Dagur - 17.03.1993, Side 7

Miðvikudagur 17. mars 1993 - DAGUR - 7
Myndir og texti:
Geir Guðsteinsson
Kcnnarar fjölmenntu á Uppeldismálaþing.
stefnu stjórnmálamanna. Verði
skólinn fluttur til sveitarfélag-
anna mun það skerpa skilin milli
skólastiganna í landinu og mynda
vissa spennu milli framhaldsskól-
ans og grunnskólans þegar náms-
ferillinn til stúdentsprófs eða
almennrar verkmenntunar hefur
verið algjörlega klofinn milli
rekstraraðila, því ríkisvaldið
mun eftir sem áður stjórna lög-
gjafarvaldinu og hafa í hendi sér
hvaða kröfur verða gerðar til
grunnskólans og ekki síst hvernig
á að veita þessa þjónustu.
Rökin fyrir umræddri breyt-
ingu eru þau að færa stjórnun og
fjárhagslega ábyrgð á sömu hendi
en ég spyr hvað það er sem breyt-
ist svo mikið við stjórnun skól-
anna þótt sveitarfélögin borgi
brúsann? Það horfir hins vegar
allt öðru vísi við þegar horft er til
þess að leggja fræðsluskrifstof-
urnar niður og sveitarfélögin taki
við þeirra verkefnum. Það er
bæði vanhugsað og óraunhæft því
stærstu sveitarfélögin geta það en
ekki þau minnstu og það sama
gildir um útgáfu námsefnis.
Uppboðsmarkaður á
kennurum?
Það gleymist stundum í umræð-
unni um flutning grunnskólans
frá ríkinu til sveitarfélaganna að
langstærsta breytingin snýr að
kennurunum sjálfum sem felst í
því að í stað þess að hafa einn
sameiginlegan vinnuveitanda
verða þeir starfsmenn fjölda
sveitarfélaga víðs vegar um land-
ið og það vekur upp fjölmargar
spurningar sem enginn sveitar-
stjórnarmaður er tilbúinn að
svara hér og nú. Hvað með kjara-
mál kennara? Verður sérstakur
samningsaðili fyrir hönd sveitar-
félaganna eða skapast kannski
ákveðinn uppboðsmarkaður á
kennurum? Hvað með lífeyris-
réttindi og rétt kennara til endur-
menntunar og á að flytja áunnin
réttindi þeirra frá ríki til sveitar-
félaga og eiga kennarar síðan að
geta flutt þessi áunnu réttindi
milli sveitarfélaga? Ég held að sú
staða geti komið upp að fámenn-
ari og efnaminni sveitarfélög
verði að láta efnahagslegar en
ekki faglegar ástæður ráða þegar
um kennararáðningar verður að
ræða. Öll umræða milli ríkis-
valdsins og sveitarfélaganna um
framtíð grunnskólans í landinu
snýst fyrst og fremst um fjármál
og aftur fjármál en fagleg um-
ræða er oft á tíðum úti á klakan-
um. Öll ákvarðanataka þarf að
vera skólanum fyrir bestu en það
er ekki hægt að horfa fram hjá
því að til að reka góðan skóla
þarf peninga og að góður skóli
verður aldrei keyptur fyrir pen-
inga eða metinn til fjár,“ sagði
Jóhannes Sigfússon oddviti Sval-
barðshrepps.
Tveir hópar sveitarfélaga
Sveitarfélaganefnd félagsmála-
ráðuneytisins fékk það verkefni á
sínum tíma að leggja fram tillögu
um hvernig staðið skyldi að sam-
einingu og stækkun sveitarfélaga
og einnig færslu verkefna frá ríki
til sveitarfélaga og því er frum-
kvæðið ekki frá henni komið
heldur er sveitafélaganefndin
eins konar umsagnaraðili í mál-
inu. Mörg sveitarfélög í landinu
eru það stór að þau geta með
góðu móti tekið við grunnskólan-
um frá ríkinu og mörg þeirra gera
meira að segja auknar kröfur um
aukin verkefni. Með tilfærslu
grunnskólans til sveitarfélaganna
er hætta á að þeim verði skipt í
tvo hópa, þ.e. annars vegar þau
sem eru þess megnug að taka við
verkefnum frá ríkinu og hins veg-
ar hin sem eru það ekki og það er
vissulega uggvænleg staða ef
staðreyndin yrði sú.
Birgir Þórðarson oddviti
Eyjafjarðarsveitar segist af þeirri
ástæðu vera hlynntur því að á
næstu árum verði komist að sam-
komulagi um sem víðtækasta
sameiningu sveitarfélaga þannig
að þau geti tekið á sig aukin verk-
efni til þess að öll sveitarfélög
landsins sitji við sama borð.
Vegna breytinga á verkaskipt-
ingu ríkis og sveitarfélaga hefur
grunnskólinn í auknum mæli ver-
ið að færast til sveitarfélaganna
og er kominn á þeirra hendur að
mestu leyti að mati Birgis Þórð-
arson.
„Ef menn eru sammála um að
núverandi samrekstur sé óheppi-
legur þá er það augljóslega miklu
minni breyting að færa hann til
sveitarfélaganna heldur en að
færa hann aftur til ríkisins því
það væri nánast bylting en ekki ef
hann væri færður alfarið til sveit-
arfélaganna þangað sem hann er
að mestu leyti kominn,“ sagði
Birgir Þórðarson.
„Ég hygg að það sé álit flestra
sveitarstjórnarmanna að skóla-
hald sé sá málaflokkur sem mestu
þykir um vert að sé í góðu lagi
enda geta þeir sveitarstjórnar-
menn sem sækja eftir endurkosn-
ingu og ekki hafa sýnt skólamál-
um nægjanlegan skilning gleymt
öllum framadraumum á því sviði
og eins verða skólamál að vera í
góðu lagi til þess að viðhalda
eðlilegri mannfjöldaaukningu.
Það væri hins vegar bjarsýni að
halda að með yfirtöku sveitar-
félaga á grunnskólahaldi væru öll
vandamál úr sögunni en auðvitað
þarf að tryggja þeim tekjustofna í
því augnamiði og auka verður
það svigrúm til að gera enn betur
en verið hefur. Kennarar hafa
skiljanlega áhyggjur af því ef þeir
skipta um vinnuveitendur, þ.e.
verða starfsmenn sveitarfélaga í
stað ríkisins, en það eru varla
nægjanlegar ástæður til þess að
leggjast gegn væntanlegum breyt-
ingum. Reynslan sýnir að sveitar-
stjórnir verði varla verri hús-
bændur en sú ríkisstjórn sem er
við völd á hverjum tíma og auk
þess er sveitarstjórnarmönnum
það betur ljóst en ýmsum öðrum
að ein af forsendum fyrir góðum
skóla er að þeir sem þar starfa
séu sæmilega sáttir við sín kjör.
Mikill metnaður fyrir
góðum skóla
En hvaða kostir eru þá því sam-
fara að flytja skólana alveg til
ríkisins? Ég sé enga kosti því
samfara því metnaður heima-
manna og þar með sveitarstjórn-
armanna er mikill til þess að
halda úti góðum skóla. Skóla-
nefnd mundi væntanlega starfa
áfram en þó verður mikill munur
á því. Þeir sem þar sætu væru þar
í umboði ráðherra eða einhverrar
yfirskólanefndar án tenglsa við
heimabyggðina. Til samanburðar
má geta þess að í öðrum mála-
flokki sem rætt hefur verið um að
færa til sveitarfélaganna, heilsu-
gæslustöðvarnar, eru stjórnirnar
skipaðar af þremur fulltrúum
sveitarfélaganna, einn skipaður
af starfsfólki og annar af ráð-
herra. Þessi skipan er mjög gagn-
rýnd af ráðuneytinu því þar sem
reksturinn sé kostaður af þeim sé
óeðlilegt að sveitarstjórnirnar
hafi meirihluta í stjórnum þeirra
og það má búast við að svipað
yrði upp á teningunum ef rekstur
grunnskólanna yrði færður til
ríkisins, þ.e. að skólanefndar-
menn yrðu skipaðir af ríkisvald-
inu en ekki sveitarstjórnunum og
því mundu tengsl þeirra og skóla-
stjórnenda slitna að miklu leyti,"
sagði Birgir Þórðarson.
Birgir sagði að lokum að hann
treysti sveitarstjórnarmönnum
betur til að hafa hagsmuni
nemenda að leiðarljósi heldur en
ráðuneytisfólki og sagðist láta í
ljósi þá von að sama hvaða
menntastefna yrði ofan á og á
hvers hendi grunnskólinn yrði þá
geti sveitarstjórnarmenn, kenn-
arar og þingmenn sameinast um
það að gera grunnskólann sem
bestan fyrir nemendur. GG
Aðlögunamámskeið
fyrir fatlaða
- haldið í Mosfellsbæ í apríl
Dagana 16.-18. aprfl nk.
gengst Sjálfsbjörg, landssam-
band fatlaðra, fyrir námskeiði,
sem ætlað er hreyfihömluðu
fólki. Þetta er í fjórða sinn sem
slíkt námskeið er haldið en þau
eru sniðin eftir finnskri fyrir-
mynd og hafa gefið mjög góða
raun.
Á námskeiðinu verður fjallað
um félagslegar afleiðingar fötlun-
ar. Fluttir verða stuttir fyrirlestr-
ar um viðhorf almennings til fötl-
unar, viðbrögð vina og vanda-
manna og viðbrögð einstaklings-
ins við nýjum og breyttum að-
stæðum. A námskeiðinu verður
einnig fyrirlestur um trygginga-
mál og réttindi fatlaðra varðandi
ýmsa þjónustu og starfsemi, sem
tengist fötluðum. Einnig verður
kynnt starfsemi Öryrkjabanda-
lags íslands, Sjálfsbjargar og
íþróttasambands fatlaðra.
Á námskeiðinu verður unnið í
litlum hópum. Þar verða rædd
ýmis mál sem snerta daglegt líf
fatlaðs fólks, bæði mál sem öllum
eru sameiginleg og svo sérstök
vandamál þátttakenda. Hópstjóri
Tónleikar á Hvamms-
tanga í kvöld
Tónlistarfélag Vestur-Húna-
vatnssýslu býður Húnvetningum,
Strandamönnum, félagsmönnum
sínum og öllum öðrum á tónleika
í félagsheimilinu Hvammstanga í
kvöld, 17. mars, kl. 21. Á þessum
6. tónleikum félagsins er það
hljómsveitin Þórgísl sem sækir
okkur heim, en Þórgísl skipa þeir
Eyjólfur Kristjánsson á gítar, en
hann sér jafnframt um sönginn,
Gísli Helgason á blokkflautur,
Haraldur Þorsteinsson á bassa,
Pétur Grétarsson á trommur og
Þórir Baldursson á píanó. Þeir
ætla aðallega að flytja okkur
frumsamið efni eftir þá Gísla og
Þóri af plötunni Heimur handa
þér.
Á starfsárinu 1992-1993 hefur
Tónlistarfélag V.-Hún. nú þegar
boðið félagsmönnum sfnum og
öðrum tónlistarunnendum upp á
einleik á gítar, jass, harmoniku-
1
Reykingar á
meðgöngu
ógna heil-
brigði móður
og barns.
LANOLÆKNIR
tónlist, samspil á fiðlu og gítar,
stórtónleika með heimamönnum
og núna hljómsveitina Þórgísl.
Þrennir tónleikar eru eftir enn,
en það er m.a. rokktónleikar og
OrgeltÓnleÍkar. (Fréttatilkynning)
er í hverjum hópi sem hefur
menntun og reynslu af vinnu með
fötluðu fólki. Hins vegar fer eng-
in bein líkamleg þjálfun fram á
námskeiðinu.
Námskeiðið er einkum miðað
við fólk eldra en 16 ára, sem hef-
ur fatlast af einhverjum orsök-
um. Dæmi um slíkt eru mænu-
sköddun, vöðva- og miðtauga-
kerfissjúkdómar, liðagigt, klof-
inn hryggur, helftarlömun, út-
limamissir, fólk með MS-sjúk-
dóminn og fleira. Auk hreyfi-
hamlaðra eru aðrir ættingjar,
makar og vinir einnig boðnir
velkomnir á námskeiðið.
Námskeiðið er haldið á vegum
Sjálfsbjargar, landssambands
fatlaðra, í húsi Styrktarfélags
lamaðra og fatlaðra, í Reykjadal,
Mosfellsbæ. Námskeiðsgjald er
kr. 5.200 og er fæði, gisting og
námskeiðsgögn innifalin. Ferða-
kostnaður er greiddur fyrir fólk
af landsbyggðinni.
Tilkynna þarf þátttöku fyrir
mánudaginn 5. apríl til Lilju
Þorgeirsdóttur á skrifstofutíma í
síma 91-29133.
Viðskiptavinir athugið!
%> Kaffi .7-
V\ ■Sultur >
St*rfsfólk Sápubú^
cnvrtWÖfur
G^X**»°ru[ ^
'*«komin • starf'ló"l<>a9