Þjóðviljinn - 15.08.1954, Blaðsíða 1

Sutinudagur 15. ágúst 1954 — 19. árgangiir — 182. tölublað
Stórlelld verd-
hækkun á kaffi
Búizt viS aS kilóiS hœkki
úr 44 k*0. í 60—70 kra
Stóríelld veröhækkun er nú yfirvofandi á kaffi, og er
búizt við aö hún komi aö einhverju leyti til framkvæmda
á morgun. Ekki reyndist unnt aö fá örugga vitneskju um
nýja kaffiveröiö áöur en blaðið fór í prentun í gær, en
búizt var viö aö kílóiö myndi komast upp í 60—70 kr.
Undanfarið hefur kílóiö kostað 44 kr.
Þessi verðhækkun fór að kvis-
ast fyrir helgina, og hófust þá
mikil kaffikaup í verzlunum,
þannig að margar urðu uppi-
skroppa þegar i gærmorgun.
, O. Johnson & Kaabcr
haekka á morgun
Þjóðviljinn hafði í gær tal við
stárfsmenn O. Johnson & Kaab-
er og spurðist fyrir um nýja
kaffiverðið. Kváðust þeir ekki
vita endanlega hvert verðið yrði
en bjuggust við að kílóið myndi
hækka i 60—70 kr., eða pakkinn
yrði sem næst 6 kr. dýrari.
Bjuggust þeir við að verðhækk-
unin kæmi til framkvæmda þeg-
ar á morgun.
• Sambandið hækkar ekki
Þjóðviljinn hafði einnig sam-
banö við innflutninesdeild SÍS
og spurði um hið sama. Þar var
honum tjáð að Sambandið ætti
ekki von á kaffifarmi fyrr en
eftir þrjár til fjórar tdkur og
fyrr myndi kaffið ekki hækka
hjá Sambandinu. Þessi nýi farm-
ur reyndist um 45% dýrari fob.
en síðustu kaup, en verðhækk-
unin í útsölu yrði þó nokkru
minni. Samkvæmt því ætti kaff-
ið þar ekki að verða dýrara en
ca. 60 kr. kílóið.
Verðgæzlan veit ekkert
Einnig hafði Þjóðviljinn sam-
band við skrifstofu verðgæzlu-
stjóra í gær oe spurðist fyrir um
kaffiverðið. Þar var svo frá skýrt
að skrifstofan hefði ekki hug-
mynd um hvert verðið yrði; kaff-
ið væri óháð verðlagseftirliti!
Furðuleg ringfilreið
Verðmyndtm á kaffi virðist
þannig fara eftir næsta undar-
legum leiðuni hérlendis oe næsta
kynlegt ef einn innflytjandi sel-
ur kaffið á 60—70 kr. næstu
vjkurnar en anpiár á 44. Slíkur
verðmunur virðist einnig opna
leið til hinna kynlegustu verzl-
unarhátta.
Loforð rikisstjórnarinnar
Enda þótt kaffiverð sé ekki
háð verðlagseftirliti á verð á því
samt að vera bundið af samn-
ingi ríkisstjórnarinnar og verk-
lýðshreyfingarinnar eftir desem-
berverkföllin miklu 1952. Rikis-
stjórnin lofaði bá að lækka kaffi-
verð úr kr. 45.20 í kr. 40.80, Og
á þeim forsendum m. a. voru
samningar gerðir. Ríkisstjórnin
sveik þessa skuldbindingu síná
s. 1. vor er kaffið hækkaði í kr.
44 og var því þá mótmælt mjög
eindregið af verklýðshreyfing-
unni og hefur staðið í þófi síð-
an. Sú verðhækkun sem nú yirð-
ist eiga að koma til fram-
kvæmda er hins vegar margfalt
stórfelldari, þannig að ærin á-
stæða er fyrir verklýðshreyfing-
una að taka málið til alvarlegr-
ar athugunar.
Vísitalan
Það er atliyglisvert að þessi
verðhækkun er látin dynja yfir
nokkrum dögum cftir að búið er
að birta visitölu sem bindur allt
kaup næstn þrjá mánuði. Verð-
hækkunin á kaffi cr það stór-
felld að hún hefði áreiðanlega
liaft í för með sér kauphækkun
ef tíminn hefði ekki verið valinn
á svona lieppilegan hátt. Og áð-
ur ch næst kemur tU þess að
vísitalan breytist verður cflaust
búið að finna unp önnur ráð til
að lialda henni í skefjum.
Þrír ráðherrar gaullista
úr stjórn Mendés-France
Þrír af ráðherrum gaullista í stjórn Mendés-France
hafa sagt af sér í mótmælaskyni við tillögur hans um
fullgildingu samninganna um Evrópuher.
Þessir ráðherrar eru Koenig rópuherinn á þinginu nú um
lanövarnaráðherra, Lemaire við- mánaðamótin.
reisnarráðherra og Ghaban-
Delmas atvinnUmálaráðherra.
Þrír aðrir ráðherrar gaullista
munu sitja áfram í stjórninni,
þ. á. m. Fouchet, ráðherra í mál-
um Túnis og Marokkó. Ekki mun
skipað í hin lausu embætti fyrr
en efUr fyrstu umræðu um Ev-
í gær haíði enn engin opinber
tilkynning verið gefin út um til-
lögur stjórnarinnar um viðauka
við hervæðingarsamningana, en
þær hafa nú verið sendar stjórn-
um hinna aðildarríkja E-hersins,
V-Þýzkalands, Ítalíu op Bene-
luxlandanna.
Bretar lara
frá Súez
Bretar eru byrjaðir a.ð flytja
burt herlið sitt frá Súeseiði. £
þessari viku verða 2000 her-
menn fluttir þaðan, ýmist heim
til Bretlands eða til Mölíu.
Samkvæmt nýgerðum samningi
Breta og Egypta á allt brezka
herliðið að vera farið frá Súes-
eiði innan 20 mánaða.
Ófriðarlokunum í Indó Kína var eins og vænta mátti mjög fagn-
að í Frakklandi. Þegar fréttist um undirritun vopnahléssamn-
inganna safnaðist múgur og margmenni saman i öilum borgun
Frakklands og lét fögnuð sinn í ljós m.a. með flugeldum. Á
myndinni sjást eldkúiur mynda orðið PAIX (friður).
Verkföllin i
V-Þýzkalandi
Samningaumleitanir fúlltrúa
vinnuveitenda og verkamanna í
málmiðnaði Bæjaralands hefj-
ast á morgun og verður "rætt
um sáttatiliögu verkamálaráð>
herra fylkisins.
Allt bendir til þess, að næstu
daga skelli á verkfall 75Ú.00Ö
starfsmanna við opinber f j rir-
tæki. Ríkisstjórnin hefur rns-
að a’geriega á bug kröfúm
þeirra um kauphækkun.
I fyrrinótt var tekinn af Ilfi
í Grilcklandi Nicholas Ploumid-
es, sem fyrir ári var dæmdur
til dauða fyrir „njósnir og und-
irróðursstarfsemi". Ploumides
átti áður sæti í miðstjörn
gríska kommúnistaflokksins. 10
aðrir menn voru dæmdir til
dauða ásamt honum, en beir
hafa ekki verið handsamaðir.
Evrópuherlnn verður hættulegt vopn í
íurrr
Dr. John skýrir frá fyrirœtlunum jbe/Vro
Nánari fréttir hafa nú borizt af yfirlýsingu dr. Johns á
blaðamannafundinum 1 Austur-Beriín í síðustu viku, þar
sem hann gerði gi’ein fyrir því, hvers vegna hann tók
þann kost að flýja Vestur-Þýzkaland. Hann sagðist hafa
tekið þá ákvörðun „eftir aö hafa grandskoöað hug minn
af því að hér mun ég fá bezt tækifæri til aö vinna aö
sameiningu Þýzkalands og gegn nýrri styrjöld. Ég mun
verða um kyrrt í Austur-Þýzkalandi, af því aö hvergi
annars staöar í heiminum — áreiðanlega ekki í Vestur-
Þýzkalandi — get ég fengið önnur eins tækifæri til þess“.
Fréttaritari Reuters í Berlín
segir svo frá blaðamannafund-
inum: Dr. John sagðh Eg álít það
skyldu mína að vara þýzku
þjóðina við þeirri hættu, sem
vofir nú yfir faenni. Eg vil ekki
standa í sömu sporum og þeir,
sem síðan 1945 hafa sagt, að
þeim hafi ekki þegar eftir 1933
orðið ljóst. hvílíkar hættur naz-
isminn boðaði.
Von sem brást
Þegar dr. John tók við emb-
ætti yfirmanns vesturþýzku
njósnaþjónustunnar, áleit hann,
að hann hefði gengið í þjónustu
nýs Þýzkalands, sem hefði lósað
sig við áhrif nazismans og stefndi
í átt til lýðræðis. En í þess stað
hefði Þýzkalapd orðið að líkleg-
um vígvelli í stríði milli austurs
qg ve.sturs og ..æstustu nazist-
arnir“ væru nú að fá þar undir-
tökin með stúðningi Bandaríkja-
manna.
Við minningarathöfnina í
Berlín 20. júlí um þá, sem teknir
voru af lifi eftir banatilræðið
við Hitler, hafði hann hugsað um
þetta allt ög siðan tekið þá á-
kvörðun að fara til Austur-Ber-
línár.
Hiýddi rödd samvizkunnar
Dr. John, sem svaraði öllum
spurningum, sem á honum
dundu í heila klukkustund, sagði
að hann væri ekki og hefði aldrei
verið kommúnisti og flótti hans
til austurs hefði á engan hátt
skert frelsi hans til að mynda sér i þekktur
eigin skoðanir.
Dr. John sagði:
Eg er og mun verða jafn ó-
háður og ég hef ætíð verið.
Þegar ég fluttist yfir til Aust-
ur-Þjóðverja, sem lúta komm-
únískri stjóm, fylgdi ég áð-
eins rödd samvizku minnar,
þeirri sömu sem sagði méf
1933 að taka upp baráttu
gegn nazistunum.
Hann gerði grein fyrir því sent
tekur hug hans allan: Hlutleysi
Þýzkalands á grundvelli skiln-
ings milli austurs og vesturs,
og sagði hann væri frjálslynd-
ur í stjórnmálaskoðunum og
fylgjandi þeim skoðunum um
hlutleysi Þýzkalands, sem
vesturþýzkur kenni-
Framhald á 12. síðu.
Engin ástæða að efast mm
einlægni dr. Johns
— segir mestmetna borgarablað
Frakklands, Le Morr.de
Áhrifamesta borgarablaö Frakklands, Le Monde, ságöi
í ritstjórnargrein í fyrradag, aö engin ástæða væri tii aö
efast um einlægni dr. Johns.
Le Monde segir að yfirfýsing
dr. Johns hafi komið vestur-
þýzku stjórninni í slæma klípu.
Dr. John hafi nú-gert fulla grein
fyrir því, hvers vegna hann kaus
að flýja Vestur-Þýzkaland og
hann geti því með góðum rétti
gert kröfu til þeirra 500.000
marka, sem vesturþýzka innan-
þeim, sem gæti varpað b.irtjj á
öll atvik að brotthlaupi hans.
Le Monde bætir við, að engin
ástæða sé til að efast um ein-
lægni dr. Johns, þegar harm
segi, að hann hafi kosið að flýja
til austurs vegna uþpivÖðslu
nazista í Vestur-Þýzkalandi.
Hann só ckki einn um a'ð óttast
ríkisráðuneytið bauð hverjum nýnazismann þýzka.
t'