Dagur - 16.03.1991, Page 6

6 - DAGUR - Laugardagur 16. mars 1991
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI,
SÍMI: 96-24222 • SÍMFAX: 96-27639
ÁSKRIFT KR. 1100 Á MÁNUÐI • LAUSASÖLUVERÐ 100 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 725 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON.
RITSTJ.FULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON.
UMSJ.MAÐUR HELGARBLAÐS: STEFÁN SÆMUNDSSON.
BLAÐAMENN: JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (íþr.),_______
KÁRI GUNNARSSON (Sauöárkróki vs. 95-35960), INGIBJÖRG
MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585), JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON,
ÓLIG. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, STEFÁN SÆMUNDSSON,
ÞÓRÐUR INGIMARSSON, LJÓSM.: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON.
PRÓFARKAL.: SVAVAR OTTESEN. ÚTLITSH.: RÍKARÐUR B. JÓNASSON,
ÞRÖSTUR HARALDSSON.
AUGLÝSINGASTJ.: FRÍMANN FRÍMANNSSON.
DREIFINGARSTJ.: HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL.
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Flutningur Mímis og
mótbárur syðra
Eins og fram hefur komið í Degi
hefur Halldór Ásgrímsson, sjáv-
arútvegsráðherra, lýst því yfir að
hann hyggist beita sér fyrir því
að rannsóknabáturinn Mímir
verði fluttur norður í Eyjafjörð og
að báturinn verði framvegis stað-
settur þar en ekki í Reykjavík
eins og verið hefur til þessa. Bát-
urinn er í eigu sjávarútvegsráðu-
neytisins og hefur verið notaður
til rannsókna og kennslu. Hann
myndi örugglega nýtast mjög vel
í Eyjafirði þar sem nám í tengsl-
um við sjávarútveg er að byggj-
ast upp á Akureyri og Dalvík og
tilfinnanlegur skortur er á skipi
til rannsókna og verklegrar
kennslu á því sviði.
Á fundi sem Framsóknarfélag
Akureyrar gekkst fyrir í síðustu
viku minnti sjávarútvegsráð-
herra á að Háskólinn á Akureyri
hefði farið af stað snauður af
rannsóknastarfsemi en ákveðnu
samstarfi hefði verið komið á við
Hafrannsóknastofnun og Rann-
sóknastofnun fiskiðnaðarins.
Sjávarútvegsráðherra sagðist
hafa fullan hug á að efla starf
þessara þriggja stofnana á Akur-
eyri og meðal annars þess vegna
teldi hann að rannsóknabáturinn
Mímir ætti hvergi betur heima en
hér í Eyjafirði.
Þessi yfirlýsing Halldórs
Ásgrímssonar, sjávarútvegsráð-
herra, er mjög ánægjuleg fyrir
íbúa Norðurlands, enda geta þeir
treyst því að ráðherrann láti ekki
sitja við orðin tóm, eins og stund-
um er háttur stjórnmálamanna.
Halldór Ásgrímsson er fastur fyr-
ir og fylginn sér og mun örugg-
lega sjá til þess að Mímir verði
fluttur norður innan skamms,
þótt ýmsir sem hagsmuna hafa
að gæta fyrir sunnan kunni að
malda kröftuglega í móinn. Nú
þegar hafa heyrst mótmælaradd-
ir þaðan vegna flutningsins.
Meðal þess sem fundið er flutn-
ingnum til foráttu er að „Mímir
nýtist verr fyrir norðan en
sunnan, þar sem hættulegt er að
sigla svo litlum báti að norðan og
suður í óvissu veðri, þegar á þarf
að halda,“ eins og það var orðað
í fréttum Sjónvarpsins fyrir
skemmstu. Þegar sjávarútvegs-
ráðherra var spurður hvað hann
hefði um þessa „gagnrýni11 að
segja, svaraði hann stutt og
laggott að það hlyti að vera jafn-
löng sigling að norðan og suður
eins og hina leiðina. Annað hefði
hann ekki um málið að segja.
Þetta er einfalt en beinskeytt
svar við kunnuglegri gagnrýni.
Það er löngu orðið tímabært að
þröngsýnir menn á höfuðborgar-
svæðinu geri sér grein fyrir því
að það er jafnlangt frá Reykjavík
til Akureyrar og frá Akureyri til
Reykjavíkur. Það er alls ekkert
náttúrulögmál að nær allar ríkis-
stofnanir og mest öll opinber
þjónusta sé staðsett í Reykjavík.
Til að koma á auknu byggðajafn-
vægi í landinu er því nauðsynlegt
að dreifa opinberri þjónustu mun
meira en gert hefur verið á
undanförnum árum og flytja sem
flestar ríkisstofnanir af höfuð-
borgarsvæðinu út á land. Slíkar
fyrirætlanir hafa ávallt mætti
harðri andstöðu syðra, því eng-
inn vill missa spón úr aski sínum.
Það er löngu tímabært að breyt-
ing verði hér á.
Halldór Ásgrímsson, sjávar-
útvegsráðherra, er flestum
stjórnmálamönnum líklegri til að
láta kné fylgja kviði og hvika
hvergi frá ásetningi sínum. Þess
vegna er yfirlýsing hans um fyrir- ”
hugaðan flutning rannsókna-
skipsins Mímis til Eyjafjarðar
sérstaklega kærkomin fyrir Norð-
lendinga. BB.
1
frá mínum bœjardyrum séð
i
Birgir Sveinbjörnsson skrifar
Að fara í lax
Nú þegar sól tekur að hækka á lofti svo um munar fer
að lyftast brúnin á laxveiðimönnum. Veiðitöskurnar
eru dregnar fram, silfurpelinn gjáfægður og hjólin
smurð. Sumir veiðimenn hafa reyndar lag á því að gera
árið allt að eins konar veiðitímabili. Það eru flugu-
hnýtingarmennirnir. Strax og síðasta veiðitúrnum að
haustinu lýkur eru fluguhnýtingartækin dregin fram í
dagsljósið og farið að huga að því hvernig flugur megi
bjóða konungi breiðunnar á sumri komandi. Skrúf-
stykkið eða önglahaldarinn er tekinn úr geymslu og
skrautlegar fjaðrir og hár úr öllum áttum eru mátuð og
borin saman. Síðan er flugan hnýtt, annað hvort eftir
ákveðinni forskrift eða sköpuð ný fluga sem kannski á
eftir að fást fiskur á og kannski ekki.
Fluguhnýtingarmenn geta þannig auðveldlega fram-
lengt veiðitímabilið svo að það endist allt árið. Hinir
sem ekki hnýta flugur geta t.d. farið út á lóð eða niður
í fjöru og æft köst af og til. Óhefluðu veiðimennirnir,
sem veiða eingöngu á maðk, spón eða devon geta hald-
ið devonkvöld. Þeir geta komið saman með devonana
sína, sett á þá nýja ugga og málað þá upp á nýtt.
Húkkaramir eða þeir sem veiða á Cicaco-fluguna
geta líka hist og pússað þríkrækjurnar sínar. Þá er ekki
útilokað að veiðiþjófar geti komið saman með net-
stubbana sína og bætt netin. Allir þessir hópar geta í
leiðinni lifað upp veiðitúra síðasta sumars og rifjað upp
hvernig sá stóri sleit sig af eftir viðureign, sem á engan
sinn líka. Og þvílíkt flykki sem hann var; það var með
naumindum að honum tókst að snúa sér við í ánni, og
er hún þó óvenju breið þarna, um leið og hann braut
stöngina og sleit 40 punda línuna eins og tvinnaspotta.
Veiðisögur
Allar veiðisögur eru sannar. Það er ekki möguleiki að
nokkur hafi hugmyndaflug til að skrökva upp veiði-
sögu, sem tekur sannleikanum fram, því að í veiði getur
bókstaflega allt gerst. Vinur minn á Akranesi er mikill
veiðimaður. Hann segir mér oft veiðisögur - allar
sannar. Ein þeirra er á þessa leið: „Vanur veiðimaður
var við veiðar í laxveiðiá á Vesturlandi. Hann beitti
maðki og langrenndi honum sökkulaust eftir fallegum
og dálítið löngum hyl. Eftir skamma stund beit fiskur á,
góður fiskur.
Veiðimaðurinn þreytti fískinn eins og lög gera ráð
fyrir og fór síðan að reyna að koma honum inn til
löndunar. Það gekk illa. Alltaf þegar fiskurinn var
kominn á ákveðinn stað í hylnum sat allt fast og veiði-
maðurinn varð að gefa út slaka aftur. Þannig gekk þetta
fyrir sig lengi og voru báðir orðnir dauðuppgefnir veiði
maðurinn og laxinn. Að lokum fór félagi mannsins í
vöðlurnar sínar og óð út í hylinn til að vita hverju þetta
sætti, kom þá í ljós að veiðimaðurinn hafði rennt öngl-
inum með maðkinum í gegnum hólf á gamalli eldavél,
sem á einhvern óskiljanlegan hátt hafði hafnað í
hylnum“.
Veiöidellan
Veiðidellan er sjúkdómur, sem er oft á tíðum bráðsmit-
andi, og dugar hvorki pensilín eða heitstrengingar, ef
bakterían tekur sér bólfestu í fólki á annað borð. Smit-
leiðir eru margar. Stundum er það félagi sem smitar,
stundum Maríufiskurinn, stundum stórlax sem óvænt
bítur á krókinn, stundum mokveiði í suðuvestan átt og
sólskini, stundum eitthvað óútskýranlegt. Oft er þessi
sjúkdómur algjörlega ólæknandi. Hægt er að draga úr
áhrifum sjúkdómsins yfir veturinn með því að hugsa
markvisst um ferðirnar, sem maður fór síðasta sumar í
veiði, og kom með öngulinn í rassinum heim. Einnig
með því að hugsa um peningana, sem fóru í veiðileyfin
og tímann og bensínið sem eytt var til einskis og hefði
verið svo miklu betur varið í eitthvað annað. Bóndinn
getur t.d. hugsað um það þegar hann var í veiði í Svartá
tvo bestu þurrkdagana á sumri. Á meðan hann eyddi
fjárfúlgu í veiðileyfið og hafði út úr því einn urriðatitt
hamaðist nágranni hans í heyskap og hafði að mestu
lokið slætti þegar bóndi kom heim.
Trillukarlinn getur t.d. hugsað um það sem gerðist á
síðasta sumri þegar hann fór í þriggja daga veiðitúr í
Mýrarkvísl. Hann barði að vísu upp einn grútleginn
fjögurra pundara í Brúarhylnum, en á meðan drekk-
hlóðu hinir trillukarlarnir bátana sína af aulaþorski í
Gjögrahryggnum. Það voru einu dagarnir sem sá guli
gaf sig þetta sumarið.
Forstjórinn getur t.d. hugsað um dagana fjóra í Laxá
í Aðaldal á síðast liðnu sumri. Það var rétt fyrir miðjan
júlí. Áin var svo heit að fiskurinn nennti ekki að hreyfa
sig. Forstjórinn náði samt tveimur nýrunnum fiskum
fyrir neðan Æðarfossa, en þegar hann kom heim var
unga og fallega konanan hans stungin af með besta vini
hans.
Áftur kemur vor
Með slíkum og þvílíkum hugsunum er möguleiki að
draga töluvert úr áhrifamætti veiðidellunnar meðan
vetur ríkir og vindur gnauðar á glugga, en þegar vorar
og stangveiðifélagið boðar til aðalfundar aukast ein-
kenni veikinnar aftur. Þá finnst manni nú sjálfsagt að
líta við á fundinum og alla vega hlusta á skýrslu for-
manns og hans spá fyrir komandi sumar. Hvort sem
spáð er vaxandi veiði eða minnkandi finnst manni nú
rétt að fá sér eins og eitt eða tvö leyfi. Það getur nefni-
lega allt gerst í veiði og því ekki alveg eins og hjá mér
eins og hinum? Og þá er barasta að skipuleggja sumar-
fríið sitt eftir veiðidögunum. Allt verður að vera á
hreinu, allar dagsetningar klárar svo að maður geti
mætt á slaginu kl. 7 við ána daginn þann, sem veiði
leyfið hljóðar upp á.
Vinur minn á Akranesi segir mér nefnilega að það
hafi gerst hjá fólki að sunnan að það hafi ekki haft dag-
setningarnar á hreinu. Hann sagði mér frá veiðimönn-
um, sem höfðu fengið sér leyfi í bestu (og væntanlega
dýrustu) laxveiðiá í heimi, Laxá á Ásum. Veiðifé-
lagarnir voru að fara sinn fyrsta túr í ána og höfðu
keypt báðar stangirnar fyrir ærna fúlgu. Þeir ákváðu að
reyna að kynna sér ána örlítið með því að fylgjast með
veiðimönnunum, sem voru á undan þeim. Þeir lögðu
því af stað um hádegisbilið og voru komnir að ánni
skömmu eftir hvíldina um miðjan dag. Þeir röltu og
óku meðfram ánni, sáu ógrynni af laxi en engan fundu
þeir veiðimanninn. Kvöldverð snæddu þeir á Blönduósi
fullir tilhlökkunar og óku síðan í veiðihúsið til að gista
þar um nóttina. Þegar þeir komu þangað renndu aðrir
tveir veiðimenn í hlað. Þegar menn fóru að bera saman
bækur sínar kom í ljós að veiðidagur sunnanmanna var
að kvöldi kominn. „Þetta sannar fyrir okkur,“ segir vin-
ur minn á Akranesi, „að dagsetningar verður að hafa á
hreinu."