Dagur - 08.01.1993, Síða 4

4 - DAGUR - Föstudagur 8. janúar 1993
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. 1200 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMNETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGIV. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (Iþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON,
ÓLI G. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauöárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Ekkí skattlagning!
Flestir muna eflaust eftir þeim loforðum sem núverandi
stjórnarflokkar gáfu kjósendum fyrir síðustu alþingis-
kosningar. Á meðal þeirra fyrirheita er forystumenn
flokkanna og frambjóðendur tjáðu almenningi að unnið
yrði eftir var að skattar myndu ekki hækka. Forystumenn
Sjálfstæðisflokksins voru einkum iðnir við að vekja slíkar
vonir með þjóðinni. Kratar fóru sér hægar í loforðum -
enda ekki örugg vissa fyrir með hverjum þeir myndu
vinna er myndun ríkisstjórnar færi fram.
Skattar eru eitt af því sem almenningur kýs að vera
laus við - einkum ef hlutfall þeirra fer yfir þau mörk sem
fólki finnast eðlileg. Því voru eyru margra opin fyrir lof-
orðagjálfri þessara stjórnmálamanna þótt aðrir vöruðu
við þeim málflutningi og teldu ástand efnahagsmála ekki
vera með þeim hætti að unnt yrði að draga úr skattlagn-
íngu á aímenning í bráð þótt slík markmið væru eðlileg og
sjausogö þegar til lengri tíma væri htið.
Raunin hefur einnig orðið sú að þeir stjórnmálamenn er
töldu að ekki yrði komist hjá aukinni skattheimtu höfðu
rétt fyrir sér. Ríkisstjórnin hefur orðið að demba hverri
skattahækkuninni eftir aðra yfir á almenning þvert ofan í
öll ioforð og fyrirheit í kosningabaráttunni. En minnugir
málflutnings síns á kosningafundum og í fjölmiðlum hafa
ráðherrar stjórnarflokkanna reynt að færa þessar skatta-
hækkanir í einhvem þann búning að nefna megi þær öðr-
um nöfnum og slá ryki í augu fólks.
Margir hafa eflaust tekið eftir orðfæri forsætisráðherra
og samstarfsmanna hans í ríkisstjóminni þegar þeir eru
inntir eftir hvort nýjar og nýjar álögur á almenning, sem
birtast oft með fárra daga millibili, séu ekki beinar hækk-
anir á sköttum. „Nei þetta em ekki skattahækkanir - það
er verið að gera allt annað,“ segja þeir og látast vera trú-
verðugir.
Nýjasta dæmið um aðferðir ríkisstjórnarinnar til að ná
fjármunum af almenningi er ákvörðun hennar um að
lækka endurgreiðslu virðisaukaskatts af eggjum og kjöt-
vörum öðrum en kindakjöti - matarskattsins - um 64,7%.
Með þeirri ákvörðun er verið að taka milljónir króna úr
vösum hins almenna neytanda, samkvæmt útreikningi
landbúnaðarráðuneytisins, og færa í fjárhirslur hins opin-
bera. Ljóst er að miðað við þann árangur, sem fram-
leiðendur hafa náð hvað verðlækkun varðar og kröfur um
áframhaldandi lækkun á framleiðsluvömm þeirra, hafa
þeir engin tök á að taka þær álögur sem hækkandi matar-
skattur hefur í för með sér á sínar herðar. Ákvörðun
stjórnvalda er því hrein álagning á neytendur og breyta
deilur einstakra ráðuneyta um hækkunarþörf á verði til-
tekinna matvæla engu þar um.
Yfirlýsingar ráðamanna um að ekki sé verið að hækka
skatta eru orðaleikir og blekkingar einar. Neysluskattar
og margskonar þjónustugjöld em ekkert annað en skatt-
lagning á almenning. Og þessir skattar koma jafnt við
alla burtséð frá því hvaða tekjur þeir hafa. Skattlagningu
er tekur mið af tekjum fólks má hinsvegar ekki nefna. Þær
aðferðir sem nú em viðhafðar til að ná fjármunum af fólki
til reksturs hins opinbera miða fyrst og fremst að því að
vernda hina betur settu á kostnað þeirra sem minna
mega sín. Þess vegna má ekki tala um skattlagningu -
heldur eitthvað annað. ÞI
andvana fætt
EES -
Samningurinn um Evrópska
efnahagssvæðið er nú til lokaaf-
greiðslu á Alþingi. Þrátt fyrir að
allar forsendur samningsins og
framtíðarhorfur fyrir því sam-
starfi sem á að semja um hafi
gjörbreyst, er ekki annað að
heyra en bera eigi samninginn
upp til synjunar eða samþykkis.
Eins og allir muna höfnuðu
Svisslendingar aðild að EES í
þjóðaratkvæðagreiðslu í desem-
ber sl. í kjölfar þess settu Spán-
verjar fram fyrirvara fyrir sam-
þykkt sinni um samstarf við
EFTA á grundvelli EES og segj-
ast vilja endurskoðun á samn-
ingnum áður en frá honum verði
endanlega gengið. Það sem hins
vegar er mikilvægast í þessu máli
er að þegar hafa fjórar EFTA
þjóðir óskað eftir aðild að Evrópu-
bandalaginu og jafnvel talið að
þær fái aðild frá og með árinu
1995, þ.e. eftir aðeins tæp tvö ár.
Öllum má því ljóst vera að enda
þótt EES samningurinn verði
staðfestur, þá verður hann and-
vana fæddur. Annar samningsað-
ilinn verður innan tíðar að mestu
horfinn inn í hinn!
Verulega breyttur
samningur
Það var undir ríkisstjórnarfor-
ystu Framsóknarflokksins sem
samningar um Evrópskt efna-
hagssvæði hófust. Því hefur verið
haldið fram að þess vegna eigi
flokkurinn að styðja EES samn-
inginn. Annars sé flokkurinn að
hlaupa frá málinu. Þetta er ein-
faldlega ekki rétt. Þegar samn-
ingurinn var undirritaður í
Portúgal í vor, voru í honum efn-
isatriði sem ekki var ætlunin að
hafa í samningnum í upphafi.
Dæmi um það eru landbúnaðar-
málin. Þá var ljóst að íslending-
um hafði heldur ekki tekist (eða
ekki viljað) að ná fram ýmsum
atriðum sem a.m.k. framsókn-
armönnum þykja mikilvæg, s.s.
ákvæði um eignarhald á landi og
ótvíræð yfirráð orkulinda. Við-
unandi lausn á sjávarútvegs-
þættinum hefur heldur ekki feng-
ist. Það er því ljóst að sá samn-
ingur sem nú hefur verið gerður
Guðmundur Stefánsson.
og ætlunin er að staðfesta á
Alþingi einhvern næstu daga, er
ekki sá samningur sem menn
gerðu sér vonir um við upphaf
samningaviðræðna. Að mati
Framsóknarflokksins er fjarri því
að „allt hafi fengist fyrir ekki
neitt“ eins og þetta mál hefur
þróast. Þar fyrir utan hefur ríkis-
stjórnin, með utanríkisráðherra í
broddi fylkingar, staðið illa að
kynningu þessa máls og í raun
skapað sundrungu í stað sam-
stöðu um mikilvægt hagsmuna-
mál þjóðarinnar. Síðast en ekki
síst leikur svo vafi á um hvort
samningurinn sé í samræmi við
stjórnarskrána sem að sjálfsögðu
er óásættanlegt.
Stutt millibilsástand
Hvort sem EES samningurinn
verður samþykktur á Alþingi eða
ekki, þá er afar ólíklegt að hann
verði nokkurn tímann að veru-
leika. Mikilvægustu forsendur
hans eru brostnar, þ.e. annar
samningsaðilinn er að hverfa inn
í hinn, og líklegt að hvorki EB né
EFTA þjóðirnar vilji leggja í þá
vinnu og þann kostnað sem þarf
til að samningurinn komist í raun
á, þegar samningstíminn muni
jafnvel aðeins vara f hálft annað
ár. Við íslendingar verðum þá
einir eftir og höfum enga mögu-
leika á að uppfylla kvaðir samn-
ingsins. EES verður því aldrei
annað eða meira en stutt milli-
bilsástand. Hvort þingmenn
greiða atkvæði á móti samningn-
um eða skila auðu skiptir ekki
öllu máli. Má segja að á því sé
fyrst og fremst áherslumunur.
Tvíhliða samningur
- eina rökrétta leiðin
Þingmennirnir Steingrímur Her-
mannsson og Halldór Ásgríms-
son hafa lagt fram á Alþingi til-
lögu til þingsályktunar um gerð
tvíhliða samnings íslands og Evr-
ópubandalagsins á grundvelli við-
skiptahluta EES samningsins.
Þetta sýnist vera eina rökrétta
leiðin að fara eins og mál hafa
þróast. EES undirbúninginn á að
nýta við gerð slíks samnings, en
eyða verður óvissu og tryggja
betur ákveðna hagsmuni, ekki
síst í sjávarútvegi og landbúnaði.
Þannig er nauðsynlegt að beint
og ákveðið sé samið um landbún-
aðarmálin, en ekki við þau skilið
með óskýrum bókunum eins og
gert var í EES samningnum. Þá
er afar mikilvægt að ef semja
verður um gagnkvæmar veiði-
heimildir, þá séu þær jafngildar,
en ekki séu í raun látnar veiði-
heimildir fyrir markaðsaðgang.
Þó tvíhliða samningur eigi fyrst
og fremst að vera viðskiptasamn-
ingur er fullkomlega eðlilegt að
samhliða sé samið um samvinnu
á sviði mennta, menningar og
vísinda, enda nú þegar samstarf á
þeim sviðum milli Islands og EB
sem þarf að auka og efla.
Tiltrú í stað tortryggni
Með þessu móti getum við tryggt
viðskiptalega hagsmuni okkar,
en jafnframt tekið af öll tvímæli
um sjálfsforræði og rétt okkar til
að verða áfram sjálfstæð þjóð í
eigin landi. Afar miklu máli
skiptir þó að þannig verði unnið
að þessu máli að það þjappi þjóð-
inni saman en sundri henni ekki,
að það skapi tiltrú en ekki tor-
tryggni.
Guðmundur Stefánsson.
Höfundur er varaþingmaður Framsókn-
arflokksins I Norðurlandskjördæmi
eystra.
Af bæjarmálum í Ólafsfirði
Nýr bæjarstjóri
í dag, föstudag, tekur nýr bæjar-
stjóri, Hálfdán Kristjánsson,
væntanlega til starfa hér í Ólafs-
firði. Miklar væringar hafa verið
innan meirihluta bæjarstjórnar
þetta kjörtímabil vegna starfa
fráfarandi bæjarstjóra, Bjarna
Kr. Grímssonar, sem eins og
alþjóð veit lauk með því að hann
var rekinn frá störfum í lok nýlið-
ins árs. Bjarni hefur nú verið ráð-
inn sem fiskimálastjóri og hefur
þegar tekið við því embætti. Ég
óska honum alls hins besta í nýju
starfi þar sem vonandi verður
tekið betur á móti honum en hér
var gert.
Hálfdán Kristjánsson var ráð-
inn hingað með öllum greiddum
atkvæðum í bæjarstjórn og von-
andi verður það einnig svo með
aðra bæjarbúa og nýráðinn
bæjarstjóri finni fyrir almennum
stuðningi er hann kemur til
starfa. Nauðsynlegt er að það
náist að mynda einhverja festu í
bæjarmálum í stað þeirrar
lausungar og upplausnar sem ver-
ið hefur.
Ég býð Hálfdán Kristjánsson
velkominn til starfa fyrir Ólafs-
fjarðarkaupstað og óska honum
alls hins besta í starfi bæjarstjóra.
Björn Valur Gíslason.
Eftirlitsmaður
Talsverðar deilur urðu um endur-
ráðningu eins bæjarfulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins sem eftirlits-
manns við íþróttahúsið nú í
haust. Ráðning hans þótti stang-
ast á við öll rök enda hafði engin
beiðni komið um þá ráðningu,
hvorki frá byggingarnefnd
íþróttahúss né öðrum. Ráðningin
var því eingöngu pólitísks eðlis
en ekki byggð á faglegum grunni.
Meirihluti bæjarstjórnar sam-
þykkti þessa ráðningu þó ekki
lengur en til áramóta. Þetta var
ekki í fyrsta sinn sem ráðið var í
þetta starf tímabundið. Þegar
umræddur tími var runninn út
var hins vegar ráðið aftur og að
sjálfsögðu tímabundið sem áður.
Á fundi í byggingarnefnd
íþróttahússins, sem haldinn var
fyrir jól, voru þessi mál rædd og
kom þar fram að ekki væri talin
ástæða til að ráða eftirlitsmann
við íþróttahúsið við næsta
áfanga. Mörgum þykir því undar-
legt að enn og aftur skuli ákveðið
að ráða bæjarfulltrúa (bráðum
fyrrverandi) meirihlutans sem
eftirlitsmann við íþróttahúsið og
nú til fimm mánaða, hvað sem svo
síðar verður.
Þessi ráðning verður væntan-
lega staðfest á fundi bæjarstjórn-
ar næstkomandi þriðjudag. Ég
mun ekki styðja þá ráðningu
fremur en áður enda finnst mér
að þetta mál sé að verða með ein-
dæmum sóðalegt og ekki til fyrir-
myndar fyrir okkar ágæta bæjar-
félag.
Björn Valur Gíslason.
Höfundur er bæjarfulltrúi I Ólafsfirði.