Þjóðviljinn - 11.04.1954, Blaðsíða 4

4) — ÞJC.ÐVILJINN- — Sunnudagur 11. apríl 1954
l.
SKÁK
Ritstjóri: Guðmundur Arnlaugsson
Einvígið iiiu heimsmeistaratignina
Sjaldan haía orðið jafnmiklar
sveiflur í viðureign milli jafn-
snjallra skákmanna. Botvinnik
vann 4:1 af fyrstu 5 skákunum,
en nú hefur Smisloff tekizt að
snúa þeirri útkomu alveg við
í næstu 5 skákum, svo að leikar
standa nú 5:5.
Fimmta skákin.
Drottningarbragð, teflt 25. marz
Hv. Smisloff, sv. Botvinnik.
1. c4 c6 2. d4 d5 3. Rf3 Rf6
4. Rc3 e6 5. Bg5 dxe4 6. e4 b5
7. e5 h6 8. Bh4 g5 9. Rxg5 hxg
10. Bxg5 Rbd7 11. exf Bb7
12. g3 Db6
Taflbyrjunin er ekki af rólegra
taginu. Botvinnik hefur beitt
henni fyrr og unnið sigur, m.
a. gegn Bandaríkjameistaran-
um Denker í símskák milli
Bandaríkjanna og Sovétríkj-
anna. í síðasta leik bauð 'Smis-
loff Botvinnik upp á að leika
c5, en sá leikur hefði getað
leitt í ævintýralegar flækjur.
13. Bg2 o-o-o 14. o-o Re5
15. De2 Dxd4 16. Be3 Dd3
17. Hfdl Dxe2 18. Hxd8f Kxd8
19. Rxe2 Rd3 20. b3
Spennan er engan veginn úr
skákinni, þótt drottningarnar
séu horfnar. Svartur má ekki
drepa peðið vegna Hdl og fær
því einangrað tvípeð á c-lín-
unni.
20. — Kc7 21. bxc bxc 22. Bxa7
c5 23. Hbl Bxg2 24. Bb8f Kc6
25. Kxg2 Bh6
Hótar Bd2 og c4—c3—c2—cl.
Hvítur verður að loka skálin-
unni.
26. f4 e5! 27. a4 exf 28. gxf c3
29. Rxc3 Bxf4 30. Bxf4 Rxf4f
31. Kg3 Rh5f 32. Kg4 Rxf6f
33. Kg5 Rd5 34. Rxd5 Kxd5
35. h4 f6f 36. Kg4 c4 37. a5 c3
38. a6 Ha8 39. Kf5 Hxa6 40. h5
Ha2. — Jafntefli.
Sjötta skákin
Grúnfeld-vörn, tefld 27. marz.
Hv. Botvinnik, sv. Smisloff.
1. d4 Rf6 2. c4 g6 3. Rc3 d5
4. cxd5 Rxd5 5. e4 Rxc3 6. bxc3
Bg7
Þessi elzta aðferð hvíts gegn
Grúnfeldvörninni hefur skotið
upp kollinum aftur á síðustu
árum. Áður var talið að svart-
ur þyrfti að leika c5 þegar í
stað, en það er óþarfi: 7. Ba3i
Sjöunda skákin
Frönsk vörn, tefld 30. og 31
marz.
Hv. Smisloff, sv. Botvinnik
I. e4 e6 2. d4 d5 3. Rc3 Bb4
4. a3
Smisloff reynir nýjar leiðir.
í 1. og 3. skákinni lék hann e5.
4. — Bxc3f 5. bxc3 dxe4 6. Dg4
Rf6 7. Dxg7 Hg8 8. Dh6 c5 9.
Re2 Hg6 10. De3 Rc6 11. dxc5
Heggur á hnútinn á miðborð-
inu. Botvinnik knýr fram
drottningakaup, sennilega í von
um að geta hagnýtt sér peða-
veilur hvíts, en þrípeðið reyn-
ist ekki illa.
II. — Rg4 12. Dxe4 Ddlf 13.
Kxdl Rxf2f 14. Kel Rxe4 15.
Rf4 Hg8 16. Bd3 Rxc5 17. Bxh7
Hh8 18. Bd3 Rxd3f 19. cxd3
Bd7 20. Be3 o-o-o 21. Kf2 e5 22.
Re2 Bg4 23. h3 Bh5 24. d4
Bxe2 25. Kxe2 exd4 26. cxd4
Rxd4f 27. Kf2 b6
Svartur vann peðið aftur, svo
að nú er liðsafli jafn á báðar
hliðar, en ýmis smátákn benda
í þá átt, að hvítur eigi betra
tafl: biskupinn er fljótari í
förum en riddarinn á opnu
borði, hvítur á frípeð en svart-
ur ekki, kóngur hvíts er frjáls-
ari en sá svarti.
28. Hhdl Re6 29. Haclf Kb7 30.
Hxd8f Hxd8 31. h4 Hh8 32. g3
b5 33. Kf3 a5 34. Ke4 He8 35.
Kf3 Hh8 36. Hc3
Valdar biskupinn og hótar þá
aftur Ke4 (He8, Kf5). Bot-
vinnik er því knúinn til að
leika f-peðinu. Á þann hátt
stöðvar hann framsóknina í
bili, en nú er riddarinn alveg
bundinn.
36. — f5 37. Hd3 Kc6 38. Bd2
Ha8 39. Bc3 Kc5 40. Bf6 b4
41. h5
Hér fór skákin í bið.
41. — Ha7 42. He3 Kd6 43.
Be5f Kd5 44. Bb2 Kd6-45. Hd3f
Kc5 46. Hd2 Hh7 47. Hb2 Kd6
48. a4 Ke7 49. g4 f4 50 Hd2 og
svartur gafst upp, nokkuð
snemma að vísu, en staðan er
þó vonlaus, hvíti hrókurinn fer
til d5.
Sjötugur á morgun:
Þórarinn Einarsson
Höfða á VatiKsleysuströnd
Á morgun, 12. aprll, verður
Þórarinn Einarsson, bóndi, að
Höfða á Vatnsleysuströnd, sjö-
tugur. Hann fæddist að Stóra
Nýjabæ í Krýsuvík, sonur Ein-
ars Einarssonar, bónda og for-
Wc
östurtnn
í.‘Leínumót í Listvinasalnum — Þegar óstundvísi er
kærkomin — Hrollaugur hefur orðið — Þeir
eru margir „iónarnir'' — Úr strákofa á skíðavikuna
Rd7 8. Bc4 c5!
7. Bc4 o-o 8. Re2 b6! 9. o-o
Skarpur möguleiki er hér 9. h4.
Svartur verður þá að tefla
hvasst á móti til þess að lenda
ekki í vandræðum (9. Bb7 10.
Dd3! Dd7 11. h5) Bezt er lik-
lega 9. — Ba6! 10. Bxa6 Rxa6
11. Dd3 Dc8!
9. — Bb7 10 f3 c5 11. Bg5 cxd4
12. cxd4 Rc6 13. Bd5 Dd7 14.
Dd2 e6 15. Bxc6 Bxc6 16. Hfel
Bb5 17. Hadl Hac8 18. Bh6
Bxh6 19. Dxh6 Bxe2
Hversvegna leikur Smisloff ekki
19. — Hc2? Svartur er þá alveg
ofan á drottningarmegin, en
hvitur á að vísu gagnsóknar-
færi kóngsmegin (Rg3, e5 og
Re4—f6 eða He4—h4. Eins og
skákin teflist á svartur betra,
en Botvinnik tekst að halda
sínu.
20. Hxe2 Da4 21. Hdd2 Da3 22.
Kf2 Hfd8 23. He3 Dcl 24. Hel
Dc4 25. De3 Db4 26. Hedl Hc3
27. Dg5 Hd7 28. h4 De7
Hvítur hótaði h5—h6, svo að
svartur býður kaupin og allt
leysist upp í vopnahlé.
29. Dxe7 Hxe7 30. d5 exd5 31.
Hxd5 Ha3 32. Hld2 h5 33. Hc2
Kg7 34. Hd6. — Jafntefli.
SJÁLFSAGT HAFA fleiri en ég
uppgötvað hversu tilvalinn
stefnumótsstaður Listvinasal-
urinn er. Ef þú átt heima
vestur í Skjólum og vinkona
þín eða vinur inni í Lauga-
nesi, þá er Listvinasalurinn
eimitt miðja vegu milli ykar.
Og þótt hann eða hún sé ekki
sérlega stundvís, bá er það
bara betra, því að þú færð
þér sæti á skringilegum stól
með gati í botninum, sem þó
er dæmalaust þægilegur, horfir
á liti og form leika sér um
veggina kringum þig, og þegar
þú kveikir í þriðju sigarett-
unni og félaginn er óköminn
enn uppgötvar þú allt í einu
að þú ert í ágætu skapi, —
það flögrar ekki að sér að
setja saman smáræðustúf um
stundvísi; nei, þér þykir gam-
an að bíða aldrei slíku vant.
Ég tala af eigin reynslu; ég hef
sjaldan átt eins ánægjulega bið
og uppi í Listvinasal á dögun-
um, horfandi á málverkin hans
Jóhannesar og smeltimunina.
Ef einhverjum kynni að detta
í hug, að það sem útvarpið
kallaði emalieraðar skálar,
væru vaskaföt, þá get ég full-
vissað þann hinn sama um, að
það er mesti misskilningur, En
sjón er sögu rikari, og þess
vegna ættuð þið næst að mæla
ykkur mót í Listvinasalnum.
Sýning Jóhannesar stendur
fram að páskum, og hvað gerir
maður betra við bænadagana
en að fara á málverkasýnngu?
það, hvort togararnir bera sig,
en hitt veit ég, að „Jón“ ber
sig. Og þeir eru margir „Jón-
arnir“.
Við uppskipun úr togurunum
notar Togaraafgreiðslan h.f.
(Sameign togaraútgerðarinnar
í Reykjavík) m. a. tvo krana,
sem eru eign Vélasjóðs ríkisins.
Vélasjóður leigir Togaraaf-
greiðslunni h.f. kranana, nei,
fyrirgefið, Jóni nokkrum Guð-
jónssyni, verzlunarstjóra hjá
Bíldudals-Gísla. Síðan leigir
Jón þessi togaraafgreiðslunni
fyrmefnda krana. Tveir menn
frá Vélasjóði vinna á krönun-
um og sjá um hirðingu þeirra.
Hvert er þá starf Jóns? Það er
að taka á móti ágóðanum af
leigunni, sem er líklega eins
mikill á dag og kaup krana-
mannanna tveggja samanlagt.
Maður hefði þó haldið á þess-
um „erfiðu“ tímum, að Ríkið
eða togaraútgerðin. hefðu þörf
fyrir þessa peninga. Ríkis-
stjórnin gerir sjálfsagt ráðstaf-
anir til hjálpar togaraútgerð-
inni, en það verða trúlega ráð-
stafanir, sem verða óhagstæðar
togarasjómönnum, verkámönn-
um hjá togaraafgreiðslunni og
öðrum slíkum, með bátagjald-
eyri o. fl. þ. h. En það verða
engar ráðstafanir gerðar á Jón
eða kollega hans. Jæja, þetta
er nú sagan af viðskiptum Véla-
sjóðs ríkisins. Togaraafgreiðsl-
unnar h.f. og Jóns er leigir
kranana tvo. Já, þeir eru marg-
ir „Jónarnir" i þeim skilningi.
Hrollaugur."
^ ★
HROLLAUGUR sendir okkur
annað bréf í dag, sem er svo- FYRIR NOKKRUM dögum kom
Þórarinn Einarssou.
manns þar, og Margrétar Hjart-
ardóttur, konu hans. Einar
faðir Þórarins var orðlagður
dugnaðar- og atorkumaður,
mikill sigamaður og ágætur
sjómaður. Hann hélt síðastur
formanna úti skipi frá Sela-
töngum, en var annars for-
maður bæði í Selvogi og
Grindavík.
Þórarinn fluttist ungur með
foreldrum sínum til Grindá-
víkur, en fulltíða maður á-
samt þeim að Bergskoti á
Vat.nsleysuströnd, og þar bjó
hann fyrstu búskaparár sin,
1909—1926, en fluttist þá að
Höfða. Kona Þói’arins er Guð-
rún Þorvaldsdóttir, frá Álftar-
tungukoti á Mýrum. Þau eiga
5 börn, einn son og fjórar dæt-
ur; þar að auki hafa þau alið
upp að öllu le'yti fimm fóstur-
börn, en fjöldi annarra barna
hefur dvalið á heimili þeirra
lengur eða skemur og haft þar
uppeldi sitt. Fáir menn hafa
annað eieis J’ndi af börnum.
Ungur að árum fór Þórarinn
að heiman til sjóróðra eða
landvinnu. Var hann allmörg
ár á skútum og síðar á togur-
um, en þess á milii á opnum
skipum eða vélbátum, ýmist á
Austfjörðum eða heima. For-
maður var hann margar ver-
tíðir, glöggur og gætinn, enda
hlekktist honum aldrei á.
Aldrei mun liann hafa þurft á
biðja um skiprúm, þar sem
menn vissu deili á honum.
Hann vandist einna fyrstur
liérlendra manna á að fara
með vélar í bátum, og þótti
hverjum færari í því starfi
hljóðandi:
„Daglega heyrir, maður, að
togararnir, beri sig ekki. Út-
gerðarmenn heimta ráðstafanir
hingað til lands langt að kom-
inn getur. Það er 21 árs stúlka
frá Nígeríu, sem kemur hingað
í heimsókn í boði stúlkna í
,..,af ríkisstjófnínm. Ekki veit ég efri bekkjum Gagnfræðaskóla
■ t ‘ii V/ iXiý.'t.! oi.t : t,.:í;/tvW
Austurbæjar. Stúlka þessi er á
íþróttaskója í Liverpool sem
stendur, en hún er uppalip í
strákofa í Nigeríu, og snjó hef-
ur hún aðeins þekkt af afspurn
þangað til nú. En í þessari
heimsókn sinni ætti henni að
gefast kostur á að kynnast
snjó, því að henni hefur verið
boðið á Skíðavikuna á Akur-
eyri og ennfremur til dvalar í
Ármannsskálanum og hún er á-
kveðin í að fara á skíði. Von-
andi snýr landið okkar brosandi
andliti að þessum unga en víð-
reista gesti, og við bjóðum hana
velkomna hingað og óskum
þess að dvöl hennar hér verði
henni tii ánægju og fróðleiks.
vegna lægni og hirðusemi. T.d.
mun aldrei hafa bilað hjá ho.n-
um vél þau ár sem hann gerði
út trillubát. Bát sinn átti hann
jafnan í félagi við nágranna
sína, og var samvinnan ávallt
til fyrirmyndar, enda er vand-
fundinn félagslyndari maður
e&a hreinskiptnari í öllum grein
um. Þórarni var við brugðið
fyrir góða nýtingu og hirðingu
veiðarfæra, og verkun aflans;
hann var aldrei mjög aflahár
í sinni formannstíð, en verð-
mæti hlutarins var meira en
hjá flestum öðrum, me.nn sögð-
ust óvíða læra betur fiskverk-
un. Útgerð hætti hann þegar
iiskur hvarf af grunnmiðum
við Faxaflóa í kringum 1940.
Eftir að Þóraritin fór að
dveljast meira heima sneri hann
sér meira að búskapnum.
Framan af var bústofninsi ein
eða tvær kýr, en á skömmum
tíma tókst honum að bæta svo
jörðina að hann hafði leaigi tíu
kýr mjólkandi í fjósi. Nú eru
berar klappirnar orðnar að
grónu túni, og sléttar flatir
þar sem áður var kargaþýfi.
Það hefur kostað einyrkja.nn
mörg handtök. En Þórarinn
hefur alltaf verið maður ár-
risull. Oft hefur hann víst ver-
ið búinn að Ijúka af góðu dags-
verki meðalmanns þegar aðr-
ir komu á fætur. Þetta hefur
kömið sér vel fyrir hann og
aðra, því að hjálpfýsi hans og
greiðasemi við nágramna o g
vini hafa verið lítil takmörk
sett um dagana, og hefur þá
ekki borið á því að Þórarinn
væri fátækur einyrki. Þar að
auki hefur hann orðið að gegna
mörgum trúnaðarstörfum fyrir
sveitunga sína, og verið lið-
tækur og hollur þátttakandi í
félagsmálum byggðarlagsins.
Gestrisni hefur verið mikil á
heimili þeirra hjóna, enda
sækjast allir eftir hinu hlýja
viðmóti þeirra. Þórarinn kann
frá mörgu að segja, og fylgist
jafnan af áhuga og skil.ningi
með gangi stjómmála innan
lands og utan. En ekki er hann
uppnæmur fyrir smámunum.
Hann er einn þeirra bænda á
Vatnsleysuströnd sem mót-
mæltu með landfrægum skör-
ungsskap yfirgangi banda-
ríska hernámsliðsi.ns í löndum
jarða sinna. Mér heyrðist á
honum fýrir nokkrum dögum
að ekki væri nein stefnubreyt-
ing i vændum af hans hálfu í
þeim málum. Þórarinn er mað-
ur hreinskilinn, umtalsgóður,
en ómyrkur í máli við hvern
sem er, en hæglátur og góð-
giarn. og vinsæll með afbrigð-
um. Hann er hrókur alls fagn-
aðar 'á mannamótum og ágætur
söngmaður.
Á þessum tímamótum i ævi
Þórarins vildi ég fyrir hönd
mína og fjölskyldu minnar
senda honum, konu hans og
allri fjölskyldu þeirra, beztu
árnaðaróskir með þakklæti fyr-
ir tryggð og vináttu. En þess
vil ég um leið óska að ís-
lenzlc þjóð mætti eignast sem
flesta syni með djörfung, at-
orku og drengskap Þórarins
Einarssonar. Þá mun henni vel
famast.
Gunnar Jóhannsson.
in-