Þjóðviljinn - 25.06.1953, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 25. júní 1953
Marsjalhamningurinn:
iiSS!
Árið 1948 gerðist ísland þá.tt-
takandi í Marshallsamstarfinu
svokallaða. Samningurinn var
•undirritaður af utanríkisráð-
Iherra í stjórn Alþýðuflokksins,
herra Bjarna Benediktssyni, 3.
júli 1948 að utanríkismála-
nefnd, 'þitigi og þjóð fomr
spurðum.
En samkvæmt þessum samn-
ingi fengu Bandaríkin eftirtal-
in réttindi á Islandi:
Þau fá rétt til að hlutast
til um gengi íslenzku krónunn-
ar og að koma upp ströngu
eftirlitskerfi með efnahag lands-
ins og hagnýtingu auðlinda
þess.
Bandarísk auðfélög fá rétt
til að hefja framkvæmdir hér
á landi og skal arðurinn greidd-
ur í dollurum.
Andvirði þeirra vara, sem Is-
lendingar fá frá Bandaríkjun-
um sem efnahagsaðstoð, skal
lagt í sérstakan sjóð, svokall-
aðan mótvirðissjóð. Fé úr þess-
um sjóði má ekki nota nema
með samþykki Bandarikja-
stjórnar. 5 hundráðshlutum

pr4r*r-
Tráln, kirk|an og
sósícslisminn
Mér virðist það áberandi ein- Þeit vita, að auður einstakl-
kenni þeirra, sem rnikið tala um inga yfirleitit lamar ábyrgðartil-
trú sína og trúleysi almennings, finninguna gagnvart skyldum
hversu þeir enu sjálfir vantrúað- við lalmenning og örbirgðin eyk-
ár á má'tt miannsins til þess að ur vanmátfarkennd, vantrú á
skapa ríki guðs á jörðinni — guð og menn og þar með hatur
hversu þeir vanitreystu guðs- til samtíðarinnar.
neistanum, sem í hverjum manni Þess vegna vilja sósíalistar af-
býr. nerna arðránsskipulagið og skapa
Eg held það væri jákvaeðara einstaklingum þjóðfélagsins jafn-
starf að efla þann guðsneista ari aðstöðu til lífsgleði O'g al-
fil dáða, heldur en þessi sífelldi hliða menningar.
sónn um manninn, sem jarðar- „Sósíalisminn er svo göfuig
orm og jörðina sem eymdardal. hugsjón að hún er ekki fyrir
Setj.um okkur heldiur fynr sjón- þett;a mannkyn", sagði einn
ir 'hinia taikmarkalausu trú Krists ágætur menntamaður við mig
á manninn er felst í orðunum: fyrm mörgum árum (þó vildi
„Verið fullkomnir eins og faðir bann ekki ieggj,a honum lið).
yðar á himnum er fullkominn1. Líkt mætti segja um kenningu
Trúin á guð í mannkvum Krists, með sama rétti. Við vilj-
^efnir mainnkyninu til órofa ^ samt leggj,a henni lið, þó
bará.ttu fyrir betri heimi — guðs-
irikis á jÖrðu. En trúin á eymd
mannsins og méttleysi til góðra
verka birtist í ástandi heimsins
nú.
Sósíalisminn er vísindaleg
Ikenning um Það, hvernig mögu-
legt sé að sfcapa fólkinu skipu
iLag til þess að búa siaman í friði
að ávöxtum iðju sinniar.
Sósíalisminn vill gera þann
hugsunarhátt útrækan úr þjóð-
félögunum, að noikkrir einstakl-
óngar fái aðstöðu til þess að
arðræna almenning og loba þann
ig fyrir honum, að meira eða
minna leyti, auðsuppsprettum og
menningarl'indum þjóðanna.
Hann vill efla alhliða menn-
ingu almennings á þeim grund-
velli að allir séu fæddir til jaifns
(réttar og beri að telj.a það til
sitórsynda, að troða á þeim rétti.
T.rú sós-ílalista er iað sjálfsögðu
þeirra einkamál. Ef ég ætti að
segjia nokkuð um meginskoðanir
þeirra í trúmálum má búast við,
að það verði aðeins túlkun á
minium eigin skoðunum.
En mér finnst í sem fæstum
orðum sagt, að sönn trú sé það
eitt sem fram kemur í viðleitni
okkar ti.l þess að skapa mann-
kyninu sameiginleiga og vaxandi
menningu með jöfnun lífskjara
og aukinni siðmenningu. Trúin
á að vekja ábyrgðartílfinningu
okkar svo að við þurfum ekki
að spyrja eins og Kain forðum:
„Á ég að gæta bróður míns?“
Sósíalisbar sjá sannleikann í
orðu.m Krists lað „hægara er
lúlfaldanum að komast gegnum
náfl,araugað en ríkum manni í
himnaríki“.
þessa. sjóðs skal verja til á-
róðurs og erindreksturs Ba'nda-
ríkjaxnna á Isiandi. ,
Bandaríkin fá forkaupsrétt
að öllum íslenzkum afui’ðum,
sem þau kæra sig um ,,með
sanngjörnum söluskilmálum“,
eins og það er orðað.
Bandaríkin fá rétt til þess
að krefja Islendinga um ná-
kvæmar skýrslur og aðrar upp-
lýsingar um inmanlandsmál, sem
máli skipta.
Þá fá Bandarikin rétt til áð
hafa hér erindreka, sem laun-
aðir eru af íslenzku fé og
standa utan við íslenzk lög;
og ennfremur að skjóta deilu-
málum við íslenzka þegna utidir
alþjóðadómstól.
Og loks er íslendingum ekki
frjálst að hafa verzlunarvið-
skipti við aðrar þjóðir, eftir
a'ð þeir hafa gerzt aðilar að
þessum samningi, nema sam-
þykki Bandaríkjanna komi til.
Það ætti að vera ljóst hyerj-
um þeim, sem les þennan samja-
ing, að með því að gerast að-
ili að honum hefur Island
glatað efnahagslegu sjálfstæði
sínu, enda verður nú varla leng-
ur um þa'ð deilt eftir fjögurra
ára reynslu. (Br. B., í ræðu).
framtíðarmarkið sé fjiarri. Okk-
ur ber vissulega ,að stefna ein-
huga .að hárri hugsjón, engu
síður, þó við teljum vonlaust að
ná sjálf að setbu marki og segj-
■um með Þorsteini Erlingssyni:
Framhald á 11. síðu.
Átia þúsund krónur í tekjur, þúsund krónur í útsvar
— Það, að haía vit á stjórnmálum —
MAÐUR kom að máli við mig ÞESSI MAÐUR hefur aldrei
i gær, sem hafði haft á síð-
astliðnu ári samtals 8000 krón
ur í tekjur, hafði ýmist ve'rið
heilsulinur eða ekki fengið
vinnu. Þetta er reglumaöur,
einn þeirra sem setur metnað
sinn í að vera heiðarlegur
horgari í þjóðfélaginu, m. a.
mjög samvizkusamur í greiðslu
opinberra gjalda. Og það var
einmitt vegna þeirra hluta,
sem hann fór að segja mér
sögu sína. Hún var í stuttu
málí sú, að hann hefur fcom-
izt eftir því, eftir áreiðanleg-
um heimildum, hversu mikið
verið kenndur við kommún-
isma; og hann hefur heldur
aldrei talið sjálfum sér trú
um, að hann hneigðist neitt
sérstaklega til vinstri í póli-
tískum skoðunum, öðru nær.
En nú er svo komið, hvort
sem það er vegna kosninga
baráttunnar eða einhvers ann-
anrs, að hann er farinn að
hugleiða ýmsa þá hluti sem
hann hefur jafnvel forðazt að
láta trufla daglega ró sína
áður varðandi þjóðfélagsmál-
in og heimsástandið. ,
★
útsvar honum er ætlaö, sam-
kvæmt útsvarsskránni, sem VIÐ könnumst flest við þau
væntanleg er á markaðinn í orð Bernhards Shaw, að s'á
fyrramálið. Og hvað haldið maður væri fífi, sem kynnti
þið nú, að honum sé ætlað sér sögu og stjórnmál að ráði
hátt útsvar á 8000 króna tekj- án þess að verffa sósíalisti.
ur? — Það skal tekið fram,
að maðurinn á engar fasteign-
ir; hann er jafnvel eignalaus-
ari en Silli og Valdi (sem sam
kvæmt opinberum skýrslum
virðast ekki eíga neinar fast-
eignir!!). Manninum er gert
að greiða 1000 krónur í út-
svar, segi og skrifa þúsund
krónur, eða áttunda partinn
Það er mikið til í þessu, þótt
fulisterkt sé að orði kveðið.
Fleira getur komið til greina
en andlegur vanþrosld eða fá-
fræði, þegar menn taka af-
stöðu gegn framfarastefnum
og umbótaöflum og láta
blekkjast af íhaldi í hvaða
mynd sem það foirtist. Fjöl-
skyldu- og ættarsjónarmið,
Þjóðareining gegn her í landi
Kjósum aiteó aiadspyrmi-
lareyflatgiiMMÍ - kjésmn
(Úr bréfi til þáttarms Þjóðareining: gegn her í landi.)
Ég er ekki vön að láta
heyra til mín opinberlega en
ætla nú samt að senda frá
mér nokkrar línur til þátt-
arins Þjóðareining gegn her
í landi. Það er vegna þess,
að mér er mikið áliugamál,
að sá maður, sem hefur beitt
sér fyrir andspyrnuhreyfing-
unni með glæsilegum ár-
angri, Gunnar M. Magnúss,
hljóti sem mestan stuðning
og styrk frá okkur almenn-
um liðsmönnum. Við erum
hér 3 konur, sem höfum
fylgst af áhuga með því, sem
Gumiar hefur skrifað í Þjóð-
viljann og teljum þýðingar-
mikið að fylgja lionum í
andspyrtnuhreyfingunni og
styðja af alefli að kosningu
hans á þing. Það vitum við
líka að Gunnar er þekktur
sem leiðtogi og forustumað-
ur á öðrum sviðum og höfum
við aldrei heyrt annað en
liann hafi haldið fast og
drengilega á málum.
Það er líka auðséð að í
baráttunni gegn hernum hef-
ur hann opnað augu fjölda
fólks fyrir hættunni og fyrir
það fær hann mikið fylgi
og mikinn stuðning. Við
treystum honum vel í bar-
áttunni, þess vegna kjósum
við C-listann við þessar
kosningar, — kjósum með
andspymuhreyfingúnni, —
kjósum Gunnar. •
Sigrún Ölafsdóttir
og 2 konur aðrar
Langholti.
íslendingur
Tileinkað andspyrnuhreyfingunni
gegn her í landi.
Sjáið l»essa björtu niorgunbrá,
blikiö jökla, dali, siluugsá,
lítið þessi heiðu hlmintjöld,
hreina, fagra, bláa þjóðarskjöld.
Gegnum aldir, gegnum ár og dag,
gegnmn fyrsta og hinzta sólarlag,
heyrist óma liörpustrengja ljóð,
hjartaslög í sögulandsins þjóð.
Hver á þetta sögurílca svlð,
söngvahreim í þúsimd vatna klið?
Hver á þetta helga, lireina mál?
Hvar er fundin stærri þjóðarsál?
íslendingar elga þessa sál,
íslendingar tala þetta mál.
tsland þitc er guðleg morgungjöf,
gimsteinn þiim við noröurskautsins höf.
lslendingar eiga þetta land,
ófu þetta sterka söguband,
skráðu hér með blóði heilagt blað,
bundu hell og tryggð við þennau stað.
L.eggðu allt, sem áttu til í sjóð,
elskaðu og virtu þessa þjóð.
Þetta land á lán þltt allt og starf
líf þitt gaf þér moldin þess í arf..
lslendingur, — hver er hugurinn?
Hvernlg var það með hann afa þinn?
Var liann ekki þar með Þveræing,
sem þjóðiu stóð í einni samfylklng.
Vilt þú ekki vera eins og hann,
vera og sýna að þú geymir rnann,
mann, sem þorir, mann í hverri raun,
mann, sem fær og á sín slgurlaun.
Menning þína, mál og trúarrétt,
meitlaðu í sérlivern iandsins klett.
Veiztu nokkurn þegii með stærrl þjóð,
sem þú vllt gefa landsins tign og blóð?
: f.. M'
af þsim rýru tekjum sem hann hótun um atvinnumissi, óttinn
hafði. við breytingu og ýmislegt ann
að getur valdið því að jafn-
vel greindasta fólk lætur
vanabundna tryggð sína við
afturhaldsöfl ráða atkvæði
sínu á kjördegi. En því meir
sem a'menn'.tigur fylgist með
og tekur virkan þátt í því,
sem er að gerast, skilur hann
betur og veit, hvar ber að
standa, hvaða afstöðu er skyn
samlegast að taka. Það er of-
ur einfa'.dur hlutur. Eins og
einn skeleggur ræðumaður
sagði á fjöldafundi nýlega, að
hafi menn vit á þvi, hvort þeir
búa heldur i bragga eða ‘húsi,
hvort þeir fá laun sem nægja
til menningarlífs eða búa við
skort, hvort þeir gróðursetja
juxt í íslenzkri mold eða þekja
Guðmundur Ólafsson.
hana amerísku malbiki, —
hafi menn vit á þessu, þá hafa
þeir vit á stjórnmálum.
MAÐURINN með 8000-króna-
tekjurnar og 1000-króna út-
svarið er ekkert eiosdæmi hér
í 'þessu þjóðfélagi. Og hann er
heMur ekki slá eini, sem ytri
og innri öfl knýja til aukinnar
úmhugsunar um heill sina og
annarra. Þeir eru fjölmargir
Aldrei hefur verið jafn al-
menjn vakning meðal þjóðar-
innar, sem nú, vakning til
meðvitundar um mikilvægi
‘þess að nota réttilega það vald
sem hverjum atkvæðisbærum
manni er gefið á kjördegi —
valdið til að ráða framtíðinni.