Dagur - 23.02.1993, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Þriðjudagur 23. febrúar 1993
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. 1200 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGIV. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavíkvs. 96-41585, fax 96-42285),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON,
ÓLIG. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauöárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RlKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Fyrsta skrefið
í umræðum um samninginn um Evrópska efnahagssvæð-
ið fyrir og eftir síðustu áramót var þráfaldlega á það bent
af andstæðingum hans að þar væri einungis um fyrsta
skrefið til aðildar að Evrópubandalaginu að ræða. Flestir
stuðningsmenn samningsins brugðust hart við þeim mál-
flutningi og kváðu EES og EB vera tvö aðskilín málefni.
Umsókn um EB aðild væri ekki á dagskrá. Nokkuð hefur
þó borið á röddum, sem telja frekari tengingu við Evrópu-
bandalagið æskilega. Einkum hafa ungir jafnaðarmenn
látið þvílík sjónarmið í veðri vaka auk einstakra Alþýðu-
flokksmanna sem lengra eru komnir á lífsleiðinni.
Almenningur virðist þó ekki hafa tekið þær yfirlýsingar
mjög alvarlega - fremur talið þær til ákveðinna öfga sem
oft einkenna stjórnmálaumræðu manna á vissu aldurs-
skeiði.
En nú hafa fleiri bæst í þann hóp sem vill í alvöru kanna
möguleika á inngöngu í Evrópubandalagið. Á viðskipta-
þingi Verslunarráðs íslands í síðustu viku var rætt um
hugsanlega aðild að bandalaginu og reyndist meirihluti
þátttakenda á þinginu hlynntur því að slíkar viðræður fari
fram þegar afstaða þeirra var könnuð. Á meðal innviða
Verslunarráðs íslands eru margir áhrifamenn í Sjálf-
stæðisflokknum og því vekja þessar fréttir af viðskipta-
þingi ráðsins verulega athygli þegar tillit er tekið til mál-
flutnings þingmanna flokksins í umræðum á Alþingi fyrr
í vetur.
Þótt erfitt sé að átta sig til fulls á hver áhrif Verslunar-
ráðs íslands geta verið á skoðanir og störf þingmanna til-
tekinna stjórnmálaflokka er ljóst að hugmyndir þess um
aðild að Evrópubandalaginu ná ekki eyrum allra stuðn-
ingsaðila núverandi stjórnvalda. í forystugrein Morgun-
blaðsins síðastliðinn sunnudag eru þessar hugmyndir
harðlega gagnrýndar og fullyrt að erfitt sé að skilja hvað
vaki fyrir Verslunarráði íslands með því að efna til
umræðna um þetta mál. Morgunblaðið bendir einnig á að
frá pólistísku sjónarmiði sé ekkert vit í að hefja slíkar
umræður þótt engum komi til hugar að taka málfrelsið af
verslunarráðsmönnum.
Þrátt fyrir að meirihluti næðist á Alþingi fyrir samn-
ingnum um Evrópska efnahagssvæðið er ljóst að mikil
andstaða er við þann gjörning á meðal almennings í land-
inu og í raun ekki vitað um afdrif hans hefði verið efnt til
þjóðaratkvæðagreiðslu eins og margir vildu. Einnig er
ljóst að margir landsmenn mega ekki til þess hugsa að
við leitum hófanna um inngöngu í það samfélag Evrópu-
þjóða sem miðstýrt er frá Brussell. Morgunblaðið skynjar
þann almenna hugsunarhátt og telur þörf á að vekja
athygli á pólitískum afleiðingum fyrir þá er ganga vilja
framhjá þjóðarsáhnni í þessu máh.
Sem hluti af Evrópubandalaginu yrðum við aðeins einn
dropi í stóru hafi. Stefna þess í fiskveiðimálum er einnig
með þeim hætti að með inngöngu í bandalagið yrði auð-
hnd okkar og hfsbjörg af okkur tekin. í raun er samstarf
og samstaða Evrópuríkja með þeim hætti að erfitt er að
sjá fyrir hverju við myndum tengjast með inngöngu í EB.
Því er erfitt að sjá hvað verslunaráðsmönnum gengur til
með hugmyndum um inngöngu í Evrópubandalagið. Með
þeim er þó orðið ljóst að mörg varnaðarorð er látin voru
faha í umræðunum um EES áttu við full rök að styðjast.
TU eru þeir sem telja EES-samninginn aðeins fyrsta skref-
ið tU aðUdar EB og þeir eru fleiri en nokkrir yfirlýsinga-
glaðir ungkratar. ÞI
Nokkur orð til Magnúsar Aðal-
bjömssonar, aðstoðarskólastjóra
Ágætur fyrrum flokksbróðir
minn og samkennari, Magnús
Aðalbjörnsson, beinir til mín
nokkrum orðum á síðum Dags
17. febrúar sl. Tilefni skrifa
Magnúsar eru ummæli sem hann
segir mig hafa viðhaft á almenn-
um stjórnmálafundi á Hótel
KEA á dögunum þar sem undir-
ritaður og Jón Baldvin Hanni-
balsson höfðu framsögu.
Magnús fer nokkrum orðum
um innganginn í máli mínu og
hallar í veigamiklum atriðum
réttu máli. Magnús feitietrar og
eignar mér eftirfarandi ummæli:
að þeir (þ.e. stjórnarandstaðan)
hefðu uppi stór orð og merking-
arlaus. Þessi orð greiptust Magnúsi
í minni vegna þess að „það voru
einmitt stór orð Sigbjörns og
merkingarlaus sem varð hvatinn
að þessari grein.“
Eftir lestur greinar Magnúsar
þá leyfi ég mér að efast nokkuð
um minni hans. Svo vill til, að
þau ummæli sem greiptust í huga
Magnúsar, voru ummæli Jóns
Baldvins, en ekki mín. Þetta er ef
til vill ekki aðalatriði, en það er
vægast sagt sérstætt að orð sem
ekki hafa verið sögð greipist í
minni.
Magnús hefur ákveðnar
skoðanir á því að stjórnmála-
menn hafi ekki talið kennara
verðuga þokkalegra launa. Ekki
treysti ég mér til að alhæfa um
það eins og Magnús gerir. Hitt er
annað, að sem betur fer, hafa
stjórnmálamenn ekkert með
almenna kjarasamninga að gera
eins og alþjóð veit.
í grein sinni segir Magnús
ummæli mín um kennarastéttina
vera með eindæmum þó „hann
muni ummælin ef til vill ekki
orðrétt“. Engu að síður leyfir
Magnús sér að raða upp orðum
að eigin smekk og setja innan
gæsalappa og gefur þannig til
kynna að séu mín orð. íslensku-
kennarar mínir í G. A. og M. A. á
sínum tíma, Rafn Hjaltalín,
Sverrir Pálsson, Gísli Jónsson
o.fl. lögðu hart að okkur
nemendum sínum að nota ekki
gæsalappir nema um beina til-
vitnun væri að ræða. Hafi orðið
breytingar á reglum um notkun
gæsalappa í rituðu máli á síðustu
tuttugu árum efast ég ekki um að-
íslenskukennarinn, Magnús
Aðalbjörnsson, muni leiðrétta
mig við tækifæri. Það er aðal-
atriði að skýra rétt og satt frá, en
gera fólki ekki upp orð eða hugs-
Sigbjörn Gunnarsson.
„Það er oft erfitt að
takast á við raunveru-
leikann, ekki síst þegar
hann blasir við í dapurri
mynd. Það var hins veg-
ar aðferð riddarans
ónefnda að firra sig
raunveruleikanum. Því
miður virðist mér
Magnús Aðalbjörnsson
skipa sér í sveit með
riddaranum þeim.“
anir.
Ég efast ekki um að Magnús
fer með rétt mál þegar hann rek-
ur verkfallasögðu KÍ. Hins vegar
eru til tvenn samtök kennara.
Tvítug dóttir mín og ég vorum að
rifja upp á dögunum að þrívegis
hefur hún á námsferli sínum orð-
ið fyrir barðinu á verkföllum.
Það sem orð mín um kennara
snerust um var eftirfarandi: Ég
lagði út af fréttum og Kastljósi
sjónvarps kvöldið áður. Þar kom
fram að forysta KÍ hygðist efna
til atkvæðagreiðslu um verkfalls-
boðun og á sama tíma væri vá
fyrir dyrum hvað lestrarkunnáttu
varðaði. Mér finnst miður að
stétt kennara og aðrir opinberir
starfsmenn ríði á vaðið um verk-
fallshótanir þegar vá er fyrir
dyrum, stéttir sem við mest og
,best réttindi búa. Það gerist á
sama tíma og þúsundir verka-
fólks um land allt, sem almennt
búa við lakari kjör og réttindi,
missa atvinnuna. í mínum huga
væri það opinberum starfsmönn-
um meira til sóma að taka hönd-
um saman við verkalýðshreyfing-
una, atvinnulíf og ríkisvald í bar-
áttunni við atvinnuleysið. Á síð-
ari stigum kæmi ef til vill að því
að boða til verkfalls og þá í sam-
floti með ASÍ. Á þann hátt gætu
kennarar og samtök opinberra
starfsmanna sýnt samhug með og
veitt þeim stuðning sem lakast
standa í samfélaginu. Slíkt
bræðraþel virðist hins vegar ekki
að finna meðal forystumanna í
KÍ og BSRB. Síðasta orðið er
hins vegar hjá hinum almennu
félögum.
Undir lok greinar sinnar spyr
Magnús hvort kratar séu í bar-
áttu við vindmyllur eins og
ónefndur riddari spænskrar ættar
forðum. Ef Magnúsi finnst það
líkjast baráttu riddarans ónefnda
að takast á við gífurlegan sam-
drátt í afla með tilheyrandi tekju-
falli og atvinnuleysi í samfélag-
inu, þá þykir mér hugsun aðstoð-
arskólastjórans vera nokkuð á
skjön við raunveruleikann.
Raunveruleikinn er sá að okkur
berast fregnir af gífurlegum afla-
samdrætti togara milli ára. Þann-
ig hefur t.d. afli tveggja Akureyr-
artogara, Harðbaks og Akureyr-
innar, dregist saman um 20%
milli ára. Hver er raunveruleik-
inn sem blasir við Bolvíkingum
um þessar mundir? Ótal fleiri
dæmi mætti taka.
Það er oft erfitt að takast á við
raunveruleikann, ekki síst þegar
hann blasir við í dapurri mynd.
Það var hins vegar aðferð riddar-
ans ónefnda að firra sig raun-
veruleikanum. Því miður virðist
mér Magnús Aðalbjörnsson
skipa sér í sveit með riddaranum
þeim.
Að lokum þetta. Það er rétt
hjá Magnúsi að það er betra
þingmönnum, sem og öllum
öðrum, að „temja sér ekki háttu
þeirra er tala áður en þeir
hugsa“. Það er ekki síður góð
regla fyrir aðstoðarskólastjóra,
sem og alla aðra, að geysast ekki
fram á ritvöllinn og gera mönn-
um upp orð og hugsanir sem eng-
inn fótur er fyrir.
Sigbjörn Gunnarsson.
Höfundur er alþingismaður Alþýðu-
flokksins í Norðurlandskjördæmi eystra.
Anna G. Torfadóttir, sýnir á vegum MENOR:
Klippimyndir gerðar úr
eigin ljósmyndasafni
Anna G. Torfadóttir, myndlist-
armaður opnaði myndlistarsýn-
ingu á vegum Menningarsam-
taka Norðlendinga, MENOR í
gær. Myndir Önnu eru til sýnis
á veitingastaðnum Súlnabergi
„Teríunni“ og í húsnæði
Byggðastofnunar í húsi Búnað-
arbankans við Geislagötu. Sýn-
ing Önnu er hluti af sýninga-
röð sem Menningarsamtökin
standa fyrir og mun hún standa
yfir næstu vikur.
Þær myndir sem Anna G.
Torfadóttir sýnir að þessu sinni
eru klippimyndir þar sem lista-
maðurinn raðar saman myndefni
úr ýmsum áttum í eina myndræna
heild og notar síðan liti til að
skerpa myndflötinn og leggja
áherslu á ýmis túlkunaratriði.
Anna kvaðst eingöngu hafa not-
að ljósmyndir úr eigin safni og
gerir það verkin mun persónu-
legri en annars. Hún sagði að
ljósmyndirnar hafi hún tekið á
löngu tímabili og hafi hluti vinn-
unnar við undirbúning sýningar-
innar farið til þess að finna
„réttu“ myndirnar til að nota.
Anna sagði að með nútíma ljós-
ritunartækni sé mun auðveldara
að vinna verk sem þessi vegna
þeirra möguleika sem skapast
hafa til að stækka myndefni en
sumar myndanna eru stækkaðar
allt að 200%. Með þessari sýn-
ingu sýnir Anna G. Torfadóttir
nýja hlið á sér sem myndlistar-
maður - hún kvaðst ekki hafa
notað þessa tækni áður og eru
myndirnar sem nú eru til sýnis á
Súlnabergi og í Byggðastofnun
fyrstu „collage" myndir hennar.
ÞI