Þjóðviljinn - 20.06.1954, Blaðsíða 1

I
Sunnudagur 20. júní 1954 — 19. árgaMgur — 134. tö'ublað
LNDVEKSKT herskip og
þrír tundurspillar heimsækja
■Kína í næsta mánuði. Að
heimsókninni lokinni munu
skipin taka þátt i neræfing-
um brezku samve'.dis'andanna
nálægt Ceylon.
•andariMM skiniiiegffia mnras i
Framkvœma meS þvi hátanir sínar um aS sfeypa
iýSrœSislegn stiórn Íandsins af sfóli
VI
Til stórtíðinda hefur nú dregiö í Guatemala, eina ríki;
Suöur-Ameríku er hefur lýöræöislega stjórri. Síðastliönaj
nótt réöust hersveitir frá Hondúras inn í landið, búnar i
handarískum vopnum. MeÖ þessum aðgerðum hyggst
Bandaríkjastjórn tryggja forréttindi bandarískra auö-
hringa í landinu, en stjórn þess hafði hafið skiptingu
stórjaröeigna milli leiguliða, og jafnframt tekið til skipt-
ingar landeignir hinna bandarísku hringa.
Bandarikjastjórn hótar
ílilutun
Að tilhlutan hrings þessa hófu
bandarísk stjórnarvöld að vopna
Eins og kunnugt er hafa verið nágrannaríki Guatemala og æsa
til innrásar í það. Kommúnistísk
stjórn sæti þar að völdum og
bæri nauðsyn til að steypa henni
af stóii.
ýfingar milli Guatemala og ná-
grannaríkja þess allt frá árinu
1944 er einræðisstjórn Jose Ubico
Jacobo Arbenz
var steypt af stóli og iýðræðis-
lega kjörin stjórn vinstri flokka
settist að völdum, Stjórn þessi
setti lög um skiptingu stórjarð-
eigna milli. leiguliða og land-
lausra og hóf framkvæmd þeirra
laga. United Fruit Company varð
ókvæða við, en heita má að þessi
bandaríski auðhringur ráði lög-
um og lofum í flestum rikjum
Mið-Ameríku, en einræðisherrar
þeir er þar rikja hafa veitt auð-
hring þessum víðtæk sérleyfi í
hvert sinn er völdum þeirra var
hætt.
— og setur liafnbann á
Guatemala
.Upp úr sauð er stjórn Guate-
nfála fékk skipsfarm af hergögn-
um er sögð voru frá Austur-Ev-
rópu. Kvað Bandaríkjastjórn þau
ógna öryggi allrar Ameríku,
stöðvaði skipið er flutti vopnin
og gerði þau upptæk. Jafnframt
skoraði hún á stjórnir Bretlands
Praha í gær. — Einkaskeyti
til Þjóðviljans.
Eftir 14. umferð í skákmótinu
er röð efstu keppendanna þessi:
Pachman 11, Szabo 11, SJivva 9! 2,
Friðrik Óiafsson 9, Stáhlberg 9,
Barcza 8V-i, Kluger 81 '1, Filip 8,
Sajtar 8.
I Uðidééi kom hrsss
EÍ British
PAC/rtc ocsan
Östen Undén kom heim í gær
úr hálfsmánaðar fefðalagi um
Sovétríkin. — Á flugvellinum í
Stokkhólmi tóku á móti honum
fulltrúar utanríkisráðuneytisins
og sendiherra Sovétríkjanna í
Svíþjóð.
Undén lét svo ummælt við
fréttamenn að ferð hans hefði
verið fróðleg og gagnleg.
Á korti þessu sést Guatemala 0% afstaða þess til nágrannaríkjanna
og annarra . Vestur-Evrópuríkja! stöð er kvaðst vera í smáþorpi
að styðja hana í framkvæmd, skammt fyrir innan iandamæri
Miðar í átí til
samkomulags í
Genf
I gær var opinn fundur um
Indó Kína á fimmveldafundinum
í Genf. Fréttariturum bar saman
um að nokkuð hafi miðað í sam-
komulagsátt á þeim fundi ;um
Laos og Kambodja. Anthony
Eden, utanrikisráðherra Bret-
lands, átti í gær viðtöl við þá
Sjú Enlæ, utanríkisráðherra Kina
og Bedell Smith, fulltrúa Banda-
ríkjanna. Eden mun í dag leggja
af stað til Lundúna.
Ilaft var eftir Molotoff að hann
væri ánægður með árangur fund-
ar ráðstefnunnar í gær.
Mendés-France tékst
stj órnarmyndunin
Mendés-
Stjórnarmyndun
France í Frakklandi reyndist
erfiðari en búizt hafði verið við.
Sósíaldemókratar og MRP-flokk-
urinn, flokkur Bidaults fyrrv.
utanríkisráðherra, hafa neitað
öltum stuðningi við stjórn Mend-
és-France og Gauilistar eru ekki
einhuga í stuðningi sínum viðj
hann. Að loknum ráðstefnum viðj
f orystumenn st j órnmálaf lokk-'
anna í gær birti Mendés-France
ráðherralista sinn. Sjálfur er
hann forsætis- og utanrikisráð-
herra, landvarnarráðherra er
Königs, fjármáiaráðherra er sá
sami og var í stjórn Laniels,
Edgar Fauré. f gærkvöldi gekk
hin nýja stjórn fyrir forseta
landsins René Coty. í þessari
viku mun stjóVnin leita trausts-
yfirlýsingar þingsins.
sírangs eftirlits með því.að vopn Guatemala og Hondúras. Stöð
flyttust ekki til Guatemala. í þessi var á valdi innrásarmanna.
þessum tilgangi taldi Bandaríkja- Kvað hún harða bardaga geysa í
stjórn sér leyfilegt að stöðva skip ( landinu, opinberar byggingar og
á höfum úti til að leita vopna í
þeim. Aðgerðir þessar hafa vak-
ið sterk mótmæii í V-Evrópu,
bæði í Bretlandi og á Norður-
löndum, en formælandi utanríkis-
ráðuneytis Bandaríkjanna sagði
í gær að hann væri ánægður
með samvinnuna við Breta í
þessu máli.
Innrás
En Bandaríkjastjórn lét ekki
þessar aðgerðir nægja. í gær-
morgun réðust fótgönguliðsher-
sveitir frá Hondúras inn fyrir
landamæri Guatemala á fjórum
herstöðvar hefðu orðið fyrir
þungum loftárásum og forseti
landsins væri flúinn. Útvarpaði
stöðih síðan áskorunum til lands-
manna um að vinna her stjórn-
arinnar öll tiltækileg skemmdar-
verk, koma í veg fyrir að stjórn-
arliðar fengju matvæli eða af-
not af síma. Ennfremur skoraði
útvarpsstöð þessi á alla leigubíl-j
stjóra í landinu að leyfa engum
fylgismönnum stjórnarinnar af-
j not af bifreiðum sínum. Sagt var
j og að innrásarmenn hefðu náð
I völdum í höfuðborginni.
! Frekari fréttir af innrásinni
Formaíur'sendinefndar Norð-
ur-Kóreu á Genfarráðstefnunni,
Nam II hershöfðingi og utan-
ríkisráðherra landsins, hélt frá
Genf í gær.
Daginn áður höfðu aðrir
meðlimir sendinefndar Norður-
Kóreu haldið heimleiðis. Við
brottför sína lét Nam II þá
skoðun sína í ljós, að hinar
16 þjóðir er tóku þátt í að-
gerðum SÞ í Kóreu bæru á-
byrgð á því að slitnað hefði
upp úr samningaviðræðum um
stöðum og höfðu þær flugher- höfðu ekki borizt er Þjóðviljinn
sveitir til aðstoðar. Yfirmaður! fór í prentun kl. 5 í gær.
hersveita þessara er fyrrverandi __________________________________
yfirmaður flughers Guatemala,
Armas hershöfðingi. Hersveitir
Kóreumálið í Genf. Ef bardag-
ar hæfust að nýju í Kóreu,
væri það þeirra sök. 1 því sam-
bandi benti ráðherrann á yfir-
lýsingu utanríkisráðherra S-
Kóreu þess efnis að hann áliti
vopnahléssamninginn fallinn úr
gildi.
þessar eru skipaðar landflótta
hvdtliðasveitum frá Guatemala og
málaliði frá Hondúras.
Ræða utanríkisráðherra
Snemma í gærmorgun hélt ut-
anríkisráðherra Guatemala ræðu
í útvarp. Lýsti hann yfir að inn-
rás væri hafin í landið frá Hond-
úras og væri hún að undirlagi
erlendra einokunarhringja. Hann
flutti og kæru til öryggisráðs
Sameinuðu þjóðanna yfir atburði
þessum. Forseti landsins, Arbenz,
flutti ávarp og skoraði á þjóðina
að hrinda , þpsfeari ósyífnu árás
og berjast fyrir frelsi landsins.
Bardagar befjast
Dagskrá, rikisútvarps landsins
rofnaði skommu síðar. Seinna í
gærdag heyrðist i litilli útvarps-
Hreyfilsbílstjórar lögðu fram
51.350 kr. í Sigfúsarsjóð
Það vœri hœgt að segja margar sögur af hinni
ágœtu framgöngu íslenzkra sósíalista í söfnuninni
í Sigfúsarsjóð, bœði einstaklinga og starfshópa,
og þeirra dæma mun lengi verða minnzt. M.a.
höfðtt Hriyfilsbílstjórar samtök um að gera sinn
þátt í söfnuninni sem mestan, og þegar söfnun-
inni lauk höföu þeir lagt fram úr sínum hópi
51.350 kr. — rúman tuttugasta hluta af upphœö
þeirri sem átti að safna og tuttugasta og fimmta
hluta af lokatölunni. Þetta var mjög myndarlegt
framtak og bílstjórum til sóma, en aðeins með
slíkri framgöngu tókst að vinna þann stórfelda
sigur sem nú er umtalsefni allra landsmanna.
Til viðbótar því sem áður hefur veriö sagt um
framlög utan Reykjavíkur skal þess getið aö frá
Hafnarfirði kom myndarleg upphœð —; 15.000 kr.