Þjóðviljinn - 23.06.1954, Blaðsíða 5

Miðvikudagur — 23. júuí 1954 — ÞJÓÐVILJINN — (5

að verða sendur feeim
iimanríkisráðuneytið býst til aS rjiiía griS
a migiim
ÞaS hefur vakið öflug mctmæli í Bretlandi, að brezka
innanríkisráðuneytið hefur ákveðið að vísa úr landi ung-
um bandarískum vísindamanni, sem hefur verið búsett-
ur þar síðan 1951 á flótta undan ofsóknaröldunni í
Bandaríkjunum.
Vísindamaðurinn heitir Joseph
II. Cort. Hann kom ásamt konu
sinni, Ruth, sem er læknir að
menntun, til Bretlands í júní
1951 og hóf þá að stunda
nám við háskólann í Cam-
bridge.
Þremur mánuðum eftir að
þau hjónin komu til Bretlands
krafðist bandaríska sendiráðið
í Bretlandi þess af honum, að
hann afhenti vegabréf sitt og
héldi sjálfur til Bandaríkjanna
þegar í stað. Hann neitaði því.
I júní 1952 var gildistími
vegabréfsins runninn út, en
brezka utanríkisráðuneytið
veitti honum engu að síður
dvalarleyfi í Englandi og leyfi
til að taka að sér kennslu-
störf í lífeðlisfræði við háskól-
ann í Birmingham. Kona hans
varð um leið læknir við sjúkra-
hús i sömu borg.
„1 leynifélagsskap
kommúnista“
En bandarísku stjórnarvöld-
in voru ekki af baki dottin. í
desember sl. var dr. Cort stefnt
fyrir rannsóknarlögregiuna í
Birmingham og þar var lesið
upp fyrir honum íbréf frá
bandaríska sendiráðinu. í bréf-
inu var honum gefið a5 sök
að hafa svil-dzt undan herþjón-
ustu, að hafa farið úr Banda-
ríkjunum í leyfisleysi og að
hafa neitað að hlýða lögmætri
herkvaðningu. Þá var hann
sakaður um að hafa verið ,,í
leynifélagsskap kommúnista"
meðan hann stundaði nám við
Yale-háskóla.
Fékk leyfi til að fara
úr landi
Dr. Cort svarar þessum ásök-
unum á þá leið, að hann hafi
farið úr Bandaríkjunum með
gildandi vegabréf, að hann hafi
boðið sig fram til herþjónustu
á réttum tíma og hafi þá verið
veitt leyfi til að fara úr landi.
Auk þess hafi hann aldrei verið
kvaddur í herinn meðan liann
var í Bandaríkjunum og engin
lagahemild sé fyrir því að
kalla menn til herþjónustu, sem
dveljist erlendis.
Dr. Cort neitar því ekki, að
hann hafi um skeið á námsár-
um sínum verið í flokki banda-
rískra kommúnista, en segist
Salah Ben Youssef, landflótta
aðalritari sjálfstæðisflokksins Neo
Destour í Túnjs, sagði í gær í
Karachi að öflugur skæruher
undir einni stjóm væri að byrja
baráttu gegn nýlendustjórn
Frakka í Túnis. Sjálfstæðisbar-
áttan yrði nú háð með vopnum
úr því að Frakkar hefðu engu
sinnt sjálfstæðiskröfum, sem
fram voru bornar á friðsamleg-
an hátt. Hét Ben Youssef á Pak-
istan og önnur ríki Múhameðs-
trúarmanna að veita trúbræðrum
sínum í Norður-Afríku.
hafa sagt skilið við öll stjórn-
mál og taki nú engan þátt í
neinum stjómmálasamtökum.
Atvinnnmissir og
fajngelsisvist
Hann segist hafa farið frá
Bandaríkjunum vegna þess að
hann vissi að vísindaferli hans
þar var lokið, eftir að „óam-
eríska“ nefndin hafði höfðað
mál gegn honum. Ef hann verði
nú sendur aftur til Bandaríkj-
anna, muni hann ekki e;nungis
missa atvinnu sína., heldur einn-
ig geta átt á hættu að missa
bandarískan þegnrétt og verða
dæmdur í 5-10 ára fangelsi.
Mikil gremja í Bretlandi
í Bretlandi hefur sú ákvörð-
un innanrikisráðuneytisins að
láta undan mccarthyistum í
þessu máli vak’ð mikla gremju,
enda brýtur það algerlega í
bága við aldagamla hefð
brezkra stjómarvalda að veita
pólitískum flóttamönnum grið-
!and. Þingmenn Verkamanna-
flokksins hafa látið þetta til
eín taka á þángi, fulltrúaráð
verklýðsfélaganna í Birming-
ham hefur mótmælt ákvörðun
innanríkisráðuneytisins og
fjöldi 'annarra samtaka hefur
tek:ð undir þau mótmæli.
Ein af stórframkvæmdum kommúnismans, sem nú er unnið að
í Sovétríkjunum, er virkjun stórfljótsins Dnépr ríð bæina
Kakhovk. Myndin sýnir grunn raforkuversins í smíðum.
rki

€.
vpp
Laumuðust yíir landamærin að nóttu til
og rændu 100 riíílum
Nokkrir hermenn úr írska lýöveldishernum (IRA)
brutust aðfaranótt fyrra sunnudags inn í eitt vopnabúr
brezka hersins í Norður-írlandi, skammt frá landamær-
um Eire, og höfðu á brott með sér 100 riffla.
Irski lýðveldisherinn er leyni- mærin í skjóli náttmyrkmfeihaHf'
félagsskapur, sem hefur það
markmið að leysa Norður-Ir-
land undan brezkri stjcm og
sameina það Eire.
Hermennirnir voru klæddir í
einkennisbúninga lýðveldishers-
ins. Þe'r laumuðust yfir landa-
ka|élslra biskupa
Sósíaldemokrataflokkur Hol-
lands lýsti nýlega yfir baráttu
gegn þehn rómverslc-kaþólsku
b:skupum sem hafa bannað
sóknarbörnum smum að vera
félagar í sósíaldemókratískum
félagsskap eða hlusta á áróður
þeirra í útvarpi. Þessi ákvörð-
un mun óhjákvæmilega hafa á-
hrif á samstarf flokkanna sem
standa að ríkisstjórninni, en
það er samsteypustjórn ka-
þólskra og sósíaldemókrata.
1 yfirlýsingu flokksins segir
m.a.: Við lítum á þessar að-
gerðir hinna rómversk-kaþólsku
biskupa. sem baráttuáskorun er
ekki verður látið ósvarað.
Framhald af 1. síðu.
mala. Flugmaðurinn, sem særð-
ist mikið, reyndist vera banda-
rískur.
Guatemalastjórh segir að í
þrem orustum hafi innrásarher-
inn beðið slíkt afhroð að her
landsins muni geta ráðið niður-
lögum hans án þess að kalla þurfi
varalið til vopna né vopna fjölda
óbreyttra borgara sem hafa boð-
izt til að berjast gegn innrásar-
hernum.
Bandaríska utanríkisráðuneyt-
ið tilkynnti í gær að því hefði
borizt vitneskja um að verið væri
að vopna meðlimi „hinna komm-
únistisku verklýðsfélaga" í Gua-
temala.
Þing ríkisins Uruguay í Suð-
ur-Ameríku samþykkti í gær
ályktun þar sem Iýst er yfir
samúð með baráttu Guate-
malabúa gegn innrásinni í
land þeirra og ríkisstjórn
þeirra beitið öllum þeim stuðn-
ingi, sem Uruguay má í té
láta. Uruguay er eina ríkið
í rómönsku Ameríku, þar sem
áratugum saman hefur ríkt
traust, borgaralegt lýðræðis-
stjórnarfar.
Kiiarnorlajfallbyssisr
Framhald af 1. síðu.
Að sögn Frankfurter Neue.
Presse eru sovézku kiamorkr
fallbyssurnar hlau'víðari 05
langdrægari en þær bandc rísku
CBIaðið segir að bandarísku bys:
urnar vegi 80 tonn, hafi 2f
sm hlaupvídd og dragi 32 km
Af þeim komu sex til Vestur
Þýzkalands fyrir hálfu ári.
Sovézku byssumar vega hins
vegar að sögn blaðsins 100
tonn, hafa 30 sm hlaupvídd og
draga 45 km.
ausiei'
Barcelona látinn laus
Lopez Raimundo sleppt úr íangelsi og
íær griðland í Mexíkó
Spænski verkalýðsleiðtoginn, Gregorio Lopez Rai-
mundo, sem vann sér heimsfrægð í hinu mikla verkfalli
í Barcelona, hefur veriö látinn laus og hefur fengið grið-
land sem pólitískur flóttamaöur í Mexíkó.
Otvarpsstöð Francoandstæð-
inga, Radio Independiente, hef-
ur skýrt frá þessu. Raimundo
var handtekinn í júní 1951 á-
sem hann var
uðum saman.
pyndaður mán-
og komu varðmönnunum í
brezku vopnabúri í Armagg,
16 km frá landamæranum, al-
gerlega á óvart. Varðmennimir
voru afvopnaðir, keflaðir og
bundn'r, en írarnir óku vöm-
bifreið gegnum hliðið. Brezk-
um hermönmnn, sem á vegi ír-
anna urðu, vr.r hald'3 í skefj-
um með skammbyssum, meían
vopnunum var h!aðið á bílinn.
Þegar Irarnir vora famir, kom-
ust brezku liðsforingjarnir að
því, að allar símalínur til
vopnabúrsins höfðu verið skorn-
ar í sundur.
Honum var
löngu eftir að
haldið föngnum
hann hafði af-
plánað þann dóm, sem hann
hlaut fyrir þátttöku sína í verk-
fallinu, en víða um heim voru
mynduð samtök til að knýja
fram lausn hans. Þau samtök
liafa nú borið árangur.
Leitað I f jöllum
Mikil leit var gerð að írun-
nm í Mournefjöllum á landa-
mærunum um nóttina, en þeg-
ar síðast fréttist, hafði Bret-
um enn ekki tekizt að finna þá.
Allt bendir til þess, að árásin
á vopnabúrið hafi verið skipu-
lögð af háttsettum foringjum
í lýðveldishemum og Bretar
gruna írska föðurlandsvini, sem
búsettir em í Norður-trlandi,
um að hafa verið í vitorði með
árásarmönnunum-
Berklar loo sínnum banvænni á
Grænlandi en í Danmörku
Berklarannsókn, sem gerð hefur verið í einu
læknishéraðinu á Grænlandi, leiddi í ljós, að
hverjum 1000 mannslátum stöfuðu af berklum.
Rannsóknin var gerð árið 1951, húsnæðisrannsókn,
stærsta
11,2 af
Kaimundo.
samt 33 öðrum leiðtogum alls-
herjarvei'kfallsins í Barcelona,
sem sýndi öllum heiminum að
andstaða spænskrar alþýðu
gegn Francostjórninni hefur
enn ekki verið brotin á bak aft-
ur.
1 október 1952 var Raimundo
fluttur í hið illræmda fangelsi
Penal Duesco í Santander, þar
en niðurstöðurnar hafa nýlega
verið birtar. Samkvæmt þeim
er sjúkdómurinn um 100 sinn-
um banvænni á Grænlandi en
í Danmörku. Milli 26 og 45%
af öllum manndauða stafa í
sumum byggðarlögum af
lungnaberklum. Samsvarandi
tála var 1,3% í Danmörku
sama árið.
Læknirinn sem gerði rann-
sóknina, Oskar Jensen, segir
a5 slæm húsakynni eigi höfuð-
sökina á hinni miklu útbreiðslu
sjúkdómsins og bendir á, að
sem gerð
var í bessu sama læknishéraði
árið 1952, leiddi í ljós, að
fjórðungur íbúanna bjó í þröng-
um húsakynnum ásamt fólki
með smitandi berkla.
Grænland er nú orðið amt í
danska ríkinu og á m.a. full-
trúa á danska þinginu. Dönum
hefur orðið mjög mikið ágengt
í baráttunni gegn berklaveik-
inni heima fyrir og þessi rann-
sókn er því ljótur vitn;sburð-
ur um óstjóm danskra stjóm-
arvalda á GrænlandL