Dagur - 12.09.1991, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Fimmtudagur 12. september 1991
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1100 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 100 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 725 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (fþróttir),
ÓLI G. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SKÚLI BJÖRN GUNNARSSON (Sauðárkróki vs. 95-35960),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RlKARÐUR B. JÓNASSON, ÞRÖSTUR HARALDSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRlMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASIMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Vonlaus barátta til
bjargar Þjóðviljamim
Þjóðviljinn á í vemlegum rekstrarerfiðleikum um þess-
ar mundir og útgefendur blaðsins hafa fengið tveggja
mánaða greiðslustöðvun til að reyna að ráða fram úr
þeim mikla vanda sem að blaðinu steðjar. Rekstrar-
vandi Þjóðviljans er hins vegar þess eðlis að mjög
ólíklegt verður að teljast að hann verði leystur á svo
skömmum tíma. Vandinn er ekki fólginn í offjárfest-
ingu heldur því að kaupendum blaðsins fækkar jafnt
og þétt svo og auglýsendum, án þess að kostnaður
við útgáfuna minnki að sama skapi.
Blað með of fáa áskrifendur til að standa undir
rekstrarkostnaði á ekki sjö dagana sæla. Það ættu
aðstandendur Þjóðviljans að vita manna best. Skyn-
samlegasta ráðið í slíkri stöðu - og reyndar það eina
sem dugar - er að gera blaðið þannig úr garði að sem
flestir sjái ástæðu til að kaupa það að staðaldri. Þetta
hefur útgefendum Þjóðviljans yfirsést um langt ára-
bil.
Erfiðleikar Þjóðviljans hófust fyrir allmörgum árum
en aðstandendur blaðsins brugðust ekki rétt við
vandanum. í stað þess að aðlaga blaðið breyttum
þjóðfélagsháttum og markaðsaðstæðum héldu útgef-
endur Þjóðviljans sínu striki. Allan þennan tíma hefur
Þjóðviljinn verið flokksblað Alþýðubandalagsins og
ekki birt annað en það sem flokksmönnum - og jafn-
vel bara sumum flokksmönnum - er þóknanlegt.
Langvarandi rekstrartapi vegna sífellt minnkandi
tekna hefur verið mætt með eignasölu og fjársöfnun
meðal tryggra flokksmanna svo og ríkisstyrkjum með
milligöngu Alþýðubandalagsins. En nú er svo komið
að Þjóðviljinn er orðinn eignalaus, tryggum Alþýðu-
bandalagsmönnum hefur fækkað verulega - og þar
með áskrifendum Þjóðviljans - og síðast en ekki síst
er langlundargeð styrktaraðilanna brostið. Þess
vecjna rambar Þjóðviljinn nú á barmi gjaldþrots.
Utgefendur Þjóðviljans róa lífróður til bjargar blað-
inu. Þeir segjast þurfa 2000 nýja áskrifendur í það
minnsta til að tryggja að blaðið komi út áfram. Mjög
ólíklegt er að þeir nái því marki. Staðreyndin er sú að
Þjóðviljinn í núverandi mynd er tímaskekkja. Flokks-
blöð á borð við Þjóðviljann hafa verið á undanhaldi
bæði hér og í nágrannalöndunum á undanförnum
árum og ekkert lát er á þeirri þróun. Tími flokksblað-
anna er einfaldlega liðinn. Útgefendur, sem neita að
viðurkenna þá staðreynd, verða undir í samkeppn-
inni.
Aðstandendur Þjóðviljans hafa ekkert látið frá sér
fara sem bendir til þess að til standi að rjúfa náin
tengsl blaðsins og „flokkseigendafélags'1 Alþýðu-
bandalagsins. Þeir eru með öðrum orðum að reyna að
bjarga flokksmálgagninu Þjóðviljanum en ekki dag-
blaði sem stendur undir nafni sem slíkt. Þess vegna
bendir flest til þess að baráttan til bjargar Þjóðviljan-
um sé vonlaus. BB.
Súrálsverksmiðja
í IJinge\j arsýsl um
Frá Húsavík. „Ljóst er að framtíðarhorfur í atvinnu- og búsetumálum ■ Þing-
eyjarsýslum eru dökkar um þessar mundir nema eitthvað verði gert tíl
úrbóta,“ segir m.a. í skýrslunni.
Á íslandi má fá mikla og ódýra
orku. Talið er að aðeins sé búið
að virkja um 5% af því vatnsafli
sem hagkvæmt væri að nýta og
brot af gufuorku háhitasvæða.
Með gufu er þá fyrst og fremst átt
við gufuvirkjun fyrir Kísiliðjuna
hf. í Mývatnssveit og saltvinnsl-
una á Reykjanesi til iðnaðar-
framleiðslu, Kröfluvirkjun til raf-
orkuframleiðslu og Nesjavalla-
virkjun og Svartsengisvirkjun til
hita- og raforkuframleiðslu.
Sé háþrýst gufa notuð til raf-
orkuframleiðslu einvörðungu er
nýting hennar í besta falli, eins
og í Kröfluvirkjun, um 14%.
Nýting háhitans er hins vegar
mest þegar hann er nýttur beint
sem varmi, eða að öðrum kosti
bæði til hitunar og raforku-
vinnslu.
Dýrt að rannsaka
háhitasvæðin
Rannsókn háhitasvæðis er flókin
og dýr. Mæla þarf yfirborð varð-
andi hita og viðnám. f>á þarf að
leggja veg og vatnsleiðslu vegna
djúpborunar til að fá upplýsingar
um hugsanlega gufuframleiðslu
og eiginleika hennar. Slík rann-
sókn getur kostað um 100 millj-
ónir króna svo það er augljóst að
ekki verður farið í slíka rannsókn
nema góðar og gildar ástæður séu
til þess.
Fyrir um 20 árum var nokkuð
um slíkar rannsóknir á háhita-
svæðum, einkum nálægt byggð
svo sem í Hveradölum við
Hveragerði, á Reykjanessvæði, í
Mývatnssveit vegna Kísiliðjunn-
ar og Kröfluvirkjunar og svo
nýlega á Nesjavöllum en lítið
hefur verið gert annars staðar.
Reyndar er kostnaðarverð á
jarðgufu ekki fyllilega þekkt en
það er verið að þróa reiknilíkan á
Orkustofnun þar sem nánar
verða kannaðir ýmsir áhættu-
þættir sem tengjast háhitasvæð-
um og rekstri gufuveitna. Því má
bæta við að álitið er að virkjun
orku frá háhitasvæðum geti verið
ódýrasti virkjunarkostur sem völ
er á.
Auðlindir í
Þingeyjarsýslum
í Þingeyjarsýslum eru ýmis
Fyrri hluti
athyglisverð háhitasvæði eins og
á Þeistareykjum, við Öxarfjörð
og Fremri-Námur. Ekkert þess-
ara svæða hefur verið kannað
nema á yfirborðinu og þau verða
ekki könnuð að ráði nema hægt
sé að benda á eitthvert verkefni
þar sem hægt verði að nýta orku
þeirra.
Fyrir u.þ.b. ári voru auðlindir í
Þingeyjarsýslum kannaðar. Þetta
var fyrst og fremst skrásetning á
þáttum þar sem fyrir hendi voru
aðstæður sem hugsanlega skópu
möguleika með nýtingu í huga
vegna eðlis þeirra þar sem til
staðar var mikið orka, hagnýt
jarðefni, þekking o.s.frv. Auð-
lindakönnunin er ein leið til að
skoða nýja möguleika í atvinnu-
málum. Háhitasvæðin í Þing-
eyjarsýslum eru hugsanlega ein
stærsta auðlind þeirra, ef hægt er
að nýta þau á hagkvæman hátt.
Ljóst er að framtíðarhorfur í
atvinnu- og búsetumálum í Þing-
eyjarsýslum eru dökkar um þess-
ar mundir nema eitthvað verði
gert til úrbóta. Samkvæmt fram-
reikningi frá Byggðastofnun, sem
gerður var síðastliðið sumar, var
spáð 8% fækkun íbúa í Suður-
Þingeyjarsýslu og 49% fækkun í
Norður-Þingeyjarsýslu, Bakka-
firði og Vopnafirði á næstu 20
árum á meðan spáð var fjölgun í
Reykjavík upp á um 37%.
Aðstæður við Husávík
Það hefur ýmislegt verið skoðað
á undanförnum árum varðandi
atvinnuuppbyggingu, t.d. á
Húsavík. Eitt stærsta átakið var
vegna hugsanlegrar trjákvoðu-
verksmiðju sem var skoðuð 1980-
1983. Athugun var gerð á stofnun
verksmiðju sem ynni úr 200.000
tonnum af hráviði á ári og átti að
hagnýta orkuna frá Þeistareykja-
svæðinu til þess. Gerð var athug-
un á flutningi gufu frá Þeista-
reykjasvæðinu til Húsavíkur, en
vegalengdin þar á milli er um 32
km.
Niðurstaðan var sú að það væri
vel mögulegt og með viðráðan-
legum kostnaði. Hins vegar er
hagkvæmni stærðarinnar við
pípulögn mjög mikil svo ef það á'
að vera hægt að flytja gufu um
leiðslu með ódýrum hætti verður
leiðslan að vera tiltölulega stór.
Einnig var gerð athugun á stór-
skipahöfn þar sem gætu lagst
40.000 dwt. stór skip. Var höfnin
hugsuð við Bakkafjörð rétt norð-
an við Húsavík. Þess má geta að
niðurstaða könnunarinnar fyrir
trjákvoðuverksmiðjuna var sú að
hún þótti of áhættusöm en það
var sökum annarra þátta en gufu-
öflunar.
Jarðhiti til iðnaðarnota
Áhugi á jarðhitanotkun til iðnað-
arframleiðslu hefur lengi verið til