Þjóðviljinn - 22.09.1953, Page 11

„Fyrsta stig
Framhald af 4. síðu.
anum út frá jökunum, syntu í
sífellu kring um þá og sneru
því ávallt sama auganu að jak-
anum, unz þeir yrðu blindir, því
birtuna ■ út frá ísnum þyldu
þeir ekki til lengdar, en kring-
um jakann syntu þeir samt eft-
ir sem áður. — Eins hefur inurn
sterkustu ,,Sameiningar“-mönn-
um meðal alþýðunnar farið.
Þeir eru allir blindir á því aug-
anu, sem að henni og hennar
málefnum snýr, en þeir synda
í kringum hana samt, eins og
allir fXokkar gera lcringum sín
æstustu flokksblöð.
Sérhvað það, sem víkkar út
ið andiega sjónarsvið manns,
gerir honum mannheiminn skilj
anlegri og ljósari tengdir hans
sjálfs jafnvel við fjarlæga og ó-
liká þjöðflokka, glæðir mennt-
un hans- í því tilliti geta ferða-
sögur verið ágætar, séu þær vel
ritaðar, ritaðar af mönnum, sem
skilja fólkið, sem þeir ferðast
um hjá, og geta sett sig í þess
spor svo nákvæmlega, sem
hefðu þeir alizt upp hjá því, en
flytja sig ekki yfir í dómstól
sinnar eigin þjóðar eða þess,
sem þeir hafa vanizt, eða
eru sjálfir, því þá verða
sag'nir þ^irra að miklu leyti for-
dómar. í einu hefti af „Iðunni“
er vel rituð g^ ein í þessa átt,
sem ég hér á við; það er rit-
gerðin „Frá Póllandi", eftir dr.
Brandes.
Félagið ykkar hefur stundum
verið að ráðgera að 'kaupa eitt-
hvað af enskum bókum. Væri
það að nokkru leyti fært, sem
líklega er efamál, þá væri hægt
að bæta sér upp það, sem ég
hef hér talið, að vantaði í ís-
lenzkar bókmenntir; einkum
ætti félagið þá að kaupa tíma-
rit. Fyrir þá, sem hneigðir eru
fyrh®**rómana eða skáldsögur,
væri ekki fjarri að reyna sig á
Byron og Dickens. Byron er
kannske stundum óhemjulegur
eins og vetrarhláka, en hann
er þá aldrei leiðinlegur, og það
er eitthvað í anda hans, sem
liristir mann upp, svo maður
kemur fyrir sig fótum, og
menntunin á ekki að vera tómt
lánsfé, hún er sjálfseign. Dick-
ens kann að vera nokkuð tafsam
^ ur stundum, en hann sá meira
sögulegt í hversdagshlutunum
og í hversdagslífi okkar hvers-
| dagsmannanna en flestir aðrir,
| og hann þurfti ekki heila ætt-
bálka af jörlum og lávörðum
né margra kapítula treining af
einvígum og morðum, ekki einu
sinni það, sem varla er mögu-
legt að komast af án: ástir og
giftingar, til að geta ritað góða
skáldsögu. Umfram flesta aðra
er Dickens skáld meðaumkunar-
innar, og jafn kíminn og tilfinn-
inganæmur eins og hann er,
ætti engum að leiðast að lesa
hann.
Eg býst anhars við, að á bak
við stofnun þessa „lestrarfé-
lags“, og sumra annarra meðal
íslendinga, ,sé hvötin til að
koma þeim á fót langtum held-
ur sú, að fá bækurnar lesnar, af
Priðjudagur 22. september 1953 — þJÓÐVILJINN — (il
vizkunnar"
því það eru íslenzkar bækur, en
hitt, að menn ímyndi sér, að það
sé monnum áríðandi hér, eða
geri sér grein fyrir, hver mennt-
unaráhrif sá lestur getur haft.
En' hver sem hvötin er, getur
nokkuð gott af því leitt. Hér
elst nú upp ungt fólk af íslenzku
kyni, sem lítið eða ekkert
mundi þekkja til Islends ■ og
bókmennta þess, ef „lestrarfé-
lögin“ hlynntu ekki að því. Það
verður aldrei hnekkir fyrir ís-
lendinga hér, þótt þeir skilji tvö
mál, ensku og íslenzku, svo að
þeir, sem því eru vaxnir, geti
orðið heima í bókmenntum
beggja. Þegar Ameríkumenn
stæra sig af Burns og Shake-
speare, sem þeir i'iga ekkert í,
þá er það jafngoá‘T.10 geta látið
þá vita, að við komum ekki
hingað bóklausir heldur. Látið
þá vita, að fyrir löngvi vorum
við orðnir menn, og að þeir séu
ekki fyrst nú að gera menn úr
okkur; svo lengi, sem nafnið
íslendingur verður haft um
okkur Mér hefur dottið eitt í
hug: væri ekki hægt að tengja
víða saman skáldskapinn við
aðrar bókmenntir í hug inna
yngri manna, hvort öðru til
stuðnings? ímyndum okkur t.
a. m., að um leið og þeir læsu
,,Njálu“, væri þeim kostur á að
læra kvæðin „Gunnarshólmi11
og „Skarphéðinn í brennunni“;
myndi það. ekki ávallt síðan
prýða söguna í huga þeirra og
skýra fyrir þeim kvæðin?
Samkvæmt gamalli venju er
sjálfsagt ætlazt til, • áð ég óski
félaginu til hamingju, áður en
ég lýk við þetta mál. Mér finnst
þess engin þörf, því síðan ég
byrjaði, hef ég alltaf verið að
því eins vel og ég kunni. Og þó
skrítið sé, í ræðulok er ég kom-
inn í sömu kröggur eins og
prestur, sem á að taka sjúkling
til bænar af stólnum: ég veit
náttúrlega ekki framar en hann,
hvernig allt kann að ráðast, og
bið því svona til beggja handa
•— annað hvort um góðan bata
eða skjóta aftöku, því það
stendur þó næst einhverri bæn-
heyrslu, að svo miklu leyti sem
ég ræð við.
Reiðhjól
Til sölu mjög gott karl-
mannsreiðhjól. Hagstætt
verð. — Til sýnis í Mos-
gerði 7.
Konur, komið að taka upp
úr kartöflugarðinum á
morgun, ef þurrt verður veð
ur. Fjöjmennið í garðinn;
því margar hendur vinna létt
verk. — Farið frá Lækjar-
torgi kl. 1.15, — Stjórnin.
7
Nýltomnar
Káputölur
stórar og smáar í glæsilegu
úrvali
AUGLÝS
om innsiglun átvarpstækja
Samkvæmt ákvæöum 34. og 35. gxeinar reglu-
gerðar Ríkisútvarpsins hef ég í dag mælt svo fyrir
við alla innheimtumenn að þeim sé, aö 3 dögum
liðnum frá birtingu þessarar auglýsingar, hsimilt
og skylt að taka viötæki þeirra manna, er eigi
greiða afnotagjöld sín af útvarpi, úr notkun og
setja þau undir innsigli.
Athygli skal vakin á því, að victæki verð'a því
aðeins tekin undan innsigli, að útvarpsnotandí
hafi greitt afnotagjald sitt aö fullu auk innsiglun-
argjalds, er nemur 10% af afnotagjaldinu.
Þetta tilkynnist ölium, sem hlut eiga að máli.
Skrifstofa Ríkisútvarpsins, 22. sept. 1953.
Útvarpsstjórinn.
H. Toft
Skólavörðustíg 8. Sími 1035
Eftir kröfu tollstjórans 1 Rsykjavík, bæjargjald-
kerans í Reykjavík o.fl., veröur nauöungarupp-
boö haldiö hjá bifreiöaverkstæöi Hrafns Jónsson-
ar, Brautarholti 22, hér í bænum, miðvikudaginn
30. þ.m., kl. 2 e.h., og veröa þar seldar eftirtaldar
bifreiöar: R-452, R-665, R-964, R-1069, R-2181,
R-2206, R-2305, R-2348, R-2375, R-2403, R-2491,
R-2624, R-3224, R-3289, R-3443, R-4621, R-4690,
R-4851, R-5445, R-5583 og R-5608.
Greiðsla fari fram viö hamarshögg.
.. Borgarfógetinn í Reykjavík

SCynnirigarsala
Vrið höfum ákveðið að lækka karlmannaf öt okkar stórkostlega í verði, tíl að gefa sem
flestum kost á að kaupa góð föt f.vrir lágt verð.
Föt þau, sem við höfum á boðstólum, eru öll úr vönduðum efnum, enskum, og efn-
um úr erlendr/ ull xmnum í Álafoss og Gefjuii og viljum við vekja sérstaka athygli á
þeim. Tilleggið er vandað, og einungis notaður hárdúkur sem millifóður, svo að föttn
haldi sér sem bezt. — Sniðið er viðurkennt.
Þaulæft starfsfólk, fiillkomnar vélar og gott skipulag gerir okkur Ideift að selja íötin
á h/nu lága verði.
Kynnist hvers íslenzkur iðnaður er megnt gur.
KlœSaverzlun Andrésar Andréssonar h.f.

u«o4VcUU

Námsgreinar: SálíræÖi, ísl. bókmenntir, vélritun,
bókfærsla, reikningur, stæröfræöi, föndur (m. a.
bast, pappa og pappír), vélsaumur, útsaumur, upp-
lestur, íslenzka, danska, enska, þýzka, franska og
spænska.
Flokkaskipting: Byrjendaflokkar og framhalds-
flokkar í flestöllum námsgreinum, m.a. flokkar,
s:m eru sérstaklega ætlaöir gagnfræöingum. Sér-
flokkar í tungumálum fyrir þá, ssem lesa undir
stúdentspróf.
Þátttaka í einni eða fleiri nárosgreinuim eftir
frjálsu vali.
Kcnnslutækí. Ritvélar fást lánaðar geg-n afnota-
gjaldi. Saumavélar eru til afnota í vélsaumsflokk-
um. Segulbandstæk/ verður notaö við tungumála-
kennslu. Kvikmyndír veröa sýndar í sambandi við
kennsluna (einkum tungumálakennslu).
Innritun. Innritun fer fram í Miöbæjarskólanum
í 1. stofu (gengiö inn um noröurdyr) daglega kl.
5—7 0g 8—9 síödegis fyrst um sinri.'
Innr/tunargjakl kr. 30.00 — fyrir hverja náms-
grein, nema kr. 60,00 — fyrir stúdentsprófsflokkana,
:vélsaum, .útsaum og föndur. Innritunargjald greiö-
ist. vjÖ ' ihú’rituri; ';Ekkért árináö kennslugjald. —
Ekki er hægt aö innrita þátttakendur símleiöis.