Dagur - 21.11.1989, Blaðsíða 15

Dagur - 21.11.1989, Blaðsíða 15
Þriðjudagur 21. nóvember 1989 - ÐAGUR - 15 « € « « « « « + fyrir víðtækum heimildum til að framselja aflamark, bæði varan- lega og innan hvers árs. Augljóst er að aukin hagkvæmni í fiski- skipaflotanum næst ekki nema með því að veita víðtækar heim- ildir til að færa aflaheimildir milli skipa. Með því móti einu geta menn hagrætt og dregið úr sókn- arkostnaði við veiðar. Á þann eina hátt gefst aflamönnum kost- ur á að njóta sín, því að sjálf- sögðu leita aflaheimildir til þeirra, sem aflanum ná með minnstum tilkostnaði. Það er jafnframt eina leiðin til að sam- eina aflaheimildir skipa, fækka fiskiskipum og minnka afkasta- getu flotans. Framseljanlegar veiðiheimildir eru því grundvall- aratriði í þessum tillögum um fiskveiðistjórnun. Þær eru sá afl- vaki sem stuðla að aðlögun fiski- skipastólsins að afrakstursgetu fiskistofnanna. Þannig eru lög- mál markaðskerfisins nýtt til að auka hagkvæmni veiðanna. Ég styð því eindregið meginsjón- armið frumvarpsins um framsal veiðiheimilda. Nauðsynlegt er þó, að menn geri sér ljóst frá upphafi, að þess- um framsalsheimildum fylgja einnig vandamál. Óheftur flutn- ingur veiðiheimilda getur valdið röskun í fiskiskipaflotanum inn- byrðis, t.d. milli báta og togara, og getur jafnframt skapað stað- bundin vandamál í byggðarlög- um sem byggja alfarið á sjávar- útvegi. Síðara atriðið er þó í raun alls ekki bundið við framseljan- leika veiðiheimilda. Sala skipa úr byggðarlagi eða stöðvun undir- stöðufyrirtækja í sjávarútvegi vegna rekstrarerfiðleika er raun- ar mun líklegri til að valda stað- bundnum atvinnuvandamálum en framseljanleiki aflaheimilda. Ég tel miklu skipta að menn tak- ist á við þennan vanda af raun- sæi. Sumir vilja bregðast við þessu með því að rígbinda afla- heimildir við tiltekin skip og við tiltekin byggðarlög. Það tel ég mikla skammsýni. Með því væri öll þróun og framvinda stöðvuð og hagkvæmni aflamarkskerfisins að engu gerð. Aðrir vilja láta skeika að sköpuðu. Þeir menn telja að hagkvæmnin ein eigi að ráða ferðinni og að engin ástæða sé til aðgerða til að vernda hags- muni fólks í tilteknum byggðar- lögum. Slík sjónarmið eru að mínu mati heldur ekki ásættan- leg. Sérstakt tillit verður óhjá- kvæmilega að taka til þeirra byggðarlaga sem eiga allt sitt undir sjávarútvegi. Ef menn van- rækja það verður afleiðingin ein- ungis sú að almenn samstaða um meginreglur fiskveiðistjórnunar rofnar og gripið verður til lítt hugsaðra lausna til að leysa stað- bundin hráefnisvandamál. Slíkar aðgerðir myndu á svipstundu brjóta niður hið almenna stjórn- kerfi fiskveiða og stríða þannig gegn heildarhagsmunum, t.d. með fjölgun fiskiskipa. Hluta- fjársjóður hefur á undanförnum mánuðum gegnt mikilvægu hlut- verki í þessum efnum. Með hon- um hefur fyrirtækjum, sem átt hafa við tímabundna erfiðleika að etja, verið komið til hjálpar og þar með komið í veg fyrir að vandræðaástand skapaðist í atvinnumálum ýmissa byggðar- laga. Mér virðist þó að víða hafi skort skilning á þessu mikilvæga atriði og samhengi þess við stjórnun fiskveiða. Ég hef mikið velt fyrir mér hvaða milliveg sé unnt að rata í þessu efni þannig að bæði sjónar- miðin séu virt. Hef ég þar helst staðnæmst við að með Urelding- arsjóði mætti skapa möguleika til að mæta slíkum vanda án fjölg- unar fiskiskipa. í frumvarpi til laga um Úreldingarsjóð sem nú verður flutt í lítt breyttri mynd á Alþingi er að vísu ekki gert ráð fyrir slíku hlutverki. Samkvæmt því er tilgangur sjóðsins ein- göngu að fækka fiskiskipum með því að kaupa gömul skip og úrelda eða með því að veita úreldingarstyrki. Með Úrelding- arsjóði er betur hægt að tryggja að fækkun fiskiskipa gagnist flotanum í heild og að minni röskun verði milli hinna ýmsu skipaflokka, t.d. báta og togara. Auk þess mætti fela Úreldingar- sjóði það hlutverk að koma til aðstoðar ef tilflutningur fiski- skipa eða veiðiheimilda hefur valdið verulegu atvinnuleysi í byggðarlagi. Til þessa hlutverks gæti sjóðurinn fengið takmarkað- ar aflaheimildir er ráðstafa mætti tímabundið til viðkomandi byggðarlaga. Þessar aflaheimildir gætu t.d. verið ákveðið hlutfall af því aflamarki sem ekki nýttist vegna kvótaálags á útflutning óunnins afla. Ég geri mér ljóst, að Hlutafjársjóður hefur sætt gagnrýni, og ýmsir hafa einnig lagst gegn hugmyndum um Úreldingarsjóð og ekki er að efa að margir gallar eru því samfara að nota hann til að mæta aðsteðj- andi atvinnuvandamálum ein- stakra útgerðarstaða. Kjami máls- ins er þó sá, að hér eru á ferðinni vandamál, sem takast verður á við og leysa með einhverjum hætti. Þeir sem gagnrýna þá við- leitni, sem viðhöfð er í þessum efnum, verða að benda á aðrar og betri leiðir. Útflutningur á óunnum flski Með hliðsjón af minnkandi afla er hinn mikli útflutningur á óunn- um fiski vaxandi áhyggjuefni. Allir eru sammála um að okkur beri að nýta ferskfiskmarkaðina í Evrópu eftir því sem hagkvæmt er á hverjum tíma. Með því að stilla framboði í hóf og gæta þess að senda aðeins úrvalsfisk, fáum við á þessum mörkuðum hærra verð en með nokkru öðru móti. Menn greinir hins vegar á um hvaða aðferð skuli viðhöfð við að stjórna framboðinu á markaðina. Þrjár leiðir hafa einkum verið ræddar í þessu sambandi og eru raunar tvær þeirra samtímis í notkun nú. Þessar leiðir eru í fyrsta lagi skömmtun, í öðru lagi kvótaálag og í þriðja lagi skylda til sölu á öllum afla innanlands. Kvótaálagið er upphaflega til komið þannig að þau skip sem stundað höfðu siglingar á viðmið- unarárunum 1981-1983 þóttu ekki fá sanngjarnan grunn í kvótakerfinu, nema tillit væri til þess tekið að þau höfðu verið frá veiðum vegna siglinganna. Var þetta leiðrétt með því að bæta 25% álagi ofan á þann afla þess- ara skipa sem landað var erlendis og láta hann þannig reiknaðan verða viðmiðun við ákvörðun aflamarks. Á hinn bóginn var svo ákveðið að sá afli sem seldur yrði erlendis skyldi á sama hátt reikn- aður með 25% álagi og hið nýja skipulag yrði þannig í raun hlutlaust gagnvart ísfisksölum erlendis. í ljósi þessarar forsögu tel ég eðlilegt að hækka ísfisk- álagið í kvótanum úr 15% og færa það aftur í upphaflegt horf. Það er fullljóst að þetta álag er hluti af okkar fiskveiðistjórnun- arkerfi og brýtur ekki á nokkurn hátt í bága við alþjóðlegar skuld- bindingar. Þetta verður enn ótvíræðara þegar forsaga málsins er höfð í huga. Með hækkun álagsins minnkar áhugi á að selja fisk óunninn úr landi og þar með þörfinni á að grípa samhliða til annarra aðgerða til að takmarka útflutninginn. Önnur leið til að stýra útflutningnum er einhvers konar skömmtun á útflutnings- heimildum. Þetta er og verður vandræðaleið án tillits til þess í hvaða formi og í hverra höndum slík skömmtun yrði. Ég hef ekki farið dult með þá skoðun mína að ég tel hana þó best komna í höndum aflamiðlunar er stjórnað yrði sameiginlega af hagsmuna- aðilum í sjávarútvegi. Það fyrir- komulag í tengslum við hæfilegt álag á kvótann er án efa skásta leiðin sem völ er á í þessu efni. Sá kostur að gera kröfu til að allur afli verði seldur eða boðinn upp innanlands hefur átt vaxandi fylgi að fagna að undanförnu. Vissu- lega er mögulegt að fara þessa leið og láta hana jafnvel aðeins ná til ákveðinna tegunda. Með slíku fyrirkomulagi myndum við hins vegar hætta á að rjúfa rót- gróin viðskiptasambönd og við- skiptaleiðir. Með þessari leið er ferskleika og gæðum ísfisksins einnig stefnt í hættu, enda hætt við að krafa um sölu innanlands lengi í mörgum tilvikum þann tíma, sem líður frá því að fiskur er veiddur, þangað til hann kem- ur til neytandans. Ljósin í lagi - lundin góð Slík áhrif hafa rétt stillt Ijós í umferðinni. |JU^jFEROAR AKUREYRARBÁER Fóstrur! Dagvistardeild Akureyrarbæjar auglýsir eftir forstöðumanni og fóstrum til starfa við dag- vistina Árholt sem er leikskóli. Starfið er laust frá 1. febrúar nk. Skriflegar umsóknir ásamt uppl. um menntun og fyrri störf skulu berast til deildarinnar fyrir 15. des. Allar nánari uppl. veitir hverfisfóstra í síma 24620 alla virka daga milli kl. 10.00 og 12.00. Dagvistardeild Akureyrarbæjar. DALVIKURSK.GL! Frá Dalvíkurskóla Laus er staða húsvarðar við skólann. Umsóknarfrestur er til 24. nóvember n.k. Uppl. gefur skólastjóri í símum 61380 og 61162. Skólanefnd. Óskum eftir að ráða matreiðslu- eða kjötiðnaðarmann til starfa strax. Upplýsingar ekki veittar í síma. HAGKAUP Norðurgötu 62. Starfsmaður óskast í vöruafgreiðslu okkar. Skriflegar umsóknir skulu berast í pósthólf 225 fyrir 24.11.'89. Upplýsingar ekki veittar í síma. Umferðarmiðstöðin Hafnarstræti 82. Atvinnurekendur Akureyri Karimaður um þrítugt óskar eftir starfi á sviði bókhalds og/eða fjármálastjórnunar. 12 ára starfsreynsla í bæði, en engin menntun. Mjög góð meðmæli. Áhugasamir aðilar komi nafni og símanúmeri til afgreiðslu Dags merkt „Akureyri ’89“. Skrifstofustarf S.S. Byggir hf. auglýsir eftir starfsmanni hálfan daginn til þess að annast gjaldkerastörf og önn- ur almenn skrifstofustörf. Skriflegum umsóknum skal skilað til Endurskoðun og reikningsskil hf., Ráðhústorgi 3, Akureyri fyrir 27. nóvember nk. Lausar eru til umsóknar tvær stöður aðstoðar- h j ú kru nardei Idarstjóra Á Kristnesspítala fara nú fram miklar endurbætur og uppbygging endurhæfingardeildar. Kristnesspítali er aðeins í 10 km fjarlægð suður frá Akureyri í sérlega fögru umhverfi. Þeim starfsmönnum sem búsettir eru á Akureyri er séð fyrir akstri í og úr vinnu. íbúðarhúsnæði og barnaheimili til staðar. Upplýsingar gefur hjúkrunarforstjóri í síma: 96- 31100. Kristnesspítali.

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.