Þjóðviljinn - 20.06.1954, Blaðsíða 5

Sunnudagur 20. júni 1954 — ÞJÓÐVILJINN — (5
iild ísknds.Noregsog Dcmmerkur að
- segir ilndén, utanrikisráSherra Svia, sem halda fast
við hlutleysisstefnu sina
Östén Undén, utanríkisráðlierra Svía, sagði í ræðu sem
liann flutti nýlega á þingi æskulýðssamtaka sósíaldemó-
krata á Noröurlöndum, sem haldiö var; í Karlstad, að
hann áliti, að Norðurlönd hefðu haft mikilvægara hlut-
verki aö gegna á alþjóöavettvangi, ef þau hefðu öll tekið
þanrt kost að hafna þátttöku í stórveídabandalögum.
Það er hægt að tala niðrandi
um hlutleysisstefnuna, sagði
Undén, og kalla hana úrelta. Það
er hægt að skírskota til þeirrar
samhygðar sem skapar eðlileg
tengsl milli þjóða, sem lfeggja
sömu merkingu í hugtök eins og
lýðræði og mannréttindi og við
gerum. Það má halda því fram,
að friðurinn sé ódeilanlegur.
Allar þessar röksemdir hafa ver-
Sfaiftsað á öii“
iim Béitár
Bráðlega verður opnaður í
Búdape^t, höfuðborg Ungverja-
lands, fljótandi veitingastaður.
Hann er reistur á flekum úti
á miðri Dóná og þar geta allt
að 900 gestir skemmt sér við
dans og drykkju. Dansgólfið
snýst í sífellu svo að dansend-
ur þurfa ekki að færa sig veru-
lega úr stað til að njóta útsýn-
isins til hinnar fögru borgar.
Arfi haldiS
fyrir Sovét-
borgurum
Það hefur ekki farið fram
hjá mörgum, að réttarfarið í
Bandaríkjunum er nú orðið
næsta annarlegt.
New York Times skýrði frá
því nýlega, að aldraður maður
af rússneskum ættum hefði lát-
ið eftir sig 45.000 dollara við
andlát sitt, en hins vegar ekki
gert neina erfðaskrá né heldur
átt neina ættingja á lífi í
Bandaríkjunum. — Hins vegar
eru margir nánir ættingjar hans
á lífi í Sovétríkjunum, þ.á.m.
systir hans.
Skiptaráðandinn kvað upp
þann úrskurð, að arfurinn yrði
ekki sendur réttmætum erfingj-
um í Sovétríkjunum, enda þótt
skýlaus ákvæði séu fyrir því,
í gildandi bandarískum lögum
að ættingjar eigi einir tilkall
til arfs, sem ekki hefur verið
ráðstafað á annan hátt. Skipta-
ráðandinn, mr. S- J. Ciancim-
ino, gaf þá skýringu á úr-
skurði sínum, að „hann vildi
ekki, að kommúnistarnir fengju
þessa peninga!“
Hann hefur neitað að skýra
sendiráði Sovétríkjanna í Was-
hington frá nöfnum erfingjanna
og segir: ,,Ég mun aldrei láta
þeim í té þessar upplýsingar,
af því ég veit, að þeir munu
gera féð upptækt og jafnvel
refsa erfingjunum. Ef sovézk
stjómarvöld fá þetta fé, verð-
ur það notað til að drepa
drengina okkar og saklaust fólk
í Suðaustur-Asíu (!).... Það
verðuf. að vinna gegn komm-
únistunum á öllum sviðum. Þeir
verða áð kynnast því að hér
ríkja :iýðræðisreglur(!)“
ið þungar á metáskálunum hjá
frændþjóðum okkar, sem' i hafa
sína reynslu úr síðustu heims-
styrjöld.
En hér í Svíþjóð rikja önn-
ur sjónarmið, sem okkur virð-
ast mikilvægari, hélt Undén
áfram. Eykur það til ðæmis
friðarhorfur, að öll ríki taki
afstöðu og safniSt undir merki
tveggja öflugra hernaðar-
bandalaga? Gagnar það mál-
stað friðarins, að nokkur
heimsveldi fái vegna hernaðar
bandalaganna æ meiri völd í
hendur og stjórni í rauninni
allri þróun alþjóðamála vegna
yfirgnæfandi áhrifa innan
hinna ýmsu samtaka?
Við vitum, að atlanzbanda-
lagsríkin eru full af tortryggni í
garð Sovétríkjanna og óttast um
öryggi sitt vegna útþenslustefnu
kommúnismans. En við þurfum
ekki að efast um að Sovétríkin
telja sér ógnað af innikróunar-
stefnu Bandarikjanna.
Færri ásteytingarsteinar
Það er vist síður en svo
skaðlegt fyrir friðinn, að auk
Austurblakkarinnar og Atlanz-
bandalagsins-skuli vera enn til
lönd í Evrópu, sem ekki hafa
tengzt neinum bandalögum. Á
þann hátt er ásteytingarsteinum
fækkað og • hagsmunir þessara
tveggja aðila eru ekki jafn ósam-
ræmanlegir.
Það er engin gagnrýni á
bandalögin að slá því föstu, að
slík „svæðabandalög" sem mynd-
uð eru utan SÞ og standa á önd-
verðum meiði, byggja tilveru
sína ekki á grundvallarlögmálum
gagnkvæms öryggis, heldur eru
þau afleiðing af jafnvægislög-
málum stórveldaátakanna.
Hlutleysi á fullan rétt á sér
Sú skoðun er ríkjandi í Sví-
þjóð, að hlutlausar þjóðir hafi
fullan rétt á sér í þessum heimi
jafnvægisstefnunnar, sagði Und
én. Sumir halda því fram, að
þróun hernaðartækninnar hafi
gert hlutleysisstefnuna ófram-
kvæmanlega. Að óreyndu þurfum
við þó ekki að vera svo svart-
sýnir að halda, að öll jörðin
verði styrjaldarvettvangur, ef til
stríðs kemur. Á kjarnorkuöld
getur eins farið á hinn bóginn
að vettvangur stríðsins dragist
saman og hernaðaraðgerðir verði
takmarkaðar við minni svæði-en
áður.
Stjórn Indónesíu ákvað i síð-
astliðinni viku að senda nefnd til
Hollands seinna í þessum mán-
uði til að ræða alger sambands-
slit þjóðanna og sjálfstæði Indó-
nesíu. Nefndina skipa þrír ráð-
herrar: Utanríkis-, menntamála-
og viðskiptamálaráðherra. Indó-
nesía hefur tilheyrt hinni hol-
lenzku krúnu allt til þessa, en
1949 varð það fullvalda ríki inn-
an hollenzka ríkjasambandsins.
i# ’JTf- , • :i
•:n"pá
... ■•...: v VaUemttartai'HS v&rt
Bær sá sem á myndinni sést hefur verið reistur yfir þá verka-
menn sem vinna við Kúíbíséffvirkjunina við Volgu.
Haustoppskeraii í Kína í íyrra
varð sú mesta í sögu landsíns
í Kína hafa skýrslur urn haust-] uppbyggingar atvinnuveganna.
uppskeruna 1953 nýlega verið
birtar. Uppskeran varð hin mesta
í sögu Kína: 165 milljónir lestir.
1949 er óstjórn Kúómíntang
ríkti enn í landinu var uppsker-
an 110 millj. lestir. 1950, er al-
þýðustjórnin hafði tekið við, var
hún 130 millj. lestir, 1951 140
millj., 163 millj. lestir 1952, og
1953 varð hún enn*2 millj. lest-
um meiri, þrátt fyrir óhagstæð
veðurskilyrði.
Þessi góða uppskera auðveldar
Kína að halda áfram og auka
hinar miklu framkvæmdir til
Síal mé
f ••
i

Manntalsskýrslur sýna, að tala
þeirra íbúa Kínaveldis sem hafa
atvinnu af öðrum atvinnugrein-
um en landbúnaði er nú 200
millj. af 500 millj. heildaríbúa-
tölu landsins. Iðnvæðingaráætl-
anir kínversku stjórnarinnar og
áætlanir um vélvæðingu land-
búnaðarins gera ráð fyrir að
] mikill hluti þeirra sem hafa
framfæri sitt af landbúnaði nú
gangi í þjónustu iðnaðarins.
Mikilvægt atriði í vélvæðingu
landbúnaðarins er samvinna
bændanna í sveitaþorpunum.
Þvínær helmingur bændafjöl-
skyldna Kína eru nú meðlimir í
samvinnufélögum og gagnkvæm-
um hjálparnefndum iandbúnað-
arins.
P. H. Fawcett.
Leilar bróð-
ur síns
Brian Fawcett, sonur brezka
landkönnuðarins Percy H.
Fawcett ofursta, sem týndist í
frumskógum Brasilíu fyrir 29
árum, ætlar í sumar að reyna
að hafa upp á honum eða a.m.
k. ráða gátuna, hver afdrif föð-
ur hans urðu. Það er í annað
skipti sem hann freistar þess.
Hann reyndi það fyrst fyrir
tveim árum en varð einskis vís-
ari. Hann gerir sér ekki vonir
um að finna föður sinn á lífi
nú, en er ekki vonlaus um að
finna bróður sinn, Jack, sem
var í för með föður þeirra í síð-
ustu ferðinni. Brian mun m.a.
nota flugvél til leitarinnar.
VerkfalIscsSdci
Um 2000 argentínskir járn-
iðnaðarmenn i Buenos Aires,
er eiga í verkfalli um þessar
mundir dvöldu heila nótt fyrir
nokkru undir beru lofti nálægt
aðsetri Perons forseta. Með
þessu vildu verkamennirnir
mótmæla handtöku verkfalls-
foringjanna, sem handteknir
voru daginn áður í óeirðum.
en tveir menn biðu bana.
Annar þeirra var ritari fé-
lags járniðnaðarmanna í Mor-
on, nálægt Buenos Aires, en
þar voru verkamenn stórs járn-
15naðarfyrirtækis í verkfalli.
í óeirðum sem þar urðu misstu
þrír menn lífið og 48 særðust.
Höfuðorsök þessarar ókyrrð-
ar er óánægja 150000 járniðn-
aðarmanna yfir því að foringj-
ar samtaka þeirra undirrituðu
launasamninga er þeir telja ó-
fullnægjandi. Verkföll geisa
einnig'í tóbaks-, togleðurs- og
trjávöruiðnaði, ennfremur í
flutmngafélögum í einkaeign.
ítalska lögreglan hefur hand-
tekið vasaþjóf sem beitti hingað
til óþekktu bragði til að tæma
vasa annars fólks. Hann gekk
sjálfur ætíð með hendumar á
kafi í frakkavösunum.
Lögreglan hafði lengi haft ill-
an bifur á þessum manni og
hafði auga með honum er hann
blandaði sér einn dag í fólks-
f jöldann á torginu í Alessaridria.
Hann tók ekki í éitt skipti hend-
umar upp úr vösunum, en brátt
fráneygur lögreglumaður j
ráða til að útvega-sér þak yfirj auga á bragð hans. Á vasafóðr-J
höfuðið. Ungt par auglýsti eigi inu hafði hann göt sem hann
alls fyrir löngu að sá sem gæti stakk höndunum út um og fólj
útvegað þeim íbúð væri velkom-^ í vasa náungans. Þegar hann Var]
inn sem heiðursgestur í brúð- gripinn var ha..n úttroðinn a‘
j kaup þeirra. | seðlaveskjum og buddum. |
Veizlaboð fyrir íbúð
í húsnæðisskortinum í Sví-
þjóð grípa menn til ólíklegustu kom
i keupbofl"
New York síSon áriS 1950
A miðvikudag í fyrri viku
féll verð á hlutabréfum i
káuphöll New-York-borgar
meir en nokkru sinni síðan
Kóreustyrjöldin hófst. Verð-
fallið útskýra víxlararnir sem
„eðlilega afleiðingu" af því að
markaðsverð hafði stigið stöð-
ugt í síðastliðna níu mánuði
og hafði náð hæsta meðallagi
síðan í október 1929. Allmarg-
ir álita þó að verðfall þetta
eigi að miklu leyti rætur sín-
ar í auknum friðarhorfum í
Indó Kína.
Þennan dag seldu kauphall-
ir borgarinnar yfir 2,5 millj.
hlutabréf og tap var einn til
fjórir dollarar á hvert bréf.
Hlutabréf í stál-, olíu- og járn-
brautafélögum, flugvéla- og
vélaverksmiðjum urðu harð-
ast úti. Sölualdan var svo öfl-
ug að hin sjálfvirku ritáíma-
tæki kauphallanna önnuðu
ekki ösinni. Er leið að kvöldi
dró úr verðfallinu en lauk
með skráningu lægsta verðs:
dagsins.
Meðal þeirra félaga er áföll
hlutu eru: United States Steel,
Standard Oil, DÖuglas Air-
craft, Dupont Chemicals,
Goodyear Rubber.