Þjóðviljinn - 29.12.1953, Qupperneq 12

V J **'
Farsóftir mega nú feljast úr sögunni
segir María Maack, iersiöSukena Fassáiíahússins
Reykj avíkurbær hefur aldrei byg
ueitt sjúkrahús
Farsóttahús Rej'kjavíkur er nú aðallega notað fyrir tauga-
isjúkHnga. Húsið var byggt 1880 og rakti prófessor Jón Hjalta-
lín sögu l»ess og sjúlírahússmálanna í viðtali við blaðamenn í
gær. Reykjavíkurbær hefur ekki enn í dag byggt neitt sjúkra-
Íiús — og mun slíkt fátítt ura höíuðborg.
I>að þykir smraun reksturinn dýr liér, sagði María Maack
forstöðukona farsóttahúsins, við sama tækifæri, en mín skoð-
im er sú að sjúklingurinn eigi að vcra mimer eitt, en ekki hvað
lækningin kostar.
María Maaek, forstöðukona
IF.arsóttarhússins, bauð bæjar-
ráði og blaðamön.num í gær að
skoða húsi'ð og starfsemi þess.
íUm áramótin 1949-1950 var
tekin í notkun lítil viðbygg-
iij|g við húsið, en uppi á lofti í
’henni var komið fyrir sund-
keri sem er 3,20x2,20 metrar
iog síðan hefur ekki þurft að
smda sjúklinga inní Sundliöll
S bílum lögreglu og slökkviliðs
til þess að þeir gætu lcomizt
Í vatn. Kvað María Maack
þetta hafa verið 'mikla fram-
■för, en busl í 37 stiga heitu
vatni væri mörgum sjúklingum
'hollt og nauðsynlegt, einnig
itaugasjúklingum- Þar eru nú 27
sjúklingar, en rúm er fyrir 35
og hefur verið troðið þar inn
allt að 40 þegar mest hefur
legið við.
Hefur starfað síðan 1920
Húsið var byggt sem spítali
1883 og liefur verið starfrækt
sem farsóttahús síðan María
Maack kom þangað 13- febrúar
1920 með tvo taugaveikissjúk-
linga aftan á vörubíl. Hafði
'ihúsið þá um skeið verið leigt
-fil íbúðar, og bjó Jakob Möller
.ofl. enn í húsinu þegar fyrstu
sjúklingarnir komu þangað.
María Maack réðist í þjón-
ustu bæjarins 8. janúar 1918
og 'þá við Franska spítalann.
Htíún hefur allt tíð verið for-
stöðukona Farsóttahússins og
starfrækt það af alkunnum
dugnaði og mjmdarskap. Það
„ iþykir sumum reksturinn dýr
!hér, sagði liún við blaðamenn
1 gær, en mín skoðun er áð
■sjúklingurinn eigi að vera núm-
■er eitt, en elcki það hvað lækn-
ingin kostar. —• Sjúklingar og
aðstandendur þeirra hafa kunn-
áð að meta þessa afstöðu Maríu
og eru henni þakklátir. Bæjar-
félagið má vera það líka.
Anna Kjartansdóttir aðstoð-
arhjúkrnnarkona hefur starfað
yfir 20 ár í Farsóttarhúsinu.
Jólairésskðmmt-
tin MlR er í dag
Húfiniseðradeild MÍR heldur
jólatrésskeiumlun í dag í
Gtíötemplarahúsuiu o«r hefst
hún kl. 3.
Gestur Þorgrímsson skemnxt
ir börnunum o{r jólasveimi
kemur í heimsókn, emifremur
leikur 13 ára telpa á píanó og
munu því börnin sem bangað
fara áreiðanlega skemmta sér
vel. — Aðgöngumiðar fást við
inugaTigtan.
,,Dásamleg lagni bæjarstjórn-
arinnar að sleppa við
að byggja öll sjúkraJuis“
Prófessor Jón Hjaltalín hef-
ur alltaf verið yfii’læknir Far-
sóttahússins og skýí*ði hann
blaðamömium frá sögu húss-
ins og sjúkrahússmálanna.
í sögu sjúkrahússmála bæj-
arins er eitt skýrasta atriði
hin dásamlega lagni bæjar-
stjórnarinnar að sleppa við að
byggja öll sjúkrahús.
Fyrsta sjúki’ahúsið mun hafa
verið stofnað 1886 í gömlum
kassa þar sem nú er Hjálpræð-
islierinn. En það var ekki bær-
inn sem byggði þáð né starf-
rækti. Það voru nokkiir kaup-
menn og borgarar er lofnðu að
greiða 5 ríkisdali ‘á ári í 5 ár.
Ennfremur voru hlutaveltur til
ágóða fyrir það, og mun kven-
Framhald á 3. siðu.
Sjálíkjorið í Vm
I6ÐVIUINN
Þi-iðjudagor 29. desesmber 1953 -— 18. árg, — 292. tölublað
skip stFHiidai0 á Eitgey
Sænskt skip, Hanön frá Karlshamn, 2600 lestir, strand-
aði skammt frá Engeyjarvitanum s.l. laugardagskvöld
og hafa tilraunir til aö ná því á flot reynzt árangurs-
lausar. Skip þetta sem kvaö véra hiö mesta skrapatól, er
taliö mikiö brotiö.
Ásg-eir Kristjánsson.
Húsavík 23. des.
Frá fréttaritara. Þjóðv.
Við stjórnarkjör í Verka-
mannafélagi Húsavikur kom
aðeins frarn einn listi og var
stjórnin sjálfkjörin.
Stjórnina skipa: Ásgeir
Kristjánsson formaður, Jón-
as Sigurjónsson ritari, Ey-
stehm Guimarsson gjaldkeri
og Amór Kristjánsson vara-
formaður.
Roflost þykir gefast vel til
lœkninga ó vœgri geðveiki
Farsóttir eru hér næstum alveg úr sögunni og því hafa
þrír taugalæknar sjúklinga sína í Farsóttahúsinu. Lækna
þeir með svokölluðu losti, þ. e. snöggum rafstraum, en
rnargir yngri læknar nota nú rr jög þá aðferð.
Skip'ð kom hingað fyrir jól
með vörur til Völundar og
Hallgríms Ben. en hér tók það
síld til Sovétríkjanna og átti að
taka meiri síld í Vestmannaeyj-
um. Meðan stóð á uppskipun
■hér varð margs.'nnis að hætfa
vinnu vegna þess að vindur og
vélar skipsins biiuðu, og skömmxi
eftir að það var komið hér út á
Flóann, á leið til Vestmanna-
eyja, bilaði stýrisútbúnaðurinn.
Var skipinu þá snúð við, en
það strandaði í Engey, skammi
frá vitanuin. Var þá sunnan-
■stormur.
Menn úr Reykjavíkurdeild
Slysavamaféiagsms fóru þá út
Læknar þessir eru Kristján
Þorvarðarson, Grímur Magnús-
so-n og Kjartan Guðmundsson.
Kristjón Þon’arðarson ræddi
nolckuð um þetta mál við blaða-
menn i Farsóttahúsuiu í gær.
Lækningaaðferðina fundu tveir
ítalir og skýrðu frá henni á
tilflrud kona
slasasi líts-
hættulega
Á Þorláksmessukvöld vild!
það slys til á Laugaveg.inum ,að
■bíll ók á gamla konu er var þar
á ferð, með þeim afleiðingum að
hún mjaðmarbrotnaði.
Konan, sem he'tir Guðrún Er-
lendsdóttir og á heima á Lang-
holtsvegi 77, er nær óttræð uð
aidri. Htm hefur legið á sjúkra-
luþsi síðan slygið vi:ldi til og
h-ngst af verið rænúlíti] eða
rænulaus. Ekki er vitað hvemig
slys'ð bar ©ð höndum, þar eð
konan hefur elcki getað skýrt
írá atburðum. Eru þaö því vin-
S'amleg tilmæli rannsóknarlög-
reglunnar til þeirra sem kunria
að hafa verið sjónarvottar að
þoir 'gefi sig fram og’ skýri frá
málavöxtiiTn.
lækningastofum eða heimohús-
um.
Þá hefur á síðustu árum ver-
ið farið að lækna alvarlega geð-
veiki með heilauppskurði, en að-
eins einn maður hér á landi, dr.
Bjarni Óddsson, hefur fengizt
v:ð þær lækningar. Hafa alls
30—40 sjúklingar verið læknaðir
með þeirri aðferð. En með frá-
falli dr. Bjarna Oddssonar er sú
leið lokuð í bili, þar til íslend-
ingar eignast annan sérfræðing
á þessu sviði.
Björgunartil-
raunuM hætt
E£ft% Hk náðist ur
Hagvéiinni
Á aðfangadagsmorgun gat
helikopterflugvélin frá • bapda-
ríska hemum, sem verið hafði
austur á Skógum, lent á Mýr-
dalsjökli hjá flaici herflugvélar-
innar.
Um 8 feta snjór var þá nið-
ur á flakið. Náðist lík eins af
áhöfn fflugvélarinnar úr flak-
inu. V.ar flog'ð með það í heli-
koptervélinni til byggða, en eklci
talið faert að reyna að lenda
aftur á jöklinum á aðfangadag-
inn. ■— Síðar "um dagtnn var af-
ráðið að fresta frekari leiðöngr-
um á Mýrdalsjökul þar til betra
verður að lcomast þangað.
Fjérar kýr drep-
ast af völdum raf-
straums
læknaþingi í Kaupmannahöfn
í.939. Eftir stríðið var svo farið
að iðka þessa aðferð meir. Að-
■alkostir hennár eru að stytta
sjúkdómstímann. Hafa margir
sjúklingar með væg'a geðveiki,
og þunglyndi' læknast fljótt með
þessari aðferð. Áður_ en lækn-
amir fengu inni í Farsóttahús-
inu iirðu Þeir að framkvæma
lækninguna v.ð erfið skilyrði á var ag atiiug'a þetta nánar kom
Laust fyrir klulckan eliefu
á þriðj udagskvöldið i fyrri viku
varð heimOisfólkið á bænimi
Setbergi við Hafnarfjörð vart
við að nautgripimir gerðust ó-
i-ólegir i fjósinu. Þegar farið
í ljóa að rafmagnsleiðsla í í-
búðarhúsinu hafði bilað, en raf
taugar og vatnsleiðslur eru á
milli þess og fjóssins. Hafði
rafmagnið leitt út, komizt í
vatnsleiðslur í fjósinu og kýi*n -
ar orðið fyrir rafstraum. Þeg-
ar ao var komið lágu allar
kýrnar í fjósinu — 20 talsins
á básunum. Heimamöimum á
Setbergi tókst a.ð lífga 16 þeirra
við en fjóiar drápust.
Bóndinn á Setbergi er Einar
Halldórsson.
Hagerúp Isaksen skífulagninga-
meistari
kaus íyxir nokkru stjórn í
Sjómannalélagi Heykjavíkurl
í Engey á dráttarbátimm Magna.
Var þá brim mikið og ólendandi
v'.ð eyn.a nema á elnum stað.
Voru skipsmenn því fluttir i
land í björgunarstól, svo og
sildarmatsmenn er með -slcipinu
voru, tvei.r islenzkir og tveir
rússneskir, Skipsfrjóri og 5 aðr-
ir voru eftir um borð.
Ægir reyndi í gær að draga
hið strandaða skip á flot, eu
árangurslaust.
Brenniir á garnL
Síðustu ár hefur lögreglan
haft umsjón með brennum á
gamlárskvöld og hafa þessar op-
inberu brennur að mestu leyti
breytt þeim heimskulegu ærsl-
um og óknyttum er áður voru
venjulega í miðbænum þetta
kvöld, í glaðar skemmtanir á
nokkrum stöðum í bænum.
Reykjavíkurbær og ÍSÍ hafa
samið um að nefnd úi- ÍSI sjái
nú um gamlárskvöldsbrennurn-
ar.
Síðustu forvöð
að tryggja sér að-
gang að
jóíatrésskemmt-
un sósíalista
Geysimikil .aðsókn hefur
ver.ið að jólatresskemmtun
Sós.'alistafélags Reykjavíkur
annað kvöld að Hótel Borg,
og er því vissara fyrir þá sem
enn hafa ekki tryggt sér m'.ða
að gera það strax í dag. Að-
göngumiðar eru seldir frá fcl.
10 f. h. til 7 e. h. að Þórs-
götu 1.
Eins og áður hefur verið
auglýst verður mjög íjölbreytt
og skemmtileg d.agskrá: Gest-
Ur Þorgrímsson skemmtir
bömunum með eftirhermum
o. fl. Karl Guðmundsson le'k-
ari les upp sögu, sýnd verður
bamakvikmynd, Petrína Jak-
obsson segir sögu, Jólasveinn-
inn heimsækir bömin, Bjami
Böðvarsson o. fl. leika fyrir
dansinum.
SJÖ SÖMglllg
Nýtt söngvasaín
eitir Sigiús Halldórsson
Nýkomin eru út Sjö söuglöí
eftir Sigfús Halldói-sson og er
þar m. a. nýja lagtð hans: Við
Vatusmýriua. Hin lögin sem
þíu-na eru hafa öll verið npp-
seld lengi.
Lögm sem koma hér í ann-
arrí prentun eru: Vögguljóð; t
dag; Tondeleyo; Við eigum sam-
leið; Dagný og' Við tvö og blóm-
ið.
Nýjia lagið hans Sigfúsar, Við
Vatnsmýrir.a, er hér skrifað
upp eftir hljómplötu er ísl.
tónar létu taka, þar sem höfund-
{ ut loifcur og syngur lag'ið sjálfur.