Dagur - 28.12.1989, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Fimmtudagur 28. desember 1989
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1000 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 90 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 660 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON (íþróttir),
KARL JÓNSSON (Sauðárkróki vs. 95-35960),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
STEFÁN SÆMUNDSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARI: KRISTJÁN LOGASON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RlKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDIS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMÁSÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Boðskapur jólanna
virtur að vettugi
Jólin fóru mjög friðsamlega fram hér á landi
að þessu sinni. Engin teljandi óhöpp eða slys
áttu sér stað og veður var víðast skaplegt.
Sunnlendingar voru þó minntir á hversu
grimm íslensk vetrarveðrátta getur verið og
sér í lagi fengu Rangæingar að kenna á veður-
ofsanum. Það fárviðri sem geisaði undir Eyja-
fjöllum fyrri hluta aðfangadags olli talsverðu
tjóni og svipti íbúana m.a. rafmagninu í
nokkrar klukkustundir. Þessi jól verða Eyfell-
ingum örugglega minnisstæð af þeim sökum.
Annars staðar á landinu var helgihald með
hefðbundnum hætti. Kirkjusókn var með
afbrigðum góð víðast hvar, enda þótt messu-
fall yrði á stöku stað vegna ófærðar. Kaup-
menn bera sig þokkalega, þótt þeir telji að
jólaverslunin hafi verið nokkuð minni nú en í
fyrra. Það má því segja að í heild hafi jólin far-.
ið vel og friðsamlega fram hér á landi.
Því miður er ekki sömu sögu að segja frá
útlöndum. Það er sérstaklega á tveimur stöð-
um í veröldinni sem sviptingar eru miklar
þessa dagana; í Rúmeníu og Panama. Fréttir
sem bárust af gangi mála í þessum löndum
yfir hátíðina voru hörmulegar og í algerri
andstöðu við boðskap hinnar miklu friðar-
hátíðar. Byltingin í Rúmeníu hefur þegar
kostað rúmlega 60 þúsund manns lífið og
fréttir herma að enn sé hart barist víða um
landið. Byltingardómstóll dæmdi Nicolae
Ceausescu einræðisherra og konu hans Elenu
til dauða um jólin og var þeim dómi fullnægt
tafarlaust. Myndir af líkum hjónanna birtust
svo á sjónvarpsskjám víða um heim annan
dag jóla. Átök hafa einnig verið mjög hörð í
Panema síðustu dagana og mannfall og
tjón á eignum verulegt af þeim sökum. Þessar
fregnir hafa vissulega varpað skugga á ann-
ars ánægjulegt jólahald hér á fróni.
Enn einu sinni erum við minnt á það með
óþyrmilegum hætti hversu illa íbúum heims-
ins gengur að lifa í sátt og samlyndi. Valda-
barátta sem helgast af drottnunargirni; þess-
ari ríku löngun einstaklinga, hópa og jafnvel
þjóða til að kúga og undiroka meðbræður
sína, veldur sífelldum ófriði víða um heim,
jafnt á jólum sem aðra daga ársins. Vafalaust
munu þau jól seint renna upp er allar þjóðir
heims leggja niður vopn og sameinast um að
virða boðskap hátíðarinnar í verki. BB.
leiklist
Eymalangir flóttamenn
Sviðsinyndin frá Sebrakíbra er sú litskrúðugasta sem undirritaður hefur séð,
en það kemur náttúrlega ekki fram á þessari mynd sem KL tók á æfingu.
Leikfélag Akureyrar: Eyrnalangir
og annað fólk
Hófundar: Iðunn og Kristín Steinsdætur
Tónlist: Ragnhildur G'sladóttir
Leikstjórn: A. ídrés Sigurvinsson
Leikmynd: H.illmundur Kristinsson
Búningar og gervi: Rósberg Snædal
Lýsing: Ingvar Björnsson
Hreyfingar: Lára Stefánsdóttir
Systurnar Iðunn og Kristín
Steinsdætur hafa skrifað töluvert
fyrir börn og unglinga, bæði sög-
ur og leikrit, og hefur þeim oft
tekist ágætlega upp. Iðunn samdi
t.a.m. handritið að umhugsunar-
verðri mynd, Enginn venjulegur
drengur, sem Sjónvarpið sýndi
26. desember síðastliðinn. Þær
Iðunn og Kristín fengu 2. verð-
laun í flokki barna- og fjölskyldu-
leikrita í leikritasamkeppni Leik-
félags Reykjavíkur vorið 1988
fyrir leikritið Randaílugur. Þetta
leikrit frumsýr.di Leikfélag Akur-
eyrar á annan dag jóla undir nýju
nafni: Eyrnalangir og annað fólk.
Söguþráður leikritsins er í
stuttu máli þessi: Fjölskylda í
fjölbýlishúsi selur starfsmanni
utanríkisráðuneytisins íbúð í
þessu sama húsi, en amma gamla
átti þar heima. Þau undur og
stórmerki gerast að fólkið sem
flytur þangað inn reynist vera
flóttafólk frá eyjunni Sebrak-
abra, fólk með ákaflega stór og
rauð eyru og kyndugt í alla staði.
Eldgos hrakti íbúana burt frá
Sebrakabra og að vanda voru
Islendingar svo vinsamlegir að
bjóða nokkrum flóttamönnum að
dveljast hér á landi. Það verður
uppi fótur og fit þegar fólkið
birtist, enda mjög sérkennileg
fjölskylda sem flytur í íbúðina.
Fjölskyldan verður fyrir aðkasti
en flestir venjast henni með
tímanum. Eyrnastóru börnin og
önnur börn í húsinu og hverfinu
leika sér saman og fara meira að
segja í huganum til ævintýra-
eyjarinnar Sebrakabra. Fullorðna
fólkið er þó tortryggið í garð
eyrnafjölskyldunnar uns hún nær
að komast í álit með því að yfir-
buga innbrotsþjófa. I lokin lifa
allir í sátt og samlyndi.
Eyrnalangir og annað fólk er
leikrit sem hefur ákveðinn boð-
skap fram að færa. Hér er deilt á
kynþáttahatur og viðhorf okkar í
garð þeirra sem eru öðruvísi en
fólk er flest. Gott dæmi er heim-
ilisfaðirinn Pétur. Hann segist
ekki hafa neitt á móti svertingj-
um en vitanlega gæti hann þó
ekki hugsað sér að fá svertingja
sem tengdason. Hann verður
auðvitað snarvitlaus í garð
aðkomufólksins. í leikritinu eru
einkenni fólksins ýkt, eyru þess
gerð ótrúlega stór, en í rauninni
gæti þetta fólk alveg eins verið
svart, skáeygt eða málhalt. Við-
brögð „venjulegra“ manna eru í
brennidepli.
Við sjáum tvo heima, heim
fullorðinna og heim barna. Full-
orðna fólkið skammast út í Eyrna-
pabba og Eyrnamömmu og kenn-
ir þeim um allt sem miður fer.
Börnin stríða Eyrna Páli og
Eyrna Línu, þó ekki öll. Börnin
eru nefnilega mun einlægari og
það eru þau sem brjóta ísinn.
Innan skamms þykir þeim flott
að vera með stór eyru. Fullorðna
fólkið er kreddufastara, sérstak-
lega Pétur sem er fulltrúi íslend-
ingsins sem þykist ekki vera for-
•dómafullur en er allra verstur
þegar málið snertir hann sjálfan.
Þetta höfuð þema leikritsins er
ekki frumlegt en sígilt og á fullt
erindi við okkur í dag. Fordóm-
arnir eru settir fram á spaugileg-
an hátt og allir hljóta að fallast á
þá niðurstöðu að það væri ekkert
gaman ef allir væru eins. Siði og
sérkenni fólks verður að virða.
Gens una sumus, öll erum við af
sama kyni.
Eyrnalangir og annað fólk er
býsna góð skemmtun fyrir börn
og jafnvel fullorðna. Boðskapur-
inn er kannski fyrst og fremst
hugsaður fyrir börnin, eins og
hann er fram settur. Textinn er
oft fyndinn og uppákomur
skemmtilegar. Leikritið dettur
þó niður á köflum og reyndar
fannst mér handritið frekar
gloppótt. Mín tilfinning er sú að
leikstjórinn Andrés Sigurvinsson
hafi hér reynt að skapa rismikla
sýningu úr fremur rýru handriti
og tekist ágætlega upp. Þetta er
að sjálfsögðu aðeins mín skoðun.
Það gæti allt eins verið hægt að
kenna leikstjóranum um dauðu
kaflana.
Maðurinn er alltaf einn, sagði
Thor, en Andrés er ekki einn.
Hann hefur sér til fulltingis lista-
fólk sem skapar þann þátt er mér
þykir eftirminnilegastur, þ.e.
sjálf umgjörðin. Leikmynd, bún-
ingar og gervi og lýsing fléttast
saman í órofa heild sem er ræki-
lega studd af tónlist og hreyfing-
um. Hér á ég sérstaklega við
sviðsmyndina frá Sebrakabra.
Þar birtist mesta litadýrð sem ég
hef séð í leikhúsi og er atriðið allt
sannkölluð veisla fyrir augu og
eyru. Mér þykir því full ástæða til
að hrósa Hallmundi Kristinssyni
(leikmynd), Rósberg Snædal
(búningar og gervi), Ingvari
Björnssyni (lýsing), Ragnhildi
Gísladóttur (tónlist) og Láru
Stefánsdóttur (hreyfingar). Þau
lyfta sýningunni upp úr flatneskj-
unni og skapa þann ævintýra-
ljóma sem nauðsynlegur er til að
fanga athygli áhorfenda af yngri
kynslóðinni. Hefði ævintýraþátt-
urinn ekki komið til væri leikritið
hálfgert stofudrama með farsa-
kenndu ívafi og varla er það góð
uppskrift að barnaleikriti. Þetta
er sérstæð blanda af raunsæi og
fantasíu.
Með góðum bakhjörlum er
Eyrnalangir og annað fólk sýning
sem gaman er að fylgjast með og
víst er að börnin skemmtu sér
konunglega. Leikendur stóðu sig
líka vel og voru mjög jafnir. Sér-
stök ástæða er til að hrósa ungu
leikendunum fyrir frammistöð-
una. Þótt stundum vantaði dálít-
ið upp á framsögnina stóðu ungl-
ingarnir sig með stakri prýði í
vandasömum hlutverkum, ekki
síst Jóhanna Sara Kristjánsdóttir
(Steina).
Gestur Einar Jónasson (Pétur)
átti ágætis „comeback“ sem inni-
legur nöldrari og Steinunn Ólafs-
dóttir (Sigrún) var einnig sann-
færandi sem söngelsk eiginkona.
Þá var gaman að sjá Guðrúnu Þ.
Stephensen (Elínóra) á sviði,
enda öryggið uppmálað, og Jón
Stefán Kristjánsson (Eyrna-
pabbi) lofar góðu.
Þar með hef ég í stuttu máli
viðrað mínar skoðanir á sýningu
Leikfélags Akureyrar á leikritinu
Eyrnalangir og annað fólk. Nið-
urstaðan er ótvírætt sú að for-
eldrar ættu að gleðja börnin sín
með því að fara með þeim á
þessa sýningu. Fræðilega séð
bjargast hún líka fyrir horn með
vandaðri uppsetningu og vissu-
lega gerir margt smátt eitt stórt.
SS
Jóhanna Sara Kristjánsdóttir (Steina), Hlynur Aðalsteinn Gíslason (Halli
prakk) og Kristín Jónsdóttir (Eyrna Lína). Myndir: kl