun samninga. í
sambandi við það leyfði ég mér
að segja f sjónvarpinu, að hann
færi ekki með rétl mál. Þetta
staðfestir svo Sölustofnun lag-
metis í 7. lið yfirlýsingar sinnar,
þar sem þeir kalla það eðlilegt að
Aldi hafi tekið við vörum eftir
riftun samninga.
Miðað við þessar sölutölur get-
ur lagmetisiðnaður ekki verið í
rúst. Sölutölur hafa verið jafnar
og góðar allt fram á þennan dag.
Líka eftir að Tengelmann hætti.
Vandræði einstakra fyrirtækja
eru hins vegar engin nýlunda á
íslandi í dag, sama hvert litið er.
Það væri undarlegt, ef fyrirtæki í
lagmetisiðnaði væru þar undan-
skilin.
Ef Aldi stendur við orð og
samninga eins og búast má við af
heiðvirðum kaupmönnum, þá
skapast svigrúm til að koma því
litla magni sem hráfefni fæst til
að framleiða úr á aðra markaði.
Ef hins vegar er litið á viðbrögð
lagmetismanna við tilraunum
stjórnvalda til að skapa nýja
markaði er varla von á góðu.
Lagmetismenn þurfa frum-
kvöðla, sem bretta upp ermum
og takast á við verkefnin. Ef lag-
metismenn hafa hins vegar ekk-
ert betra við tíma sinn að gera en
standa í úrtölum og í fjölmiðla-
karpi, þá geta þeir alveg eins lagt
sölustofnun sína niður.
60 prósent af lagmetismörkuðum íslendinga eru utan Þýskalands og telur
Jón Sæmundur að sá hluti markaðarins sé ekki í hættu.
Ferðafélag
Akureyrar

Aðalfundur félagsins verður haldinn föstu-
daginn 17. mars 1989 Jkl. 20.30 í Skáta-
heimilinu Hvammi.
Félacfar fjölmennið.
Stjórnin.
Vlnnuvéla-
námskeid
sem veitir réttindi á þungavinnuvélar verður
haldið á Akureyri og hefst 28. mars ef næg þátt-
taka fæst.
Upplýsingar og innritun hjá vinnueftirliti ríkis-
ins, Akureyri, sími 25868.
Iðntæknistofnun.
A, Um rannsóknastyrki
frá J.E. Fogarty International Research
; '■ Foundation.
J.E. Fogarthy-stofnunin í Bandaríkjunum býðurfram styrki
handa erlendum vísindamönnum til rannsóknastarfa við
vísindastofnanir í Bandaríkjunum. Styrkir þessir eru boðn-
ir fram á alþjóðavettvangi til rannsókna á sviði læknisfræði
eða skyldra greina (biomedical or behavioral sciences),
þar meö talin hjúkrunarfræði. Hver styrkur er veittur til 6
mánaða eða 1 árs á skólaárinu 1990-’91 og á að standa
straum af dvalarkostnaði styrkþega (18.000 til 22.000
bandaríkjadalir), auk feröakostnaðar til og frá Bandaríkj-
unum. Einnig er greiddur ferðakostnaður innan Bandaríkj-
anna.
Til þess að eiga möguleika á styrkveitingu þurfa umsækj-
endur að leggja fram rannsóknaáætlun í samráði við
stofnun þá í Bandaríkjunum sem þeir hyggjast starfa við.
Nánari upplýsingar um styrki þessa veitir Atli Dagbjarts-
son, læknir, barnadeild Landspítalans (s. 91-601000).
Umsóknir þurfa að hafa borist menntamálaráðuneytinu,
Hverfisgötu 6, 150 Reykjavík, fyrir 15. júlí n.k.
Menntamálaráðuneytið, 6. mars 1989.