Dagur - 14.02.1990, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Miðvikudagur 14. febrúar 1990
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1000 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 90 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 660 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON ((þróttir),
KARL JÓNSSON (Sauöárkróki vs. 95-35960),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
STEFÁN SÆMUNDSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARI: KRISTJÁN LOGASON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RlKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÓGNVALDSDÓTTIR, HEIMASI'MI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Broslegir tilburðir
Þorsteins Pálssonar
Málflutningur sumra stjórnmálamanna er á stundum
ansi einfeldnislegur og jafnvel hlægilegur. Sumir
leggja ávallt minna upp úr staðreyndum hvers máls
en einbeita sér að því að kenna andstæðingunum um
allt sem miður hefur farið en þakka sjálfum sér allt
hitt. Ef svo „illa“ vill til að slíkir stjórnmálamenn geti
ómögulega þakkað sjálfum sér einhvern jákvæðan
atburð á vettvangi landsmála, má allavega gera til-
raun til að þakka hann öllum öðrum en andstæðingun-
um í pólitíkinni, jafnvel þótt þeir eigi stóran hlut að
máli. Sem betur fer eru stjórnmálamenn, sem hafa
slíkar vinnureglur að leiðarljósi, í minnihluta í íslensk-
um stjórnmálum. Mun fleiri láta málefnalega umræðu
sitja í fyrirrúmi.
Þorsteinn Pálsson, sem á stundum er nefndur
bráðabirgðaformaður Sjálfstæðisflokksins, er tvímæla-
laust einn þeirra stjórnmálamanna sem skipar sér í
flokk hinna fyrrnefndu; þeirra sem ávallt reyna að
kenna andstæðingunum um allt sem miður fer í þjóð-
lífinu. Þótt hann sjálfur, sem forsætisráðherra í einni
mislukkuðustu ríkisstjórn íslandssögunnar, beri einna
mesta ábyrgð á þeim erfiðleikum sem steðjað hafa að
íslensku atvinnulífi síðustu misserin, heldur hann
ótrauður áfram flísarleitinni í herbúðum andstæðing-
anna, þrátt fyrir bjálkann í eigin.
Eitt nýjasta og jafnframt besta dæmið um hinn ein-
feldnislega málflutning formanns Sjálfstæðisflokksins
er grein sem hann ritaði í Morgunblaðið þann 3.
febrúar sl. Þar fjallar Þorsteinn um nýgerða kjara-
samninga og heldur því fram að þeir séu „varnarsigur
gegn kreppu ríkisstjórnarinnar" og að „aðilar vinnu-
markaðarins hafi með eftirminnilegum hætti tekið fram
fyrir hendurnar á ríkisstjórninni.“(!) Ef marka má
þessi orð er afstaða formanns stærsta stjórnmála-
flokks landsins til nýgerðra kjarasamninga ótrúlega
einfeldnisleg. Allir þeir sem fylgst hafa með fram-
gangi efnahagsmála hér á landi vita, að ógerlegt hefði
verið að semja á þeim nótum sem gert var, nema því
aðeins að stjórnvöld hefðu verið búin að skapa til þess
svigrúm. Ef stjórnvöld hefðu ekki, svo dæmi sé tekið,
verið búin að treysta rekstrargrundvöll undirstöðu-
atvinnuveganna verulega á síðustu mánuðum, hefðu
kjarasamningar í þessum dúr verið óhugsandi. Einnig
vita allir að ríkisstjórnin átti verulegan hlut að máli við
gerð þessara kjarasamninga. Hún lofaði því m.a. að
auka niðurgreiðslur landbúnaðarvara, halda gjald-
skrárhækkunum opinberra fyrirtækja í algeru lágmarki
og herða verðlagseftirlit verulega.
Hlutur stjórnvalda í nýgerðum kjarasamningum
hefur verið metinn á 12-1300 milljónir króna. Af þessu
sést vel hversu hjákátleg sú viðleitni formanns Sjálf-
stæðisflokksins er, að reyna að telja almenningi trú
um að kjarasamningarnir hafi verið gerðir í óþökk
ríkisstjórnarinnar. Menn geta í mesta lagi brosað að
þessum tilburðum Þorsteins Pálssonar. Það er þá ekki
í fyrsta skipti sem formaður Sjálfstæðisflokksins tekur
að sér hlutverk skemmtikraftsins, þótt slíkt hafi síst
verið ætlunin. BB.
Ásgeir Leifsson:
Um vídeóspóluverksmidju
íslenskur markaður er í flestum
tilfellum smár og því erfitt að
finna framleiðslubúnað sem get-
ur framleitt með sömu hag-
kvæmni og gerist þegar verið er
að selja á stærri markaði. Mér
sýnist að íslenski markaðurinn
fyrir vídeóspólur sé kannski
250.000 spólur á ári. Samt eru
a.m.k. fjórir aðilar sem setja
saman spólur fyrir þann markað
ásamt urmul innflytjenda.
Tilgangur Iðnþróunarfélags
Þingeyinga er að hafa veruleg
áhrif á atvinnusköpun í héraðinu.
Hlutverk flestra iðnráðgjafa hef-
ur verið að vinna með eða að
skapa smærri fyrirtæki en ekki að
taka á stærri rriálum. Eins og
alkunna er, er samdráttur í
íslenska hagkerfinu meðan það
er þensla hjá flestum erlendum
iðnríkjum. Með tilliti til slæmrar
stöðu atvinnulífs á landsbyggð-
inni og áforma um iðnaðarupp-
byggingu á Reykjavíkursvæðinu
er nauðsynlegt að skapa mótvægi
í atvinnuuppbyggingu hér í Þing-
eyjarsýslum.
En hvers konar nýskpöunar-
verkefni henta í núverandi
ástandi?
- Algengast er að sjálfsögðu
rekstur og stofnun fyrirtækja þar
sem saman fara þekking, reynsla
og markaðsþarfir. Þessi verkefni
geta bæði farið af stað sjálfstætt
en einnig innan starfandi fyrir-
tækja og er það oftast hagkvæm-
asti kosturinn.
- Atvinnurekstur sem byggist
á einhverri nálægri auðlind s.s.
byggingarefnum, ódýrri orku s.s.
jarðhita; sjávarafla, landbúnað-
arvörum, náttúrufegurð cða
mannlcgri auðlind, liggur oft
beinast við.
- Þróunarverkefni þar sem
tekið er tillit til staðhátta eru að
sjálfsögðu æskileg og nú á seinni
tímum eru ýmis slík innlend þró-
unarverkefni komin eða að koma
til framkvæmda. Hins vegar eru
þau oft áhættumikil og þurfa
langan undirbúningstíma.
- Leyfisframleiðsla („licens-
ing“) þar sem þekkt framleiðslu-
vara er framleidd samkvæmt leyfi
rétthafa hennar kemur oft til
greina.
- Leyfisrekstur („franchis-
ing“) þar sem fengið er leyfi til að
reka fyrirtæki í mynd móðurfyr-
irtækis er mjög algengur erlendis
og fer vaxandi hér á landi. Þetta
þykir fremur áhættulítil aðferð til
að stofna fyrirtæki.
- Tilbúin fyrirtæki, sem eru
ýmist ný af nálinni eða starfandi
og þarf að flytja, taka mun minni
tíma til að koma af stað og eru
oftast áhættuminni þar sem rekst-
ur og umhverfi eru þekkt.
Útflutningsframleiðsla
Hægt er að hugsa sér ýmsar leiðir
en skynsamlegast er að skapa ný
verðmæti með útflutningsfram-
leiðslu frekar en að fara í sam-
keppni á hinum þrönga innan-
landsmarkaði. Til eru fyrirmynd-
ir af slíkum fyrirtækjum þar sem
er Alpan hf. á Eyrarbakka,
Leaky pipe í Hveragerði, hin
nýja stálbræðsla við Hafnarfjörð,
og væntanleg þilplötugerð sunn-
an eða suðvestanlands.
Fyrir liggja upplýsingar um
nokkrar verksmiðjur, sem selj-
andi þeirra býðst til að kaupa
framleiðslu af eða sjá um sölu.
Kostnaðarreikningur við samsetningu á vídeóspólum:
(Upplýsingar frá seljanda verksmiðjunnar.)
1. Hráefniskostnaður DM 1,20
2. Vídeóbandiö DM 1,80
3. Laun og launatengd gjöld (18 starfsmenn,
3.000.000 spólur á vakt á ári, 2 vaktir) DM 0,25
4. Umbúðir DM 0,20
5. Ýmislegt (flutningskostnaður, vextir o.fl.) DM 0,15
Breytilegur kostnaður: DM 3,60
Fastur kostnaður á ári:
1. Stjórnun DM 150.000
2. Húsaleiga (1000 m2) DM 120.000
3. Orkukostnaður DM 40.000
4. Afskriftir (fjárfesting DM 4.500.000) DM 900.000
5. Vextir (10% við 1/2* DM 4.500.000) DM 225.000
6. Ýmislegt DM 65.000
Fastur kostnaður á ári alls: DM 1.500.000
Fastur kostnaður á spólu: DM 0,25
Heildar kostnaður DM 3,85
Söluverð á spólu (miðaö viö px búðir): DM 3,95
Reiknað er með 10% vöxtum á öllu fjármagni
Brúttó hagnaður á spólu 0,10
Brúttó hagnaður á 6.000.000 spólur DM 600.000
Ætla má að unnt verði að selja um 100.000 spólur
innanlands á um DM 2,00 hærra veröi svo
viöbótarhagnaður gæti verið um DM 200.000
-1
lesendahornið
-
Farfuglaheimili á Akureyri:
Aðstaðan við Bjarmastíg
rnirn erfiðari en við Stórholt
Vegna lesendabréfs í blaðinu
þann 1. febrúar s,l. um farfugla-
heimili við Bjarmastíg, frá íbúa
við Stórholt, hefur blaðinu borist
eftirfarandi lesendabréf frá
brottfluttum íbúa við Stórholt:
„Það má taka undir það að
rekstur Farfuglaheimilisins Stór-
holti 1 hafi ekki orðið íbúum í
götunni til mikils ama. En þá má
þess líka geta, að þar hefur verið
atvinnurekstur í ca. 40 ár og þeg-
ar fyrst hófst starfsemi í Stór-
holti, voru örfá hús í götunni og
að fólk sem seinna fluttist í göt-
una, vissi af þessum rekstri.
Þess má og geta, að það fólk
sem gistir á farfuglaheimilum,
kemur gangandi, í einkabílum, á
mótorhjólum og hópferðabílum
og þegar aðstaðan er borin sam-
an við þessi tvö heimili, þá er
annars vegar þröng gata í
Bjarmastíg án auka bílastæða og
hins vegar í Stórholti, þar sem
aðkeyrsla er góð og bílastæði fyr-
ir allt að 25 bíla.
Svo vekur annað furðu en það
er að fest er kaup á húsnæði inni
í íbúðahverfi, til atvinnureksturs,
án þess að leitað sé eftir leyfi til
svona reksturs hjá bæjaryfirvöld-
um og íbúum götunnar. Heldur
er eignin keypt og svo reynt að
pressa á um Ieyfi til slíks atvinnu-
reksturs.
Þar fyrir utan eru þarna á ferð-
inni utanbæjarmenn, sem koma
hingað og ætla í sanikeppni við
heimamenn sem hafa lagt hart að
sér við að byggja upp sinn eigin
atvinnurckstur á undanförnum
árum.“
Ægisgötuíbúi kvartar undan snjómokstri:
Af hverju var Ægisgatan
skifin útundan?
íbúi í Ægisgötu hringdi.
„Ég vil leyfa mér að kvarta
undan snjómokstri bæjarstarfs-
manna hér í Ægisgötunni.
Á dögunum voru götur hér á
Eyrinni mokaðar. Eiðsvallagatan
var rudd og við gengum út frá því
að götur í nágrenninu yrðu einnig
ruddar. Þeir létu það hins vegar
eiga sig. Daginn eftir varð ég var
við það að auk Eiðsvallagötunnar
voru þeir búnir að nioka, Lund-
argötuna, Gránufélagsgötuna,
Eyrarveginn og tóku sama dag
Hríseyjargötuna og helminginn
af Ránargötu. Með það fóru þeir
af Eyrinni og skildu eftir helming
af Ránargötu og alla Ægisgötu.
Nú kunna að vera eðlilegar
skýringar á þessu en samt sem
áður finnst mér skrýtið að skilja
eftir eina götu ómokaða.“