Dagblaðið Vísir - DV - 17.01.1995, Blaðsíða 6

6
ÞRIÐJÚDAGUR 17. JANÚAR 1995
Neytendur
Sighvatur Björgvinsson, iðnaðar- og viðskiptaráðherra:
Neytendavemd er á
lágu stigi hér á landi
- skortir skilning stjómmálamanna, segja Neytendasamtökin
Sighvatur segir aö íslenskir neytendur geti að hluta til kennt sjálfum sér um hvernig komið er í neytendamálum
þar sem neytendasjónarmið hefur að hans mati vantað í hugsunarhátt íslendinga. DV-mynd
„Það hefur vantað neytendasjón-
armið í hugsunarhátt íslendinga.
Það sem við erum að gera til úrbóta
í neytendamálum núna er fyrst og
fremst tilkomið vegna þess að við
erum að gerast aðilar að fjölþjóðleg-
um samtökum eins og EES og GATT
þar sem gerðar eru mjög strangar
kröfur um neytendavernd. Flest önn-
ur lönd eru löngu búin að taka það
upp hjá sér en við höfum látið liggja
í láginni. Upphefð íslendinga kemur
því að utan,“ sagði Sighvatur Björg-
vinsson, viðskipta- og iðnaðarráð-
herra, í samtali við DV.
Sighvatur sagði neytendavemd
hafa veriö á mjög lágu stigi hér á
landi, langt á eftir öðrum þjóðum, og
að hluta til gætu íslenskir neytendur
kennt sjálfum sér um hvemig komið
væri. „Við höfum núna verið að leiða
í okkar lög ákvæði um neytendavemd
í löngum bunum vegna EES-samn-
ingsins en ekki vegna þrýstings að
heiman," sagði Sighvatur.
Nógu gott í þá
Aðspurður sagði Sighvatur að lengi
mætti deila um hvaðan frumkvæði
að slíku ætti að verða til. „Oft er það
vegna þrýstings í samfélaginu, fólk
vill fá einhverjar tilteknar lagasetn-
ingar fram. Hér á íslandi hefur verið
ákaflega lítifl skilningur á neytenda-
málum og neytendavernd. Lengi vel
mótuðust verslunarhættir af því að
„þetta væri nú nógu gott í þá.“ Það
eru t.d. ekki mörg ár síðan neytendur
fengu kost á því að velja sér kjöt úr
kjötborði. Áður valdi afgreiðslufólk-
ið einfaldlega og það var tekið mjög
óstinnt upp ef neytandinn vildi hafa
einhver áhrif á þaö,“ sagði hann.
Sighvatur sagði að öll íslensk land-
búnaðarpólitík gengi út frá hags-
munum framleiðenda en ekki neyt-
enda. „Og samtök eins og verkalýðs-
hreyfmgin, sem ætti að hafa neyt-
endasjónarmið fyrir augum, hafa t.d.
stutt sjónarmið framleiðendanna en
ekki neytendanna í landbúnaðar-
pólitíkinni."
Aðspurður taldi hann Neytenda-
samtökin hafa staðið sig ágætlega,
þau væru öflug samtök. „Hins vegar
njóta þau hvorki sama stuðnings
stjórnvalda, löggjafans né almenn-
ingsálits eins og víðast hvar í kring-
um okkur. Það er verið að ráða bót
á því núna með lagasetningum."
Stjórnmálamenn skortir
áhuga
„Upphefðin kemur utan frá varð-
andi löggjöf þegar íslenskir stjórn-
málamenn hafa ekki áhuga á neyt-
endalöggjöf. Þau lög sem hafa komið
hingað í kjölfar EES-samningsins
eru lög sem Neytendasamtökin hafa
um árabil óskað eftir. Áhugaleysi
stjórnmálamanna hefur verið þvilíkt
að það hefur þurft EES-samning til
og mér finnst það segja allt um
stjórnmálamenn þegar „upphefðin"
kemur utan frá,“ sagði Jóhannes
Gunnarsson, framkvæmdastjóri
Neytendasamtakanna.
Hann sagðist vera sammála. Sig-
hvati í því að Neytendasamtökin
nytu ekki sama stuðnings stjórn-
valda og lögggjafans og sams konar
samtök í nágrannalöndunum.
„Stjórnvöld hafa ekki sýnt Neyt-
endasamtökunum neinn áhuga og
ekki metiö neytendastarf eins og gert
er annars staðar. Við tölum reglu-
bundið við þessa aðila en okkur hef-
ur hins vegar lítið orðið ágengt vegna
algjörs áhugaleysis af þeirra hálfu.“
Algjör skortur á skilningi
Jóhannes sagði Sighvat hins vegar
segja mjög rangt til um áhuga al-
mennings á þessum málum. „Ef við
miðum við íbúafjölda hér á landi eru
Neytendasamtökin fjölmennustu
neytendasamtök í heiminum. Við
bara búum í svo fámennu þjóðfélagi.
Stjórnvöld á Norðurlöndum hafa tal-
ið sig þurfa aö leggja mjög mikið íjár-
magn í neytendamál vegna fámennis
í þeim löndum. Samt erum við marg-
falt færri hér á landi sem sýnir aftur
algjöran skort á skilningi þessara
aðila,“ sagði Jóhannes.
Hann sagðist vonast til aö ljós
rynni upp fyrir stjórnmálamönnum,
að þeir færu að meta hagsmuni neyt-
enda í stað þess að sjá einungis
þrönga hagsmuni framleiðenda. „Að
sjálfsögðu vildum við geta staðið
okkur miklu betur en starfsemin tak-
markast að sjálfsögðu af því fjár-
magni sem viö höfum. Á meðan
Neytendasamtökin eru styrkt um 13
krónur á hvem íbúa hér verja stjórn-
völd annars staðar á Norðurlöndum
allt að 130 krónum á íbúa til neyt-
endastarfs. Við erum of fámenn þjóð
til að neytendur geti staðið einir und-
ir rekstrinum," sagði Jóhannes.
Daglegar reykingar 12-16 ára
grunnskólanema
9%
8
7
6
5
4
3
2
1
0
IPV
Kínverskur
pottréttur
með spergli
Það ætti enginn að fá samviskubit
yfir því að borða þennan girnilega
pottrétt því í honum eru einungis 660
hitaeiningar, eða 165 í hverjum
skammti. Rétturinn er fyrir fjóra og
hann er mjög einfaldur í alla staði.
500 g magurt nautakjöt
2 msk. soyasósa
1 msk. mysa
1 hvítlauksgeiri, smátt skorinn
V* msk. kanill
% msk. engifer
1 tsk. karrí
1 dós sperglar (aspas)
1 bolli nautakjötskraftur
maisenamjöl eða sósujafnari
Skerið kjötið í þunna strimla. Bland-
ið kryddi, soyasósu og mysu saman
og helliö yfir kjötiö. Látið bíða í 6
klst. í ísskáp. Brúnið kjötið. Hellið
kryddleginum á pönnuna ásamt kjöt-
krafti og sperglum og sjóðið í u.þ.b.
1 mínútu. Þykkið með maisenamjöh
eða sósujafnara ef vill. Boriö fram
með hrísgrjónum ('A b. soðin hrís-
gijón = 112 he.).
Hreinsielnin eru seld í 140 ml
brúsum.
Allirblettirá
brott
„Við bjóðum fimm tegundir
af hreinsiefnum sem ætluð eru
til að hreinsa bletti úr fötum,
teppum, áklæðum og öðrum efn-
um. Hreinsiefnin eru númeruð
frá 1-5 og eiga hvert fyrir sig við
ákveðnar tegundir bletta, s.s.
blóðbletti, kaffibletti, kúlupenna-
bletti o.s.frv.," sagði Ólafur Egg-
ertsson en eiginkona hans,
Kristjana Gísladóttir, er eigandi
fyrirtækisins K.G. í Njarövík sem
markaðssetur hreinsiefnin.
„Hreinsiefnin eru þýsk og voru
upphaflega framleidd fyrir efna-
laugar. Það þarf sáralítið af þeim
og þau eru auðveld í notkun. Eft-
ir að efnið hefur verið sett á blett-
inn er það látið vinna í nokkrar
mínútur og síðan er flíkin þvegin
eða teppið þrifið með volgu sápu-
vatni,“ sagði Ólafur. Hreinsiefiiin
fást í flestum stórmörkuðum og
kosta á bihnu 2-100 krónur
stykkiö út úr búð.
Ódýr líkams-
Víðar Guðjohnsen í Heilsu-
ræktinni, Hótel Mörk, hafði sam-
band við okkur og var ósáttur við
aö hafa ekki veriö með í verð-
könnun DV á líkamsræktar-
stöðvum sem birt var í blaðinu í
síðustu viku. Viðar, sem býður
upp á tækjasal en enga þol-
fimi/leikfimi, sagðist bjóða lægsta
verðið, bæði fyrir mánaðarkort
og 3ja mánaða kort, „eins og allt-
af‘. Mánuöurinn kostar 2.900 kr.
hjá Viðari og þrír mánuðir kosta
6.800 kr.
húsinu
Linda Pétursdóttir, eigandi
Baðhússins, vildi einnig koma
sínu verði aö en einn mánuður í
Baðhúsinu kostar 4.990 kr. og
þrir mánuðir 13.500 kr. „Við bjóð-
um bæði upp á þolfimi/leikfimi
og tækjasal en einnig jóga-
kennslu sem er innifalin í verð-
inu. Svo fá konurnar ókeypis
handklæði, slopp, sjampó og hár-
næringu þegar þær koma og 10%
afslátt af nuddi og snyrtingu,"
sagði Linda.
Ódýrari
Einnig haföi Agústa Johnson
í Stúdíói Ágústu og Hrafns sam-
band og var ósátt við aö einungis
væri tekið niöur verð á eins og
3ja mánaöa kortum en þau voru
dýrust hjá henni. „Víð leggjum
enga sérstaka áherslu á þau kort
og bjóðum upp á marga ódýrari
möguleika. Atta tíma kortin
kosta t.d. bara 4.200 kr. og 12 tíma
kortin 4.600 kr. Einnig erum við
með bónusklúbb í gangi þar sem
mánuðurinn kostar bara 3.300 kr.
ef fólk er með 12 mánaða kort og
3.890 kr. ef það er með 6 mánaða
kort. Mér finnst verðkönnunin
því ekki gefa rétta mynd, við er-
um ekki dýrust þegar upp er stað-
iö,“ sagði Ágústa.