Þjóðviljinn - 21.04.1953, Blaðsíða 11

Þiiðjudagur 21. apríl 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (11
SÝNIMts MAIILS K¥AM.ANS Erlesad tílíndi
Framhald af 4. síðu.
irmynd (motív) sé. fjötur um
fót skiapandi myndbyggingu.
Þeir byggja myndir sínar af
stærðfræðilegri rökvísi, ein.n
litur leiðir af sér lannan, ein
iin.a rennur yfir í aðra eða leið-
ir af sér aðra, form hefiur á-
kveðið afstæði við annað form.
Þeir lafneiiba og allri „effekt“-
málun t. d. áferð í iitum (dæmi:
igrænt málað yfir blátt þannig
:að undirlitur skín í igeign).
Hiiinn 'hreini ómengaði kjiarni
Framhald af 4. síðu.
þeirra í höndum kommúni'sta.
Að því loknu og í beinu fram-
haldi iaf því eys hann úr skál-
lum reiði sinnar yfir menn sem
svo mjög 'hafia skelfzt þessi
skelfilegu piningartæki og það
skelfileiga isíferáéfand sem á
þak við notkun þeirra stendur,
,að þeir einbeita öllum sínum
iífs og sálar kröftum ti.l að
hialda þessum ósköpum frá sín-
■um bæjiardyrum. Og því næst,
enn í beinu firamhaldi, svífur
hann á ómerkileigt blað á ís-
'landi fyrir það að vera með
ómerkileigan 'kjiaftihátf í blaði
sínu ’Og þá nœr landríki h'ans
hásitigi og bann segir manni'n-
um iað skammiast sín.
Nú mæitti virðast sem rök-
leyisa þessa manns væni litt
ilærdómsrík og af henhi yrðu
ekki fengin nei.n ,almen,n sann-
indi, 'sem gerðu oss fróðari um
.lífið og tilveruina. En svo er
ekki. Við vísindialega nannsókn
fyrirbærisins kemur í ljó§, iað
hér er um fiurðu almenn sjúk-
dómseinkennii að ræða. Þetta
er f'urðuilega Eia,nn,ur fuUtrúi nú-
tim,a smábongara, sem ekki á
orðið snefi'l af persónule'gu
siðamati framyfir það ,að halda
sem bezitu sambandi við ráðandi
öfl siamfélagsiins og vekja iat-
hyigli þeirra á sér með hinum
og öðrum hljóðum, sem eru
eitthvað frábrugðin hljóðum,
sem aðrir menn gefia frá sér.
Bæði íslenzk og bandarísk yf-
'irvöld taka því mjög þakksam-
lega, er Rússar eru svívirf ir og
sérstakleiga ef það er igert í dá-
Œítiö léttari tón en þeinra
Mongunblöð bafá yfir að ráða.
Hins vegar má ekki áfella ís-
ilenzkt réttarfar í „'larídviamar“-
málum. Það má líka hiund-
,ska'n|im'a biandarískia þeign.a, sem
eru á iannarni línu en Æsenhá-
er, og blað sjálfs forsætisráð-
liernans á ís-landi má tak-a í
karphúsið, þ-egar ekki getur
-lengur oirk-að itvímælis, að það
hefur o-rðið sér til 'sitóirskamm-
'ar. í þessa átt þróiast mú sálar-
líf fjölda smábongana á ís-liandi,
þótt ekkii séu al'li-r svona fram-
ir eins og Sigu-rður Miaignú'sson.
Ég er Útvarpiniu mjcg þakklát-
ur fyrir þes-sia opinberuin sínia,
þcitit ég viðurk'emni hi-ns veig-ar,
að það k'læði Útvarpið miðl-
ungi vel að eyða miklium tim-a
dagskrárinn-ar tiil þessia stairfs.
Og Sigurði Miagnússyni yil ég
iseigjia- það, að ég er því með-
-mæltu-r, iað maður segi miön-num
'að skammast sín, þega-r þei-r
verða sér -til skamm-ar. En. það
hljóma-r mjög lillia í sa-k'iaiusum
útvarpsþæ.tti, eins og Détgi ,og
vegi. G. Ben.
myndliatar te-lja þeir iað felist
í lei-nfald'leikianiuim. Tilhneiiging
þeárra virðist að se.tja ekke-rt
það í -myind se-m ekki e-r bráð-
mauðsynileigt kornpósisjónum
hennar, sem sé mjmdin 'byði
tjón eðia tapaði -einhverju við
það að -eitithvert for-rn eða litur
hyrfi.
Það'er 'lrú þess e,r þett-a rit-
ar að ein-u gi-ldi hivaða kenn-
ingar -m-álari aðhyllist. Hafi
h-an.n hæfileik-a hijóti hann
-alltaf iað igera eitithvað gott
ihvort sem hiann e-r með áferð,
— li,t eða ekki. Það ieyni-r sé-r
ekki að Karl befur hæfileika,
og -myndir hans e-ru igóðar,
■ekkí vegna þess að hiarrn að-
hylliist keraninigiar Denise René-
-mianna, hetdiur vegraa sjálfs
hians.
Það er svo miikið af lélegu-m
máliurum með keniningar en, fó-
ir .góðir málarar með eða án
þeirra. Rök-rétt hugsun leiðir
því aðeins af sér igott m-álverk
að 'eitth'v-að -af eðlisávísuni'nni
sleppi -með. 'M'argu-r skussiiinn
bjargar sér 'um skeið á því að
fylgja keinninigu. Miargur skuss-
inn bjia-rig.ar isér og á því 'um
skeið að elta þiað sem sa'gt er
.að fólikið viljii. Það er aðeins
eitt sem lifir þett.a all.t er öllu
er á botninn ihvolft, hæfi.leikair,
Cig þau verk sem ti-1 verða fyirir
þeirra t'ilstilii.
Stóri-r fletir eru hæ-ttulegir.
Ef lituriinn fær ekki staðizt
verður floturiran dauður. Karli
itekst oft vel að nota þessa
stciru fleti, og 'gæða litinn safa
c-g lífd. Sérstaklega finnst mér
honum takast 'Upp í svörtu,
hvítu og bláu. Ilanin no-tiar ejnn-
ig sv-art, igult oig hvíét iaf mik-
'illi dirfskiu en kannski dálítilíi
til'hneigingu til harðnesikju. Oft
hiaifa m-enn vieráð að velita vönig-
•um yfi-r því hvort svairt væri
litur. Það fer allt eftir því hver
-nobar bann eða hvernig bann
er notaðuir. Hjá Karli verður
gvart ilitur. Myndinna-r be-ra
-með sér tað þær er-u þrauéhugs-
-aðar, þa-ulunniar oig sj-aldan 1-iit-
ur eða form sem ekki fær stað-
izt, þótt á istökiu séað megi sjá
'hluti sem draga -má ,í efa, sér-
sta'kleigia nokkina hví-ta fleti sem
eru V'andmeðfarnir, engu síður
-en svartir. Liéskynjun Karls er
öfundsverð. Myndby.gigin-g hans
í -líinium er ek-ki ákaflega f-rum-
leg, en ákafleg-a einföld og
sterk.
Enig-u 'skal spáð -um framtíð
kenni-n'ga D-enise Renéjm:anin-a á
íslandi eða annars staðar, né
um þýðingu þeir-ra fyrir ldst-
inia
En iað mi-nnsta ko-sti eimn
kositur nýrra franskna áhrifa
-h-efur þeigar kom-ið í -ljós í ís-
ilenzkri myndlist og var ekki
vanþörf á, hið hárfíma ha-nd-
bragð, nákvæimni og öigrun
bandverksmiannBiins, se-m stend-
-ur efck-i svo ýkjia laingt frá
liséam annimum.
Það -er góðs viti þegiar sýnin-g
vekur forvitni manns um hvað
muni koma jnœst.
Við sjáum allit of mAkið -af
isý-ningum sem er-u eins og fram-
haldsjia^ðarfarir, þar sem við
emgu er að b-úast iengur, og
vekjia því emgar hrae-rdinigiar,
'hwað þá forvitni.
Það er ekki mi-tt að -gefa
Karli .ráð'leigging'ar, en mæéti ég
's.kjótio'- imn? latfiug'áserhö í tii-
•i; a.-»» v •?'
Framh. af 6. síðu.
öldinni síðari lauk hafi verið
það er hún hafnaði þíátttöku
í Marshalláætluninni vegma
þess að hún taldi skilyrðin,
sem Bandarikjastjórn setti
fyrir aðild að henni of auð-
mýkjandi til áð hún gæti geng
ið að þeim. Bent er á að ef
sovétstjómin hefði brotið odd
af oflæti sínu og gengið að
skilmálum Marshalls sé full-
víst að áætlunin hefði aldrei
fengizt samþ. á Bandaríkja-
þingi. Þá hefði ábyrgðin á
samstarfsslitum hvílt alger-
lega á Bandaríkjunum og al-
menningsálitið í Vestur-EVr-
ópu hefði knúið ríkisstjórnir
landanna þar til samstarfs og
viðskipta við Austur-Evrópu.
Hva'ð sem um þessa röksemda-
færslu má annars segja
er það staðreynd, að milli
þings og stjórnar í Bandaríkj-
unum eru langtum lausari
tengsli en milli þánga og
stjórna í Evrópulöndum. Lof-
orð Eisenliowers um alþjó'ð-
legan endurreisnarsjóð er ná-
kvæmlega einskis virði fyrr
en Bandaríkjaþing hefði sam-
þykkt það. En skilyrði hans
fyrir að leggja slíkt til við
þingið er áð vilji Bandaríkja-
stjórnar verði látinn ráða um
lausn deilumála. Kröfur um
slíkar óútfylltar ávísanir geta
varla talizt alvarlega meint
framlag til lausnar flóknum
ágreiningsefnum.
I”" ummælum ýmissa aðila um
ræðu Eisenhowers er þetta
]íka viðurkennt. Einkum þyk-
ir brezkum borgarablöðum
fullmikill skýjaborgablær á
henni. Manchester Guardian
og Yorkshire Post segja til
dæmis, að Eisenhower færist
of mikið í fang með því að
ræða um lausn allra vanda-
mála í einu vetfangi. Betra
væri að reytia að leysa eitt og
eitt ágreiningsefni. Times og
Manchester Guardian, benda
einnig á, að það sé tómt mál
að tala um að draga úr vi'ð-
sjám í heiminum meðan
Bandaríkin þverskallast við að
viðurkenna löglega stjórn
Kína og efla lið til árásar á
hana. Það hefur vakið athygli
áð Eisenhower vék hvergi að
Kínamálunum í ræðu sinni en
ómögutegt er að. vita að svo
stöddu, hvort su þagmælska
hefur einhverja ákveðna þýð-
ingu. En hvað sem því líður
mun öllum þykja þiað nokkur
framför að forseti Bandaríkj-
anna virðist í svipinn að
minnsta kosti hafa kastað
gervi tryllts krossriddara, sem
grenjandi og bítandi í skjald-
arrendur skekur vopnin og
hótar öllum þeim tortímingu.
sem ekki vilja játa hina einu
réttu trú.
M. T. Ó.
efni þessiarar sýningar þá fynd-
ist -mé-r sem hann mætti var-
iast iað komiast undir konu-ríki
-madiam-e Denise René, heldiur
S'veigja h-ana sem mest undir
máliarann Rar-l Kvaran. Trú
mín er iað -hanin sé ekki í
n-einnii varanlegi'i bættu svo
uragur maðurinn og hvað sem
'.)! ha-ífn igeri-r héða.n af verði hon-
•um igóður sfcóli. Myndir Rarls
vekja tiLtrú.
V1J Kjártari Guðjénsson.
‘ Hyc.;--- íi-a\ (í.vfid
Ganila bíó.
Bláa slæðan
(The blue veil)
Amerísk
Mynd þessi ber allmjög keim af
þeirri tegund sagna sem Morgun-
blaðið velur til neðanmáls, ef
dæma má af frásögnum af þeim
bókmenntum. Myndin hefst á þvi
að Jane Wyman nýorðin ékkja
missir barn sitt í reifum. Siðan
er það hlutskipti hennar að gæta
barna annarra og missa þau jafn-
skjóTt og þeim er farið að þykja
vænt um hana og henni um þau.
Sama kakan er borin á borð
nokkrum sinnum með litlum
breytingum nema hvað sykurinn
vex við hverja raun. Manngæzka
og fórnfýsi Wymans er alveg tak-
markalaus en þó er eins og ekki
sé nóg aðgert, því að það verð-
ur að uppdrífa vont fólk (for-
eldra) til þess að skapa andstæðu
við hið góða í Wyman og gera
það enn ferlegra. Allt er þetta
táraelexír hinn mesti, styrktur af
viðeigandi fiðlutónum á réttum
augnablikúm.
Þeim sem þykir gaman að gráta
í bíó er betra að hugsa ekki um
Lakkrís eyðir ..
Framhald af 5. siðu
því er sagt nýlega í tímariti
sænska læknafélagsins. Segir
þar, að enda þótt sú rannsókn
hafi ekki leitt í Ijós jafngóðan
árangur, og frétzt hefði um af
notkun þess í Hollandi og
Þýzkalandi, þá væri það stað-
reynd, að mjög mætti draga úr
þjáningum sjúklinga, sem ekki
hefði reynzt hægt að lækna með
venjulegum aðferðum. Og þess
ber að gæta, að ek'kert bendir
til að sárin hverfi örar við notk-
un þessa lyfs; það dregur að-
eins úr kvölunum, en græðir
ekki sárin.
raunveruleikann varðandi aðbúð
fjölmargra barna allt frá Reykja-
vík til Bankok, þið vitið þetta
sem við lesum um í blöðunum og
kommar eru alltaf að fárast yf-
ir. Ó já, þess ber að geta að
Charles Laughton tekur þátt i
fyrstu kökunni, skemmtilegur að
vanda. '■— D. G.
Stjörnubíó.
I skugga stórborgar
(Between midnight and dawn) .
Amerísk
Edmund O’Brien og Mark Stevens
eru tveir kaldir lögregluþjónar, í
bíi. Þeir eru alltaf staddir þar
sem eitthvað stórkostlegt er að
ske, jafnvel þegar þeir eru ekki
á vakt og fara út að skemmta
sér. Hinn venjulegi skammtur áf
dauðsföllum og skothríð. Lög-
regluþjónum er ráðlagt að sjá
ekki myndina, hversdagsleiki
starfsins gæti orðið þeim um
megn. — D. G.
Heimilisþáttur
Framhald af 10. síðu.
henni að hafa fallegar sláufur
í hárinu og gefið henni blóma-
krans um hárið við íína kjól-
inn. Við leggjum til að kjóll-
inn sé hafður með stóru slái.
Hafið það vel sítt í bakið og
vítt, svo að það hylji gallamn
í bakinu.
Ef blómvöndur í stíl við hár-
skrautið er hafður á kjóinum,
verður heildarsvipurinn mjög
fallegur, og telpan verður á-
reiðanlega ánægð með. það
skraut. Hafið pilsið vítt og
efnismikið. Veljið lit sem telp-
unni þykir fallegur og veljið
efni sem er dálítið stíft svo
sem organdi, organza; taft eða
tyll. Blómskrautið má hafa
bæði úr lifandi blómum og
gerviblómum.
Greiðslur hinna nýju fjöiskyldu-
bétaog mæðralauna
fara fram næstkomandi miðv-ikudag, föstudag,
laugardag og mánudag.
Allir þeir sem fengið’ hafa sent bótaskírteini
geta vitjað um greiöslurnar fyrnefnda daga í
skrjfstofu vorri.
Sjúkrasamlag Reykjavíkur
Prenlsiiðja Anstnrkids kf,
er fyrir löngu fíutt til BE¥KIA?IKUR og hef-
ur aÖFetur sitt í Hvesfisg®Su 73/ símanúmer
er 3 6 7 7.
Athygli útgefenda bóka og tímarita og sérstaklega
átthagafélaga svo og þeirra, sem þurfa að láta vinna
SMÁPRENTANYR fyrir sig, skal vakin á því,
að prentun er hér hvergi fljótar, becíf né ódýrar af
hendi leyst. Ekki heldur er annars staðf.r veittur lengri
gjaldfrestur, ef þörf er á og greiðsla trygg.
Eitt stærsta og vandvirkasta bókbandsverkstæði
landsins (Bókfell h.f.), er í sama húsi, svo að lieima-
tökin eru hæg um bókbatid.
,ilr. .'iu.f’T ;uu- . ól. voíí j , A- ,, rl»t ..j • ó.i.o '
• ••••»•••<•••■•••••••••••••••••••••••••••••••■<•>>.«»<>••.•••••••••••••»•*•