Þjóðviljinn - 22.09.1953, Síða 5

Þriðjuda.giir 22. september 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (5 (
liefta flóttann úr sveitum
SpáS aS koli olla, gas og kjarnorkuhrá
efni verSi þá aS mestu þrotin
Að' 245 árujn liðnum verða menn að hafa lært aö b&izia
Einn hundraðshluta af hitaorkunní, sem kemur til jarðar
rneð sólargeislunum, til þess að knýja vélakost sinn. i
skýrslu, eem vísindamaður að nafni Palmer Putnam hefur
samið fyrir kjarnorkunefnd Bandaríkjastjórnar, telur
hann að nothæf kolalög, olíulindir og jarðgas verói þroti.n
árið 2023 og 175 árum þar frá yeröi kjarnorkuhráefnin
úraníum og þóríum einnig uppurín.
Viskííramleiðsla á hverju heimili
skozk viðreisnartillaga
Heimabruggun á viskí í Hálöndum Skotlands gæti verið
þáttur í viðreisn atvinnuvega þessa landshluta. Nú liggur
þar við landauðn vegna brottflutnings fólks, ei.nkum unga
fólksins.
Spá sína byggir Putnam á
þeirri forsendu að fólki á jörð-
unni haldi áfram að fjölga með
sama hraða og nú og að út-
reikciingar hagfræðinga um
sukna orkuþörf og vaxandi eft-
irspurn eftir hlutum, sem véla,-
orku þarf til að framleiða,
standist. Nothæf telur hann
kjamorkuhráefni, kol olíu og
gas, þar sem kostnaður ríð að
vinna þau er ekki meira.en helm
ingi hærri en almeimast gerist
nú.
Féllust. á niðurstöffurnar.
Fimmtíu vísindamenn, sem i
síðustu viku sátu ráðstefnu um
iLoks fminst
einn tii sMu
Fyrir fimm mánuðum hét
Mark Clark, yfirhershöfðingi
Bandaríkjamanna í Austur
Asíu, 100.000 dollara launum og
landvist í Bandaríkjunum
hverjum þeim flugmanni norð-
anmacma í Kóreu, sem fyrstur
yrði til að koma sovétflugvél
af nýjustu gerðum óskaddaðrj í
hendur Bandaríkjamanna. í gær
flaug kóreskur flugmaður or-
ustuflugvél af gerðinni MIG-
35 til bandarískrar flugstöðvar
nærri Seuol, gaf sig fram við
Bandaríkjamenn og krafðist
oeninga.nna. Haan var tafar-
jaust fluttur á brott í helikopt-
ervél til yfirheyrslu og strang-
ur vörður settur um flugvéi
hans.
hagnýtingu sólarork u i Madiscn
í Wisconsinfylki j Bandsríkjun-
um, féllust á útreikninga Purn-
ams. Wisconsinháskóli og vis-
indastofnunin National Science
Foundation gengust fyrir ráð-
stefnunní.
Vísindamönnum bar. saman
um það, að ekki •vseri seinna
vænna að hefjast handa um
markvisst starf að þvi að leysa
þau vandamál, sem f.ylgja beizl-
Uíi sólaronkunnar. Þeir bentu
sérstaklega á að vegna þess að
hún hefði ekki neina sfrstaka
hernaðarþýðingu væri ekki
hægt að þúast við neinum yeru-
legum fján’eitingum ti! þeþ.ra
í'annsókna úr ríkissjóðj Banda-
rikjanna.
Gerjun þörunga.
Speglar og önnui- tækj íil að
safna' sólargejslunum sautan í
einn brennídepil hafa þegar ver-
ið notuð í smáum stil til orku-
framleiðslu. Sú orka- er þó ó-
hóflega dýr. Vísindamenn frá
Kaliforniuháskóla komu með
uppástungu um aðferð til að
beizla sólarorkuna í stórum
stíl. Byggist hún á því að bæð.i
í sjó og ósöltu vatni mjndast
urmull þörunga þegar sólin skín
á það. Staðfest er að þörunga-
uppskeran getur numið mörg
hundruð tonnum á hektara. á
ári. Ekki svarar kostuaði að
þurrka þörungana en vísinda-
mennirnir frá Kaliforníuháskóla
stungu upp á því ao hægt myndi
að koma af stað gerjun i biaut-
um þörungunum fyrir tilstilli
gerla. Við gerjunina myndast
eldfimar gastegundir. og væri
hægt að nota þær fyrir elds-
neyti.
Síærnt útlit fyrir Bretæ.
'Beizlun sólarorkunnar virð-
ist liggja vísindamönnuiii nm
allan heim þungt á hjarta um
þessar mundxr. Þjóðviljinn hef-
ur áður sliýrt frá tækjum, sem
smíðuð hafa verið í Sovétríkj-
unum, þar sem sólarhitiim er
notaður beiat fyrir orkugjafa.
Sama, vandamál var einnig rætt
á fundi. Brezka vísindafélags-
ins í Liverpool í fyrri viku..
Þar sag.ðj vísindamaðurinn
dr. Harold Heyvvood að það elds
neyti, ssem hingað til héfur
verið notað til orkuframleiðslu,
færj þverrandi og æ dýrara
reyndist að rínna það. Því
myndi ekki líða á lör.gu að
sólarorkan vrði hagnýt orku-
lind. Vandinn værj sá að smiða
einf-alt og ödýi't tækj til að
breyta sólarhitanum í nothæfa
orku.
Ekki taldi hann þó neiiaar
vonir til að sóíarorkan gæti
komið í stað þverrandi kola-
laga í Bretlandi. Til þess er
sólfar alltof litið þar í landi.
Uppástunga um að heima-
bruggun verði aftur levfð í Há-
löndunum er ein af mörgum til-
lögum um viðreisn þeirra, sem
settar eru fram í bækhngi, sem
Ijxom út í Glasgow í síðustu viku.
Höfimdur han,s er skozka skáld-
kruan Naomi Mitchison. Kút)
bý. á jörð í Skotland.i, á sæti
í Hálandcncfnd brezku stjórn-
sr'imar og er gift Verkam(1ivna-
fl.ckksþingmanni,
,Um vískíið segir hún:. „Nú
er mestallt skozkt viskí blarid-
að. Dálítið af því kemur etm.frá
Hálöndunum en hvaða nafn scm;
Óeii'ðir i
Xyasalandi
Lögregla skaut á manníjölda
i þorpi einu í brezku nýlendunni
Nyasalandi í Afríku á laugardag.
Um 250 manns, vopnaðir spjótum.
grjóti, hnífum og bogum, söfn-
uðust staman fyrir utan dómhús-
ið í þorpipu, þar sem stóðu yfir.
réítarhöld í máli innfæddra
manna, sem gert höfðu uppsteit
gegn -brezkú nýlendustjóminni.
Lögreglan skipaði mannfjöldan-
um að fara á burt, og fylgdi á
eftir skipuninni með skothríð.
Nokkrir særðust og einn maður
var handíekinn. Atvik sem þessj
hafa verið tíð í Nyasalandi upp
' á siðkastið.
er á miðanum er það mestallt
framleitt í Glasgow eða öðrum
iðnaðarborgum úr innfluttu
korni. Það er alls ekki mait-
viskí, sem kom úr Hálöndun-
um og hvergi annarsstaðar frá.
.... Þessa hreina Hálandaviskí
væri hægt að neyta í Hálönd-
unum við verði sem gerði fólk-
inu sem hefur þörf fyiir það
fært að neyta þess".
Frú Mitchisoa vill að heirna-
bruggarar verði ekki skattlagð-
ir nema um þriðjung af því,
sem hin miklu brugghús eru
látin greiða. Hún hafnar alger-
lega þeirri mótbáru að heima-
bruggun í Hálöndunum myndi
hafa í för með sér óhóílegan
drykkjuskap og smygl. Bland-
aða viskíið væri áfram nægt
að flytja út og selja þehp. sem
það vilja.
Samvinnuyerzlun og þjóffnýt-
i'ug jarðnæðis.
Aðrar viðreisnarráðstafanir en
heimabruggun, sem frú Mitchi-.
son stingur upp á, eru stofnun
samvinnufélaga um sölu fram-
leiðsluvara Hálandanna. Einnig
leggur húa til að allt land sem
ekki er notað til búskapar, svo
sem veiðilendur aðalsmamia,
verði þjóðnýtt og afhent Há-
landabændunum til nytja. Loks
segir hún þörf hjálpar við
jfiskimenn, sem vantar hag-
kvæma báta.

•lopimir métmœla ifantiaríska kemúminu
Handtökur
i Egypfalandi
Sahedi hershöfðingi, forsæt-
isráðherra Irans, skýrði frá því
í gær að hann hefð.i skipað svo
fyrir að stjórnmálamemi, sem
honum eru andvígir, skulj flutt-
ir í útlegð til eyðihéraða. í Vest-
ur-Iran. Kvað hana herbíla
hafa lagt af stað þangað í gær
með 150 kommúnista og for-
ingja samtaka, sem studdu
Mossadegh, fyrrverandi forsæt-
isráðherra.
MóSirin myrí, faSidnn
Iláshöggimt, sonurinn
fangelsaðuE
í síðustu viku var 21 árs
igamall maður, Edward Renn-
aux, dæmdur í 18 mánaða fang-
elsi við dómstól í Lille i Frakk-
landi. Hann hafði verið við-
staddur, þegar faðir hans helti
rottueitri í mat móður hans og
bróður, en hafði látið hjá liíða
að gera þeim aðv.art. Faðirinn
hefur þegar verið leiddur undir
fallöxina.
Hernámi Baudarikjamanna á Japan átti að heita lokið með friðarsamaingsgerðiiuii í hitteðfyrra, en sá böggull
fylgdi skammrifi að Japanstjórn gerði „varnarsamn;'ng“ við Bandaríkin. I skjóli hans hefur síðan bandaríski herínn
í Japar. í'ært út kvíarnar og er nú svo kornlð að hann hef ur 6flö herstöðvar og 34 æfmgasvæði í landinu. Japönuin
Mkar hersetan stórilla sem von cr og mótmælahreyfing gcgn hernáminu breiðist óðfluga út um landið. Mjrnd þessi
cr af nokkrum fundarmanna á mótmælafundi í borginni Nanatsuka gegn því að þar verð; bandarísk herstöð.
Merni verðc að hafa lært aé
Heímabruggim myndi