Þjóðviljinn - 29.10.1953, Blaðsíða 1

pa pfj gsg
fpi .Bs; »1
Finuntudagur 29. október 1953 — 18. árgangur — 242. tölublað
Haraldur GuSmundsson segir AlþýSuflokkinn andvigan
uppsögn hernámssamningsins frá 1951
Sósíalistar hafa haldið fast við þá stefnu, sem var
stefna íslands við lýðveldisstofnunina og inngöng-
una í sameinuðu þjóðirriar. Aðrir flokkar hafa horf-
ið frá þeirri stefnu og Bandaríkin hafa með kúgun
og ofbeldi neytt hernámi upp á íslenzku bjóðina.
Að gefnu tileíni minnti Einar Olgeirsson enn á
þessar og aðrar helztu staðreyndirnar um ásælni
Bandaríkianna og afstöðu íslenzkra flokka til henn-
ar, í umræðum um hernámsmálið á Alþingi í gær.
Var það framhald umræðu
um þ'ngsályktunartillögu
-Gylfa og Hannibals um endur-
skoðun hernámssamningsins.
Hófst hún með því að Haráldur
Guðmundsson kom með langa
skrifaða ræðu, sem virtist til
þess ætluð að draga úr þeirri
andúð öBandaríkjastjórnar sem
Alþýðuflokkurina kynni að hafa
bakað sér með flutn'ngi tiliög-
unnar! Lagði Haraldur mikla
áherzlu á, að hernámið hefði
verið og væri enn nauðsyniegt
og óhjákvæmilegt, rekin hefði
verið „skaðsamleg starfsenii1'
með því að kalla „varnari’ðið"
hemámslið; áróðurinn gegn því
væri „móðgun við vinsamlpga
þjóð“. „Ósæmilegt“ væri að
„brigsla“ Bandaríkjunum um
ofbeldi og kúgun. Alþýðuflokk
urinn teldi ekki tímabært að
segja upp varnarsajnningnum,
og annað í þeim dúr!
I svarræðu rakti Einar stað-
reyndirnar um ásælni Bandaríkj
anna og sýndi hvernig þær ein-
kenndust af gengdarlausu o-f-
beldi í garð tslendinga. Minnti
hann Harald á; að meira að
segja leiðtogar danskra sósíal-
demókrata hefðu lært svo mikið
af hernámi íslands, að þeir not-
uðu það sem aðalrök gegn því
að leyfa bandarískar lierstöðv-
ar í laadi sínu. En vitneskjan
um ástandið hér á landi hefði
því aðe'ns orðið lýðum ljós,
einnig erlendis, að sósíalistar
liefðu vægðarla-ust flett ofan af
htieykslum hernámsins, sagt
þjóðinni sannleikann um ástand-
ið.
Minnti E'uar á hvernig allir
íslenzkir stjórnmálaflokkar
hefðu við lýðveldisstofnunina
1944 og inngöngu í sameiauðu
þjóðirnar 1946 lýst sig andvíga
herstöðvum og fylgjandi hlut-
leys: landsins. Sósíalistar hefðu
haldið fast við þá stefnu ts-
lands, sem þá var mörkuð.
Tillaga Alþýðuflokksins væri
spor í rétta átt. Spor á undan-
haldinu frá hemámssamningn-
um 1951. Spor í áttina frá þeirri
stefnu að ofurselja Bandarikj-
unum landið.
Umræðunni varð enn e-kki
lokið.
-<■ --y
MORRISON
BEVAN
9, filiig Sósíalístaflokksins hefst í dag
Níunda þing Sósíalistaflokksins liefst í dag klukkan 5 e.h.
Fimmtán ára afmæKsfagnaðiir Sósíalistaflokksins verður n.k.
laugardagskvöld á Hótel Borg.
Þingið verður -í samkomusal
Mjól-kurstöðvarinnar. Að lok-
inni kosningu starfsmanna
■þings'ns hefur Einar Olgeirsson
formaður - Sósíalistaflokksins
framsögu um fyrsta dagskrár-
málið: Skýrslu miðstjórnar og
verkefni flokksins. Að loknu
framsöguerindinu hefjast um-
ræður.
Síðustu dagana hafa fulltrú-
ar á flokksþingið utan af landi
verið að koma til bæjarins og
eru nokkrir væntanlegir til
Morrisoii 1815
llovstsi 78
Þingflokkur Verkamanna-
flokksins brezka kjöri í gær
Herbert Morrison fyrrverandi
utanríkisráðherra varaformann
sinn með 181 atkvæði. Aneur-
in Bevan, foringi vinstra arms
flokksins, fékk 76 atkvæði.- I
fyrra féllu atkvæði þannig að
Morrison var kjörinn með 194
en Bevan h!aut 82.
Vesfurveldm gerðu ein-
axarskaft í Trieste
Eden utanríkisráöherra átti í vök aö verjast í umræö-
um um Trieste á brezka þinginu í gær.
Umræðurnar fóru fram að
kröfu Verkamannaflokksins' og
hafði Philip Noel-Baker, fyrrver-
and; ráðherra, framsögu. Hann
komst -svo að orði að ákvörðun
stjórna Bret-
mds og Banda
í-kjanna að af-
enda Itölum
emámssvæði
'tt í Trieste
efði verið van
ugsuð, rang-
it, ábyrgðar-
ius og bjána-
leg. Afl-eiðing-
jir hefðu líka
orðið eftir Því.
Ve-gna frumhtaups s-tjórna Vest-
urveldann-a héngi friðurinn í
Evrópu nú í v-eikari þræði en
nokkru sinni síðan á árinu 1947.
Kvaðst Noel-Baker vona að ör-
yggisráðið skoraði á fundi sínum
um Trieste í næstu viku á Itali
og Júgóslav.a að flytja her sinn
brott frá la-ndamærunum norður
af Tries-te.
Eden utanrík'sráðherra varð
fyrir -svörum af hálf-u rikisstjórn-
arinnar. Hann játaðj ;að stjórnir
Bretlands og Bandarí-kjanna
hefðu ekki gert ráð fyrir bví
að hótanir um að beifa valdi
myndu sigla í kjölfar ákvörðun-
ar þeirra að afhenda ítölum
Trieste. Sagði Eden ,að Vestur-
veldin stæðu við ákvörðun sína
e-n ekkert hefði verið ákveðið um
hvenær hún yrði látin koma til
framkvæmda.
Einar Oigeirsson
þings í dag. -— Allir flokks-
menn hafa aðgang að þiag'nu
meðan liúsrúm leyfir, gegn
framvísun flokksskírteina.
Laniel siœr
úr og í
Franska þingíð felldi í fyrr-i-
nótt tillögur kommúnista og
i sósíaldemókrata um að hefja
þegár í stað- friðarsamninga, við
sjálfstæðishreyfinguna í Indó
Kína. Laniel forsætisráð-
herra sagði í lokaræðunni fyr-
ir atkvæðagreiðsluna að stjórn
sín væri að visu fylgjandi því
að samningar um frið yrðu
teknir upp i Indó Kína en fyrst
yrði að berjast þangað til sjálf-
stæðishreyfingin Viet Minh
hefði verið sannfærð um að
hún gæti ekki unnið stríðið.
Ályktun þar sem sjónarmið
stjórnarinnar voru sett fram
hlaut samþykki nieð 64 atkv.
mun á 627 manna þingi.
Stjórn Adenauers klofin
nm framtíð Saarhéraðs
Annar aöal flokkurinn sem stendur aö nýmyndaöri
samsteypustjórn Konrads Adenauers í Vestur-Þýzkalandi
lýsti í gær yfir andstöðu við stefnu forsætisráöherrans
varðandi framtíð Saarhéraös.
I umræðum um stefnu stjórn-
arinnar í utanríkismálum sagði
Noel-Baker
Sendinefnd 8 ungra mmna
farin f!l Sovétríkganna
Man dvelja í Sovéfrikjuimm 2—3 vikur
Sendinefnd nngra manna á vegum MÍR var nieðal farþega
ineð GnQfaxa í niorgun til Kaupmannahafnar, á leið til Sovét-
1 íkjanna
Þjóðviljinn s-agði nýlega frá
þv? að MÍR hefði borizt boð frá
æskulýðssambandi í Sovétríkjun-
um ,að senda þangað nefnd ungra
manna. Mun hún dvelja tvær til
þrjár vikur í Sovétríkjunum. •
Formaður sendinefndarinnar
er Sigui'ður Blöndal skógfræð-
in-gur, en aðrir í nefndinni er-u:
Eberg Ellefssen írá Siglufirði,
Pétur Pétursson útvarpsþulur,
Rafn Gestsson frá ísafirði, Ragn-
ar Gunnarsson verkamaður,
Reykjavík, Sigursveinn Jóhanns-
son járn-smiður Hafnarfirði, Ste-
fán Þorleifsson íþróttakennari
Neskaupstað og frú Unnur Leifs-
dóttir frá Akranesi.
Thomas Dehler, fyrrverandi
dómsmálaráðherra og' formæl-
andi Frjálsa lýðræðisflokksins,
að flokkur hans
væri algeylega
andvígur þeirri
uppástungu
Adenauexs að
gera Saar -að
„Evrópusvæði“
sjálfsstjórnar-
svæði þar sem
stál- og kola-
samsteypan og
aðrar Vestur-
Evrópustofnanir hefðu aðsetur.
Dehler kvað Saar alitaf hafa
verið þýzkf og það yrði það að
vera áfram. Hinsvegar væri hægt
að veita Frökkum með samn-
ingi aðgang að kaupum á kolum
Framhald á 5. síðu
Dehler
15 á
^iisháfíð SósíaSistafSokksins
verBur haldin oð Hótel Borg n.k. laugardag kl. 8.30. - TekíS
ámóti pöntunum aSgöngumiÓa í sima 7510