Þjóðviljinn - 21.04.1953, Blaðsíða 1

1
Iriðjudagur 21. apríl 1953 — 18. árgangur — 88. tölublað
Ungir Sagsbrún-
Leshringurinn verður í
kvöld, þriðjudag, í skrif-
stofu Dagsbrúnar ki. 8.30.
Bandarískum föngum bann-
að að fala við blaðamenn
Bera til haka sögur um cð reynt hafí veriS oð
þvinga þá til kammúnisma
Fangaskiptin hófust við Panmunjom í gærmorgun kl.
9 eftir staðartíma. Norðanmenn framseldu 100 fanga, en
Bandaríkjamenn um 600.
Mikill fjöldi blaðamanna var
viðstaddur fangaskiptin og
fengu þeir að ræða við suma
fangana, en ekki alla. Fangarn-
ir sögðu flestir, að þeir hefðu
sætt góðri meðferð; matar-
skammturinn liefði að vísu
verið naumur í upphafi, en úr
því hefði rætzt síðar. Allir
höfðu þeir fengið sérstakam
tóbaks- og sykurskammt.
Fréttaritarar segja, að fang-
arnir séu grannholda, en mjög
sólbakaðir og greinilegt, að
þeir hafi haft mikla útivist.
Brezku fangarnir sögðu að
þeim hefði verið séð fyrir í-
Þiúðviuinn
Staða deildanna í á-
skrifendasöfnun og
söfnun 10 kr. hækk-
unar á áskrifenda-
gjöid 18. apríi 1953
Áskrifendur Iliekkanir
Vestuideild 14 15
Nesdeild 7 5
Meladeild 10 18
Valladeild 9 12
Skerjafjarðard. 8 3
Skuggahv.deild 33 17
Þinglioltsdeild 24 - 23
Njarðardeild 40 37
Skóiadeild 10 21
Earónsdeild 8 11
Bolladeiid 13 16
Hlíðadeild 14 18
Sunnuhvolsdeild 29 17
Háteigsdeild 4 6
Túnadeild 9 17
Laugarnesdeild 29 25
Kleppsholtsd. 8 18
Langholtsdeild 14 20
Vogadeild 24 26
Sogadeild 23 11
Bústaðadeild 8 9
Þórsdeild 1 8
Kópavogsdeiid 14 8
Eins og ofanrituð skýrsla um
brúttó árangur ber með sér er
misjafn gangur l'jóðviljasöfnunar-
innar í deildunuin. Nokkrar hafa
staðið sig prýðilega, eins og- t.d.
Skuggahverfisdeild, Njarðardeild
og Sunnuhvolsdeild. Þá lioma
Þingholtsdeild, Laugarnesdeiid,
Vogadeild ofl. sem óneitanlega
hafa tekið vel til heiidinni i þess-
ari söfnun og eiga eftir að sýna
enn meiri árangur um það er
lýkur.
Hins vegar skal þeim deildum,
sem enn eru skcmmra á leið komn-
ar, bent á, að ef þær hefðu skil-
að svipuðum árangri og þær deild-
ir, sem bezt hafa gengið fram
hingað til, værum við nú komin
langieiðina að markinu. Er þess
því fastlega að vænta að hinar
hægfara deildir taki nú á sig
rögg og reki af sér slyðruorðið
og jafni metin helzt fyrir 1. maí.
I
þróttaáhöldum og hefðu verið
haldnir kappleikir í fangabúð-
unum. 1 fréttum var getið um
bandarískan liðsforingja, sem
sagði, að aðbúð fangaana hefði
verið ,,hneykslanleg“ ea frá-
sögn hams stakk í stúf við
frásagnir félaga hans.
Bógur borinn til baka.
Blaðamenn spurðu fangana,
hvort það væri rétt, sem
bandaríska herstjórnin hefur
haldið fram, að reynt hefði
verið að þvioga þá og kúga
til kommúnisma. Flestum föng-
unum bar saman um, að um
ekkert slíkt hefði verið að
ræða. Hins vegar sögðu sumir,
að í fangabúðum, þar sem þeir
hefðu dvalizt hefðu á hverjum
degi verið fluttir fyrirlestrar
um alþjóðamál og hefði föng-
unum verið frjálst hvort þeir
vildu á þá hlýða eða ekki.
Einnig hefði verið dreift á
meðal þeirra fræðsluritum um
kommúnisma, en livorki þving-
unum né hótunum beitt til að
þeir læsu þau. Þeir sögðu,
nokkrir félagar þeirra hefðú
orðið fyrir áhrifum af þessurh
fyrirlestrum og ritum og hefðu
ákveðið að ganga í kommún-
istaflokk þegar þeir kæmu
heim.
Mega ekki tala við blaða-
menn.
Þegar blaðamennirnir fóru
fram á að mega tala við þá
fanga, sem gerzt hefðu komm-
únistar, var þeim tilkynnt, að
Mark Clark, yfirhershöfðingi
Bandaríkjanna í Kóreu, sem
kominn var til Panmunjom til
að taka á móti fcmgunum,
liefði gefið fyrirmæli um, að
þessir fangar mættu að svo
stöddu engin viðtöl eiga við
blaðamenn.
Helmingur þeirra hundrað
fanga, sem norðanmenn skil-
uðu í gær voru Suður-Kóreu-
menn, en hinir flestir banda-
rískir og brezíkir. Fangamir
voru fluttir frá Panmunjom í
þyrilflugum til Munsam, um
20 km leið, en þar hefur verið
komið upp bráðabirgðasjúkra-
húsi, þár sem þeir munu dvelj-
ast meðan læknisskoðun fer
fram og þangað til þeim hefur
verið séð fyrir fari heim.
Ætla Bandaríkin að
hlndra vopnahlé?
Leiðtogi repúblikana, Taft, setur fram óað-
gengileg skilyrði fyrir lausn Kóreudeilunnar
í ræðu, sem Taft, leiðtogi republikana á Bandaríkja-
þingi, flutti í fyrradag, sagði hann, að ekki mætti :semja
vopnahlé í Kóreu, nema öll önnur ágreiningsmál í Asíu
hefðu verið leyst.
Með öðrum deilumálum >sagðist
Taft m. a. eiga við striðin í
Indókína og á IViialia'kkiaskiaga.
Þessi ummæii Tiafts verða að-
eins skilin á þá leið, lað yold-
ugir áhrif'ameinn í bandarískum
S'tjórnmálum hafi éinsett sér að
>gera allit til að koma í veg
Taft.
Dulles.
fyrir að samkO'mu>lag takist, þeg-
ar isa'mninganefndir deftuiaðitja
hefja umræður um vopnahlés-
samninga að nýiu í Pammmjom
á ilaugardiag, og svipar þeim að
þessu leyti it.il þeirrar jfírlýs-
ingar Dulles utanríkis'i’áðherra,
að það væri ófrávíkjanlegt skil-
yrði Biandaríkjias'tjó.rn'a'r fyirir
vO'pnah'léi og lausn deálumála í
Asíiu, að hluti af Norður-Kóreu
yrði lagður undir Syngman Rhee
og Taivan gerð að vemdiargœzlu-
svæði Bandiarí'kjanna, hvort
ibveggja 'S'kilyrðii, sem vitað er
fyrirfram, >að eru óaðigengileg
fyrir hinn aðiljiann.
Du'Ues boðaði i gær tiil ráð-
'Sitefnu fullitrúa þeirra ríkja á
þingi SÞ, sem eigia herlið í
Kóre>u, og er ætlunin að ræða
stjómmálahliiðar vopnahléS'Um-
raeðnannia, sem hefiast á iaug-
ardag. Þirngið hafði siaimþykkit,
iað þegar og vopniahlé hefði verið
samið, yrði hafin .umræða um
stjórnmáliahlið friðarsamninga,
en Dulles sagði í gær á blaða-
mianinafundi, iað hiann áliti
heppi'leigt, að ræt,t yrðá um
sitjómmáLahlið málsins um leið
og samningar stæðu yfir um
hemiaðarhliðina.
Spellman kardináli, jfirmaður katólsku kirkjunnar í Banda-
ríkjunum, veitir bandarískum hermönnum blessun sína, áður
en þeir leggja til atlögu í Kóreu.
Brezkur ráðherra ræðst
á Bandaríkj astj órn
Yfirlýsingar hennar og athafnir í
viðskiptamálum stangast á
Brezki viðskiptaráðherrann, Peter Thorneycraft, réðst í
gær harölega á Bandarikjastjórn fyrir tvískinnung
hennar í viöskiptamálum.
Thorneycraft skýrði frá því,
að brezkt fyrirtæki hefði gert
tilboð í byggingu raforkustöðv-
ar fyrir Bandaríkjastjórn, en
auglýst hafði verið eftir til-
boðum. Brezka tilboðið var
einni milljón dollara lægra en
lægsta tilboð, sem bandarísk fé-
lög gerðu, en samt hefðþ
Bandaríkjastjóm, sem rætt^
hefði þetta mál á fundi, ákveð-j
ið að hafna boðinu.
Thorneycraft sagði, að þessi
ákvörðun Bandaríkjastjórnar
stangaðist harkalega á við all-
ar yfirlýsingar hennar um að
hún vildi mianka hömlur á al-
þjóðaviðskiptum. Brezka stjóm-
in áliti að afstaða Bandaríkja-
stjórnar í þessu máli væri
iils viti, og hún mundi dæma
framtíðarliorfur á viðskiptum
við Bandaríkin eftir þeim lykt-
um, sem þetta mál fengi.
Flokkur Joshida missti meirihluta á þingi,
sósíaldemókratar og kommúnistar unnu á
Flokkur Joshida forsætisráöherra, Frjálslyndi flokkur-
inn missti meirihluta sinn á þingi, í kosningunum sem
fram fóru í Japan á sunnudaginn. Hlaut hann 199
þingsæti, í stað 240 áður.
Framsó.kn>a>rflo.kkuri>nji féklc 76
þinigsæti (hafði 85), Vinstri-
sósíaldemókra'tar 72 (54), Hægri-
sósí'aldemókratar 66 (57), flokk-
'Uir Hatoyama, sem er klofnings-
broit úr Frjá'lslyndia flokknum,
35 og kommúnisitár 1 (0).
'Kosíiin'giarniar eru igreinilegur
ósigur fyrdir Joshida oig stefnu
hans, ÞeLr flokkar sem lýstu siig
andstæða hervæðingunmi og
þjónkuninni við Bandai’Lliiin hafa
unnið á.
Þó kommúnistar hafi aðeins
fengið einn þtnigmann, er það
mikiLl sigiur fyrir þá, þar sem
flokkur þeirra er í rauninni
bannaðar, leiðtO'g'ar hans í íang-
elsi eða á flóitta undan 'iögregl-
unni og homum banrnað að gefa
ú,t blöð, auk þess sem öli.um
brögðum er beitit til að faisa
kosningiaúrslitin.
Japanskia þinigið miun að lík-
indum kom>a saman 15. m>aí n.
k. til að kjósa nýjan forsætis-
ráðheirra. Fréttariitarair telja
ólíklegt, að sú sitiórn sem þá
verður mynd.uð, þ. e. ef sam-
komulag teikst milli tveggja eða
fleiri flold&a um samsteypu-
stjóm, muni sitja iengi að
völdium, og því er búizt við
iað þess verði ekki langt að biða
að aftur verði h'aldn'ar þingkosn-
ingar í landinu.