Þjóðviljinn - 11.04.1954, Blaðsíða 11

Sunnudagur 11. aprííl 1954 — ÞJÓÐVILJINN — (11
röktum í netjanálamaB t*a-
faldan þrítvinning, einfaldan
f jójrtyjnning. og . skárum
bendsli. Á himninum var hátf-
ur máni, bljkandi stjömur og
bragandi norðurljós, — og
múkkinn, þessi harðgerði fugl
sem lifir mestan hluta ársins
langt frá landi og getur ekki
hafið sig til flugs nema hann
sjái sjóinn, sveif yfir glitr-
andi lognöldunum.
Þegar við vorum búnir að
rekja i al’ar nálarnar, horfði
Kiddi nolckra stund þegjandi
út yfir hafflötinn, en sagði
síðan:
„Það er skrítið livað maður
er fljótur að gleyma brælun-
um, þegar kemur gott veður.“
túr, til að dveljast. mcð fjöl-
skyldum sínum og- lifa full-
komnu me.nningarlífi.
Framhald af 7. síðu.
mni
manna liggja einhyer bönd
sem ekki verða auðveldlega
slitin. Þeir vilja kanr.ski ekki
allir viðurkenna það, og segja
fyrst að það sé eins og hvert
annað rómantískt kjaftæði,
en — því veröur samt ekki
neitað, „maður er að bölva
þessu meðan maður er á sjó
og fer svo alltaf að langa. út
aftur eftir dálítinn tíma í
landi. Fari í helvíti að mað-
ur gæti unnið til lengdar í
landi. Maður er einhvernveg-
inn svona gerður.“
Já, þeir eru svona gerðir.
Og einmitt í þessu, að þeir
eru svona gerðir, felst skýr-
ingin á þvi sem vera. má nú
öðru fólki fullkomið undrun-
arefni: að enn skuli þó þetta
margir me.nn fást til að vera
hásetar á togurum. (Skips-
liöfnin á Fvlki er t.d. enn að
langmestu leyti þaulvanir
menn en þar ræður að sjálf-
sögðu miklu óvenjuleg afla-
sæld skipsins undir stjórn
Auðuns Auðunssonar. Skips-
rúm hjá honum er sérstalc-
lega eftirsóknarvert).
Og líður þá áð lokum j>essa
greinaflokks.
Fylkir var 11 daga úti í
þetta sian, og það var slæmt
veður allan timann, nema tvo
síðustu dagana. Á imistiminu
un.nu menn við að lagfæra
ýmislegt og yfirhala trollin
sem lcaliað er, gera við þau
svo þau yrðu í góðu standi
fyrir næsta túr. Við Kiddi
höfðum það h’utverk að sjá
hinum fyrir því sem þeir
þurftu til vicgerðarinnar,
Á hinn bóginn verður því ^
ekki á móti mælt, að útgerðin i
á í erfiðleikum. En þeir erfið-
leikar mega aldrei og geta J»
aldi'ei orðið rök gegn bættum i
kjörum sjómamia, enda er, or- í
saka þeirra áð leita í allt Ji
annari átt. Hér í blaði.nu hef- jl
ur svo oft verið sýnt fram S
á hvernig olíufélög, flutninga- í
skipafélög, bankar, vátrygg- '\
ingafélög og aðrir ræna af í
útgerðinni þeim gróða sem \
sjómenn skapa með vinnu >,
sinni, að öllum ætti að vera c
orðið það ljóst. Og hitt ætti íj
að vera orðið jafnljóst, að sú (
staðreynd bendir á einu leið- \[
ina til að bjarga útveginum. \‘
Honum vérður bjárgáð með J
því einu að setja hömlur við !j
þessu ofsalega arðráni, og I*
búa sjómönnum betri kjör. í
'Eitt er alveg víst: Þjóð- ^
félagsbygging okkar hvílir S
bókstaflega öll á herðum J
þessara manna. Ef þeir hlypu 5
undan, mundi hún hrynja. ,»
inur
Og ég held. að. hér höfum
viðxýíka kjarna málsins.
Vegna þrautseigju; þessara
masinai að stupda sjóinn,
virðist hafa verið tglið óhætt
að . bjóða beim hjð hrópleg-
asta rapglæti í kjaramálum,
þeir mundP. brftt f,Vrir. allt
aldrei hrökklast í land. Þann-
igý hafa, heiv eiginleikar, sem
sjómenn hafa til að bera. um-»
fram aðrg fnenn, orðið til
þess. að setia þá. skör, lægra
í réttindum heldur en aðra
menn. Það sem hefði átt áð
verka jákvætt, hefur sem sé
verkað neikvætt. Og frumor-
sök þessa er auðvitað sú,- að
hin landkiörna stjóm í gtærsta
féiagi þeirra hefur af þjón-
ustusemi við annarlega hags-
muni látið hjá líða. að fylkja
þeim saman tib öflugrár bar-
áttu fyrir bættum kjömm.
Og þessu barf að snúa við.
Sjómenn þurfa til fulls að
átta sig á verðleikum sínum,
þýðingu sinni fvrir þjóðfélag-
i5, mætti smum, Einmitt
vegna þess að þeir eru „svona
gerðir", hafa þeir, flestum
öðrum betri aðstöðu til áð
fylgja fram til sigurs kröf-
um um bæt.t kjör. Auður
þjóðarinnnr er að langmestu
leyti prðinn til fyrir þau
sförf ,sem beir rækja. bæði
togarasiómenn og bátasjó-
menn, og ef ekki væru þeir
til að rækia bau, þá mundu
engir gera það, — engir geta
það. •
Sítronur
Það er til saga um mann
sem kom til Reykjavíkur að
læra orgelleik í Tónlistarskób
anum. Eftir fjTsta veturinn
skrapp hann á sjó að afla sér
fjár til frekara náms. En þá
kom í ljós, að hann var gædd-
ur öllum þeim kostum sem
skapa góðan sjómann, — og
hann gat ekki hætt á sjcn-
um. Nú er hann orðinn skip-
stjóri. En þó að tónlistin hafi
þarna orðið að lúta lægra
haldi fýrir sjónum, á hún enn
sín ítök i manninum. Það
eina, sem hefiur aftrað honum
frá að taka orgelið méð sér
um borð. er að karlarnir
mundu líklega ekki telja það
boða góct fyrir aflasæld skips-
ina. ' -
Verá .má. að saga þiessi sé
ckki að öllu. levti sÖnn. Én
hvað sem þ\i líður, er hún
góð dæmjsaga, Þ.ó að sjómenn
vilii hvergi vinna nema á sjó,
er ekki þav með sagt, að þeir
eigi sér ekki hugðarefni en
sem aðeins er hægt að stunda
við þær menningarlegu að-
stæður sem landið hefur um-
fram sjóinn. Þvert á móti
munu þeir allir eiga slík hugð-
arefni, sem ekki verða tek-
in með um borð, eiga sit.t org-
Spiral- og plöfufcyggð
„elemenl" að innan
sem leysa má frá katl-
inum sjálfum
sparneytiiir,
einíaldir
í notkun
En nú er sagt: Otgerðin
getur e,kki risið undir því að
búa sjömönnum betri kjör.
Það verður að bjarga , útveg-
inum með þvi aí f’ýtja inn
Færeyinga; þeir eru nægju-
samir menn og sætta sig við
léleg kjör. En því ekki þá að
flytja inn Japani? Þeir eru
sagðir ennþá nægjusamari en
Færeyingar. Það er jafnvel
Smiðá ýmsar stærSir