Dagblaðið Vísir - DV - 23.07.1994, Blaðsíða 14

14
LAUGARDAGUR 23. JÚLÍ 1994
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRjALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblað 180 kr. m/vsk.
Áfram þjófar
Forsætisráðherra Ítalíu og flokkur hans, Áfram Ítalía,
styðja stórþjófa Ítalíu. Þeir hafa sleppt 2000 mönnum úr
gæzluvarðhaldi og dregið úr baráttunni gegn mafíunni
og öðrum stórglæpaflokkum landsins. Jafnframt hefur
forsætisráðherrann reynt að skara eld að eigin köku.
ítalir fóru úr öskunni í eldinn, þegar þeir kusu yfir
sig Silvio Berlusconi í stað stjórnmálamannanna, sem
leystu spillingarhðið af hólmi í gömlu stjómmálaflokkun-
um og í arftakaflokkum þeiira. ítalir ímynduðu sér í
kosningunum í vor, að Berlusconi væri hvítur riddari.
í síðustu viku gaf Berlusconi út tilskipun um, að ekki
mætti halda mönnum í gæzluvarðhaldi vegna gruns um
ijárglæfra. Á grundvefli tilskipunarinnar var 2000 mönn-
um sleppt úr haldi, þar á meðal mörgum þekktustu
fjárglæframönnum stjómmála og viðskiptalífs á Ítalíu.
Þótt tilskipun Berlusconis hafi verið dregin til baka í
þessari viku, ganga hinir gmnuðu lausir og hafa fengið
nógan tíma til að spilla og eyða sönnunargögnum. Vegna
tilskipunarinnar verður mun erfiðara en ella að ná lögum
yfir þá, sem hafa stohð öhu steini léttara á Ítalíu.
Glæpaflokkar, stjómmálamenn og viðskiptahöldar
hafa háð stríð gegn þjóðfélaginu á ítahu. Gæzluvarðhald
var orðið að virkustu vöm saksóknara og dómara gegn
þessari aðfór. Það er nauðsynlegt við ítalskar aðstæður,
þótt annars staðar teljist það þrengja að mannréttindum.
Berlusconi tók persónulega þátt í aðfórinni að sak-
sóknurum og dómumm landsins og sagði þá hneppa
menn í gæzluvarðhald til að baða sjálfa sig í sviðsljósi
fjölmiðla. Hann hefur notað fjölmiðlaveldi sitt til að veit-
ast að þessum bjargvættum ítalska þjóðfélagsins.
Jafnframt hefur Berlusconi gert atlögu að yfirmönnum
ríkissjónvarpsins til að reyna að koma á alræði sínu í
ljósvakaheimi Ítalíu. Hann segir þá ekki kunna með fé
að fara og reynir að troða inn stuðningsmönnum sínum.
Með þessu er honum að takast að gelda samkeppnina.
í kosningunum á ítahu í vor féllu mafíuandstæðingar
unnvörpum fyrir stuðningsmönnum Berlusconis, sem
nutu fylgis þeirra, er áður höföu kosið samkvæmt fyrir-
mælum mafíunnar. Niðurstaðan var sigur fyrir glæpa-
flokkana, svo sem nú er smám saman að koma í ljós.
Er Berlusconi lagði fyrir sig stjómmál, var fjárglæfra-
veldi hans farið að riða til fahs. Fjárfestingarfyrirtækið
Fininvest skuldaði sem svarar 170 mhljörðum íslenzkra
króna. Gæzluvarðhaldsúrskurðir vom famir að færast
óþæghega nálægt hans mönnum og fyrirtækjum.
Raunar fæddist Qárglæfraveldi Berlusconis í jarðvegi
spillingar. Það var einn allra sphltasti sfjórnmálamaður
gamla tímans, Bettino Craxi, þáverandi forsætisráð-
herra, er úthlutaði Berlusconi sjónvarpsleyfunum, sem
urðu grundvöhurinn að fé hans og póhtískum frama.
ítalir áttuðu sig ekki á, að Berlusconi var að bjarga
eigin skinni. Þeir létu markaðsfræðinga hans hafa sig
að fífli og sáu ekkert fyrir glýjunni af auglýsingaherferð
í sjónvarpi. Niðurstaðan var hrapahegur ósigur skyn-
seminnar, sem ítölum er smám saman að hefnast fyrir.
í stað þess að nota kosningarnar th að útvega sér heið-
arlega sfjómmálamenn, fóm ítalir úr öskunni í eldinn.
Eina leiðin th bjargar málunum er, að framferði Berlu-
sconis leiði th stjómarkreppu og nýrra kosninga, þar sem
ítalir fái annað tækifæri, ef þeir vhja nota það.
í kosningunum notaði Berlusconi slagorð úr fótboltan-
um, Áfram Ítalía, sem nafn á flokki sínum. Nú segja
gárungamir, að réttnefni hefði verið: Áfram þjófar.
Jónas Kristjánsson
Nýtt átrúnaðargoð
Itala féll af stalli
í síðustu viku rann upp fyrir
ítölum að Silvio Berlusconi, mað-
urinn sem þeir hófu til valda eftir
að langætt valdakerfi var hrunið í
spiliingardíki, færir þeim ekki
lausn á vandanum sem við er að
fást heldur er hann sjálfur hluti af
vandamáhnu. Við þetta reis slík
reiðicdda með þjóðinni að Berlus-
coni varð að taka aftur tilskipun
sem hann hafði sett til að taka fram
fyrir hendur rannsóknardómar-
anna sem flett höfðu ofan af mútu-
þægni og glæpsamlegri fjárplógs-
starfsemi stjórnmálamanna og
tengla þeirra við blóöveldi maf-
íunnar.
Fyrst í stað reyndi Berlusconi
forsætisráðherra að þverskallast
og lét talsmann sinn hóta sam-
starfsflokkunum í ríkisstjóm
stjómarshtum og þingrofi styddu
þeir ekki tilskipun hans óbreytta á
þingi. En brátt kom í ljós að það
voru innantóm orð því að viðbrögð
almennings sýndu að færi máhð
fyrir kjósendur yrði það flokkur
Berlusconis, Áfram Ítalía, sem
gjalda myndi afhroð.
Meginefni tilskipunar Berlus-
conis var að leggja bann við að
rannsóknardómarar beiti gæslu-
varðhaldi th að granaðir einstakl-
ingar í mútu- og fiárdráttarmálum
hafi ekki aðstööu til að ónýta sönn-
unargögn eða beita vitni þrýstingi.
En aö auki var með tilskipuninni
afnumin heimhd rannsóknar-
manna í mafíumálum til að leyna
grunaða því að þeir séu undir rann-
sókn, þvert á móti skyldi þeim
kunngerð rannsóknin jafnskjótt og
hún hæfist. Má nærri geta hver
áhrif slíkt hefði á að afla vitnis-
burða á stöðum þar sem mafían
hefur haft líf manna í hendi sér um
langan aldur.
Rannsóknardómarar í málum
sem varða fiármálaspilhngu, með
þá fióra í Mílanó sem mest orð
hafa getið sér fyrir skelegga fram-
göngu í fararbroddi, thkynntu þeg-
ar í stað að þeir myndu æskja flutn-
ings í önnur verkefni væri þeim
með þessu móti gert ómögulegt að
leiða núverandi verkefni til eðh-
legra lykta. Rannsóknardómarar í
mafíumálum kváðu sér gert
ómögulegt að starfa með nokkurri
von um árangur með thskipun
Berlusconis.
Roberto Maroni, innanríkisráö-
herra úr Norðurbandalaginu, lýsti
svo yfir að thskipuninni hefði for-
sætisráðherra komið í gegnum rík-
issfjóm með blekkingum, og hann
myndi biðjast lausnar fengi hún
samþykki þingsins, Berlusconi
skoraði á ráðherra sinn að biðjast
afsökunar á þessum ummælum
eða hverfa úr ríkisstjórn tafar-
laust. Kom þá Umberto Bossi, for-
ingi Norðurbandalagsins, th skjal-
anna og kvað flokkinn sem heild
standa að baki Maroni. Ný ríkis-
stjóm yrði mynduð degi eftir að
Berlusconi féhi á thskipuninni.
Þar með hafði forsætisráðherr-
þeirra væri sönnuð. Sú viðbára
gerði aðeins hlt verra fyrir hann
því bent var á að gæsluvarðhalds-
heimhd yrði áfram í ghdi fyrir grun
um margs konar smærri afbrot. Því
væri í raun aðeins verið að hlífa
stórþjófum en smáþjófar yrðu
áfram beittir hörðu.
ítalskir fiölmiðlar, sá hluti þeirra
sem Berlusconi ræður ekki, héldu
því fram að fyrir dyram hefðu stað-
ið nýjar handtökuthskipanir rann-
sóknardómara á hendu kaupsýslu-
mönnum, sem meðal annars tengd-
ust Fininvest, eignarhaldsfélagi
Berlusconi-fiölskyldunnar á stór-
eignum af ýmsu tagi. Þá liggur það
fyrir að rannsókn er hafin á hendur
Paolo, bróður og kaupsýslufélaga
forsætisráðherrans, fyrir mútu-
greiðslur, og á hann að koma fyrir
rétt síðar á árinu.
Bettino Craxi, fyrrum forsætis-
ráðherra og sá stjómmálamaður
sem nánust tengsl hefur haft við
Berlusconi á kaupsýslubraut hans,
er borinn þyngri mútusökum en
flestir aðrir stjórnmálamenn á ítal-
íu. Hann dvelur í veglegu húsi sínu
í Túnis neitar að sinna stefnum
rannsóknardómara í Mílanó,
heimaborg þeirra forsætisráðherra
beggja, og ber við sykursýki. Við-
leitni th að fá hann framseldan
hefði oröið að engu um leið og til-
skipun Berlusconis stöövaði fram-
gang spillingarmálanna.
Berlusconi á fréttamannfundi að verja tilskipun sína. Þar kallaði hann
rannsóknardómara i mútumálum „auglýsingasjúkar sjónvarpsstjörnur"
og neitaði að svara nokkurri spurningu fréttamanna. Simamynd Reuter.
ann tapað og sá þann kost vænstan
að semja við hina stjórnarflokkana
um aö þingið hafnaði thskipuninni
sem það verður að taka afstöðu th.
í staðinn komi lagafrumvarp um
réttarfarsefni, en án þess að svipta
Magnús Torfi Ólafsson
rannsóknardómara í spihingar-
málum gæsluvaröhaldsheimhd og
án þess að létta leyndarheimhd af
í rannsókn mafíumála.
Berlusconi reyndi að verja til-
skipun sína með því að verið væri
að verja mannréttindi, hindra
fangelsun manna áður en sekt
Erlend tíðindi
Skoðanir annarra
Hrun dollarans
„Gífurleg verðlækkun dollarans gagnvart jap-
anska jeninu virðist vera til langframa. Á undanfóm-
um þremur vikum hefur doharinn hvað eftir annað
slegið fyrri met í lágu gengi frá lokum heimsstyijald-
arinnar síðari. í bhi er ekkert sem bendir til þess
að gengi doharans í Japan verði mikið yfir 100 jenum
sem er hinn sálfræðhegi múr sem nú hefur veriö
rofinn. Ein af ástæðunum fyrir lágu gengi dollarans
er stjómarskipti í Japan. Þau veikja trú manna á
að nokkuð verði gert til að draga úr gífurlegum hagn-
aði Japana í viðskiptum við Bandaríkin.“
Ur forustugrein Politiken 18. júlí.
Leyfum Tævan að vera með
„Hlutur Tævans í stjómmálum og efnahagslífi
Austur-Asíu er of mikhl th að hægt sé að sniðganga
það i hinni nýju heimsskipan sem er að myndast að
kalda stríðinu loknu. Það á heima í fríverslunarsam-
tökunum WTO og það ætti að taka þátt í öryggisvið-
ræðum ASEAN-bandalagsins sem fara fram i Bang-
kok síðar í mánuðinum. Og helst af öllu ætti að leyfa
landinu inngöngu í Sameinuðu þjóðimar."
Úr forustugrein New York Times 18. júlí.
íþrótt úthverfanna
„Það voru ekki margir af þeim milljónum Banda-
ríkjamanna sem horfðu á útslitaleik Brasilíu og ítal-
íu í heimsmeistarakeppninni sem ekki stóð á sama
um hver vann. Nær hvarvetna annars staðar í heim-
inum kann knattspyrnan að vera ástríða. i Banda-
ríkjunum er hún hins vegar enn miklu fremur íþrótt
sem iðkuð er í úthverfunum en íþrótt sem þorri al-
mennings horfir á.“
Cr forustugrein Washington Post 19. júlí.