Dagur - 17.03.1992, Blaðsíða 14

14 - DAGUR - Þriðjudagur 17. mars 1992
Verður það
Símskeyti: Til eins af samnings-
aðilum atvinnurekenda og laun-
þega. 6. mars. kl. 14.30. Texti:
Miðað við ætlaða allgóða
þekkingu undirritaðs á íslenskum
efnahags- og stjórnmálum, þá er
matið eftirgreint er varðar núver-
andi stöðu „svokallaðra samn-
inga“ eða samningaundirbúnings
milli launþega og atvinnurek-
enda:
1. Samningar til eins árs er
algert glapræði.
2. í lengsta lægi ætti að semja
til 1. september 1992.
3. Sameiginlegur „óvinur" eðli-
legs rekstrargrundvallar
atvinnuvega og eðlilegra
kjara launþega er núverandi
ríkisstjórn, stundum kennd
við Viðey.
Með kveðju,
Bjarni Hannesson.
Afrit af þessu símskeyti var
komið til nokkurra aðila er taka
þátt í þessum samingaundirbún-
ingi.
Þetta má flokka undir óhóflega
frekju, að senda svona „mat og/
eða umsögn“ til þessara aðila, en
til þess liggja ríkar ástæður, þess-
ar helstar, að B.H var búinn að
kynna sér allvel stefnu og störf
svonefndrar Viðeyjarstjórnar,
m.a. var B.H. búinn að vera
stöðugt á þingpöllum frá því í
byrjun des. til 20. des. ’91, allan
fundartímann á hverjum þing-
degi, einnig á sama hátt í janúar
’92 um hálfan mánuð. Að horfa
og hlusta á þau ósköp sem Við-
eyjarmenn leyfðu sér að koma
fram með á desemberþinginu og
reyna að „nauðga“ gegnum þing-
ið gekk gersamlega fram af grein-
arritara, það geta ekki kallast
vinnubrögð manna sem hafa lág-
marksvit á málefnum, stjórnun-
arstörfum og/eða skynsamlegum
vinnubrögðum í stjórnmálum,
enda kallað af sumum þingmönn-
um, að Viðeyjarmenn hafi gert
tilraun til „að valta yfir þingið.“
Þrátt fyrir að stjórnarandstaðan
stæði sig vel, tókst stjórnaraðil-
um að merja í gegn fjárlagafrum-
varp sem augljóslega mun verða
lítt marktækt.
B.H. sýndist af jafnvel all-
mörgum stjórnarþingmönnum
væri ofboðið með hin fávíslegu
vinnubrögð Viðeyjarmanna og
leyfði sér að skjóta að nokkrum
þingmönnum, ábendingu um að
best myndi vera að losa sig hið
fyrsta við þennan „meinta Viðeyj-
arfasisma" og það yrði gert á
þann veg að stofnuð yrði þriggja
flokka stjórn, Sjálfstæðis-, Fram-
sóknar- og Alþýðubandalags-
Hús til sölu
Til sölu er húsiö nr. 2 viö Lundargötu á Akureyri.
Húsiö er mikiö endurnýjaö og er um 106 fm.
Afhending getur oröið fljótlega.
Fasteignasalan ==
Brekkugötu 4 • Sími 21744
Gunnar Solnes hrl.. Jon Kr Solnes hrl og Arm Palsson hdl
Sölust. Sævar Jónatansson
Geðverndarfélag
Akureyrar
heldur aðalfund
laugardaginn 21. mars kl. 13.30 að Gránufélags-
götu 5.
Dagskrá.
Venjuleg aöalfundarstörf.
Félagar mætið vel.
Nýir félagar velkomnir.
Stjórnin.
Norrænir starfs-
menntunarstyrkir
Menntamálaráðuneyti Danmerkur, Finnlands, og
Noregs veita á námsárinu 1992-93 nokkra styrki
handa íslendingum til náms við fræðslustofnanir
í þessum löndum. Styrkirnir eru einkum ætlaðir
til framhaldsnáms eftir iðnskólapróf eða hlið-
stæða menntun, til undirbúnings kennslu í iðn-
skólum eða framhaldsnáms iðnskólakennara,
svo og ýmiss ktpnar starfsmenntunar sem ekki er
unnt að afla á Islandi.
Fjárhæð styrks í Danmörku er 17.000 d.kr., í
Finnlandi 27.000 mörk, og í Noregi 22.800 n.kr.
miðað við styrk til heils skólaárs.
Umsóknir skulu berast menntamálaráðuneytinu,
Sölvhólsgötu 4, 150 Reykjavík, fyrir 15. apríl
nk., og fylgi staðfest afrit prófskírteina,
ásamt meðmælum. Sérstök eyðublöð fást í
ráðuneytinu.
Menntamálaráðuneytið, 12. mars 1992.
gert?
manna, því að mörg og stór vanda-
mál er við að fást, og til þess að
ná einhverjum skynsamlegum og
raunhæfum árangri, þyrfti menn
með reynslu og ná sem víðtæk-
astri pólitískri samstöðu. Nú
greinarritari er bæði framur og
ósvífinn þegar nauðsyn er talin
krefja, og samdi í hvelli lista um
þá menn sem að mati B.H. gætu
líklegast unnið saman og hefðu
næga reynslu til að ná þeim
árangri sem að gagni mætti
koma.
Æskilegasti ráðherralistinn:
Forsætisráðuney ti:
Þorsteinn Pálsson .......... D
Fj ármálaráðuneyti:
Pálmi Jónsson .............. D
Sj ávarút vegsráðuney ti:
Halldór Ásgrímsson ......... B
Landbúnaðarráðuneyti:
Egill Jónsson
eða Halldór Blöndal ........ D
Samgönguráðuneyti:
Matthías Bjarnason ......... D
Dóms- og kirkjumálaráðuneyti:
Steingrímur J. Sigfússon .... G
Menntamálaráðuneyti:
Svavar Gestsson ............. G
Félagsmálaráðuneyti:
Sturla Böðvarsson
eða Ólafur G. Einarsson .... D
Iðnaðar- og viðskiptaráðuneyti:
Ólafur R. Grímsson ......... G
Heilbrigðis-/tryggingaráðuneyti:
Guðmundur Bjarnason ........ B
Umhverfisráðuneyti:
Friðrik Sophusson
eða Sólveig Péturssdóttir .... D
Utanríkisráðuneyti:
Steingrímur Hermannsson
eða Páll Pétursson ......... B
Ekki nennir B.H. að vera með
neinar útlistanir á þessu, það er
einfalt og skýrt eigið mat, að
þessi væri skynsamlegasti kostur-
inn miðað við ástand mála og
þörf á samstöðu um skynsamlega
stjórnunarhætti, því um Viðeyj-
armenn verður aldrei friður í
landinu, þó þeir muni örugglega
reyna að sitja eins fast og
„Fróðárdraugarnir forðum
daga,“ en burt skulu þeir.
Brennuvargar -!?
Á janúarþinginu tók ekki betra
við með „bandorminn“ marg-
fræga. Þar er gerð bæði bein og
dulbúin árás á það velferðarkerfi
sem verið hefur í uppbyggingu
áratugum saman og allir eða í
það minnsta flestir landsmenn
hafa verið ánægðir með og sam-
staða hefur verið um yfir hinar
pólitísku víglínur.
Þær ráðstafanir voru og eru
þess eðlis að í reynd ættu bæði
atvinnurekendur og launþegar að
leggjast á eitt með að flæma Við-
eyjarmenn burt úr íslenskum
stjórnmálum og það nú þegar, en
slá því nauðsynjaverki ekki á
frest, og valda því þar með
óbeint óbætanlegu tjóni fyrir
land og lýð.
Að skilgreina „hinn meinta
Viðeyjarfasisma" er ekki
fljótgert, en ætla má að hann sé
eins konar íslenskuð útgáfa af
Thatcher/Reaganisma og það
versta hirt úr báðum þessum
pólitísku fyrirmyndum sem oft
hafa verið kennd við svokallaða
„frjálsa markaðshyggju“.
Áð skilgreina j^essa stefnu er
ekki fljótgert, en gera verður þó
eitthvert bráðabirgðamat á henni
og fara verður allt aftur til ára-
tugsins 1970-80. Þá unnu vinstri
menn þann Pyrrhosarsigur að
gera íhaldsaman kapitalisma að
hálfgerðu skammaryrði, og fóru
þá hægri menn að svipast um eftir
nýjum nöfnum yfir stefnu sína og
fundu snjallyrði „frjáls markaðs-
hyggja“ og þróunin hefur orðið
ærið óbjörguleg síðan. Vinstri
Bjarni Hannesson.
menn töpuðu áróðursmerki
„frelsisins" yfir í hendur and-
stæðinganna, og urðu að gerast
verjendur og baráttumenn fyrir
skipulagshyggju, ráðdeild og
sparnaði, en tvö hin síðarnefndu
hugtökin höfðu verið baráttutæki
íhaldssams kapitalisma, en áróð-
ursmeistarar „frj álshyggj unnar“
gefa skít í ráðdeild og sparnað,
heldur skal mönnum og þjóðum
breytt í nokkurs konar „markaðs-
ruslakvarnir“ þar sem háður er
stöðugur sálrænn hernaður, helst
allan sólarhringinn með miklum
herkostnaði í beinum og óbein-
um auglýsingum, til þess að fá
menn til að kaupa alls kyns
óþarfa og úrelda hann sem fyrst í
staðinn fyrir enn meiri óþarfa, og
hvers kyns fyrirhyggja í fjármál-
um er nánast útlæg orðin þar sem
slíkt myndar tregðu í viðskiptum.
Aðrir óæskilegir fylgifiskar eru
með stefnu þessari m.a. nálega
algert siðleysi í fjármálum og
jafnvel stjórnmálum líka.
Persónulega flokkar B.H.
þessa svokölluðu frjálsu markaðs-
hyggju á eftirgreindan hátt. Að
það sé eins og fá brennuvargi
kyndil í hendur og segja við
hann: „Kveiktu nú í öllu sem þú
getur.“
Þetta einfalda en skýra mat
byggist á því, að öllu er reynt að
breyta yfir í svokölluð verðmæti,
vöru og/eða þjónustu sem oft eru
þarflítil eða þarflaus, kynntur er
upp ágirndarlogi í sem allra
flestum, í þarfleysuna, og siðræn
og eðlileg verðmæti brenna flest
upp í ógnarkapphlaupi eftir hin-
um „meinta óþarfa".
Helstu ríki þar sem þessi sér-
kennilega útgáfa af markaðs-
hyggjunni hefur verið þaulreynd
eru USA og Bretland. Þau eru nú
orðin að hálfgerðum „efnahags-
legum öskuhaugum vegna bruna-
tjóns ágirndarinnar" sem kynnt
var upp af algerlega ábyrgðar-
lausum áróðursmeisturum og
viðskiptajöfrum.
- og bófahjarðir!
Annar aðalágalli stefnunnar er
sá, að skotið er inn í stjórnmála-
líf þjóðanna nálega algerlega
ábyrgðarlausum stjórnmála-
mönnum sem þjóna markaðs-
hyggjunni, án nokkurs tillits til
þjóðarhags, þeir predika skatta-
lækkanir og sölu á ríkiseignum til
þess að mynda skammtímaeyðslu-
fé og/eða veltufé hjá fjárglæfra-
mönnum og almenningi, sem oft-
ast breytist yfir í óþarfa og offjár-
festingu, reiknaður hagvöxtur
verður snöggvast mikill, en síðan
dregur úr fjármagnsflæðinu og
tíu árum síðar sjá t.d. USA og
Bretland ekki út úr erfiðleikun-
um, eru verr sett en áður en þess-
ar „hugsjónalegu bófahjarðir“
náðu völdum í ríkjunum.
Þetta ástand er augljóst öllum
sem eitthvað fylgjast með fregn-
um frá þessum ríkjum og ætti að
vera víti til varnaðar fyrir íslend-
inga. Ég læt hér í restina fylgja
orðréttan útdrátt úr Newsweek 2.
Mars 1992. Britain's Shift to the
Left:
Hugo Young is a political
columnist for The Guardian in
London and author of a biography
of Margaret Thatcher.
„All over the world, the ’80
were a decade when govemments
seldom changed color. The
incumbents were not invariably
leaders of the right, but their
policies almost always shifted in
that direction. It was the decade
of the Republicans and Ronald
Reagan, of the Christian Demo-
cratic Union and Helmut Kohl,
each in his different way personi-
fying af populist rebuke to the
mild leftist concensus that
dominated the ’60 and ’70s.
But there were also leaders
who came from the left, with
socialism openly attached to their
names, and then all but abando-
ned it. In France, Francois
Mitterand; in Spain, Felipe
Gonzáles; in Australia, Bob
Hawke: each apostasized on an
old cause and caught the tide of
economic growth that kept them
and much of their peer group in
place.
Some of the characters are
now changing. Hawke has gone,
Mitterand is tottering, the post-
Reagan Republicans face the
possibility of defeat. Perhaps
most significantly, a deeper
change becons in the place where
this ascendancy of the right
began.
Margaret Thatcher, Reagan’s
baptist and Mitterand’s unad-
mitted exemplar, put the hard
right in power in Britain in 1979.
Thatcerism mixed free-market
economics, high unemployment,
antiliberal sosial policies and
crude natonalism into a vote-
winning formula. It is therefore
appropriate, if hardly expected,
that Britain in 1992 may be the
first country to move in the
opposite direction. 77ie economic
recession has certainley unleased
a new tide of antirightist ideas. In
Britain in a few weeks’time it
could put the party of social
democracy back in power for the
first time in 13 years. “
Elds og öskuhaugahagfræði
Stutt, samandregin, meiningarleg
þýðing á þessum þönkum sögu-
ritara Thatchers er þessi:
Að á ’80 áratugnum hafi stefna
ýmissa stjórna sveigst til hægri,
það hafi verið áratugur Republic-
ana í USA og Kristilegra Demo-
krata í Þýskalandi. Sósialisk
stjórnvöld hafi víða sveigt til
hægri.
Nú árið 1992 sé komin önnur
tíð, Republicanar í USA horfi
fram á líklegt tap, hægri sósialist-
ar eigi vía í erfiðleikum. Thatc-
herisminn hafi valdið miklu
atvinnuleysi, skefjalitar árásir
hafi verið gerðar á velferðarkefið
í Bretlandi, kreppa ríki þar og
líklegt sé að vinstrimenn muni
sigra í næstu kosningum.
Það telst til tíðinda að sjá slík
skrif í jafn hægrisinnuðu blaði og
Newsweek, er skrifað að líkum af
hægrisinna tengdum Thatcher-
ismanum, en þessi óhugnaðar-
þróun í þessum markaðshyggju-
ríkjum er að verða sífellt augljós-
ari og auðsannanlegri og gjörsam-
lega óskiljanlegt að vera að boða
og reyna að framkvæma slíka
svívirðu hér upp á íslandi árið
1992.
Fyrsta, annað og þriðja boð-
orð, allra þeirra sem vilja að
íslendingar verði með sómasam-
leg Iífskjör og haldi sjálfstæði
sínu, hlýtur og getur ekki orðið
annað en þetta:
Burt með Viðeyjaróværuna.
Ritað 11/3. 1992.
Bjarni Hannesson.
Höfundur er framkvæmdastjóri Rann-
sóknarstofnunarinnar Gefjun.