Dagur - 01.03.1990, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Fimmtudagur 1. mars 1990
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1000 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 90 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 660 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (íþróftir),
KÁRI GUNNARSSON (Sauðárkróki vs. 95-35960),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavik vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
STEFÁN SÆMUNDSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARI: KRISTJÁN LOGASON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RlKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRfMANN FRlMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SIMFAX: 96-27639
Mikilvægi nor-
rænnar samvinnu
Þessa dagana stendur yfir í Reykjavík árlegt þing
Norðurlandaráðs. Þing sem þetta er haldið til
skiptis í höfuðborgum ríkjanna fimm, sem fulla
aðild eiga að ráðinu. Auk þeirra eiga sjálfsstjórnar-
löndin innan norrænu ríkjanna, þ.e. Færeyjar,
Grænland og Álandseyjar, sérstaka aðild að
Norðurlandaráði. Norðurlandaráð var stofnað árið
1952 og hefur allt frá stofnun gegnt mjög þýðing-
armiklu hlutverki í norrænu samstarfi. Það er eins
konar samstarfsvettvangur þjóðþinga allra
Norðurlandanna og hefur frumkvæði um flest þau
málefni er varða norræna samvinnu. Þing Norður-
landaráðs, forsætisnefnd ráðsins og fastanefndir
þess starfa á milli þinga og undirbúa þau mál sem
þar eru til umfjöllunar. Á vegum Norrænu ráð-
herranefndarinnar eru síðan starfræktar fjölmarg-
ar menningar- og rannsóknarstofnanir. Þetta fyrir-
komulag hefur gefist mjög vel og vakið athygli
annarra þjóða, enda er lýðræðislegri skipan milli-
ríkjasamstarfs vandfundin.
Á liðnum áratugum hefur þessi samvinna
Norðurlandanna skilað miklum árangri á ýmsum
sviðum, ekki síst á sviði menningar og lista.
íslenskt samfélag er ekki stórt á norrænan mæli-
kvarða og af þeim sökum höfum við tvímælalaust
haft mikið gagn og mikinn styrk af þessu samstarfi
Norðurlandaþjóðanna. Þetta er vert að hafa í huga
þegar rætt er um starfsemi Norðurlandaráðs. Það
er allt of algengt hér á landi að umræðan um nor-
rænt samstarf snúist einkum um kostnað vegna
ferðalaga og fundarhalda. Minna hefur farið fyrir
umræðum um það hvaða hag við höfum af þessu
samstarfi. Slíkt verður reyndar aldrei metið til fulls
en fullyrða má að íslendingar fá aftur margfalt
verðgildi þeirra peninga sem þeir veita árlega til
samstarfsins á vettvangi Norðurlandaráðs.
Fyrir þingi Norðurlandaráðs í Reykjavík nú, ligg-
ur tillaga um að skerða norræna samvinnu veru-
lega. Annars vegar er lagt til að allmargar stofnan-
ir og verkefni á sviði rannsókna verði lögð niður og
hins vegar að fjárveitingar til annarra stofnana og
viðfangsefna Norðurlandaráðs verði lækkaðar um
10%. Vonandi bera fulltrúar á þinginu gæfu til að
fella þessa tillögu, því ef hún nær fram að ganga,
mun draga mjög úr þróttmiklu samstarfi Norður-
landaþjóðanna. Slíkur afturkippur kæmi á versta
tíma, því nauðsyn öflugrar samvinnu norrænna
þjóða á sem flestum sviðum, hefur sjaldan verið
brýnni en nú. Milar breytingar eiga sér stað í
Evrópu og samkeppni þjóða á milli mun stóraukast
í kjölfar sameiginlegs markaðar Evrópubandalags-
ins árið 1992. Við þessar aðstæður þurfa Norður-
landaþjóðirnar að auka samstarf og samvinnu sín
á milli en kasta hugmyndum um hið gagnstæða
fyrir róða. BB.
húsbréf
Tími húsnæðiskaupenda er dýrmætur, segir Jón Hallur m.a. í umfjöllun sinni um húsnæðislánakerfið. MynJ. kl
Samanburður á nýja og
gamla húsnæðislánakerfinu
Hinn 15. nóvember sl. hóf Hús-
bréfakerfið göngu sína. Hús-
bréfakerfið er nýtt form á fjár-
mögnun húsnæðiskaupa hér á
landi og er ætlað að leysa eldra
kerfi af hólmi. í þessari og næstu
greinum mun ég ræða um húsbréf
frá ýmsum sjónarhornum. Til
dæmis áhrif þess á fasteignaverð,
afföll og ávöxtun og áhrif vaxta-
bóta á fjármagnskostnað. í þess-
ari grein mun ég gera samanburð
á hinu nýja húsbréfakerfi og
eldra kerfi.
Samanburður á Húsbréfa-
kerfí og eldra kerfí
1. Lánstími
Einn megin kostur húsbréfakerf-
isins er sá, að með upptöku þess
styttist verulega afgreiðslutími
lána. í stað þess að geta þurft að
bíða í 2-3 ár eftir láni, tekur
afgreiðsla húsbréfa hámark 3
vikur. Fyrir húsnæðiskaupendur
er tíminn afar dýrmætur, því það
að vera í óhentugu húsnæði,
borga háa húsaleigu eða geta
ekki flutt milli byggðarlaga getur
kostað ómælda fyrirhöfn og
fjármuni.
2. Lánsfé
í eldra kerfinu er hámarkslán frá
húsnæðisstofnun kr. 4.000.000 til
kaupa á nýju húsnæði og kr.
2.900.000 til kaupa á eldra hús-
næði. Með húsbréfum er hægt að
fá lánað allt að 8.000.000 kr. að
uppfylltum þeim skilyrðum að
kaupandi geti sannað endur-
Jón Hallur
Pétursson
skrifar
greiðslugetu sína af svo háu láni.
Hærra lán veldur því að kaupend-
ur þurfa minna að leita eftir dýru
skammtímafjármagni og jafnar
greiðslubyrði afborgana og vaxta.
3. Vextir
Húsbréf bera hærri vexti en hefð-
bundin húsnæðismálastjórnarlán,
eða 5,75% vexti á móti 4,5%.
Um leið og húsbréfakerfið var
tekið upp voru teknar upp svo-
kallaðar vaxtabætur. Greiðsla
vaxtabóta úr ríkissjóði er háð
eignum og tekjum viðkomandi
húsnæðiskaupanda. Þeim er því
ætlað að greiða niður fjármagns-
kostnað hjá þeim sem helst þurfa
þess með. Niðurgreiðsla á fjár-
magnskostnaði húsnæðiskaup-
anda af hálfu ríkisins ætti því að
vera mun réttlátari en í eldra
kerfinu, þar sem ríkið hefur
greitt niður fjármagnskostnað
allra húsnæðiskaupanda. En um
vaxtabæturnar mun ég ræða í
sérstakri grein síðar.
4. Greiðslubyrði og
greiddir vextir
Endurgreiðsluform lánanna er
svokallað jafngreiðslulán, sem
þýðir að ársgreiðslan er alltaf
jafnhá krónutala á föstu verðlagi.
Af einnar milljón króna skuld
greiðast í húsbréfakerfi 76.378
kr., á nióti kr. 55.402 í eldra
kerfi. Greiðslubyrðin er hærri af
húsbréfum, vegna þess að þau
eru til 25 ára meðan eldri lánin
eru til 40 ára. Heildarendur-
greiðsla af hverri milljón í hús-
bréfum er samtals kr. 1.891.000,
en í eldra kerfinu kr. 2.160.000.
Því eru greiddir vextir í húsbréfa-
kerfinu um fjórðungi lægri upp-
hæð en í eldra kerfi.
Að lokum
Hér hafa verið rakin nokkur
atriði sem snerta þá sem hyggjast
fara út í fasteignaviðskipti, hvort
heldur sem kaupendur eða selj-
endur. Það má ætla að húsbréf
muni verða stór þáttur í viðskipt-
um með fasteignir á næstu árum,
auk þess að vera nýr kostur sem
sparnaðarform. í næstu grein
mun ég fjalla um húsbréf og
kaup-/söluverð fasteigna.
Höfundur er viðskiptafræðingur og fram-
kvæmdastjóri Kaupþings Norðurlands
hf.
M.S. deild stofnuð á
Norðurlandi eystra
Þann 25. febrúar sl. var stofnuð
norðausturdeild M.S. félags ís-
lands. M.S. (multiple sclerosis)
er miðtaugakerfissjúkdómur sem
veldur ýmiss konar lömun í sjúkl-
ingum. Engar viðhlítandi skýr-
ingar hafa fundist á orsökum
sjúkdómsins þrátt fyrir miklar og
margvíslegar rannsóknir vísinda-
manna víða um heim. Um það bil
200 íslendingar eru haldnir M.S.,
sem á íslensku hefir stundum
gengið undir nafninu heila- og
mænusigg. Þeir M.S. sjúklingar á
Norð-Austurlandi sem ekki hafa
heyrt af stofnun félagsins eru
vinsamlega beðnir að hafa sam-
band við Björn Agnarsson í síma
24096 eða Tómas Guðmundsson
í síma 25348.