Þjóðviljinn - 22.03.1953, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn - 22.03.1953, Blaðsíða 4
4) — ÞJÖÐVILJINN — Sunnudagur 22. marz 1953 Þjóðareining gegn her í landi Fnrve0ur einingArtnimr Afmælissamsöngur Vegna fjölmargra fyrir- spuma sem mér hafa borizt í bréfum, símtölum og per- sónulegum viðtölum út af greinum minum um þjóðar- einingu gegn her á íslandi vil ég biðja Þjóðviljann að birta eftirfarandi yfirlýs- ingu: Fyrir hönd samherja minna sem eru úr öllum flokkum og einnig utan flokka tilkynni ég hér með að hafin verður skipulögð andspyrnulhreyfing gegn hernáðarandanum !á íslandi. Verður boðað til þjóðarnáð- stefnu um þessi mál 5.—7. maí í vor. Þar verður öll- um andmælum gegn hernum og hernaðarandanum á Is- landi beint í einn farveg. I þriðjudagsblaði Þjóðvilj- ans, þann 24. þ.m., verður skýrt frá tilhögun og verk- efinum hreyfingarinnar og þjóðarráðstefnunnar. Ég þákka bréfin og hvatn- ingarorðin sem mér hafa borizt. Með vinsemd. G. M. M. Ritstjóri: Guðmundur Arnlaugsson Drottningarbragð á 20. skákþ. Sovétríkjanna Moskvu 1952. Botvinnik Keres 1. d2—d4 Rg8—f6 2. c2—c4 e7—e6 3. Rbl—c3 d7—d5 4. c4xd5 e6xd5 5. Bcl—g5 Bf8—e7 6. e2—e3 0—0 7. Bfl—d3 Rb8—d7 8. Ddl—c2 Hf8—e8 9. Rgl—e2 Rd7—f8 10. 0—0 c7—c6 Keres neyðist til að valda d-peð- áð, hann hefði getað reynt c7—c5 í 9. leik, en sá leikur hefur líka sína igalla- Nú á maður von á •rólegri minnihlutasókn hvíts á drottningarvæng: b2—b4—b5 og næsti leikur hvits styður þá skoðun. 11. Hal—bl Be7—d6? Ekki Þarf að láta sig dreyma um að Bötvinnig sjáist yfir hót- unina Bxh2f, Rg4f og Dxg5. En Heikurinn er tímiatap, því að biskupinn þarf :að fara til e7 aftur. Líklega er Re4 einna bezt. 12. Kgl—hl Rf8—g6 13. f2—f3! Nú var Keres reiðubúinn að leika h6 og ná mótvægi með sóknartilraunum kóngsmegin, en Botvinnik skiptir um áætlun á réttu augnabliki og hefur kóngs- sókn sjálfur. Nú svarar hann h6 með Bxf6 og e3—e4—e'5. Þessi snilldarlega stefnubreyting veld- ur þáttaskilum, því að Keres er illa undir sóknina búinn. 13. ... Bd6—e7 14. Hbl—el! Rf6—d7 15. Bg5xe7 He8xe7 16. Re2—g3! í skákinni er það gullvæg regla að láta sverðið vofa yfir höfði andstæðingsins, en halda hon- um í óvissu um hvenær höggið ríði af. Hér má búast við e3—e4 í hverjum leik en Botvinnik still- ir sig, undirbýr og heldur sem flestum sundum opnum. 16. ... Rd7—f6 17. Dd2—f2 Bc8—e6 18. Rg3—f5 Be6xf5 19. Bd3xf5 Dd8—b6 20. e3—e4 d5xe4 21. f3xe4 Ha8—d8 22. e4—e5 Rf6—d5 23. Rc3—e4 Rg6—f8 24. Re4—d6 Db6—c7 Hvítur hótaði Rxf7! 25. Bf5—e4 Rf8—e6 26. Df2—h4 g7—g6 Þessi leikur veikir kóngsstöðuna hættulega, h6 dugir ekk; vegna Rd6—f5xh6! Rf8 dugir heldur ekki til lengdar, hvítur getur leikið Hf3 með margvíslegum hótunum á h-, g- og f-línu. 27. Be4xd5 c6xd5 28. Hel—cl! Dc7—d7 29. Hcl—c3 Hd8—f8 30. Rd6—f5! Hf8—e8 Vitaskuld má ekki drepa riddar- ann, og He7—e8 dugir ekki held- ur vegna Df6! Sókn Botvinniks er orðin svo sterk að hann lítur ek-ki við skiptamuninum. 31. Rf5—h6f 32. Dh4—f6 33. Hc3—f3 34. Rh6xf7 35. Df6—g5 36. Rf7—h6 Kg8—f8 Re6—g7 He8—c8 He7—e6 Rg7—f5 Dd7—g7 37. g2—g4 og Keres gafst upp. Framhald á 11. síðu. Sunnudaginn 15. marz hélt Samband íslenzkra karlakóra samsöng í Gamla bíó í Reykjavík í tilefni af 25 ára afmæli sam- bandsins. Fjórir kórar tóku þótt í samsöngnum í þessari röð: Svanir af Akranesi undir stjórn Geirlaugs Árnasonar, undirleik annaðist Fríða Lárusdóttir, Karla kór Reykjavíkur undir stjóm Sig- urðar Þórðarsonar, undirleikari Fritz Weisshappel, Þrestir úr Hafnarfirði undir stjórn Páls Kr. Pálssonar, undirleikari Carl Billich og Fóstbræður úr Reykja- vík undir stjórn Jóns Þórarins- sönar, Cárl Billich annaðist uhd- irleik. Auk þess' sungu allir kór- arnir tvö lög saman, undir stjóm Ingimundar Ámasonar söng- stjóra Geysis á Akureyri. Söngur þessa móts var yfir- leitt vel af hendi leystur, og bar vott um góða þjálfun kóranna. Einn þeirra, Svanir af Akranesi, sýndi athyglisverða framför frá síðasta móti. Raddir hans eru nú fágaðri og allur söngur hans hef- ur fengið aukna reisn. Verkefna- val hans vakti líka athygli. Hann flutti m. a. tvö vel >gerð kórlög eftir Skarphéðin Þorkelsson, sem lítið eru kunn, þótt langt sé umliðið síðan kórlagasafn þessa höfundar birtist á prenti. Þrestir sungu m. a. Gunnarsmál, en það er 10. og síðasti liður í verki Jóns Laxdals „Gunnar á Hlíðarenda“. Munu Þrestir hafa fyrstir flut’t' þetta verk í heild á samsöng í Hafnarfirði fyrir skömmu. Sumir þættir þessa verks, einkum dúettarnir „Gunn- ár og Njáll“ og „Gunnar og Kol- skeggur" hafa att miklum vin- sældum að fagna í landinu um áratugi. Það er vel gert að kynna nú ver-kið í heild. Reykjavíkur- kórarnir skara enn sem fyrr fram úr um sönglega getu. Það olli þess vegna vonbrigðum að þeir höfðu ekki á þessu merka afmæli ný viðfangsefni að kynna áhey.rendum. Karlakórarnir hafa gegnt þýð- ingarmiklu hlutverki í íslenzkrr tónmenningu fram til þessa. Þeir voru víða fyrstu boðberar fé- lagslegrar tónlistariðkunar í sveitum og sjávarþorpum okkar strjálbýla lands. Á síðustu árum hafa þeir sumstaðar haft for- göngu um stofnun tónlistarskóla t. d. á Siglufirði. Er slíkt lofsvert framtak, sem ætti að gera orðið öðrum til fyrirmyndar. Það er álit sumra að tímar karlakórssöngsins séu senn á enda, vegna aukinna kynna þjóð- arinnar af annarri og fullkomn- ari tónlist. Hið þrönga raddsvið karlakórs’ins ' muni verða söng hans að aldurtila. Þetta er misskilningur. ís- lenzku karlakóramir, eins og þeir hafa náð mestum þroska eiga bæði nægilegt raddsvið og nægilega tækni til þess að getá flutt góða list. — Því gildi listar verður ekki fremur mælt á víð- áttur raddsviðs en aðra kvarða. Hinu verður ekki neitað að at- hygli þjóðarinnar beinist nú ekkí að söng þeirra í jafnríkum mælí sem fyrr, og ber þar hvort tveggja til að þjóð okkar á nú fleiri kosta völ en áður og svo hitt sem er mikilvægara að söngvaval þeirra, ef nokkuð má marka af þessu móti, ber um þessar mundir ótvíræð merkí stöðnun'ar. Og það er aðeins á valdi sjálfra kóranna að leysa sig úr þeim læðingi. Kórar okkar eiga ennþá ókannaðar víðar lend úr í heimi tónbókmenntanna. Þeir eiga með öllu ósungnar kór- bókmenntir 16. aldar, en þá voru samin fegurst verk sinnar teg- undar, sem enn hafa Verið skrif- uð fyrir kór. Þá er heimur hins slavneska þjóðlags enn að mestu ónumið land ísl. kórum, og síð- ast en ekki. sízt hafa kórarnir enn ekki gert neitt teljandi til að örfa sköpun þjóðlegra ís- lenzkra sönglaga. Við eigum þeg- ar nokkur prýðileg karlakórslög í þjóðíegum stíl, og eru hin Framhald á 11. síðu. „KUNNUGUR skrifar: „Fyrir síðustu helgi varð lítil stúlka fyrir bíl. Aðstandendur stúlk- unnar fóru fram á það við lögregluna að ekki yrði getið um slysið í blöíum, og lágu til þess ærnar persónulegar ástæður, veikindi móður stúlk- unnar. Engu að síður kom frétt um atburðinn bæði í Morgunblaðinu og Vísi. I þokkabót voru fréttimar þannig samdar, að varla var í þeim nokkurt atriði rétt. Nafn stúlkunnar var skakkt, heimilisfang sömuleiðis, og Vísir sagði að tveggja tonna ibíll hefði ekið yfir mitti stúlkunnar, og hefðu þó bláða- mennirnir !átt affi geta sagt sér það sjálfir hvað af því hefði hlotizt. Mér finnst þetta mjög ámælisvert; bæði tillits- leýsið við aðstandendur og eins hitt að gæta ekki þeirr- ar lágmarksskyldu að afla sér réttrar vitneskju áður en hlaupið er í blöðin. En ef til vill þurfa þeir sem vinna við Morgunblaðið og Vísi að búa til rangar fréttir til þess að geta fyllt blöðin. — Kunn- ugur“. ★ #JSTT}LKA“ skrifar: „Uhi síð- Fréttir um slys. — Skíði í strætisvögnum Pöntunardeild Kron — Eingöngu ílugvélabenzín ustu helgi fór ég á skíði. Þegar ég kom í bæinn 'þurfti ég að komast heim með skíð- in, en ég bý í úthverfi. Stræt- isvagninn minn var rétt ný- farinn og ætlaði ég þá áð taka hraðferð sem skemmra fór. Þar var mér neitað um inngöngu með skíðin. Ég beið þá eftir vagninum mínum í 20 mínútur, en þegar hann kom fékk ég sömu svör, ég fengi ekki að hafa skíðin með, það væru fyrirmæli frá æðri stöðum. Ég neyddist þá til að taka bíl heim, og kostaði hann 20 kr., en það er mikiffi fé ofan á kostnaðinn við skíðaferðina. Mér finnst það vera skylda strætisvagnanna að láta almenningi þá þjón- ustu í té að flytja skíði um helgar; a.m.k. þegar vagnarn- ir eru ekki fyllrí en þeir voru í þfötta skipttffi. En ráðamenn þessara farartækja virðast ekki hugsa mikið um þjón- ustu sína við bæjarbúa. — Stúlka“. ★ ÞAKKLÁT húsmóðir" skrif- ar: „Þess ber að geta sem vel er gert, þótt bæði ég og fleiri séum fundvísari á það, sem aflaga fer. Ég vil koma hér á framfæri þökkum til for- rláðamanna Kron fyrir að hafa komiffi á fót pöntunar- deildinni, því að þa'ð er á- reiðanlega þarft fyrirtæki. Þar sem ég efast um, að fólk geri sér yfirleitt grein fyrir, hvað hægt er að spara mikla fjár- muni með því að verzla þar að staðaldri me'ð nauðsynjar heimilanna, þá vil ég hér gera grein fyrir fyrstu viðskiptum mínum við pöntunardeildina. Ég skal a’ð vísu fýrát gera þá játningu, að ég hef ekki að staðaldri verzlað vi’ð Kron, heldur viffi ágætan kaupmann, sem rekur myndarverzlun í næsta nágrenni við mig. — Nú ætla ég að skýra frá verði þeirra vara, sem ég pantaði í pöntunardeildinni og innan sviga set ég svo verð vörunn- ar í verzlun kaupmannsins, sem ég hef venjulega haft vi'ðskipti við. Pöntunin var- sem hér segir: Verðlæk'kun miðaffi við kaup- mannsverðið, sem heimili mitt hefur búiffi við undanfar- in ár. Hversu mikið viðskipti við pöntunardeildina koma til með að spara mínu heimili t. d. á ári lá ég erfitt með að gera fullnægjandi grein fyrir í svipinn, en ég veit, að það nemur hundruðum króna og er heimili mitt þó ekki stórt. Ástæðan til þess, að ég sendí Bæ jarpós tinum þessar línur Pöntunarverð Kaupmannsverð 5 kg strásykur . 3/10 kr. 15.50 (3/40 kr. 17.00) 4 kg púðu”sykur .......... 3/00 kr. 12.00 (5/25 kr. 21.00) 6 kg haframjöl ........... 2/90 kr. 17.40 (3/30 kr. 19.80) 5 kg hveiti .............. 2/80 kr. 14.00 (3/15 kr. 15.75) 2 kg hrísgrjón ........... 6/25 kr. 12.50 (7/05 kr. 15.90) 6 p. þvottaduft .......... 3/80 kr. 22.80 (4/80 kr, 28.80) 6 kg rúsínur ............. 9/00 kr. 54.00 (11/35 kr. 68.10) 2 st. suðusúkkulaði ...... 11/20 kr. 22.40 (12/25 kr. 26.60) Samtals kr. 170.60 212.85 Ekki er nú hægt að segja að þetta sé stór pöntun, né komi til með að endast heimilinu til langframa, en samt hagnaöist heimilið um kr. 42.25 á því affi verzla við pöntunardeildina í stað þess að kaupa Vöruna í smásöluverzlun kaupmannsins og er hér um að ræða hvorki meira né minna en 20% er sú, að ég vii vekja athygli fólks á þeirri mik’.u kjarabót, sem Kron gerir almenningi nú kleift að fíera sér í nyt. Og getur svo hver og einn reynt að reikna út, liversu þessi viðskipti koma til meffi að spara honum. En það er ekki svo lítil kjarabót að fá jafn- Framhald á 3.‘ síðu.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.