Dagur - 28.11.1992, Blaðsíða 18

18 - DAGUR - Laugardagur 28. nóvember 1992
Nýjar bækur
tilraun til frjálslegrar heimspekiiðk-
unar. Frjálsleg iðkun heimspeki
leyfir manni að henda á lofti glefsur
héðan og þaðan, og leika sér að
þeim eftir eigin höfði til að komast
að eigin niðurstöðum.“
Þorsteinn Gylfason er prófessor í
heimspeki við Háskóla Islands og
hefur ritað og rætt margt um fræði
sín og önnur málefni.
Bókin er 161 blaðsíða og kostar
2680 kr.
Engíll meðal
áhorfenda
Út er komin bókin Engill meðal
áhoríenda eftir Þorvald Þorsteins-
son.
í kynningu frá útgefanda segir
m.a.:
„Það kemur á daginn að Engill
meðal áhorfenda er ekki venjuleg
sögubók. Lesandi fær það skemmti-
lega hlutverk að vera þátttakandi og
áhorfandi að sérkennilegu sjónar-
spili sem sviðsett er á síðum bókar-
innar. Þorvaldur Þorsteinsson hefur
samið um fimmtíu stuttar sögur þar
sem hann snýr upp á lögmál leik-
sviðs, sögusviðs og veruleika þannig
að til verður ný og óræð vídd. Hér
er magnaður seiður með galdri leik-
hússins og töfrum frásagnarinnar.
Sögurnar eru bæði ærslafullar og
alvarlegar, fáránlegar og hversdags-
legar, nýstárlegar og hefðbundnar."
Engill meðal áhorfenda er kilja,
96 síður að stærð. útgefandi er
Bjartur. Bókin kostar 1.595 krónur.
Leiðalýsing í Hrísey
Þeir sem vilja leigja Ijósakrossa í Hrísey hafi sam-
band í síma 96-61070 eða 96-61749 (Hjörtur) sem
fyrst.
Þeir sem leigðu krossa í fyrra þurfa ekki að hafa
samband ef þeir vilja hafa þá áfram.
Lionsklúbbur Hríseyjar.
PÓSTKORT FRÁ PAU
ÞORSTEINN GYLFASON
TiJraunum
heiminn
Tilraun
um heiminn
Út er komin hjá Heimskringlu -
háskólaforlagi Máls og menningar
heimspekiritið Tilraun um heiminn
eftir Þorstein Gylfason.
Gerir heimspeki gagn? Er andinn
ódauðlegur? Er geðveiki til? Á
meirihlutinn að ráða? Skiptir rétt-
læti máli? - Þessar stóru spurningar
eru viðfangsefni bókarinnar. Til-
gangi sínum með ritun hennar lýsir
höfundur svo: „Kver mitt er ekki
kennslubók í samtímaheimspeki,
hlutlaus endursögn á kenningum
helstu heimspekinga, heldur er það
í UPPÁHALDI
Guðmundur Ármann Sig-
urjónsson, myndlistarmað-
ur hefur staðið í eldlínunni
varðandi uppbyggingu
Listagilsins á Akureyri. Guðmundur
er sunnlenskur að ætt og uppruna -
kvaðst eiga ættir að rekja í Mýrdal og
Landbrot. Akureyringum finnst þeir
ciga orðið þó nokkuð í honum því
hann fluttist til bæjarins að loknu
myndlistamámi og hefur starfað þar
við kennslu og Iistsköpun síðan.
Guðmundur Ármann hefur sett
nokkum svip á myndJistarlífið t
bænum en hvað er t' uppáhaldi hjá
honum hefur verið hulið fram að
þessu. Dagur skyggnist á bak við
tjöldin f líft formanns Gilfélagsins að
þessu sinni.
HvoO gerirðu helst ífrístundunum?
„Ef satt skal segja þá á ég eiginlcga
engar frístundir. Þegar kennslunni
lýkur nota ég tímann til að mála -
sinna listsköpuninní - og síðan taka
félagsmálin einnig sinn tfma. Það lilla
sem þá cr eftir fer til að vera með fjöl-
skyldunni."
H vaðo matur er í mestu uppáhaldi hjá
þér?
„Fiskurinn hefur verið að vinna á að
undanfömu. I mcstu uppáhaldi cr
sigin grásleppa með góðum
kartöflum. Þetta er herramannsmatur
og ég fæ hana stundum senda að
sunnan eða frá Hásavík. Þetta cm
eiginlega hjónakvöld því ungviðið er
lílið hrifið af þessum matarsmekk.
Við fáum að matbúa hana með þvf
skilyrði að lofta vel út á eftir."
En uppáhalásdrylikur?
„Ég hef lengi hugsað nokkuð um holl-
ustuna og því cr mysa cinn af núnum
uppáhaldsdrykkjum. Og þá þarf fem-
an Itelst að vera búin að standa dálítið
og vera farin að bólgna. Þá er komið
gos í mysuna. Af öðrum drykkjum
scm ekki teljast eins hollir má nefna
gott rauðvín og gott öl.“
Ertu hamhleypa til allra verka á heimil-
inu?
„Ég Iteld að ntér hafi farið nokkuð
aftur í því efni á undanfömum árum.
Og þar kemur tvcnnt til. Bömin eru að
Guðmundur Árniann Sigurjónsson.
verða fullorðin og farin að taka þátt í
hcimilishaldinu og ég hef fallið í þá
freismi að hafa sífellt meira og meira
að gera á öðrum vettvangi. Ég er
sennilega að verða hálfgerð karlremba
að þessu leyti en lofa bót og betrun
hér og nú.“
Spáirðu mikið í heilsusamlegt lifemi?
,JÉg er hlynntur því en erfiðar er að
fylgja því eftir. Eg drekk mikið kaffi
en er þó hættur að reykja. Ég hef
aukið að borða fisk og grænmeti -
gcng og stunda nokkuð sund. Svo má
ekki gleyma þvf að hóflega drukkið
vín gleður mannsins hjarta.
Hvaða blöð og timarit lcaupirðu (lestu)?
„Síðan Þjóðviljinn hætti að koma út er
ástandið bágt. Ég les þó Morgun-
blaðið og núorðið les ég einnig Dag.
Dagur er reglulega gott biað - hefur
verið að batna að undanfömu en mér
finnst að fjalla mætti meira um menn-
ingarmál. Mætti gera það á meðal
almennra frétta en stður í einhveijum
upphöfnum römmum. Til að fá pláss
mætti klippa dálíúð að skrifum um
íþróttir."
Hvaða bók er á náttburðinu hjá þér?
„Margar bækur. Ég les mikið af
skáldsögum - bæði innlendum og
þýddum auk þess sem ég Ies alltaf
eitthvað af fagbókmenntum um
myndlist. Ég er að komast á þann
aldur að þurfa að fá mér gleraugu en
hef ekki gert það ennþá og því hefur
lesturinn heldur minxtkað að undan-
fömu. Ég verð að bæta úr því.
Hvaða tónlist er i mestu uppáhalái hjá
þér?
„Klassísk tóniist og þjóðlög. Ég hafði
gaman af rokki á sjöunda áratugnum
cn hef verið bóluscttur fyrir því frá
þv/ 1967 eða 1988. Ég hlusta ekki
heldur á popptónlistina í dag.“
„Nei - ég er svo mikiil antisportisti.
Ég gæti heldur nefnt fallega konu.“
Hvað horfirðu helst á í sjónvarpinu?
„Fréttimar - ég verð að sjá fréttimar
og verðurfréttimar á eftir. Mér finnst
fréttatíminn ekki búinn fyrr en
verðurfræðingurinn hefur lokið sér af.
Svo spái ég í verðurfarið með sjálfum
mér á eftir."
Á hvaða s(jómmálamanni hefurðu mest
álit?
„Engum síðan Brynjólfur Bjamason
var allur.“
Hvar á landinu vildirðu helst búa fyrir
utan heimabceinn?
„f Vík í Mýrdal. Syðst þar sem risandi
úthafsaldan og svartur sandurinn fall-
ast í faðma. Svo er ég í raun ættaður
þaðan."
Hvað myndirðu kaupa ef þú fengir 100
þúsund krónur upp úrþurru?
„Ég mundi ekki kaupa ncitt annað cn
happdrætlismíða í happdrætti Gil-
félagsins fyrir helminginn. Hinn
helmingurinn færi til að greiða
skuldir."1
Hvernig myndirðu eyða þriggja vikna
vetrarfríi?
„Ég myndi fara t' pflagrímsför til
Frakkands og reyna að finna George
Broqeu."
Að lokum - hvað œtlarðu að gera um
helgina?
„Fundur í stjóm Gilfélagsins - nei
annars eigum við nokkuð að upplýsa
meira um það - nei það heid ég ekki.“
ÞI
Sykrað popp
Kæri vinur.
Bíómenning er ákveðið fyrirbæri
á íslandi sem við báðir þekkjum
mætavel. Oft höfum við farið í
bíó, bæði saman og með öðrum,
og þó í einstaka tilfellum hafi
myndirnar ekki reynst eins
skemmtilegar og við bjuggumst
við, hefur kókið og poppkornið
aldrei brugðist vonum okkar.
í ljósi þessarar reynslu ákvað
ég um daginn að skella mér í bíó
hér í Pau. Ætlunin var að berja
augum stórmynd um Kristófer
Kólumbus, sem nýlega var byrj-
að að sýna í öðru af kvikmynda-
húsum borgarinnar. Ég vissi að á
þessu var einn hængur því ein-
hvern tímann áður en ég hélt
utan, sagði mér spakur maður að
ég skyldi ekki láta mér bregða, ef
ég færi í bíó í Frakklandi, þótt
raddir leikaranna hljómuðu
öðruvísi en ég ætti að venjast og
jafnvel þeir allra amerískustu töl-
uðu frönsku. Meinið væri nefni-
lega það að Frakkar eyddu stórfé
í að tala inn á flestar myndir en
textuðu þær ekki.
Þrátt fyrir að franskan væri
ekki, og sé ekki enn, orðin reip-
rennandi í munni mínum og eyr-
um, ákvað ég að láta mig hafa
það. Laugardagskvöld varð fyrir
valinu en því miður fann ég eng-
an til að taka með mér í bíó. Eg
skundaði því einn af stað upp úr
klukkan átta en myndin átti að
hefjast hálfníu. Biðröðin við
miðasöluna var stutt og fyrir mið-
ann greiddi ég 42 franka. Með
það var ég kominn inn.
Það fyrsta sem við mér blasti
voru fjórir sjálfsalar; einn með
gosi, annar með nammi, sá þriðji
með heitum drykkjum og sá
fjórði með poppkorni. Eftir að ég
hafði gengið úr skugga um að
1 þetta væru einu „söludömurnar“
í anddyrinu, tróð ég klinki í gos-
sjálfsalann og poppmaskínuna.
Aldrei þessu vant virkaði sjálf-
virknin án teljandi barsmíða og
ánægður með fenginn leitaði ég
uppi salinn þar sem Kólumbus
átti að sýna sig. Hann var auð-
fundinn en þéttsetinn. Ekkert
sætisnúmer var á miðarifrildinu í
hendi minni svo að ég tyllti mér
bara á skásta mögulega stað. Eft-
ir að hafa smeygt mér úr frakkan-
um og sett upp gleraugun var ég
til í slaginn, með kókdósina og
poppboxið við höndina.
Klukkan sló hálfníu. Auglýs-
ingatjaldið rúllaðist upp og ljósin
slokknuðu. - En hvað var nú
þetta? Atriði sem áttu ekkert
skylt við Kristófer Kólumbus og
fimmtándu öldina rúlluðu yfir
tjaldið. Verið var að auglýsa
væntanlegar myndir. Ekki bara
eina og ekki bara tvær eða þrjár.
Ónei, þessar auglýsingar stóðu
yfir í stundarfjórðung og þá
kviknuðu ljósin aftur. Ég tók
þetta svo sem ekkert stinnt upp
við sýningarstjórann; sjálfsagt
mál að láta bíógesti vita hvaða
myndir yrðu sýndar á næstunni.
og auglýsingafargan
En þegar ljósin dofnuðu á nýjan
leik og á tjaldinu fóru að birtast
venjulegar sjónvarpsauglýsingar
um drykki, ís og veitingahús, var
mér nóg boðið. Ég hafði komið
þarna til að skemmta mér yfir
kvikmynd en ekki til að glápa á
eintómar auglýsingar. Frankarnir
fjörutíu og tveir héldu mér þó
niðri í sætinu.
Meðan á öllu þessu auglýsinga-
flóði stóð, gekk í salinn sælgætis-
söludama. Hún var að vísu kom-
in af léttasta skeiðinu en þramm-
aði samt um, bísperrt, með
bakka framan á sér, fullan af
súkkulaði og annarri óhollustu.
Þar sem ég hafði stillt mig um að
snerta kókið og poppið til þessa,
lét ég alveg vera að ónáða bless-
aða konuna með minni hræðilegu
frönsku en bölsótaðist þess í stað
áfram yfir auglýsingunum.
Klukkan sló níu. Loksins var
auglýsingafarganið uppurið og
ljósin endanlega slökkt. Bravó!
Sýning myndarinnar var hafin.
Ég setti einbeitinguna á fullan
styrk til að reyna að skilja hvað
um var að vera á tjaldinu, því
það stóð heima þetta með
franska talið. Af gömlum vana
seildist hægri höndin síðan fljót-
lega eftir poppkorni og leitaði
uppi munninn. En stopp nú! Það
munaði minnstu að ástfangna
parið fyrir framan mig fengi yfir
sig stóra gusu af hálftuggðu
poppi. Svo vont var það á
bragðið. Ég náði þó að hemja
munninn á mér og gerði frekari
bragðkönnun. Niðurstaðan var
sú að að poppkornið væri með
sykurhúð. Ekki saltað heldur
sykrað. Það þurfti ekki mikinn
sjálfsaga til að ég legði frá mér
poppboxið. Sem betur fer var
kókið ósköp venjulegt á bragðið
og ég snéri mér aftur að mynd-
inni, ákveðinn í að sannreyna í
hléinu að ekkert saltað poppkorn
fyndist í sjáfsölum bíósins - því
hvað er bíóferð án poppkorns?
Klukkutími leið og annar.
Myndin var ágæt þó að ég skildi
lítið hið talaða mál. En ég var
farinn að örvænta um hléið.
Enda reyndist það ekkert vera.
Klukkan hálftólf rúlluðu síðustu
metrarnir af ræmunni í gegnum
sýningarvélina og ljósin kvikn-
uðu. Þá var andrúmsloftið í saln-
um orðið mjög þungt og hitinn
óbærilegur. Sveittur, svangur og
svekktur gekk ég út í franska
haustnóttina, ákveðinn í að næst
þegar ég færi í bíó, tæki ég með
mér saltað poppkorn, nóg af kóki
og klæddist mínum þynnstu
flíkum.
Þannig fór um sjóferð þá og
þín vegna vona ég að ennþá sé til
saltað popp í bíóhúsum á Fróni.
Annars er ég að mestu búinn að
jafna mig eftir þessa hrikalegu
reynslu.
Bið kærlega að heilsa öllum.
Ton ami,
SBG.