Dagur - 04.02.1995, Side 4

4 - DAGUR - Laugardagur 4. febrúar 1995
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 60, AKUREYRI,
SÍMI: 96-24222 • SÍMFAX: 96-27639
ÁSKRIFT M. VSK. KR. 1500 Á MÁNUÐI • LAUSASÖLUVERÐ M. VSK. KR. 125
RITSTJÓRAR: JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, (ÁBM.),
ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
AÐRIR BLAÐAMENN: GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON,
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavlk vs. 96-41585, fax 96-42285),
KRISTlN LINDA JÓNSDÓTTIR, SÆVAR HREIÐARSSON,(íþróttir),
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI: HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
Samhugur Færeyinga í verki
í allri þeirri umræðu sem verið hefur um málefni Út-
gerðarfélags Akureyringa hf. að undanförnu og önn-
ur stórmál, hefur ein frétt ekki fengið það rými í þjóð-
félagsumræðunni sem henni ber. Fréttin er sú að
Færeyingar hafi safnað heilum 20 milljónum króna í
söfnunina „Samhugur í verki", sem mun eins og
kunnugt er renna til Súðvíkinga og annarra sem eiga
um sárt að binda vegna snjóflóðanna í janúar.
Margt er um þessa söfnun Færeyinga að segja. í
fyrsta lagi sýnir hún svart á hvítu sterkan samhug
Færeyinga með íslendingum. Færeyingar eru líka ey-
þjóð sem hefur reynt ýmislegt í baráttu við náttúru-
öflin. Þeir geta því vel sett sig í spor þeirra sem eiga
um sárt að binda vegna náttúruhamfaranna á Vest-
fjörðum.
Þessi söfnun Færeyinga sýnir einnig glögglega
sterk vinabönd þeirra og íslendinga. Hún er ekki síð-
ur merkileg í ljósi þess að Færeyingar glíma nú við
gífurlegan efnahagsvanda. Atvinnuleysið er hrika-
legt og skattbyrði Færeyinga er meiri en dæmi er um.
Með öðrum orðum; þeir hafa minni fjármuni handa í
milli en þeir hafa haft til fjölda ára. Engu að síður
safna þeir 20 milljónum króna til þess að styðja við
bakið á bræðrum sínum og systrum á íslandi sem
eiga um sárt að binda. Þar af samþykkti færeyska
landsstjórnin að leggja hálfa aðra milljón í söfnunina
sem er jafnhá fjárhæð og Bandaríkjastjórn lagði fram.
Það er full ástæða til að taka ofan fyrir Færeying-
um og íslenska þjóðin stendur í þakkarskuld við þá.
Færeyingar hafa svo sannarlega sýnt samhug í verki.
VerkMsboðun kennara
Kennarasamtökin í landinu hafa boðað til verkfalls
sem á að hefjast eftir tæpan hálfan mánuð hafi samn-
ingar ekki tekist fyrir þann tíma. Þessi verkfallsboð-
un kom ekki á óvart - kennarar hafa á undanförnum
árum reynt árangurslaust að fá umræður við ríkis-
valdið um kjarabætur. Verkfall myndi hafa svo alvar-
leg áhrif á allt skólastarf í landinu að ekki er hægt að
hugsa þá hugsun til enda. Þess vegna skorar Dagur
á aðila beggja megin samningaborðs að slaka á sín-
um ítrustu kröfum og reyna með öllum hugsanlegum
ráðum að ná samningum og forða verkfalli.
I UPPAHALDI
Baldvin Kristinn Baídvinsson,
baritonsöngvarí, hrossa-
riekandi og saudfjárbóndi í
Torfunesi í Ljósavatnshreppi
er í uppáhaldi í dag.
Baldvinn er einn af stofhfélögum
karlakórsins Hreims í S-Þingeyjar-
sýslu en Hreimur verður 20 ára á
þessu ári og hefur Baldvin sungið
með kórnum frá upphafi. Baldvin er
þekktur einsöngvari og hefiur komið
fram við ýmis tilefni. Fyrir jólin kom
út geisladiskur með söng hans en áð-
ur hafði hann sungið inn á
hljómplötur með karlakórnum og
brœðrum sínum, en þeir eru jafnan
kenndir við Rangá. AtJ sögn Baldvins
hefur sala geisladisksins gengið fram-
ar björtustu vonum og er hann mjög
ánœgður með viðtökurnar.
Baldvin er þekktur hrossamktandi
og á nokkrar fyrstu verðlauna hryssur
í stóði sínu, hann er formaður félags
hrossabœnda í Eyjafjarðar- og Þing-
eyjarsýslum. Kona Baldvins er Bryn-
hildur Þráinsdóttir og þau hjónin eiga
tvö börn.
Hvaða matur er í mestu uppáhaldi
hjáþér?
„Mér þykir allur matur góður cn kinda-
kjöt er mitt uppáhald í öllum þeim
myndum sem hægt er aó matreiða
það.“
Uppáhaldsdrykkur?
„Því er fljótsvarað, það er mjólk og
ekki spillir að hafa súra slátursneið
með.“
Hvaða heimilisstörffinnstþér
skemmtilegust/leiðinlegust?
„Mér fmnst ljómandi skemmtilegt að
elda góðan mat en mér finnst ekkert
leiöinlegt, nema þá helst aðgeróar-
leysi.“
Baldvin Kristinn Baldvinsson.
Stundarþú einhverja markvissa
hreyfingu eða likamsrœkt?
„Ég syndi þegar tími gefst og fer þá
oftast austur í Hafralæk en svo fylgir
mikil hreyfing hrossunum og sauó-
fénu.“
Ert þú í einhverjum klúbb eða fé-
„Eg er í félagi hrossabænda, hcsta-
mannafélaginu Þjálfa og karlakómunt
Hreim.“
Hvaða blöð og tímarit kaupir þú?
„Hestinn okkar, Eiðfaxa og Tímann.“
Hvaða bók er á náttborðinu hjá
þér?
„Þaö cr Fjárhundurinn, ég er að temja
einn góóan skota þessa dagana.“
íhvaða stjörnumerki ertþú?
„Hingaó til hef ég verið talinn fiskur en
samkvæmt nýjustu fréttum er ég í mikl-
um vafa um þessi mál.“
Hvaðahljómsveitltónlistarmaður
er í mestu uppáhaldi hjá þér?
„Stórsöngvarinn Domingo hefur alltaf
ss og hunda
verið í miklu uppáhaldi hjá mér.“
Uppáhaldsíþróttamaður?
,Mi það sé ekki Siggi Sveins. Ég hcf
alltaf gaman af honum, það er svo rnik-
ill húmor í honum.“
Hvað horfir þú mest á í sjónvarpi?
„Ég reyni aó horfa á fréttimar.'1
Á hvaða stjórnmálamanni hef-
urðu mest álit?
„Ég hef nú haft töluvert mikió álit á
Halldóri Blöndal, landbúnaóarráðherr-
anum okkar, mér finnst hann hafa stað-
ió sig vel miðað vió aðstæður."
Hvererað þínu mati fegursti stað-
urá íslandi?
„Nú er úr vöndu að ráóa, en einhver
mesta fegurð sem ég hef séð í iandslagi
er þegar vorsólin kemur upp yfir klett-
um og íjörum Náttfaravíkur.“
Hvar vildirðu helst búa ef þú þyrft-
ir að flytja búferlum nú?
,Ág held ég gæti búið hvar sem er ef
svo bæri undir. Ef maður hcfur þá sem
eiu manni kærastir hjá sér þá held ég
þaó brcyti nánast engu.“
Hvaða hlut eða fasteign langar
þig mest til að eignast um þessar
mundir?
„Það er náttúrulega reióskemma til þess
að geta tamið allan ársins hring.“
Hvernig viltþú helst verja frí-
stundum þínuin?
„Ég myndi gjaman vilja feróast iueira."
Hvað œtlarðu að gera um helg-
ina?
,Bf flensa og færð leyfir þá ætla ég að
syngja á tónleikum í Þóroddsstaða-
kirkju á sunnudagskvöldió og í Reykja-
hlíóarkirkju á mánudagskvöldió.” KU
EITT MEÐ ÖÐRU...
Hækillinn
JÓHANNES ÁRELÍUZ
Hvað heldur við hæfi á nýju ári níu-
tíuogfimm - og ber meðal annars í
skauti sér kosningar til alþingis hins
háa svo og heimsmeistarakeppnina í
handknattleik (og fer víst að verulegu
leyti fram á Akureyri, þar munu leika
sér svíamir, frændur okkar helstir og
stærstir á norðurlöndum) - já hvað þá
heldur við hæfi en að vitna í Þórberg
heitinn Þóröarsson?
Gríp ég niður í grein Þórbergs
Olíkar persónur, og mun skrifuð 1914.
Meó skáletri stendur Mottó: íslandi
alt! Allir eitt!
Grein þessa er að finna ásamt
ýmsum öðrum forvitni- og læsilegum
í bókinni Olíkar persónur sem Sigfús
Daðason gaf út hjá útgáfu sinni Ljóð-
húsum 1976 og ritar bæði formála
fyrir og athugasemdir aftan vió. Ráð-
legg ég dyggum lesendum Dags og
unnendum Þórbergs að leita uppi
þessa ágætu bók.
„Svona er Island í dag“ ku al-
gengur frasi í nútímamálinu, ásamt
hugtökum eins og vaskur og jafnvel
vaskahús - og kannski einna síst í
upprunalegum merkingum þessara
orða - heldur haft yfir virðisaukaskatt
og bifreiðir skráðar í útlandinu, með
rauðum númerum. Datt mér þessi
frasi sjónvarpsstöðvar nr 2 í hug þeg-
ar ég var að glugga í Ólíkar persónur
um hátíðamar - og gefum nú Þór-
bergi orðið.
„En svo er sem máltækið segir, að
„heimur versnandi fer“. Helzt nú
hverju afhraki uppi alls konar viðurs-
tygð og angurgapalæti, bæði í orði og
æði, og er mörgum vel þenkjandi
manni raun að slíkri situation í helgi-
dómi tilverunnar. Eg óska þess tíó-
um, liggjandi á maganum yfir vorum
ódauðlegu syndurn, úthellandi mín-
um brennheitum tárum, að þeirra
manna yrði eingöngu getið í mál-
gögnum vomm ungmennafélaga, er
með oss vilja vinna aó skógrækt og
skíðabrautarvesini, boltaspiliríi og
áflogum á kristilegum grundvelli.
Landið er að blása upp; nakin fjöllin
eru að hrynja yfir oss og blásin og
ber moldarflögin glenna sig framan í
oss, eins og þegar himininn for-
skygnir í útsynningsgarra. Þetta má
ekki lengur svo til ganga. Það þarf að
klæöa fjöllin, mýrarfenin og moldar-
rofin á henni móður okkar. Einu sinni
var hún í skrúðgrænum mötli frá
toppi til táar, eða milli fjalls og fjöru.
Þá var gaman að lifa. Þá var líf
hér í landi, hraustar sálir í kjötmikl-
um og líflegum skrokkum. - Skíða-
brautin stendur við í stað, eins og
óumbreytan-legleikinn. En vaxandi
áhugi hinnar uppvaxandi kynslóðar á
skíðaferöum, ásamt vaxandi skíða-
ræpu, sýnir, að vér þurfum að eignast
góða skíðabraut, ásamt þinghúsi yfir
höfuóið á okkur og gaddavírsgirð-
ingu kringum Þingvöll.
Og vér ungmennafélagar höfum
ráðist þar á garðinn, sem hann er
hæstur. Þaó er sómi okkar, sveró
okkar og skjöldur á móti ómensku-
deyfðinni og þrekleysisdoðasóttinni í
landinu. íslandi allt! Allir eitt! Allir
eitt! allireitt! allireitt!
Boltaspilið er hið eina af fyrir-
tækjum vorum, er eigi virðist ætla að
deyja út. Og hækillinn gekk vel í vet-
ur. En þá sjaldan að vér fljúgumst á
fyrir publikum lendir alt í
handleggjameiðslum eða lærleggja-
brotum, svo að það getur ekki heitið
að fljúgast á á kristilegum grundvelli
og er líka brot á evulutioninni. Þjóðin
er að úrkynjast - einu sinni var hún
þó hraust. Menn eru orðnir kjötrýrir
og gauóalegir, rétt eins og þcir standi
í eilífu ástar-bralli, af því að enginn
nennir að fljúgast á. Það þarf að end-
urreisa þjóðina; steyta hana upp í
áflog og rofavinnu og skíðabrautar-
vesen og kenna henni að stinga sér
kollskít, til þess að hún fái holdin aft-
ur. - íslandi alt! Áfram! Upp og fram
en hvergi niður! íslandi alt! Allir
eitt!“
Síðar í þessum Þórbergsþætti seg-
ir svo:
„Fólkió hefur kepst við aö brokka
út um land í sumarfríinu, til þess að
svala hinni sídrepandi útsýnisþrá og
halda við þeim glæðum ódauð-leik-
ans, sem eiga að bera mannssálina á
vængjum heilagra stemninga að
hjarta hins ódauðlega lífsanda, sem
lifir og skröltir í öllu sköpunarverk-
inu, jafnvel hundasúrunum upp á-
Kjalamesi. Sumir hafa ritað hug-
næmar endur-minningar um ferðarölt
sitt og lýst með eldlegum orðum
þeim fátæklegu situationum sköpun-
arverksins, er fyrir augu þeirra hafði
borið á röltinu, svo að nöfn þeirra
gleymdust ekki óbomum kynslóðum
í bókmentum landsins.
En nú em flestir sestir unt kyrt og
reykja sigarettur sínar undir stræta-
ljósum þegar rökkva tekur og af er
létt striti og stríði daglega lífsins.
Mannsálimar eru orðnar nokkurs
konar botnvörpunætur, þaulsætnar á
veiðisælustu miðunum. Eliment vetr-
arins teygja sig inn í hvert hugskot
eins og heilagur friðarengill og fyllir
hjörtun fæðu og fögnuði. Nokkrir
hafa sofnað þeim hinum síðasta
svefninum; hafa nú Iagst milli fjögra
fjala upp í kirkjugarði og bíða þess
að lúðurinn gjalli í þokunni héma
fyrir ofan og saman safni lifendum
og dauðum. Aðrir hafa komið sér upp
afkvæmum og bíða þau þeirra forlaga
í vöggu sinni, er rangsleitni og
þröngsýni stóra mannanna á að búa
þeim til (. . .) fyrirheitna landið, þar
sem allir verða bræður. Margir hafa
trúlofast, sumir gifst, aðrir skilið að
borði og sæng. Nýjar vonir og hug-
sjónir hafa fæðst í höfðum margra, en
fjarað út meðal annara; margir hafa
getið sér frægð og frama, aðrir hafa
týnt mannorði sínu. Ymsum hefur
græðst fé, aðrir tapað aleigu sinni. En
allir era þó einu ári eldri en þeir vóra
um þetta leyti í fyrra og einu fótmáli
nær reiknings-skap og dómi. - „Svo
veltur tímans og hvelsins hjól.“„
Góðar stundir!
hœkill, -ils, -lar K hækilbein; aft-
urfótaskækill á fleginni húð;
vertu (bíddu) hcegur, h. minn
bíddu nú hægur kunningi
Sjá íslenska orðabók handa skól-
um og almenningi - Bókaútgáfa
Menningarsjóðs, Reykjavík 1990 - á
blaðsíðu 440 og hefst á hægviðri!