Dagur - 11.12.1992, Blaðsíða 6

6 - DAGUR - Föstudagur 11. desember 1992
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. 1200ÁMÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMNETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BÉRGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavíkvs. 96-41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON,
ÓLIG. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauöárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Breiðu bökin fimdin!
Oft hefur verið sagt urn núverandi ríkisstjórn að
hún vaði reyk en nú virðist hún hafa ratað á leið út
úr kófinu. Breiðu bökin eru fundin, bökin sem eiga
að bjarga ríkisfjármálunum. Það er hins vegar
undarleg tilviljun að þessi breiðu bök tilheyra sem
fyrr almennu launafólki. Hin fjölmenna millistétt
skal taka á sig auknar byrðar enn á ný. Fjölskyldur
sem skrimta á meðaltekjum, fólk sem er að basla
við að koma sér húsnæði yfir höfuðið, barnafólk,
námsmenn og lítilmagnarnir fá enn einn glaðning-
inn frá ríkisstjórninni, en efnahagsráðstafanirnar
sem nú er verið að þrátta um á hinu háa Alþingi
geta varla talist sú jólagjöf sem launafólk óskaði
sér.
Það er vaxandi spenna í þjóðfélaginu og þessa
spennu er hægt að rekja beint til yfirlýsinga og
verka ríkisstjórnarinnar. Vonir stóðu til að sátt
myndi nást um að dreifa auknum álögum í sam-
ræmi við efni og aðstæður. Þær vonir brugðust.
Hátekjuskatturinn reyndist hjóm eitt. Sjálfstæðis-
flokkurinn sér um sína. Það er engin tilviljun að þeir
ríku verða sífellt ríkari og þeir fátæku fátækari.
Efnafólkið er farið að berast á. Það flýgur um í
einkaþotum, svo öfgafullt dæmi sé nefnt, það fjár-
festir í hótelum erlendis, það hristir höfuðið yfir
krepputalinu og kaupir enn dýrari jólagjafir en
áður, enda herma fréttir að ekki hafi orðið sam-
dráttur hjá verslunum sem selja vörur í dýrari kant-
inum, og þetta fólk notfærir sér háa vexti, skatta-
afslátt og aðrar leiðir til að ávaxta sitt pund.
Gróði er ekki synd þótt græðgi geti verið það.
Hins vegar felst hróplegt óréttlæti í stóraukinni
misskiptingu tekna, sífelldum árásum á launafólk
og öðrum afleiðingum af gegndarlausum svikum
ríkisstjórnarinnar. Loforð um að skattar myndu
ekki hækka eru löngu gleymd. Gripið er jafnt til
beinna skattahækkana og þjónustugjalda. Vaxta-
bætur eru skornar niður, barnabætur sömuleiðis,
mæðralaun skert og byrðum varpað yfir á meðlags-
greiðendur, hlutur sjúklinga í greiðslu lyfja stór-
aukinn, dregið úr framlögum til Lánasjóðs
íslenskra námsmanna og afborganir hækkaðar,
auknum byrðum varpað yfir á sveitarfélögin og lof-
orð um átak í atvinnumálum svikin. Þannig mætti
lengi telja.
Við höfum fengið yfir okkur afar vonda ríkis-
stjórn, á því leikur varla nokkur vafi. Þarf ekki að
benda á annað en hringlandaháttinn í heilbrigðis-
kerfinu sem dæmi um vinnubrögð stjórnarinnar.
Markmiðið um að auka „kostnaðarvitund" almenn-
ings við kaup á lyfjum og fláttskapurinn í kringum
það brölt er að leysast upp í sárgrætilegan sirkus.
Á þessum nótum starfar núverandi hæstvirt ríkis-
stjórn. Það kæmi ekki á óvart, og væri þjóðinni
eflaust fyrir bestu, að ríkisstjórnin hrökklaðist frá
völdum á vormánuðum, södd lífdaga. Reyndar eru
aðrir sem spá því að hún lifi ekki af fjárlagagerðina,
enda stjórnarliðar ekkert allt of samstíga, og víst er
að margir myndu gleðjast yfir slíkri jólagjöf. SS
Nýi sáttmáli - EES-samnmgurinn
Dóttir mín 12 ára hefur í vetur
verið að lesa bók í skólanum sem
nefnist „Sjálfstæði íslendinga“.
Þarna er meðal annars sögð sag-
an af því hvernig íslendingar
misstu sjálfstæði sitt. Þetta er
raunarleg saga og orðið land-
ráðamaður er skilgreint sem svik-
ari, sá sem svíkur land sitt undan
ráðandi konungi. Þjóðhöfðingjar
vissu náttúrlega að besta aðferðin
til að vinna þjóð á sitt band er að
vingast við höfðingjana.
Helsti fulltrúi íslendinga, sem
lagðist á sveif með Noregskon-
ungi, var Þórarinn Nefjólfsson,
sem þótti einstaklega ljótur,
einkum illa limaður svo sem
frægt er. Hann bað íslendinga
um að játast Noregskonungi og
einnig að gefa konungi Grímsey.
A Alþingi veltu menn vöngum
yfir þessu og töldu flestir vináttu
konungs meira virði en Grímsey
og jafnvel sjálfstæðið. En þá reis
upp Eyfirðingurinn Einar Þveræ-
ingur sen benti mönnum á að
landið mundi með þessu glata
sjálfstæðinu um ókomna framtíð.
Eftir ræðu hans vildi enginn sinna
bón Þórarins Nefjólfssonar og-
Noregskonungs. Þeir voru skyn-
samir þingmennirnir okkar á 11.
öld.
í bókinni „Sjálfstæði íslendinga“ er
dregin upp fremur ijót mynd af Þór-
arni Nefljótssyni...
...en Einar Þveræingur er kynntur
sem glæsimenni.
Lagt til atlögu
við höföingjana
En Noregskonungur gafst ekki
upp og vann síðar Gissur Þor-
valdsson á sitt band, og hann
lagði til atlögu við höfðingjana
einn af öðrum, felldi tvo þeirra í
Örlygsstaðabardaga í Skagafirði
og lét menn sína höggva Snorra
Sturluson.
„Hér skal ég að vinna.“ Gissur Þor-
valdsson heggur Sturlu Sighvatsson.
úissuri, sem var klókur stjórn-
málamaður, gekk þó illa að fá
menn til að gangast undir vald
Noregskonungs, þannig að kon-
ungur sendi Hallvarð gullskó,
hirðmann sinn, sem kom á samn-
Bjarni E. Guðleifsson.
ingum um að þingmenn sóru
konungi hollustu árið 1262. Þeir
gengust undir Gamla sáttmála.
Þarna var því miður enginn Einar
Þveræingur. Það voru 12 menn úr
Norðlendingafjórðungi sem sóru
eiðinn, og íslendingar glötuðu
sjálfstæðinu og allir íslendingar
urðu þegnar Noregskonungs.
„Þegar menn sóru lögðu þeir hönd á
helga bók (Biblíu líklega) og sögðu:
„Til þess legg ég hönd á helga bók,
og því skýt ég til guðs, að ég sver
Hákoni konungi og Magnúsi land og
þegna og ævinlegan skatt með slíkri
skipan sem nú erum vér ásáttir
orðnir og máldagabréf þar um gert
vottar. Guð sé mér hollur sem ég
satt segi, gramur ef ég lýg.“ Þetta
máldagabréf var Gamli sáttmáli.
Tólf menn sóru úr Norðlendinga-
fjórðungi en ekki er tekið fram hve
margir sóru úr Sunnlendingafjórð-
ungi.“ (Úr „Sjálfstæði íslendinga“).
Sagan endurtekur sig
Ævintýri geta opnað augu okkar
fyrir einföldum staðreyndum, og
af sögunni getum við lært. Mér
þykir við hæfi að rifja upp þessa
frásögn af glötun sjálfstæðisins
vegna þess að mér sýnist að sagan
sé að endurtaka sig. Nú kemur
hið erlenda vald ekki sem kon-
ungur, heldur í líki fjölþjóða-
samnings sem flestir stjórnmála-
menn vilja staðfesta, en er hinum
almenna borgara lítt að skapi,
EES samningurinn, sem er fyrsta
skrefið í Evrópubandalagið.
Ekki get ég fært rök að því
hvort þessi „Nýi sáttmáli“ stang-
ast á við stjórnarskrána, enda
deila sérfróðir menn um það, en
eitt veit ég að hann stangast á við
tilfinningu mína um sjálfstæði.
Og í þessu máli kýs ég frekar að
Kennaraháskóli Islands hefur
undanfarin tvö ár staðið fyrir
kennsluréttindanámi fyrir
framhaldsskólakennara á
Akureyri. Er þetta í þriðja
sinn sem boðið er upp á slíkt
nám á Akureyri.
Námið er ætlað kennurum í
fylgja tilfinningunni en ótryggum
rökum um bættan efnahag og
aukinn hagvöxt. Það hlýtur að
vera valdaafsal og ófrelsi að
þurfa að spyrja Brussel hvort
lögin, sem við ætlum að setja, séu
þeim að skapi. Og okkur sem á
landsbyggðinni búum þótti
Reykjavíkurvaldið óþægilega
fjarlægt, hvað þá heldur Brussel.
Vinátta EB meira virði
en land og lögsaga?
Svo virðist sem stjórnendur
landsins hafi vingast um of við
hið erlenda vald og gangi erinda
þess líkt og Þórarinn og Gissur
forðum. Þingmennirnir á 11. öld
töldu vináttu konungs meira virði
en Grímsey og jafnvel sjálfstæð-
ið, og nú virðast þingmenn 20.
aldarinnar telja vináttu Evrópu-
bandalagsins meira virði en land
óg lögsaga, sem þeir hafa opnað.
Nú var ekki nauðsynlegt að
senda hingað Hallvarð gullskó til
að semja, heldur fóru okkar
menn á fund hans í Brussel og nú
heitir hann Jaques Delors.
Árið 1262 var Gamli sáttmáli
gerður og nú 1992, 720 árum síð-
ar þegar lýðveldið er rétt að ná
fimmtugsaldrinum, þá stendur til
að ganga frá Nýja sáttmála á
Alþingi.
Við vorum svo ólánsöm við
fulltrúaval á Alþingi í síðustu
kosningum, að í hópnum voru of
margir Þórarnar og Gissurar
(ófríðir, illa limaðir, klókir) en of
fáir Einarar. Þegar Gamli sátt-
máli var lögtekinn samþykktu
hann 12 menn úr Norðlendinga-
fjórðungi og þeirra samþykki gilti
fyrir alla aðra Norðlendinga. Nú
eigum við Norðlendingar 12
menn á Alþingi. Við skulum
fvlgjast vel með því hvort þeir
fylla flokk Þórarna og Gissura
eða hvort þeir verja valdið sem
Einar Þveræingur forðum. Ef
þeir samþykkja EES-samning-
inn, eða sitja hjá eða eru fjarver-
andi, eru þeir að samþykkja
samning sem þeir þorðu ekki að
leggja fyrir dóm almennings,
samning sem sennilega minni-
hluti þjóðarinnar styður. Tökum
eftir hvernig fulltrúar okkar
greiða atkvæði um EES-samning-
inn.
Þingmenn Norðurlands
Af gefnu tilefni og til öryggis vil
ég rifja upp hverjir þeir eru:
Halldór Blöndal, Tómas Ingi
Olrich, Pálmi Jónsson, Vilhjálm-
ur Egilsson, Sigbjörn Gunnars-
son, Guðmundur Bjarnason,
Valgerður Sverrisdóttir, Jóhann-
es Geir Sigurgeirsson, Páll Pét-
ursson, Stefán Guðmundsson,
Steingrímur J. Sigfússon og
Ragnar Arnalds.
Hvernig verða myndirnar af
Jóni Baldvin og Davíð og þing-
mönnum Norðlendinga í sögu-
bókum framtíðarinnar?
Bjarni E. Guðleifsson.
Höfundur er ráðunautur við tilrauna-
stöðina að Möðruvöllum.
framhaldsskólum sem lokið hafa
námi í faggrein sinni annars stað-
ar og fer kennslan fram í
Háskólanum á Akureyri. 13. des-
ember nk. munu 18 kennarar
brautskrást úr námi þessu og fer
brautskráningin fram í hátíðarsal
Verkmenntaskólans og hefst kl.
13.30. Fréttatilkynning
Kennaraháskóli íslands:
Boðið upp á nám í upp-
eldis- og kennslumálum