Þjóðviljinn - 15.08.1954, Blaðsíða 5

Sunnudagur 15. ágúst 1954 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Frostþolnir ávextir ræktaðir í
iiorðurhéruðmn Sovétríkjanua
Bændur í norðlægum héru'ðum Sovétríkjanna rækta
þar nú, ávexti og aðrar jurtir sem hingað til hafa aðeins
þrifizt á suölægari breiddargráðum. Jurtir þessar eru.
kynbættar tegundir sem landbúnaöarvísindamenn Sov-
étríkjanna hafa framleitt.
Hér sjást nokkrir bændur í framléiðslusamviimufélági í héraðinu Fúkíen í Kína lesa sundur sáð-
lcornið fyrir vorsáninguna.
lomiegri
aður en nokkurn ffma áður í Kfna
Árangursrikar framkvœmdir fyrstu
fimm ára áœtlunarinnar
Er Kína varð frjálst og fullvalda ríki árið 1949, sköp-
uðust í fyrsta sinn í sögu þess skilyrði fyrir frjálsri og
óhindraöri þróun efnahagslífs og menningar í landinu.
Framkvæmd fyrstu fimm ára áætlunar landsins hófst ár-
ið 1952, en hún á að marka upphaf framkvæmdar sósíal-
istískra þjóðfélagshátta 1 landinu.
Fyrir byltinguna var Kína
frumstætt landbúnaðarland og
hálfnýlenda stórveldanna. Þjóð-
skipulagið var eldfornt léns-
veldi sem hafði haldist þvínær
í sömu skorðum öldum saraan.
Alþýða bjó við kröpp kjör og
arður af atvinnuvegum „landsins
rann á síðustu áratugum mest-
ailur til erlendra auðfélaga.
■ Hinar löngu styrjaldir sem
háðar voru í landinu í meira
en áratug áður en alþýðan sigr-
aði lörhuðu mjög efnahagslíf
landsins. Fyrsta og brýnasta
verkefni alþýðustjórnarinnar eft-
ir að hún tók við völdum var að
völdum í Kina hafa látið þau
ánotuð og alþýðustjórnin er sú
fyrsta sem beitir sér fyrir hag-
nýtingu náttúruauðlinda lands-
ins.
Áætlað er að um 400 milljarð-
ar tonna af kolum séu fólgnir þar
í jörðu, aðalléga í Norður-Kína.
Þar eru kolin víða í yfirborði
jarðar, Af námum sem nema þau
kol eru frægastar námurnar í
Fúshun, og Fúsín. Þær hafa á
seinni árum fengið til umráða
stórvirkar tæknivélar.
Olía er víða í jörð. í Kína,
aðallega í norðvesturhluta lands-
ins. Við suðurmörk Góbí-eyði-
reisa við atvinnuvegina, og auka , merkurinnar hefur alþýðustjórn-
framleiðsluna. En skilyrði þess jn sett upp fjölmargar olíu-
að bað tækist var vélvæðing vinnslustöðvar, hinar fyrstu í
landbúnaðarins og stofnun stór-
iðju í landinu.
Fyrsta fimm ára
áæth-nin
Árið 1952 hafði viðreisninni
fleygt það fram að framleiðslu-
geta atvinnuveganna hafði náð
sama marki og var fyrir styrj-
öldina og bó farið fram úr bvi í
ýmsum greinum. Með því voru
sköpuð skílyrði til framkvæmdar
fyrstu efnáhagsáætlunar Kína,
en framkvæmd hennar á að
standa í fimm ár og miðar að
þvi fyrst og fremst að iðnvæða
landið og koma á sósíalistískum
þjóðarbúskap.
Mikil náttúruauðæfi.
Allt fram á þennan dag hefur
Kina verið landbúnaðarland.
Mikil hráefni til iðnaðar eru þó
fólgin þar í jörðu. Allar stjórn-
Ir sem hingað til hafa setið að
landinu. Olíubirgðir Kína eru á-
ætlaðar tveir milljarðar tonna
og mun það vera nokkru meira
en talið er að fólgið sé í jörðu í
íran.
í suðvesturhluta landsins er
mikil vatnsorka óbeisluð og er
áætlað að það megi virkja mun
meiri orku en í öllum Bandaríkj-
unum. Hvarvetna um landið er
jáfngrýti í jörðu, áætlað um 10
milljarðar tonna.
Tfmaðurinn efldur
Þungaiðnaður hefur að heita
•má veriá þvúnær enginn í Kína
hingað til. Það er því eitt höf-
uðverkefni fimm ára áætlunar-
innar að stofna og efla alhliða
nýtízku þungaiðnað. f Norð-
ustur-Kina, aðaliðnaðarhéraðinu,
var hafin bygging 130 iðnfyrir-
tækja árið 1953. Stærst þeirra
er málmsteypuverksmiðjan í An-
sjan, sem var endurbyggð og
stækkuð að miklum mun. Hún
hefur nú hafið framleiðslu járn-
brautateina og samskeytalausra
stálröra.
í hinu víðlenda kínverska ríki
eru samgöngur mikið vandamál.
Fyrsta bifreiðaverksmiðja Kína
er nú í smiðum og önnur í
undirbúningi, og ennfremur
fyrsta dráttarvélaverksmiðjan.
Árið 1953 var gerður samning-
ur milli Kína og Sovétríkjanna
um aðstoð við iðnvæðinguna.
Samkvæmt samningnum fær
Kína hjá Sovétríkjunum marg-
víslegar vélar og útbúnað. Einn-
ig er þar samið um aðstoð so-
vézkra sérfræðinga og sjá þeir
einnig um sérmenntun kinverskra
í jöllum greinum iðnaðar og
tæknifræða.
Þó að alþýðustjórnin kínverska
efli mjög þungaiðnaðinn leggur
hún sízt minni áherzlu á léttan
iðnað. Tíu vefnaðarverksmiðjur
voru byggðar á síðasta ári. Fjöldi
bómullar-, pappír^ og sykur-
verksmiðja er og í smíðum víðs-
vegar um landið. Sjanghæ er
miðstöð léttaiðnaðarins. Brúttó-
verðmæti framleiðslu verksmiðj-
anna þar tvöfaldaðist árið 1953.
Sósíalistísk þjóðnýting
Iðnaður Kína þróast æ meir
í átt til sósíalistískra fram,-
leiðsluhátta. Árið 1949 var hluti
nútíma vélaiðnaðar í heildar-
framleiðslu landsins 17 af hundr-
aði, en 1952 28 af hundraði. Ár-
ið 1953 var áætlað að hlutur
hans hækkaði um 21%, og mun
nú hafa hækkað um 30%.
Hlutdeild ríkisfyrirtækja í
framleiðslunni eykst og stöðugt.
Árið 1949 framleiddu ríkisfyrir-
tæki 33,9% iðnaðarframleiðsl-
unnar, en 1952 60%.
Samvirkir framleiðsluhættir
landbúnaðarins
Kína hefur frá upphafi vega
Framhald á 11. glðu.
Frá því byltingin var gerð
í Sovétríkjunum hefur land-
búnaður þeirra tekið hraðfleyg-
um framförum. Meðal annars
hefur verið lögð áherzla á að
gera kleift að rækta suðræna
ávexti í norð-lægum héruðum
Sovétríkjanna.
Frostþolnar jurtir með
víxlfrjóvgun
Forystumaður á þessu sviði
var líffræðingurinn I. Mitsjúr-
ín, en hann gerði tilraunir með
framleiðslu nýrra harðgerra
ávaxta og berjategunda, sem
þyldu frost. Mitsjúrín tókst að
rækta þessar kynbættu ávaxta-
tegundir sínar, epli, perur og
vínþrúgur 700—800 km norðar
en áður var hægt. Þessum ár-
angri náði hann með víxlfrjóvg-
un úrvalsplantna, jafnframt
því sem hann vandi þær við
hið nýja umhverfi.
Þannig framleiddi hann t. d.
nýja perutegund með því að
víxlfrjóvga austursíbíriska teg
und með ítalskri, og fékk með
því nýja tegund sem erfði
hörku síbiríska perutrésins og
hina bragðgóðu ávexti þess í-
talska.
Uppeldið mikilvægfc
Mitsjúrín hélt því fram að
ekki væri nóg að framkvæma
velheppnaða víxlfrjóvgún, held-
ur yrðu jurtirnar jafnframt að
alast upp í umhverfi sem
hæfðu þeim eiginleikum sem
ætlunin væri að gera arfgenga
hjá tegundinni. Hann lrélt því
fram að með umhyggjusömu
uppeldi væri hægt að framkalla
djúptækar breytingar hjá'-hinni
nýju plöntu, sem sköpuðu nýja
eiginleika sem yrðu síðan arf-
gengir.
Með því að beita þessum
grundvallarkenningum Mitsjúr-
íns hefur lærisveinum hans
tekizt að endurbæta liarðgerð-
ár ávaxtategundir og rækta
þær á víðlendum svæðum í
norðurhluta Úrals, Síbiríu og
Austur-Asíu. Það eru bæði epli,
perur, plómur og kirsuber á-
samt ýmsum tegundum barr-
trjáa. I Arkangelsk-héraði við
strönd Norður-dshafsins voru
fyrstu tilraunaræktunargarðar
stofnaðir fyrir hálfum öðrum
áratug síðan. Ávaxtarækt er
mikill þáttur í framleiðslu
samyrkjubændanna á þeim
slóðum. Þeir fá 40 kg. af epl-
um úr hverjum garði og 1.400
kg. af hindberjum af hektara.
Vito Marcantonio iótlnn
Mánudaginn 9. þ. m. lézt Vito
Marcantonio, fyrrv. þingmaður
í Bandaríkjaþingi, 51 árs að
aldri. Um mörg ár barðist hann
ótrauðri baráttu fyrir hag hinna
fátæku skjólstæðinga sinna í
New York en bar var hann
fæddur og uppalinn. Um fjöl-
mörg ár var hann þingm. fyr-
ir East Harlem kjördæmi í New
York, og 14 síðustu ár þing-
mennskuferils síns eini frjáls-
lyndi þingmaðurinn á Banda-
ríkjaþingi.
Við kosmngarnar 1950 'bund-
ust Repúblikanar, Demókratar og
„óháðir“ samtökum til að koma
í veg fyrir að hann næði kosn-
ingu. Öll meðul voru þar notuð
ailt frá mútum til beins valdboðs.
Þrátt fyrir þetta fékk hann við
þessar kosningar hæsta at-
kvæðafylgi sem hann hlaut á
öllum stjórnmálaferli sínum,
35.000 atkvæði.
Marcantonio var orðlagður
ræðumaður og frægur fyrir
skörulega framkomu á þingi, þó
að samstaða hans með hinum
fátæku og kúguðu kæmi hon-
um út úr húsi hjá auðstéttnmi
bandarísku.